Жасөспірімдердің әлеуметтік
оқшаулануы бойынша кейбір психологиялық
ерекшеліктер
Психология ғылымы қазіргі
таңда адам мінез-құлқы, эмоциялары, ойлау процестері мен психикалық
жай-күйін зерттейтін маңызды сала ретінде танылып отыр. Бұл сала
көптеген бағыттарға бөлінеді, мысалы, когнитивті психология,
әлеуметтік психология, клиникалық психология, нейропсихология, даму
психологиясы және басқа да бағыттар бар. Қазіргі зерттеулерде
психология мен нейроғылымдар, биология және басқа ғылым салалары
арасында тығыз байланыс орнаған, бұл адамның психикалық және
физикалық жағдайлары арасындағы қарым-қатынасты тереңірек түсінуге
мүмкіндік береді.
әл-Фараби атындағы Қазақ
ұлттық университетінің студенттері мен ғылыми қызметкерлері
жасөспірімдердің әлеуметтік оқшаулануының психологиялық
аспектілерін зерттеу жұмыстарын белсенді түрде жүргізіп келеді.
ҚазҰУ-дың ғылыми зерттеулері халықаралық деңгейде танылып,
университеттің профессорлары мен ғалымдары түрлі ғаламдық жобаларға
қатысып, әлемдік мәселелерді шешуге өз үлестерін қосуда. Сонымен
қатар, университет ғылыми және инновациялық стартаптарды қолдап,
студенттер мен жас зерттеушілердің идеяларын іске асыру үшін көп
мүмкіндіктер ұсынады. ҚазҰУ жасөспірімдердің әлеуметтік
оқшаулануына қатысты терең зерттеулер
жүргізуде.
Жасөспірімдік кезең – адамның
тұлғалық дамуының маңызды кезеңі, бұл уақытта әлеуметтік
байланыстар мен өзін-өзі тану мәселелері үлкен рөл атқарады.
Жасөспірімдердің әлеуметтік оқшаулануы – бұл психологиялық және
әлеуметтік тұрғыдан күрделі құбылыс. Бұл адамның қоғамнан, отбасы
мен құрбыларынан шеттетілуін білдіреді, ал мұндай жағдай
жасөспірімдер үшін ауыр психологиялық зардаптарға алып келуі
мүмкін, себебі олардың әлеуметтік қарым-қатынастары және қоғам
тарапынан қабылдануы ерекше маңызды.
Жасөспірімдердің әлеуметтік
оқшаулануына әсер ететін бірнеше басты фактор
бар:
- Тұлғалық ерекшеліктер:
Кейбір жасөспірімдер интровертті сипатқа ие, сондықтан олар
көпшілікпен қарым-қатынас орнатуды қаламайды. Бұл олардың
эмоционалдық жағдайына, өзін-өзі бағалауына әсер етуі
мүмкін.
- Отбасы жағдайы: Отбасындағы
қарым-қатынас, ата-ананың қолдауы немесе оны жеткіліксіздігі
жасөспірімдердің әлеуметтік байланыстарына тікелей ықпал
етеді.
- Білім беру ортасы:
Мектептегі буллинг немесе әлеуметтік қысым жасөспірімдерге
оқшаулануға себеп болуы мүмкін.
Қорыта айтқанда,
жасөспірімдердегі әлеуметтік оқшауланудың психологиялық
ерекшеліктерін зерттеу олардың психоэмоционалды жағдайы мен
әлеуметтік дамуына маңызды әсер етеді. Мұндай зерттеулер білім беру
мекемелері, әлеуметтік қызметкерлер, психологтар үшін қажетті құрал
болып табылады. Әлеуметтік оқшауланудың алдын алу жасөспірімдердің
толыққанды тұлға ретінде қалыптасуына
көмектеседі.
Тленчиева
Н.С
Педагогика ғылымдарының
кандидаты
Иркенбаева
А.Қ
әл-Фараби атындағы
ҚазҰУ
