Физика сабақтарында сапалық есептерді шығарудың маңызы.

Физикасабақтарындасапалықесептердішығарудыңмаңызы
Сапалықесепдепиндукцияжәнедедукцияәдісіменфизикалық
заңдарғанегізделіп,логикалықой–қорытындыжасауарқылы
шығарылатынесептіайтады.
Сапалықесептершығарылуыбірғанафизикалықзаңға
негізделгенқарапайымжәнешығарғандабірнешефизикалық
заңдылықтардыталдап,қайтабіріктірудіқажетететінкүрделі
сапалықесептергебөлінеді.Сапалықесептердішығарукезінде
математикалықақпараткөпқолданылмайды,мұндашешімді
іздестіруделогикалықойтүйіндемелергебасымдылықберіледі.
Физиканыоқытуүдерісіндесапалықесептердіжүйелітүрде
шығару,теорияменпрактиканыңбірлігіұстанымынжүзеге
асыруғамүмкіндікбереді.
Сондай-ақ,сапалықесептертеориялықматериалдардытерең
түсінуге,физикалықзаңдарменқұбылыстардың,ұғымдардың
санададұрысқалыптасуынамүмкіндікберіп,оқушыбіліміндегі
жалаңдықтыжоюғакөмектеседі.
Сапалықесептердішығарубарысындаоқушыларқұбылыстар
мензаңдардыталдауғажәнебіріктіругеүйренеді,яғниолардың
тереңлогикалықойлауоралымдығыменқабілетідамиды.
Сөйтіп,білімалушылардыфизикалыққұбылыстарды
табиғаттан,тұрмыстанжәнетехникадантауып,көребілуге
үйретеді,оқушылардыңбақылампаздығындамытады.Сабақ
үдерісіндесапалықесептердіжүйелішығартуоқушылардың
сабаққадегенынтасыменқызығушылығынтуғызады.
Мысалы,7сыныптадиффузияқұбылысынтүсіндірудемынадай
сапалықесептерарқылыоқушылардыңойынқозғауғаболады.
•Шаштараздыңқасынанөткендеәтірдің,дәріханадантүрлі
дәрі-дәрмектіңиісісезіледі.Осынықалайтүсінугеболады?
(Диффузияқұбылысыментүсіндіріледі)
•Сужәндіктерініңкөпшілігіоттегіменқоректенетіндігі
белгілі.Оттегісутүбінеқайданжәнеқалайкеледі?
(Диффузиясалдарынан)

8сыныптарға«Жылулыққұбылыстар»тарауындатүсіндіруде
сапалықесептердіқолданутаптырмасәдіс.
•Негеараменағашкескендеарада,ағаштақызады?
Қандайаракөбірекқызады?Тістеріжиіарама,әлде
тістерісирекарама?
•Шәйнек,үтік,самаурынтұтқаларынағаштаннемесе
пластмассаданжасайды.Неге?Осысұрақты
жылуөткізгіштіктақырыбынөткенде«Суретсыры»
әдісіменсұрауғаболады
•Қыстақандайаяқкиімкигендеаяққаттырақтоңады?Тар
аяқкиімкигендеме,кеңіндеме?
Қорытындыларболсақ,теккітаптағыбілімдіалып,оны
өмірменбайланыстыраалмайтын,тұрмыстанфизика
заңыныңбірде-бірінкөреалмайтынбілімніңтаяздығынан
құтылужолысабақтасапалықесептердісаналықолдану
болыптабылады.Физикалықбілімінөзәрекетіндеқолданып,
өзгелергедеісініңзаңдылығынтүсіндіреалатын,техниканың
жұмысістеузаңдылықтарынтереңұғынып,елертеңінеерен
еңбекететінұрпаққалыптастырдабұлтақырыптыңтозаңдай
болсынүлесібарболар.

Осымақсаттыбасшылыққаалаотырыпқұрылған«Паскаль
заңы»тақырыбындағысабағымдыұсыныпотырмын.

№4кешкімектеп
БАЯНДАМА
Тақырыбы:«Физикасабақтарындасапалықесептерді
шығарудыңмаңызы»
ЖұмағалиұлыЕламан.