Сабақ тақырыбы

Халықаралық байланыстардың дамуындағы Ұлы Жібек жолы ның рөлі

Зерттеу сұрағы: Ұлы Жібек жолы халықаралық байланыстардың

дамуына ықпал етті ме?

Сабақ негізделген оқу мақсаты

6.4.2.2- Ұлы Жібек жолының халықаралық қатынастардың дамуын-

дағы орнын анықтау

Сабақтың мақсаттары

Барлығы: Ұлы Жібек жолының пайда болу тарихы мен себептерін біледі;

– Ұлы жібек жолының бағыттарын, Қазақстан қалаларын картадан көрсетеді

Көпшілігі: Ұлы Жібек жолының түркі бөлігінің негізгі бағыттары мен жолдарын анықтайды

Кейбірі: Ұлы Жібек жолындағы сауда мәдениетін қазіргі күнмен байланыстыра тұжырымдайды

Ойлау дағдылары

Білу және түсіну, Қолдану

Бағалау критериі

Ұлы Жібек жолының саяси, экономикалық, мәдени рөлін анықтайды Ұлы Жібек жолының бағыттары мен оның бойындағы Қазақстан

қалаларын картада белгілейді

Тілдік мақсат

Оқушылар: Ұлы Жібек жолының Қазақстан жерінде қалалардың көбейіп, сауданың дамуына түрткі болғандығын анықтау дағдыларын дамытады.

Пәнге қатысты лексика мен терминология: лазурит жолы, нефрит жолы

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер

...деректің негізінде келесі қорытындыларды шығаруға болады... Келесі себептер/факторлар әлеуметтік/экономикалық/саяси/мәдени болып табылады.

Келесі себептер/ факторлар қысқа мерзімді/ орта мерзімді/ ұзақ мерзімді болып келеді.

Тарихи концепт

маңыздылық

Пәнаралық

байланыс

Дүниежүзі тарихы, география

Құндылықтарға баулу

Ашықтық, жауапкершілік, ұлттық сана-сезім

Алдыңғы оқу

Ұлы Жібек жолы, керуен сарай, теңге сарайы туралы алғашқы

білімдері бар

Жоспар

Жоспарланған

уақыт

Жоспарланған әрекеттер

Ресурстар

Басталуы

3 мин

7 мин

Ұйымдастыру кезеңі

Топтастыру: ортағасырлық қалалар: 1-топ:

«Испиджаб», 2-топ: «Талхиз», 3-топ: «Сауран», 4-топ:

«Яссы»

Бастапқы ынталандырушы материал

«Жылнамашы»

«Суретке қарап әңгіме құрастыру» әдісі

ҚБ «Бармақтар»

«Ұлы Жібек жолы» картасы, суреттер

№1 қосымша

Ортасы

8 мин

7 мин

10 мин

(Т) «Суретті сөйлет»

• жібек өндірісін сипаттауға қажетті көмекші сұрақтар:

• Сіздер көріп отырған суреттен қандай мәлімет алуға болады?

• Берілген суреттердің арасында қандай байланыс бар?

• Бұл жол неліктен Ұлы Жібек жолы деп аталған?

ҚБ «Жұлдыз, алақан»

(Жт) «Керуен жолы»

«Ұлы Жібек жолы бойынша саяхат» - Қытай елінен Ұлы Жібек жолы арқылы батысқа шыққан бір саяхат шы Қазақстанның ортағасырлық қалалары арқылы саяхат жасайды деп елестетіңіз. Осы елшінің жүріп өткен жолын, басып өткен қалаларын картаға салып көрсету керек. Олар: Тараз, Отырар, Сығанақ, Янги- кент, Суяб

(Ж) Қалыптастырушы бағалауға арналған тапсырма

Ұсынылған деректі оқып, көшпенділер мен отырық- шылардың сауда-саттық үшін өндіретін бұйымдарын анықтап, төмендегі кестеге жіктеу

ҚБ «Өзін-өзі бағалау»

Ұлы Жібек жолы http://lms.nci.kz/ history/view?f= 143&id=7&lang=kaz

Байпақов. К., Нұржанов А.

Ұлы Жібек жолы және ортағасырлық қалалар – Алматы, 2005 ж.

Мамраимов А. Ұлы Жібек жолын- дағы киелі жерлер.

– Алматы: Алматы кітап, 2009.

ҚБ парағы

Дескрипторлар

Аяқталуы

3 мин

1 мин

1 мин

Кері байланыс - «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі 1-жұлдыз «өте жақсы болғаны...»

2-жұлдыз «осы жер.... жақсы болды» Тілек - «..... жақсартуды қажет етеді»

Үй тапсырмасы: «Ұлы Жібек жолы» шығармашылық тапсырма (сурет салу, эссе жазу, өлең жаттау, мүсіндеу)

Сабақты қорыту

Қима қағаздар

Тақырып

Халықаралық байланыстардың дамуындағы Ұлы Жібек жолы

ның рөлі

Оқу мақсаты

6.4.1.1 Көшпелілер мен отырықшылар арасындағы өзара экономикалық

байланыстарын анықтау

ОДД

Қолдану

Бағалау критериі

Ұлы Жібек

анықтайды

жолының

шаруашылық

түрлерінің

дамуына

әсерін

Тапсырма

Төменде ұсынылған деректі оқып, көшпенділер мен отырықшылардың сауда-саттық үшін өндіретін бұйымдарын анықтап, төмендегі кестеге жіктеңіз.

Көшпенді дала мен отырықшы аудандардың өзара қарым-қатынасы Ұлы Жібек жолының арқасында күшейіп, көшпенді мен отырықшы-егіншілік мәдениеттер бір-бірін өзара байытуға септігін тигізді. Көшпенділер егіншілердің өніміне мұқтаж болса, ал отырықшылардың өндірісі көшпенділер сұранысымен анықталды.Ежелгі ортағасырлық қалалар экономикасында қолөнер мен сауда ерекше рөл атқарды. Қаладағы қолөнердің жетекші салалары қыштан бұйым жасайтын өндіріс, шыны өнеркәсібі, металды өңдеу

және балқытумен байланысты, мысалға, соның ішінде ұсталық, зергерлік кәсіпті

атауға болады. Көптеген қолөнер кәсіпшілігі ауыл шаруашылық шикізатын өңдеумен байланысты болды. Қолжазбалар Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу қалаларының Византиямен, Иранмен, Орта Азиямен, Кавказбен, Алтай, Сібір, Шығыс Түркістанмен тығыз сауда байланыстары болғанын дәлелдейді. Орта Азиядан әйнек, әр түрлі бағалы заттар, қолданбалы өнер бұйымдары, ал Қытайдан – жібек, қыш әкелінді. Сыртқа мал және мал шаруашылығының өнімдерін, сондай-ақ, ер-тоқымдар, садақ, қорамсақ, маталар, темір мен семсер шығарды. Қала мен дала арасындағы сауда барынша қыза түседі. Қала халқы жылқы, ірі қара малын, жүн, шикізат, тері, киіз, сүт өнімдерін сатып алатын болса, көшпенділер есесіне мата, нан, ыдыс-аяқтар алды.Сөйтіп, ХІ-ХІІ ғасырларда тауар-ақша қатынастарының дамуы заттай (натуралды) айырбасты ығыстырды.

http://www.izden.kz/referattar/kazakstan-tarihy/283(өңделген)

Отырықшылар тауарлары Көшпелілер тауарлары

Бағалау критериі

Дескриптор

Ұлы Жібек жолының шаруашылық түрлері- нің дамуына әсерін

анықтайды

• Ұлы жібек жолының отырықшы шаруашылыққа тигізген әсерін атайды;

• Ұлы Жібек жолының көшпелі шаруашылықтың дамуына тигізген әсерін атайды.