Графикалық ақпарат
түсінігі
Компьютерлік
графика – әр түрлі кескіндерді (суреттерді,
сызбаларды, мультипликацияларды) компьютердің көмегімен алуды
қарастыратын информатиканың маңызды
саласы.
Дербес компьютерді пайдаланушылардың қатарында
компьютерлік графикамен айналысатындардың саны күн санап артып
келеді. Қазіргі кез-келген мекемеде кей уақытта газеттер мен
журналдарєа жарнамаларєа тапсырыс беру немесе жарнамалық парақшалар
мен буклеттер басып шыєару қажеттілігі туындайды. Олардың
кейбіреулері осындай жұмыстарды арнайы дизайнерлік бюролар мен
жарнамалық агенттіктерге тапсырса, кейбіреулері қолда бар
программалық құралдарын пайдаланып, өз күштерімен жасауєа
тырысады.
Қазіргі танымал программалардың ешқайсысы
компьютерлік графикасыз жұмыс істемейді. Статистикаєа сүйенсек,
жаппай қолданыста жүрген программаларды жасап шыєарушы
программистік ұжымның қызметкерлері өз жұмыстарының 90 %
уақытын осы графикамен шұєылдануєа жұмсайды
екен.
Графикалық программаларды кең көлемде қолдану
қажеттілігі Интернеттің және бірінші кезекте миллиондаєан интернет
парақтарын бір «өрмекпен» байланыстырєан World Wide Web
қызметінің пайда болуынан туындады. Өйткені компьютерлік
графикасыз безендірілген web-парақтың бүкіләлемдік желіде
басқалардың көзіне түсіп, танымал болуы
екіталай.
Қазіргі компьютерлік графика тек көркемдеу мен
безендірумен үшін єана емес, єылым мен медицинаның барлық
саласында, коммерциялық және әкімшілік қызмет орындарында
алуан түрлі ақпаратты көрнекі түрде көрсету үшін сызбалар,
графиктер, диаграммалар жасау үшін
қолданылады.
Конструкторлар автомобильдің немесе ұшақтың жаңа
үлгілерін құрастырєан кезде олардың соңєы көрінісін алу үшін
үшөлшемді графикалық объектілерді қолданады. Архитекторлар монитор
экранында болашақ єимараттың кең көлемді кескінін жасап, оның жер
бедерімен қалай жанасатынын алдын-ала болжай
алады.
Қазіргі компьютерлік графика қолданылу әдісі
бойынша мынадай негізгі салаларєа
бөлінеді:
Є ылыми
графика. Алєашқы компьютерлер тек єылыми және өндірістік
есептерді шыєару үшін қолданылды. Есептерден шыққан нәтижелерді
дұрыс түсіну үшін оларды графикалық тұрєыда өңдеп, графиктер, мен
диаграммалар, сызбалар тұрєызєан. Машинадаєы алєашқы графиктерді
символдық режимде басып шыєаратын. Кейін сызбалар мен
графиктерді қаєазєа қаламұштың көмегімен сызатын арнайы құрылєылар
– графиксалєыштар (плоттерлер) пайда
болды.
Қазіргі заманєы єылыми компьютерлік графика әр
түрлі есептеу тәжірибелерін жүргізіп, олардың нәтижесін көрнекі
түрде көрсетуге мүмкіндік
береді.
Іс керлік
графика – қандай да бір мекеме жұмысының
көрсеткіштерін көрнекі түрде ұсыну үшін қолданылатын
компьютерлік графиканың маңызды саласы. Іскерлік графиканың
көмегімен жоспар көрсеткіштерін, есеп құжаттарын, статистикалық
есептерді және т.б. объектілерді көрнекі түрде ұсынуєа
болады. Іскерлік графиканың программалық жабдықтары электронды
кестелердің құрамында болады.
Контрукторлық графика
- инженер-конструкторлардың,
архитекторлардың, жаңа техниканы ойлап шыєарушы өнертапқыштардың
жұмысында қолданылады. Компьютерлік графиканың бұл түрі
САПР-дың(систем автоматизации проектирования- жобалауды
автоматтандыру жүйесі) міндетті элементі болып табылады.
Конструкторлық графика құралдарын пайдалана отырып жазықтықтаєы
кескіндерді (проекциялар, сызбалар) єана емес, кеңістіктегі
үшөлшемді кескіндерді де жасауєа
болады.
Суреттеу
графикасы (көркем графика) деп компьютер экранында
ерікті түрде сурет салу мен сызуды айтады. Суреттеу графикасының
пакеттері жалпы мақсатта пайдаланылатын қолданбалы программалық
жасақтамалардың қатарына енеді. Суреттеу графикасында
қолданылатын
қарапайым программалық
жабдықтарды
графикалық редакторлар деп
атайды.
Жарнамалық
графика – теледидар пайда болєаннан кейін танымал
бола бастады. Қазір компьютердің көмегімен жарнамалық роликтер,
мультфильмдер, компьютерлік ойындар, видеодәрістер мен
видеопрезентациялар жасалады. Оларды жасау үшін қолданылатын
графикалық пакеттер осы мақсатта қолданылатын компьютерлердің жады
мен жұмыс істеу жылдамдыєына үлкен талап қояды. Осы графикалық
пакеттердің басты ерекшелігі ретінде олардың шыншыл кескіндер мен
«қозєалатын суреттерді» жасау мүмкіндігін айтуєа болады. Үшөлшемді
объектілерден тұратын суреттерді салу, оларды бұру, жақындату,
аластату, деформациялау үлкен көлемде математикалық есептеулерді
қажет етеді. Мысалєа, объектінің жарықтылық деңгейін сол объектіге
түсіп тұрєан жарық көзін, оны қоршаєан заттардың, олардың
көлеңкелерін есепке ала отырып
бейнелеу
үшін оптиканың заңдарын есепке алатын күрделі
есептеулерді жүргізу
қажет.
Компьютерлік
анимация деп
дисплей экранында қозєалатын кескіндерді жасау өнерін айтады.
Суретші қозєалатын объектінің бастапқы және соңєы қалпын
бейнелейтін суреттерді єана салады, ал осы екі суреттің арасындаєы
барлық қозєалысты компьютер осы объектіні қозєалтуєа қажетті
алдын-ала белгіленген математикалық есептеулерді орындай отырып өзі
суреттеп шыєады. Белгілі бір жиілікпен бірінен кейін бірі пайда
болатын осындай суреттердің жиынтыєы экранда қозєалатын суреттерді
бейнелеуге мүмкіндік береді.
Мультимедиа деп - компьютер экранындаєы
жоєары сапалы кескінді дыбыстық сүйемелдеумен біріктіруді
айтады. Мультимедиа құралдары оқу-аєарту саласында,
электронды ақпарат құралдарында және т.б. мақсатта қолданылады.
Мультимедиа мүмкіндіктерін толық пайдалану үшін компьютерге арнайы
программаларды орнатып қана қоймай, арнайы құрылєыларды қосу қажет.