Күні:_______ Сыныбы:_9 «а»,«б»___
І. Сабақтың тақырыбы: §4. Химиялық байланыс және зат құрылысы.
ІІ. Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Химиялық байланыстың түрлері, ковалентті,
ионды байланыс туралы білімдерін жүйелеу және қорытындылау,
қалыптастыру;
Дамытушылығы:Заттардағы химиялық байланыстың типін анықтай
білу, коваленттік, ионды байланыстың түзілу схемасын құрастыра
білу, қорытынды жасау, салыстыру, білім - білік дағдыларын
дамыту;
Тәрбиелік: сабақ уақытын бағалауға үйрету,
еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын
арттыру.
Сабақ типі:
Жаңа білім беру
сабағы.
Сабақ өткізілу
түрі: Мұғалімнің түсіндіруі, кітаппен өз бетінше
жұмыс, жаттығулар орындау, кестемен, сызбанұсқамен жұмыс, фронталды
әңгімелесу,
Құралдар:
Кітап, дәптер,
интерактивті тақта. Түрлітүстішариктер,
таяқшалар.
VІІ. Сабақтың
жүрісі:
Ұйымдастыру кезеңі:
(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін
анықтау.)
Үй тапсырмасын тексеру
кезеңі:
Сабақтың білімділік
мақсаты:
- үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын
тексеру;
- білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,
тапсырма орындау барысында қиындықтарды
анықтау;
- кеткен кемшіліктерді
жою.
1. Жаттығуды
тексеру.
Оқушыларды білімді, саналы және белсенді
түрде меңгеруге дайындау кезеңі:
ІІ. Ақпараттық кезең:
-
Электртерістілік- элементтің сыртқы электрон қабатын толықтыруға ұмтылысын сипаттайтын шама.
-
Электртерістілік – период бойынша солдан оңға қарай, топ бойынша төменнен жоғары қарай артады.
Атомдар өзара әрекеттескенде химиялық байланыс түзіледі:
Ковалентті байланыс - Ортақ электрон жұбы арқылы түзілген байланыс ковалентті байланыс деп аталады. Ковалентті байланыс полюсті және полюссіз деп екіге бөлінеді..
-
Егер байланыс түзуші элементтердің электртерістіктері бірдей болса, ковалентті полюссіз байланыс түзеді. (О2,Н2,N2, Cl2)
Қарама - қарсы спиндері бар жұптаспаған электрондар өзара қосылуы арқылы ковалентті полюссіз байланыс түзіледі. Ол былай жазылады.
![]()
2) байланыс түзуші элементтердің электртерістіктерінің айырмашылығы аз болса, ковлентті полюсті байланыс түзіледі.
-
CH4 молекуласында sp3 гибридтену жүреді. Байланыстыруға бір s- және үш p-электрондары қатысады да, тетраэдрлік конфигурация түзеді.

Тетраэдрлі CH4
молекуласындағы sp3
гибридтенуі, бұрыш 109˚28 ̋
6
Сº
1S22S22P2
+ E
→ 6C*1S22S12P3

Метан молекуласындағы төрт С – Н байланыстарының барлығының қасиеттері бірдей, <HCH = 109º28׳ бұрыш жасап орналасады.
3)Эрекеттесуші элементтердің электртерістіктерінің айырмашылығы үлкен болсаиондық байланыс түзеді.
КCl – дың түзілуі
Кристалдық торлардың түрлері
|
Кристал торлар |
Түйіндерінде |
Өкілдері |
Қасиеттері |
|
Атомдық |
Атомдар орналасады |
Алмаз, графит |
Балқу, қайнау температурасы жоғары |
|
Молекулалық тор |
Молекулалар |
О2,Н2,N2, Cl2 |
Балқу, қайнау температурасы төмен. Қ.ж. мұндай заттар газ күйінде болады |
|
Иондық тор |
Иондар |
NaCl, KF, LiCl |
Қатты, суда жақсы ериді. Балқу, қайнау температурасы жоғары |
|
Металдық тор |
Металл атомдары мен иондар орналасады. Оларды бос электрондар байланыстырады. |
|
Металдар кристалды қатты заттар |
Үйге тапсырма: §4. Тап. В,С 31 бет
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
Химиялық байланыс және зат құрылысы.
Химиялық байланыс және зат құрылысы.
Күні:_______ Сыныбы:_9 «а»,«б»___
І. Сабақтың тақырыбы: §4. Химиялық байланыс және зат құрылысы.
ІІ. Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Химиялық байланыстың түрлері, ковалентті,
ионды байланыс туралы білімдерін жүйелеу және қорытындылау,
қалыптастыру;
Дамытушылығы:Заттардағы химиялық байланыстың типін анықтай
білу, коваленттік, ионды байланыстың түзілу схемасын құрастыра
білу, қорытынды жасау, салыстыру, білім - білік дағдыларын
дамыту;
Тәрбиелік: сабақ уақытын бағалауға үйрету,
еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын
арттыру.
Сабақ типі:
Жаңа білім беру
сабағы.
Сабақ өткізілу
түрі: Мұғалімнің түсіндіруі, кітаппен өз бетінше
жұмыс, жаттығулар орындау, кестемен, сызбанұсқамен жұмыс, фронталды
әңгімелесу,
Құралдар:
Кітап, дәптер,
интерактивті тақта. Түрлітүстішариктер,
таяқшалар.
VІІ. Сабақтың
жүрісі:
Ұйымдастыру кезеңі:
(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін
анықтау.)
Үй тапсырмасын тексеру
кезеңі:
Сабақтың білімділік
мақсаты:
- үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын
тексеру;
- білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,
тапсырма орындау барысында қиындықтарды
анықтау;
- кеткен кемшіліктерді
жою.
1. Жаттығуды
тексеру.
Оқушыларды білімді, саналы және белсенді
түрде меңгеруге дайындау кезеңі:
ІІ. Ақпараттық кезең:
-
Электртерістілік- элементтің сыртқы электрон қабатын толықтыруға ұмтылысын сипаттайтын шама.
-
Электртерістілік – период бойынша солдан оңға қарай, топ бойынша төменнен жоғары қарай артады.
Атомдар өзара әрекеттескенде химиялық байланыс түзіледі:
Ковалентті байланыс - Ортақ электрон жұбы арқылы түзілген байланыс ковалентті байланыс деп аталады. Ковалентті байланыс полюсті және полюссіз деп екіге бөлінеді..
-
Егер байланыс түзуші элементтердің электртерістіктері бірдей болса, ковалентті полюссіз байланыс түзеді. (О2,Н2,N2, Cl2)
Қарама - қарсы спиндері бар жұптаспаған электрондар өзара қосылуы арқылы ковалентті полюссіз байланыс түзіледі. Ол былай жазылады.
![]()
2) байланыс түзуші элементтердің электртерістіктерінің айырмашылығы аз болса, ковлентті полюсті байланыс түзіледі.
-
CH4 молекуласында sp3 гибридтену жүреді. Байланыстыруға бір s- және үш p-электрондары қатысады да, тетраэдрлік конфигурация түзеді.

Тетраэдрлі CH4
молекуласындағы sp3
гибридтенуі, бұрыш 109˚28 ̋
6
Сº
1S22S22P2
+ E
→ 6C*1S22S12P3

Метан молекуласындағы төрт С – Н байланыстарының барлығының қасиеттері бірдей, <HCH = 109º28׳ бұрыш жасап орналасады.
3)Эрекеттесуші элементтердің электртерістіктерінің айырмашылығы үлкен болсаиондық байланыс түзеді.
КCl – дың түзілуі
Кристалдық торлардың түрлері
|
Кристал торлар |
Түйіндерінде |
Өкілдері |
Қасиеттері |
|
Атомдық |
Атомдар орналасады |
Алмаз, графит |
Балқу, қайнау температурасы жоғары |
|
Молекулалық тор |
Молекулалар |
О2,Н2,N2, Cl2 |
Балқу, қайнау температурасы төмен. Қ.ж. мұндай заттар газ күйінде болады |
|
Иондық тор |
Иондар |
NaCl, KF, LiCl |
Қатты, суда жақсы ериді. Балқу, қайнау температурасы жоғары |
|
Металдық тор |
Металл атомдары мен иондар орналасады. Оларды бос электрондар байланыстырады. |
|
Металдар кристалды қатты заттар |
Үйге тапсырма: §4. Тап. В,С 31 бет
шағым қалдыра аласыз













