Сабақтың
ортасы
|
ІІ. Жаңа білімді
игерту Романды оқулықтан оқып,
мазмұнымен танысыңдар.
Ақбілек - құрбыларының алды, теңдікке ұмтылған, азаттықты аңсаған,
зорлыққа мойымаған, өмірінен тағылым-ғибрат алған, жан-жүрегі таза,
махаббат, мейірімі мол, өжет қыр қызы.Ақбілек содырлардың ортасына
түсіп, қарамұртқа ермек болды.Соған қарамастан өмірге деген
құштарлық сезімінен айырмады. Бекболат - қара торы, орта бойлы, қошқар тұмсық, түлкі мұрт, шүңірек
көз жігіт. Жасы жиырма жетіде. Басында барқытпен тыстаған қара
елтірі жекей тымақ, үстінде орысшалау пенжек, шалбар. Сұр шапан,
сар сафиянға қара ала жапқан күміс белбеу, аяғында көнелеу қисық
табаны бар. Белбеуіндегі жарғақ далбағайы, шашақты сары қынды мүйіз
сапты өткір кездігі, алдыңғы қапталдағы дабыл байлайтын ұзын қайыс
шеттегі- оның өнерсіз жігіт еместігіме айғақ
болады. Мұқаш - таңқы мұрын, бадырақ көз, шұнақ құлақтау,
жарбақтау, кірпі шаш, қырыс маңдай, қара сұр жігіт. Жасы 35-те.
Болыстыққа сайланбай қалған. Офицер- романның басты тұлғасын жәбірлеп, арын аяққа таптаған
жиіркенішті жан ғана емес, империялық саясаттың ғасырлар бойы
халқымызды билеп, басып-жаншып келген көрінісі ретінде де есте
қалады. Ұрқия - Ақбілектің жанашыр жеңгесі. Ақбілектің қалаға
келіп, көзін ашуына бірден бір себепкер. Сонымен бірге баласы
Ескендірді өсіруіне де көп
көмектеседі.
Балташ - Ақбілектің жанын түсінген жігіт. Ақбілектің басынан
өткен тағдырға қарамай, оған ғашық болады. Балташтың бұл қасиетін
бағалап, Ақбілек оған күйеуге
шығады.
1-тапсырма
«Ақбілек» сөзіне бес жолды өлең
(синкуэйн) жаз.
1-тапсырма
1.Зат есім:
-
2. Сын есім: -
-
3. Етістік: - -
-
4. Сөз тіркесі: - - -
-
5.Синоним:
-
|
мазмұндайды;
қосымша сұраққа жауап
береді.
бес жолды өлең
құрастырады;
|
Барлығы дұрыс жауапқа 2
ұпай
|
Оқулық
|
|
2-тапсырма.
Әр кейіпкердің монологінен
образды ашатын ойларды теріп жазып, кейіпкерлер жүйесін жинақтап,
тура және жанама мінездеулерді жіктеп жаз.
Кейіпкер
|
Тура
мінездеу
|
жанама
мінездеу
|
өз
пікірім
|
Мұқаш
болғалы аузы асқа, ауы атқа жарымаған», «таңқы мұрын, бадырақ
көз» жігіт
|
|
|
|
Ақбілегі
— жас
түлегі, айы-күні — жалғыз
қызы алтын
сырға, күміс
шолпы сылдырлатып, ақ көйлегін көлбеңдетіп, қызыл-жасыл
көрпелерін қағып
үйге әкелген
еді.
|
|
|
|
Алымсағын, шөбін жинап, партияның
қамын да ойлап, Мамаекең де кешке жақын
жолдасымен келіп түсті.
|
|
|
|
Бәйбіше
қадалып, "қызым
жоқ" деп бажылдап, өтірікті
саулатты...жиырма
бес қамшы
соқты. Үні шықса, Ақбілегінің
жаны қабат
шығады ғой, құшырлана
тістеніп, ышқына
ыңқылдағаннан басқа
дыбыс бермеді. Желге, күнге
тигізбей, аялап
өсірген жалғызын
"кәпірге" қорлыққа
қиғаннан өлгені
артық емес пе?
|
|
|
|
|
Әр кейіпкердің монологінен
образды ашатын ойларды теріп жазып, кейіпкерлер жүйесін жинақтап,
тура және жанама мінездеулерді жіктеп
жазады;
|
Дескриптор:
тура
1;
жанама1;
өз
пікірі3
барлығы 5
ұпай
|
10-сынып
«Қазақ әдебиеті»
оқулығы
|
Сабақтың
соңы
|
3-тапсырма.
Ана мен
сол ана деген ардақтыдан туған Мұқаштарға талдау жасап, қорытынды
пікір ұсыныңыз.
Қызын бүркітше бүріп, іліп
жатқан екі орысты анасы екпінімен келіп итеріп тастап, балапанын
басқан ана құстай, баласын бас салды. Олай сүйреп, бұлай жұлқып,
қызды анасының құшағынан ала алмаған соң, орыстар мылтық дүмін
жұмсады. Жанына мылтық батқанда, анасы қызын тастай беріп, алыса
кетті. Апыр-шұпыр екі орысты екі алып ұрып, бірінің үстіне бірін
білектеп жатқанда, үшінші орыс тайқып шегіне берді. Босанысымен
қашуға оңтайланған Ақбілек апанның ернеуіне жете түсіп анасының
қалып бара жатқанын көріп, қайта апанға түскенде, анасы қызына
қарсы ұмтылды. Сол кезде бос қалған орыс анасын жауырын ортадан басып
салды.
|
кейіпкерге баға
береді;
|
Дескриптор:
-ана
1ұ
ер 1ұ
позициясы1
барлығы3
ұпай
|
|