Finite forms of the verb

Indefinіte Tenses. Indefinіte тобы.

Бұл топқа: Present Indefinite tense (Жай осы шақ), Past Indefinite tense

(жай өткен шақ), Future Indefinite tense (жай келер шақ) жатады.

Жай шақтардың жасалуы.

Болымды түрі.

1. Present Indefinite

Жай (ауыспалы) осы шақ жекеше түрдің 3-ші жағынан басқа жақтарда

етістіктің бастапқы формасымен (to бөлшегінсіз) сəйкес келеді, ал жекеше

түрдің 3-ші жағында –s жалғауы жалғанады.

Мысалы: to write-I write, he (she, it) writes, we write, you write, they

write.

Егер етістіктер –ss, -ch, -sh, -x əріптеріне аяқталса үшінші жақта

жекеше түрде -es жалғауы жалғанады, жəне ол [iz] деп оқылады.

Мысалы: I pass - he passes, I dress - he dresses, I wash - she washes.

Етістіктер “у” əрпіне аяқталса, үшінші жақта жекеше түрінде “у”

əрпі “i” əрпіне өзгереді жəне -es жалғанады.

Мысалы: I study - he studies. I copy - she copies.

2. Past Indefinite

Жай өткен шақты дұрыс етістіктер барлық жақта етістіктің бастапқы

формасына –ed жалғау арқылы жасайды. Ал бұрыс етістіктер əртүрлі

жолмен жасайды (бұрыс етістіктер кестесі).

Мысалы: To work-I worked

To write-I wrote

3. Future Indefinite

Жай келер шақ көмекші етістіктер shall (І жақ жекеше жəне көпше

түрде) немесе will (2,3 жақтарда) жəне етістіктің алғашқы нысаны

(Infinitive) (to бөлшегінсіз) арқылы құрылады.

Мысалы: I shall write. We shall write

She (he) will write. Тhey (you) will write.

Сұраулы түрі.38

1. Жай осы шақ сұраулы түрі do көмекші етістігі арқылы құрылады

(do етістігі барлық жақтарда қолданылады, бірақ үшінші жақ жекеше

түрінде does көмекші етістігі қолданылады) жəне көмекші етістік do, does

сұраулы сөйлемде бастауыштың алдында тұрады.

Мысалы: Do I write? Does he write? Do we write?

2. Жай өткен шақ сұраулы түрі did көмекші етістігі арқылы құралады

жəне did көмекші етістігі сұраулы сөйлемде бастауыштың алдында

тұрады.

Мысалы: Did I work? Did he work? Did they work?

3. Жай келер шақтың сұраулы түрі shall, will көмекші етістіктерін

бастауыштың алдына қою арқылы жасалады.

Мысалы: Shall I write? Will he work? Shall we write?

Болымсыз түрі.

1. Жай осы шақтың болымсыз түрі do, does көмекші етістіктері жəне

not болымсыз бөлшегі арқылы жасалады.

Мысалы: I dо not write. He does not write.

We do not write.

2. Жай өткен шақтың болымсыз түрі to do көмекші етістігінің өткен

шақтағы формасы (did) жəне not болымсыз бөлшегі арқылы жасалады.

Мысалы: I did not write. He did not write.

We did not write

3. Жай келер шақтың болымсыз түрі not арқылы құрлады жəне ол

shall, will көмекші етістіктерінен кейін тұрады.

Мысалы: I shall not write. He will not write.

We shall not write.

Present

Indefinite

Past Indefinite

Future Indefinite

I write letter to

my father every week.

Мен əкеме апта

сайын хат жазамын.

I wrote a letter to

my father yesterday

Мен кеше əкеме

хат жаздым.

I shall write a letter

to my father tomorrow.

Мен ертең əкеме

хат жазамын.