Бөлімі:

Музыка-өмір тынысы.

Педагогтің аты -жөні:

С.Жалғасбаева

Күні:

04.04.2024 жыл

Сынып: 6

Қатысқандар: Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы:

Интеллектуалды музыка.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

6.1.1.1 – тыңдаған музыкалық шығарманы талдау және шығарманың стилін ажырату;

6.1.2.4 – жұмыстарды орындау барысында музыкалық терминологияны пайдалану;

Сабақтың мақсаты:

Тыңдаған музыкалық шығарманы талдайды, шығарманың стилін ажыратады,

Тапсырмаларды орындау барысында музыкалық терминологияны пайдаланады.

Құндылықтар

Ұлттық мүдде: ұлттық мирасты, мәдениетті дәріптейді.

Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі (уақыты)

Педагог әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 мин.

5 мин.

Сабақтың ортасы

3 минут

5 минут

3 минут

2 минут

2 минут

5 минут

3 минут

2 минут

5 минут

2 минут

1минут

Сабақтың соңы

2 минут

1 минут

2 минут

Ұйымдастыру кезеңі

-оқушылармен амандасу

-бағалау парағын тарату (Домбыра)

Өткенді қайталау

Музыка ойналады. Абайдың күйі «Торы жорға»

«Жұптастыру» әдісі ( әр оқушы 1 сұраққа жауап береді, дұрыс жауапқа 1 балл)

Оқушылар әндер мен күйлер жазылған карточкаларды таңдау арқылы бөлінеді.

1-топ, 2-топ

Жаңа сабақ

Сабақтың тақырыбымен таныстыру , мақсатын айту.

Дәптерге сабақтың тақырыбы жазылады.

«Ой қозғау»

Сұрақ:

Интеллек, интеттектуал, интеллектуалды деген сөздердің мағынасын білеміз бе?

Интеллект (лат. іntellectus — таным, ұғыну, аңдау) — жеке адамның ақыл-ой қабілеті.

Ақыл-ой сезімі адамның таным әрекетімен байланысты.

Интеллект - адамның болмысты тануының негізгі нысаны.

Интеллект функциялары: оқуға деген қабілеттілік; қоршаған болмысының заңдылықтарын белсенді меңгеруге қабілеттілік.

Интеллектуалды еңбек деген бар. Ол еңбектің қол емес, ой еңбегі болып табылатын түрі.

Музыканың интеллектуалды түрі осы анықтамамен байланысып жатыр. Себебі интеллектуалды музыка – күрделі құрылымды, терең мағыналы, ойлы шығармалар. Бұл шығармаларды тыңдап, түсіну үшін де, орындап, тыңдаушыға жеткізу үшін де асқан ойлылық пен түсінік, шеберлік қажет.

Әр халықтың ғасырлар блойы қалыптасқан музыкасы және оны тыңдап, бағалай алатын тыңдаушылары бар. Қазақтың ән-күйлерінің ішінде терей ойға құрылған кемел туындылар көп. Оларды тыңдау үшін арнайы дайындық керек. Сонымен бірге тыңдаушының ой-өрісі, сана-сезімі жоғары деңгейде болуы керек.

Сондай шығармалардың қатарына ұлы Абайдың әндері мен Дәулеткерейдің күйлерін жатқызуға болады.

Топтық жұмыс. ( Мәтін бойынша кестемен жұмыс)

1-тапсырма:

• Абай Құнанбаев туралы оқулықтағы мәтінді оқу, берілген кестені толтыру. (кестені толық, дұрыс толтырады -2 балл

Қате бар -1 балл )

Сұрақ: Абай Құнанбаев жайлы тағы не білеміз?

Қазақ халқының мәдени рухани әлемінде Абай Құнанбаевтың алатын орны ерекше. Абай қазақ әдебиетіндегі ұлы тұлға, маңдай алды ақын. Композитор. Абайдың көпке танылған әндерімен бірге «Май түні» , «Майдақоңыр» , «Торжорға» деген күйлері де бар.

"Ақынның жеке домбырасы - үш ішекті, 8 пернелі, қалақша пішінді болған екен. Дыбыс ойығының саны - он, қоңыр түсті. Музейде сақтаулы тұрған домбыраны Абай мен оның ұлы Ақылбай қолданған. Кейін жәдігер мұра ретінде Ақылбайдың ұлы Исраилға қалды. Ұлы ақынның немересі Исраил бұл домбырамен облыстық, республикалық деңгейдегі түрлі байқауларға қатысып жүрді.

Абай туралы М. Әуезов «Абай жолы» роман-эпопеясын жазған.

Оқулықтан «Сегіз аяқ» әнінің сөзін хормен мәнерлеп оқу.

«Сегізаяқ» — Абай Құнанбайұлының өлеңі және қазақ өлеңіне қосқан шумақтың үлгісі. Шумақ 5 буынды тармақтар мен 7–8 буынды тармақтардың жүйелі түрде үйлесіп, араласуынан түзілген. Келте тармақтарда бунақ 3 буынды және 2 буынды болып келеді. «Сегізаяқ" өлшемін, шумақтық өрнегін Шәкәрім Құдайбердіұлы, Ахмет Байтұрсынұлы, Мұқағали Мақатаев т.б. ақындар өз өлеңдерінде қолданған.

1.Тыңдау: Ерлан Рысқалидың орындауында Абайдың әні «Сегіз аяқ»

2.«Сегіз аяқ» әнін А.Жорабаеваның орындауында тыңдау

-Әннің орындаудағы ерекшелігі неде? 1 балл

- Әннің орындау стильдері қандай? 1 балл

Видеодан «Сегіз аяқ» әнінің шығу тарихы туралы көру.

Осы ән туралы ҚР Мәдениет саласының үздігі, актер Тұрсынбек Дүзбаев былай дейді:

Видеодан көру.

2- тапсырма: ( жұптық жұмыс 1,2,3,4,5 сандары бойынша жұптасады)

Дәулеткерей Шығайұлының сөзін бейнетаспадан тыңдау. (нейрожелі көмегімен сөйлету)

«Аяқталмаған сөйлем» әдісі арқылы мәтінді дұрыс құрастыру.

Дұрыс орындау -2 балл.

Қатемен - 1 балл.

Дәулеткерей ...............1820 жылы Бөкей ордасында .................. деген жерде ................. . Дәулеткерей кішкене кезінен аңыз-әңгімелерді біліп, ..............жақын болып өсті. Сол кездегі Байжұма, Баламайсан, Соқыр Есжан секілді атақты ................. күйлерін бала кезінен тыңдап өсті. Ауыл .................дәріс алды. Өсе келе Бөкей ордасының ханы болған Жәңгірдің сарайында шығыс классиктерінің ................. оқып, білімін шыңдады. 1861 жылы күй атасы ...................... кездесті. Күйлері: ............................................................................................................................................................ .

Музыка тыңдау:

«Байжұма» күйінен үзінді тыңдау.

Сергіту сәті. «Көңілді ырғақ»

Жаңа сабақты бекіту. «Бұрыштар» әдісі бойынша

Жаңа сабақ бойынша жеке жұмысқа- 2 балл

Оқушылар бір-бір сұрақтан алып, жауаптарын бөлме бұрыштарынан іздейді. Жауап тапқандары айтып өтеді. Жауаптың дұрыс-бұрыстығы тақта арқылы тексеріледі.

Интеллектуалды музыка дегеніміз... ?

Күрделі құрылымды, терең мағыналы, ойлы шығармалар.

Интеллектуалды музыканың мысалдары:...

Абайдың әндері, Дәулеткерейдің күйлері

Абайдың туған жері ?

Семей облысы Шыңғыстау өңірі

Абай мен Дәулетекерей қандай композиторлар?

Жаңашыл композиторлар.

«Сегіз аяқ», «Көзімнің қарасы» әндірінің авторы?

Абай Құнанбаев

Шумақ 5 буынды тармақтар мен 7–8 буынды тармақтардың жүйелі түрде үйлесіп, араласуынан түзілген, келте тармақтарда бунақ 3 буынды және 2 буынды болып келетін ән?

«Сегіз аяқ»

«Абай жолы» романының авторы кім?

Мұхтар Әуезов

Дәулеткерейді академик А.Жұбанов қалай атады?

«Төре күйлерінің атасы»

Дәулеткерейдің туған жері?

Орал облысы Орда ауданы Қарамола деген жер.

Абайдың домбырасының ерекшелігі неде?

Домбыра үш ішекті.

«Атаулар кестесі» тақырып бойынша 3 негізгі атауды/термин/ жазады. 1 балл

Үйге тапсырма: Абай әндерін жеткізушілер жайлы зерттеу. Дәулеткерей жайлы қосымша деректер іздеу.

Рефлексия «Бауырсақ» әдісі бойынша сабақты қаншалықты түсінген, түсінбегендерін бауырсақтарды ыдысқа салу арқылы көрсетеді.

• Сабақты толық түсіндім.

• Әлі де сұрағым бар

• Ештеңе түсінген жоқпын.

Бүгінгі сабақта жинаған балдарын бағалау парағы арқылы есептейді.

Сынып оқушылары өткен сабақ бойынша сұрақтардың жауаптарын тауып, жұптастырады.

Сабақтың мақсатымен танысады.

Оқушылар сұрақ бойынша түсініктерін ортаға салады.

Интелллектуалды музыкамен танысады.

Оқулықтан Абай жайлы оқиды. Берілген кестені топпен толтырады.

Балл әр оқушыға беріледі.

Абай туралы қосымша деректер алады

Әннің сөзін хормен мәнерлеп оқиды. Өлең шумағына талдау жасайды.

Видео арқылы әнді тыңдайды. Орындалу ерекшелігіне, стиліне көңіл бөледі. Екі орындауды салыстырады.

«Сегіз аяқ» әнінің шығу тарихымен танысады.

Видео арқылы талдау тыңдайды.

Батыс күйшілік мектебінің аса көрнекті тұлғаларының бірі Дәулеткерей Шығайұлының өмірімен танысады.

Мәтінді құрастырады.

Ырғақты әуендер орындайды.

Күй тыңдайды.

Жаңа сабақ бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақтар жеке оқушыларға беріледі.

Бүгінгі сабақта қолданған термин сөздерді жазып, анықтамасын береді.

Оқушылар жаңа сабақты қаншалықты түсінген, түсінбегендерін бауырсақтарды ыдысқа салу арқылы көрсетеді.

Топтар бір –біріне кері байланыс береді.

Бағалау парағы арқылы өзін-өзі бағалайды.

Бағалау парағында балын көрсетеді.

Бағалау парағында балын көрсетеді.

Бағалау парағында балын көрсетеді.

Тарапта

Аудио

Слайд

Оқулық

А-4 парақтар кесте

Оқулық

Видеоматериал

Видеоматериал

Видеоматериалдар

Видео

Таратпа

Аудио

Таратпа сұрақтар

Кесте

«Бауырсақтар» тақтада