Білім беру жүйесіндегі
өзгерістерге негізделген әлемдік дамудың негізгі үрдістері мыналар
болып табылады: қоғам дамуының қарқындылығы; постиндустриалдық,
ақпараттық қоғамға көшу, мәдениаралық өзара қатынас ауқымының
кеңеюі; халықаралық ынтымақтастық нәтижесінде шешілуі мүмкін
ғаламдық проблемалардың туындауы және өсуі; қоғамның
демократиялануы; экономиканың қарқынды дамуы, бәсекелестіктің өсуі;
адам капиталы мәнінің артуы; білім беру философиясы мен әдіснаманың
жаңаруы, білім беру мазмұнын құру әдістерінің өзгеруі, білім беру
мазмұнындағы жетілдірілген моделдердің жасалуы, білім беруді
басқарудың тиімді тәсілдерін іздестіру, жаңа білім
технологияларының енгізілуі және т.б.; Осыған сәйкес дамыған
елдердің білім беру жүйесінде төмендегідей тенденциялар байқалып
отыр:
-оқытудың дәстүрлі өнімсіз
стилін ығыстырып, оқушылдың танымдық белсенділігі мен өзіндік
ойлауын қамтамасыз ететін жаңа дамытушы, сындарлы білім беру
моделіне көшуі;
-терең және белсенді кәсіби
бағдар берудің ерте жастан
басталуы;
-оқушы жастарға
азаматтық-патриоттық, рухани-адамгершілік, көпмәдениеттілік,
денсаулық сақтау және экологиялық тәрбие беру рөлінің
күшейтілуі;
- білім ұйымдарының оқушыны
әлеуметтендірудегі рөлінің
артуы.
Қазақстандық жалпы орта білім
беретін мектеп соңғы жылдары өзінің келбетін өзгертті. Білім беруді
жаңарту жүйесін қолдайтын нақты қадамдар жасалды. Олардың ішінде
мемелекеттік жалпыға міндетті білім стандарттарының әзірлену және
енгізілуі, кредиттік технология негізіндегі үш сатылы жоғары білім
моделінің енгізілуі, білім сапасын бағалау критерийлерін әзірлеу
жөнінде жұмыстар басталды. Бірақ қол жеткен жетістіктер адам
капиталының дамуы мен орнықты экономикалық өсуді толық қамтамасыз
ете алмайды.
Қазақстанның білім беру
жүйесінің даму деңгейіне кері ықпал ететін мынадай факторларды алып
отыр:
-Білім мазмұнының оқушының
оқуға қызығушылығын төмендететін және денсаулығына кері ықпал
ететін ақпараттық сипатының
басымдығы.
-Орта білім беру жүйесінде
диагностикалық мақсаттылықтың
болмауы.
-Білім берудің жеке тұлғаның
дамуына емес, формальды нәтижелерге
бағдарлануы;
-Оқу жетістіктерін бағалауда
оқушыны қызықтырмайтын, шынайылықты қамтамасыз етпейтін және
қиындық тудыратын жағдайға душар ететін жүйенің
сақталуы.
|