Материалдар / «Жаһандық құзыреттер» сабақ жоспары
МИНИСТРЛІКПЕН КЕЛІСІЛГЕН КУРСҚА ҚАТЫСЫП, АТТЕСТАЦИЯҒА ЖАРАМДЫ СЕРТИФИКАТ АЛЫҢЫЗ!
Сертификат Аттестацияға 100% жарамды
ТОЛЫҚ АҚПАРАТ АЛУ

«Жаһандық құзыреттер» сабақ жоспары

Материал туралы қысқаша түсінік
11-сыныпқа арналған «Жаһандық құзыреттер» курсы «Бизнес және кәсіпкерлік негіздері» және «Қаржылық сауаттылық» екі юнитінен тұрады.
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
15 Қырқүйек 2024
545
3 рет жүктелген
900 ₸
Бүгін алсаңыз
+45 бонус
беріледі
Бұл не?
Бүгін алсаңыз +45 бонус беріледі Бұл не?
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.1 Кәсіпкерлік негіздері

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.1.1 Кәсіпкерлікке кіріспе

Сабақтың мақсаты

Жоспарлы экономиканы нарықтық.экономикаға

трансформациялаудың жалпы траекториясын түсінеді.

Нарықтық экономика негіздерін біледі.

Экономика саласындағы оқиғалар мен құбылыстарды талдай және сыни бағалай алады.Тақырып аясында зерттелген терминдер мен ұғымдарды қолдана алады.

Құндылықтарды дарыту

Жас кәсіпкерлердің рөлін түсіну мен олардың қоғамдағы оң имиджін қалыптастыру.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сәлемдесу, тілек білдіру.

Оқушыларды топқа бөлу:

1.Бизнес 2.Экономика 3. Кәсіпкер «Қажеттілік», «Игілік», «Жеке кәсіпкер», «Бизнесмен» ұғымдарын қалай түсінуге болады? /пікір алмасу/

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

1. Топтық жұмыс. «INSERT» әдісімен «Кәсіпкерліктің нысаны, мақаттары және міндеттері» тақырыбын ашу:

1.Бизнес

2.Экономика

3. Кәсіпкер

2. Топта «Кәсіпкерлік туралы экономистердің көсқарастары». Р.Кантильон, К.Маркс, Й.Шумпетер www. bibliotekar.ru

3. Карточкамен жұмыс. Кәсіпкер болуға өздеріңіздің мүмкіндіктеріңізді бағалау үшін кестеден өздеріңіз игеріп кете алатын кәсіпкерліктің артықшылықтары мен кешшіліктерін белгілеңіздер.

4. Ойланайық, талқылайық , әр топқа сұрақ-жауап.

«Бизнес» тобы: -қауіп-қатер (тәуекел, қиындық) -өз қаражатыңның есебінен қызмет ету;

«Экономика» тобы: -тәуелсіздік; -өнертапқыштық;

«Кәсіпкерлік» тобы: -жауапкершілік -белсенді іздену.

5. А.Маслоу теориясы негізінде қажеттіліктерді толықтырыңыз.

Адамның қажеттіліктері неге үнемі өсіп отырады? Түсіндіріңіз.

ЕБҚ оқушылар негізгі термин сөздерді мәтіннен анықтайды;

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады





ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады


Ақпараттық мәтін





Үлестірмелі қағаздар



Суреттер

https://yandex.kz/images/search?pos=9&from=tabbar&img_url=http%3A%2F%2 %D0%B6&rpt=simage&lr=10295

Тірек-сызбалар



Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Бағалау Оқушылардың аяқталған жұмыстарын бір жерге жинаңыз. Оқушылар өздерінің жауаптарымен сыныптастарының жауаптарының дескрипторлар бойынша бағалайды: «жеке кәсіпкер» ұғымдарына мысалдар келтіреді; «бизнесмен» ұғымдарына мысалдар келтіреді; «жеке кәсіпкер» мен «бизнесмен» ұғымдарының айырмашылығын түсінеді; қажеттіліктер пирамидасын толық толтырады; қажеттіліктер пирамидасы негізінде адамның қажеттіліктері артыуының себебін түсіндіреді; «жеке» және «қоғамдық» игіліктерге кем дегенде 3 мысал келтіреді;

Кері байланыс

Сабақ соңында оқушылар рефлексия жүргізеді: - нені білдім, нені үйрендім? - нені толық түсінбедім? - немен жұмысты жалғастыру қажет?

Үйге тапсырма

Кәсіпкерлікке кіріспе

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.1Кәсіпкерлік негіздері

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.1.2 Нарықтың жұмыс істеу тетіктері

Сабақтың мақсаты

Нарықтың жұмыс істеуінің негізгі тетіктерін түсінеді.

Нарықтық қатынастардың заңдары мен

ережелерін біледі.

Алған білімдерін түсіндіре алады.

Алған білімдерін тәжірибеде қолданады.

Бағалау критерийі

-нарықтың жұмыс істеуінің негізгі тетіктерін анықтайды;

нарықтық қатынастардың заңдары мен

ережелерін біледі;

Құндылықтарды дарыту

Еңбек өнімділігін арттыру, қоғам, мемлекет еңбек арқылы дамитынын түсіндіреді.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу, түгендеу

Ынтымақтастықатмосферасын қалыптастыру

Топтың атауларымен 4 топқа бөлінеді:

«Кинометафора» әдісі. Нарықтың жұмыс істеу тетіктері туралы бейне материал ұсынылады.

-Бейне материалда нені көре аламыз?

-Бүгінгі сабақтын тақырыбы қандай болуы мүмкін?

Оқушылардың жауаптары арқылы сабақтың тақырыбына шығу.

Оқушыларды сабақтың тақырыбымен, оқу мақсаттарымен және бағалау критерийлерімен таныстыру.

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

https://yandex.kz/video/preview/2178264786107094124

сілтемеде

Нарықтың жұмыс істеу тетіктері туралы бейне материал

Сабақтың ортасы

Зерттеу мен талдау

Тапсырма №1

«Ортадағы қаламсап» әдісі- топтық мәтінмен жұмыс

1 топ: Нарықтың жұмыс істеуінің негізгі тетіктері.

2- топ: Нарықтық қатынастардың заңдары

3- топ: Нарықтық қатынстардың ережелері

ЕБҚ оқушылар маңызды тірек сөздерді жазып алады;

Тапсырма №1

Мұғалім ақпаратты жинақтау үшін кесте таратып береді. Тапсырманы орындау алгоритімін таныстырады. Оқу мақсатымен байланыстырады. Нарықтың жұмыс істеуінің негізгі тетіктері анықтайды


Нарық белгісі

Нарықтардың түрі

1



2



3



4



5




Ойлан!

Нарықтың тетіктері немен ерекше?

Тапсырма №2

НShape1 арықтың жұмыс істеуінің негізгі тетіктері.зерттей отырып, төменде сызбаға Нарық артықшылықтары мен теріс жақтарын толтырыңыз.


НShape2 арық артықшылықтары

Shape4 Shape3

тShape6 Shape5 еріс жақтарын


ЕБҚ: оқушыға жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастары және мұғалім диалог арқылы қолдау жасайды

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

-Нарықтың жұмыс істеуінің негізгі тетіктерін түсінеді.

-Нарықтық қатынастардың заңдары мен

-ережелерін біледі.

Алған білімдерін түсіндіре алады.

-Алған білімдерін тәжірибеде қолданады.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады




ҚБ «Мадақтау сэндвичі»

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады


Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер




Тірек-сызбалар




Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

«Ашық микрофон» әдісі

Неліктен нарық мәселені шеше алмаған салаларға мемлекеттің араласу қажеттілігі туындайды?

Кері байланыс

  • Нeні білдім,

  • нeні үйрeндім

  • Нeні толық түсінбeдім

Нeні білгім кeлeді?

Үйге тапсырма

Нарық тетіктерінің сақталуы, оның дұрыс жұмыс істеуіне жағдай жасалуы қандай дәрежеде?


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




Қосымша №1

1.3. Нарық, оның тетіктері мен қызметтері

Нарық – бұл сатушылар мен сатып алушылар бір біріне қарсы келуге ықпал ететін «тетік». Алайда, нарықты үлкен алаң деп түсінудің қажеті жоқ. Белгілі бір нарықты алайық, мысалы бала күтушілер қызметінің нарығы. Бұл нарықты нәтижесінде ата-аналары балаларын кіммен қалдыратындағын табатындай барлық шарттары деп ұғынуға болады.

Яғни, нарық – бұл тауарды сату және сатып алу мәмілелерінің жиынтығы.

Нарықтың субъектілері: сатушылар мен сатып алушылар. Сатушылар мен сатып алушылар ретінде үй шаруашылықтары, фирмалар (кәсіпорындар), мемлекет бола алады. Нарық субъектілерінің көбісі бір мезетте сатып алушалар да болып, сатушылар да болып қызмет ете алады. Барлық шаруашылық субъектілері нарықта тығыз өзара әрекеттесіп, өзара байланысқан сату-сатып алу «ағынын» құрады.

Нарық объектісі тауарлар мен ақша болып табылады.

Алғашқыда салыстырмалы түрде күнделікті сұраныстың игіліктері жүзеге асырылатын қарапайым нарық туындайды. Тауарлық айналым саласы кеңейген кезде, тұтынушылық тауарлар мен өндіріс құралдары, адамның еңбек күші мен инвестициялар (құрылыс пен машина, құрылғыларды сатып алу үшін ақша қаражаттары), бағалы қағаздар (акция, облигациялар) мен шетелдік валюта, ғылыми-техникалық әзірлемелер және т.б. сатылатын және сатып алынатын нарықтар жүйесі дами түседі.

Нарық дербес құрылым ретінде үш негізгі элементтен тұрады: тауарлар мен қызметтер нарығы, еңбек нарығы және капитал нарығы. Үш нарықтың барлығы да тығыз байланысты және бір біріне әсер етеді.

Заманауи нарық бай және күрделі құрылыммен сипатталады. Оларды түрлі сипаттамалар бойынша жіктеуге болады (кесте 1).

Жалпы алғанда, нарықты жіктеудің басқа да белгілері өте көп. Сонымен бірге, бір нарық бірнеше белгілерді қамтитындығын ескеру қажет. Осылайша, жергілікті нарық бір мезгілде көтерме де, бөлшек сауда нарығы болып, ал жетілмеген бәсеке нарығы – мемлекеттік немесе жеке болуы мүмкін. Сондықтан да нарықты түрлерге жіктеу шартты болып келеді.


Қосымша №2

Нарық белгісі

Нарықтардың түрі


Қоғамдық еңбек бөлінісі немесе аумақтық шекара мен осы құбылыстың ауқымы бойынша


Жергілікті (қала, ауыл, аймақ шегінде), ұлттық (ішкі) және әлемдік нарықтар, соның ішінде ел аралық бірлестіктер нарықтары (ЕО, ТМД және т.б.), ұлттық және халықаралық.


Меншік нысанына байланысты


Жеке, кооперативті, мемлекеттік нарық


Нарықтық айырбас объектісі бойынша


Тауарлық (өндіріс, еңбек, тауарлар мен қызметтер, ноу-хау құралдары,) және ақша нарығы (ақша, бағалы қағаздар және валюталық)


Нарықтық айырбасты ұйымдастыру бойынша


Көтерме (биржа, мемлекеттік сатып алу), бөлшек сауда, экспорттық, импорттық


Бәсеке түрі бойынша


Жетілген бәсеке нарығы және жетілмеген бәсеке нарығы



Қосымша №3

Нарықтың тетіктері немен ерекше?

Бұл сұраққа жауап беру үшін оның қандай қызметтерді атқаратындығын анықтау қажет. Қысқаша айтқанда, нарық тетіктері экономиканы адамға қарай бұрып, бәсекелестік үдеріске қатысушылардың барлығын сұраныс арқылы бейнеленетін қажеттіліктерін қанағаттандыруға материалдық тұрғыдан мүдделі еткізеді. Сондай‑ақ, тәжірибе көрсеткендей, ол ғылыми‑техникалық үдерістің жетістіктерін меңгеруді, шығындарды азайтуды, сапаны арттыруды, тауарлар мен қызметтердің ассортиментінің кеңеюін ынталандыру арқылы капитал салу үшін белгі бере тұрып (бағалар арқылы) тиімді жұмыс жасайды.


Қосымша №4

Нарық артықшылықтары келесідей:



  1. Ресурстарды тиімді үлестіру.

  2. Икемділік, ауыспалы жағдайларға бейімділігі.

  3. Өндірушілер мен тұтынушылардың таңдау мен іс-әрекет еркіндігі.

  4. ҒТП жетістіктерін жоғары деңгейде пайдалану.

  5. Түрлі қажеттіліктерді қанағаттандыруға, тауарлар мен қызметтердің сапасын жақсартуға қабілетті болу.



Нарықтың теріс жақтары:



  1. Ұдайы қалпына келмейтін ресурстардың сақталуына мүмкіндік бермейді.

  2. Қабылданатын шешімдердің ықтымал теріс нәтижелерін елемейді.

  3. Ұжымдық пайдалану тауарлары мен қызметтерін өндіру үшін түрткі болмайды.

  4. Толық жұмысбастылық пен тұрақты баға деңгейін қамтамасыз ете алмайды.

  5. Ғылымда іргермелі зерттеулерді ынталандыруға жағдай жасамайды.

  6. Рецессиялық және инфляциялық үдерістерге байланысты тұрақсыз дамиды.


Жоғарыда аталған нарықтың жағымсыз жақтарынан нарық тетіктерінің мүмкіндектерінің шектеусіз еместігін көруге болады. Ол қазіргі қоғамның барлық әлеуметтік-экономикалық мәселелердің шешілуіне кеплдік бере алмайды. Біздің айтып отырғанымыз нарықтың кемшілігі емес, оның шектеулі екендігі. Әрине, нарық мәселені шеше алмаған салаларға мемлекеттің араласу қажеттілігі туындайды.

Мемлекеттің экономикалық қызметінің негізгі бағыттары қандай?

Мемлекеттің экономикалық қызметінің негізгі үш бағытын бөліп көрсетуге болады:

  1. Шаруашылық заңнаманы әзірлеу, қабылдау және орындалуын ұйымдастыру. Яғни, бұл нарықтың экономикаға сәйкес кәсіпкерліктің, салық салудың, банк қызметінің және т.б. құқықтық негіздері.

  2. Нарық тетіктерінің сақталуы, оның дұрыс жұмыс істеуіне жағдай жасауын қамтамасыз ету.

  3. Бұл бағытқа нарықтан бос шаруашылық аймақтарды толтыру, нарықтық механизм әлсіз немесе тиімсіз болатын экономикалық мәселелерді шешуге арналған мемлекеттің қызметтерін жатқызуға болады.






___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.1 Кәсіпкерлік негіздері

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.1.3 Нарықтық тепе-теңдік

Сабақтың мақсаты

Нарықтық тепе-теңдікке қол жеткізу шарттарын түсінеді.

Нарықтық тепе-теңдік шарттары туралы біледі.

Олар нарықтық тепе-теңдік жағдайларына қатысты өз ұстанымдарын білдіре алады.

Тапсырмадағы сұрақтарға жауап беру барысында пәндік терминологияны қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Еңбек және шығармашылық, тарихи тәжірибе мен оның сабақтарын ұғыну

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

  1. Сұрақтарға жауап бер?

1.      Нарықтық тепе-теңдік дегеніміз не?

2.      Экономикалық теорияда нарықтық тепе-теңдікті қарастыратын қандай тәсілдер бар?

3.      Икемділік дегеніміз не?

4.      Икемділік коэффициенті дегніміз не?

5.      Икемділіктің қандай түрлері бар?

6.      Ұсыныс икемділігінің қандай негізгі түрлері бар?

7.      Пайда бойынша сұраныс икемділігінің негізгі түрлері қандай?

8.      Дефицит деген не?

9.      Профицит деген не?

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Нарықтық тепе- теңдік

  • өзара байланысты экономикалық үдерістердің теңдестірілуі және үйлестірілуі, экономикалық агенттер мен жалпы нарықтарды орын алып отырған жағдайды өзгертуге итермелейтін себептердің жоқтығы;

  • сұраныс пен ұсыныстың экономикалық заңға баламалы ара салмағы;

  • тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге сұраным көлемі мен құрылымының және олардың ұсыным көлемі мен құрылымының ара салмағы.

1.Неліктен икемділікті түрлерге бөлу айтарлықтай шартты болып табылады?

2. Неліктен бұрынғы экономистер нарықтық тепе-теңдікті өздігінен теңдік нүктесіне келе алатын жағдай ретінде қарастырған?

3. Неліктен Леон Вальрас нарықтық тепе-теңдікті сандық бағалаумен байланыстыра қарастырды?

4. Неліктен Маршалл бойынша баға сұраныс және ұсыныс көлемінің қызметі болып табылады?

5. Неліктен профицит өнімнің бағасын төмендетуге себеп болады?

6.      Вальрас және Маршалл бойынша нарықтық тепе-теңдікті орнату тәсілдерінің айырмашылығы неде?

7.      Вальрас және Маршалл бойынша нарықтық тепе-теңдікті орнату тәсілдерінің ұқсастығы неде?

8.      Дефицит пен профицит арасындағы айырмашылықтар мен ұқсастықтарды анықтаңыздар

ЕБҚ: оқушыға тапсырманың нақты бір бөлігін ерекшелеп көрсетіп беріледі.

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды



Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды.





Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»





ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»


Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F% %82%D0%B5%D0%BF%D0%B5









Тірек-сызбалар




Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Нарықтық тепе- теңдік

Тауардың ұсынысы сұранысымен сәйкес болғанда және нарықтық бағаны өзгерту тенденциясы жоқ болғанда байқалады.

Кері байланыс

Сабақ соңында оқушылар рефлексия жүргізеді: - нені білдім, нені үйрендім? - нені толық түсінбедім? - немен жұмысты жалғастыру қажет?

Үйге тапсырма

Нарықтық тепе- теңдік

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.1 Кәсіпкерлік негіздері

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.1.4 Табысты кәсіпкердің дағдылары

Сабақтың мақсаты

Табысты кәсіпкерлік қызмет үшін қандай дағдылар қажет екенін түсінеді.

Табысты кәсіпкердің дағдыларын қалай қалыптастыру керектігін біледі.

Табысты кәсіпкердің дағдыларын талдай алады.

Алған білімдерін сабақ тапсырмаларының

сұрақтарына жауап беру барысында қолданады

Құндылықтарды дарыту

Оқушыларымыздың оқуға деген құштарлығын оятып, тәрбиемен ұштастырып білім беру керек. Себебі, білім беру мен тәрбие бірге жүріп отырады. Оқушыларды бір-біріне деген құрмет көрсетуіне, адамгершілікке, сыпайылыққа тәрбиелеу.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

1.     Оқушылармен амандасу. Мұғалім сыныпта жағымды ахуал орнату үшін «Досыңа тілек» тренингін ұйымдастырады. Оқушылар бір-біріне бұрылып, алдында тұрңан оқушыңа сәттілік тілейді.

2.     Оқулық және дидактикалық материалдар мен танысу: олардың мазмұны, мақсаты, ерекшеліктері

3.     Сыныпты топқа бөлу. Сынып үш топқа бөлінеді. Әр топ өздерінің басшысын және топтың  атауын таңдайды. Мысалы, 

1-топ: «Бизнес»;

2-топ: «Экономика»;

3-топ: «Кәсіпорын».

4.     Тақырыпқа деген қызығушылықты ояту, проблемалық жағдай туғызу. Мұғалімнің сөзі: Балалар сіздер 10-11 сыныптарда «Кәсіпкерлік және бизнес негіздері» пәнін оқисыздар. Сендер «кәсіпкерлік», «бизнес», «экономика», «менеджмент», және маркетинг негіздерін меңгеретін боласыздар. Қазіргі нарық жағдайында қажет практикалық дағдыларды қалыптастыра аласыздар.

Оқушы өз ойларын ортаға салады.


Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

.     Сұраққтарға жауап берейік дағдысы. Оқулықтан төмендегі сұрақтардың  жауаптарын табыңыздар, негізгі идеяларды талқылаңыздар және дәптерлеріңе жазыңыздар (жеке жұмыс)

2.     Кәсіпкерлік дегеніміз не?

3.     Кәсіпкер ең кемі қандай дағдылар жиынтығына ие болуы керек?

4.     Кәсіпкердің мақсаты қандай?

5.     Жеке кәсіпкер өандай тәуекелдерге барады?

Оқушылар сұрақтарға жауап береді, мұғаліммен бірге талқылайды, дәптеріне негізге идеяларды жазады. ЕБҚ: оқушыға жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастары және мұғалім диалог арқылы қолдау жасайды

Карточкалармен жұмыс. Кәсіпкер болудағы өздеріңіздің мүмкіндіктеріңізді бағалау үшін кестеден (карточкалардан) өзіңіз игеріп кете алатын кәсіпкерліктің кемшіліктерімен артықшылыұтарын белгілеңіздер.

Кәсіпкерліктің артықшылықтары

·       Жеке бизнес нені және қашан жасайтыныңызды өзіңіз шешуіне, бақылауға мүмкіндік береді

·       Сіз отбасылық өміріңізге, қызығушылықтарыңмен ұйқы қажеттілігіне уақыт бөле алатын икемді жұмыс кестесімен өмір сүретін болсыз.

·       Егер бизнесіңіз мүмкіндік берсе, қала сыртына, теңізге кетіп қалып, паркте немесе пойызда жұмыс жасай аласыз.

·       Кәсіпкердің өмірі қызықты. Көптеген кәсіпкердің айтуынша, олар тіпті өз қызметтерін жұмыс деп есептемейді, бұл көбірек қызыққа толы оқиға секілді.

·       Кәсіп иесі ретінде сіз өзіңіз шешім қабылдайсыз және белгілі бір идеяны жүзеге асыру немесе сынықтан өткізу үшін біреудің рұқсатын күтпейсіз.

·       Кәсіпкер ретінде сіз жасампаз және жаңашыл адам бола аласыз.

Кәсіпкерліктің кемшіліктері

·       Жауапкершілік көп болған сайын күйзеліс көп. Табыстылық пен жеңіліс  тек өзіңізге байланысты.

·       Кәсіпкердің өмірі тұрақсыз болуы мүмкін. Тапсырыстар көлемі мен оларға кететін уақыт, соған сәйкес жұмыс күнінің ұзақтығы мен табыс қубылып тұрады.

·       Күніне 24 сағат кәсіпкер болу керек, яғни жұмыс пен бос уақыт арасындағы шекара жойылып кетеді.

·       Алғашқы уақыттарда табыс көлемі жалдамалы жұмыспен салыстырғанда төмен болуы мүмкін.

·       Кәсіпке өзі салық, ақылы демалыс жалақыларын төлеп, басқа да пайда болатын көптеген шығындарды есептеуі керек.


 «Ойланайық, талқылайық»  дағдысы. 1. Топтық жұмыс. Топтарға бөлініп сұрақтарға жауап беріңіздер

Бизнес тобы:

1) Неліктен кәсіпкердің басқа жұмыс жасауына мүмкіндігі жоқ?

2) Неліктен кәсіпкерлерді өзін-өзі жұмыспен қамтығандар деп айтады?

Экономика тобы:

1) Кәсіпкердің бизнесменнен маңызды ерекшелігі неде?

Кәсіпорын тобы:

1) Неліктен кәсіпкерлік жұмыстарды орындаудың дұрыс жолы болып табылады?

2. Кітапта берілген танымал бизнес-тренер Роберт Киийосакидің пікіріне қосымша ретінде болашақ кәсіпкерге тағы қандай әрекеттер керек екендігін талқылаңдар

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды




Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды.



Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер


https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fmybusiness.kz%







Тірек-сызбалар










Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Жеке бизнес нені және қашан жасайтыныңызды өзіңіз шешуіне, бақылауға мүмкіндік береді

·       Сіз отбасылық өміріңізге, қызығушылықтарыңмен ұйқы қажеттілігіне уақыт бөле алатын икемді жұмыс кестесімен өмір сүретін болсыз.

·       Егер бизнесіңіз мүмкіндік берсе, қала сыртына, теңізге кетіп қалып, паркте немесе пойызда жұмыс жасай аласыз.

·       Кәсіпкердің өмірі қызықты. Көптеген кәсіпкердің айтуынша, олар тіпті өз қызметтерін жұмыс деп есептемейді, бұл көбірек қызыққа толы оқиға секілді.

Кері байланыс

a.      Өз мінезіңіздің бес күшті және бес әлсіз тұсын атаңыз (сіздің кәсіпкер болуыңызқа көмектесетін және кедергі келтіретін қасиеттер)

b.     Әлсіз тұстарыңызды талдап, күшті тұстарыңызды пайдаланып, олардың орнын қалай толтыруға болатынын жазыңыздар.

Үйге тапсырма

Табысты кәсіпкердің дағдылары

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.1 Кәсіпкерлік негіздері

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.1.5 Бизнестегі заманауи технологиялар


Сабақтың мақсаты

Табысты бизнес жүргізу үшін заманауи технологиялардың маңыздылығын түсінеді.

Заманауи бизнес-технологиялардыңмүмкіндіктерін біледі. Олар бизнестегі заманауи технологиялар туралы ақпаратты іздей алады.

Өз бизнес-идеяларын жүзеге асыру үшін заманауи технологиялар туралы білім негіздерін қолданады

Құндылықтарды дарыту

Өзіне және айналадағыларға құрметпен қарау, пәнге деген қызығушылығын арттыру.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

1-меңгеру деңгейі. Барлық оқушы кәсіпкерлікті өзін-өзі таныту мен жеке ынталандырудың формасы ретінде түсінеді (өнімсіз деңгей)

2-меңгеру деңгейі. Олардың ішінен көбісі:

Идея қалыптастырудың маңызын кәсіпкерліктің құзіреттілігі ретінде бағалай алады. Оқушылар алған білімін тереңдетеді.(конструктивті деңгей)

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Бизнеске арналған технология

Компьютерлік және электронды инновациялық технологиялар экономиканың әрбір секторында барған сайын берік орнығып, кәсіпкерлер үшін бизнесті жүргізуге тиімді әсер етуде, ал пайдаланушылар сапалы тауарлар мен қызметтерді жылдам алу мүмкіндігін ашуда.


Бір жағынан, бизнеске арналған жаңа технологиялар күшті және икемді бола түсуде, ал екінші жағынан, олар бизнес экономикасының әртүрлі салаларына көбірек таралуда.

Табысты болу үшін дамушы елдер өндірістік процестер икемділік пен орталықсыздандыру принциптеріне бағынатын жаһандық экономикада бәсекеге қабілетті болуы керек. Дәл осы жерде компьютерлік технология іс жүргізуге тиімді өзгерістер енгізе отырып, даму қарқынын ынталандырып, жеделдете бастайды.

Ақпаратқа еркін қол жеткізуді, оны өңдеу мен сақтауды қамтамасыз ететін озық технологияларды пайдалана отырып, бизнесмендер үлкенірек және тиімдірек жұмыс өнімділігін, сондай-ақ индустриялық елдердің бәсекелестігіне қарсы тұруды белгілейді. Бизнеске арналған жаңа компьютерлік технологиялар

Тіпті шағын бизнес үшін жобаны жүзеге асыру үшін көбірек орын бар. Олар компьютерлік технологияны мыналар үшін пайдалана алады:


ірі корпорациялармен жаңа серіктестік орнату;


акцияларды ұйымдастыру және тарату;


электрондық коммерциямен айналысу және т.б.

Веб-сайттарды бөлшек саудамен айналысатын кәсіпкерлер ғана емес, сонымен қатар өз тауарлары мен қызметтерін заманауи үлгіде ілгерілету, сондай-ақ сату географиясын арттыру мақсатында өнімдерін интернет кеңістігіне көшіргісі келетін көреген бизнесмендер жасайды. .

Барған сайын көбірек пайдаланушылар Интернетте қажетті өнімдерді іздеуді жөн көреді. Сондықтан, бизнеске электрониканы енгізу мүмкіндіктерін елемей, сіз өзіңіздің бизнесіңіздің нарықта лайықты орнын алуына кедергі жасай аласыз.


Жоғары технологиялық ортаның дамуы, бәсекелестердің қысымының күшеюі, бизнеске арналған жетілдірілген жаңа технологиялар компанияларды ақпараттық жүйелер мен технологияларды пайдалануға өз көзқарастарын қайта қарауға итермелейді.

Тәжірибеде қазіргі заманғы инновациялар дүние жүзіндегі кәсіпорындарда бөлімдерді қайта құруға және басқару жұмыстарына пайдалы әсер ететіні белгілі болды.

«Сұрақтарға жауап берейік»  дағдысы

«Сұрақтарға жылдам жауап беру» әдісін пайдаланып, сұақтардың толық жауаптарын дайындаңыздар (жұптық жұмыс)

1.     Кәсіпкерлер дегеніміз кім?

2.     Кәсіпкерлік идея қандай факторларға негізделуі керек?

3.     Сұраныс дегеніміз не?

4.     Технология дегеніміз не?

ЕББ оқушыға суреттер/иллюстрациялар ұсынылады;

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды




Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды.





Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»








ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2











Тірек-сызбалар















Кесте





Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Табысты болу үшін дамушы елдер өндірістік процестер икемділік пен орталықсыздандыру принциптеріне бағынатын жаһандық экономикада бәсекеге қабілетті болуы керек.

Кері байланыс

1. Кәсіпкердің жалдамалы жұмысшыдан айырмашылығы неде?

2.Кеңес берушілер жас кәсіпкерлерге қабылдаған ақпараттың дұрыстығын анықтаудың қандай әдісін ұсынады?

Үйге тапсырма

Бизнестегі заманауи технологиялар

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.2 Қазіргі жағдайдағы кәсіпкерлік

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.2.1 Бизнес неден басталады?

Сабақтың мақсаты

Бизнес-жобаны құру алгоритмін түсінеді.

Негізгі бизнес-процестер туралы біледі.

Болашақ бизнес-процестерді модельдеуді біледі.

Жеке бизнес-идеяларды іске асыру үшін бизнес процестер туралы білімді қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Өмір бойы білім алу: өзіне қажетті білім алу кезінде білімнің қажеттілігін түсінуге тәрбиелеу

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Бизнес неден басталады?

Бастапқы капитал - өз ісін ашу, кәсіпорын құру үшін қажетті алғашқы капитал. Бизнес құру үшін ниет пен күш салу әлдеқайда маңызды. Алдымен сіз немен айналысатыныңызды анықтап алу керек.

Ақша – бұл жалпыға бірдей эквивалент (тепе-тең баламасы) ретінде пайдаланылатын, ол арқылы барлық басқа тауарлардың құны көрсетілетін әмбебап өнімнің ерекше түрі. Ақша айырбастау құны, төлем құралы, құнды өлшеу, байлық жинақтау мен әлемдік ақша қызметін орындайтын ерекше өнім болып табылады.

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Сонымен, кәсіпкерлік экономикалық құбылыс ретінде нарықтың қолданыстағы экономикалық заңдары негізінде кәсіпкердің басқа шаруашылық жүргізуші субъектілерімен қарым-қатынасының тауарлық сипатын көрсетеді, ол:

- сұраныс пен ұсыныс;

- бәсекелестік;

- баға стратегиясы;

- тауар өндірісі мен алмасудың барлық құрамдас бөліктері.

Келесі ең күрделі міндет клиенттерді іздеу және сіз үшін қолайлы баға бойынша өз тауарыңызды сату болады.

Егер сізде белгілі бір бизнеске құлшыныс (мотивация) және дайын идея болса, сіз ол бизнесті бастау үшін қандай кірістер, шығыстар, пайда болатынын есептеп және сауатты бизнес-жоспар құруыңыз қажет. Егер сіз бизнесіңіздің табысты екеніне көз жеткізсеңіз, онда сіз кәсіпкерліктің ұйымдық-құқықтық нысанын таңдап және өз компанияңызды құру туралы шешім қабылдай аласыз. Алдымен сіз өнімдеріңізге деген сұраныс бар ма, жоқ па екеніне сенімді болу үшін өз өнімдеріңізді таныстарыңызға, достарыңызға немесе туыстарыңызға сатып тексере аласыз.
Сонымен, бизнесті құрудың барлық процесін бірқатар дәйекті іс-қимылдарға бөлуге болады:

- өз күштері мен бастапқы мүмкіндіктерін бағалау;

- бизнес-идеялар генерациясы;

- бизнес моделінің гипотезасы мен сынағын құру;

- бизнес-жоспар құру;

- бизнесті құру туралы шешім;

- бастапқы капиталды іздеу;

- кәсіпорын нысанын таңдау;

- компания құру (бизнесті мемлекеттік тіркеу).

Бизнесті құру тәсілдері

Бірінші әдіс. «Нөлден бастаңыз»

Әдетте, кәсіпкерлердің негізгі бөлігі нөлден бастайды, бұл қызықты, бірақ өте қиын жол — бәрін өзі жасауға тура келеді. Бұл бизнесті ұйымдастырудың ең қауіпсіз тәсілдерінің бірі. Сәтсіз болған жағдайда сіз бизнесті ұйымдастыруға жұмсалған күш пен уақыттан басқа ештеңе жоғалтпайсыз. Бірақ, сәтсіздіктің пайызы жоғары болатыны рас: жаңадан құрылған кәсіпорындардың 80% - ы үш жылдан артық өмір сүре алмайды.
Екінші әдіс. «Бастапқы капиталды тартыңыз»

Бастапқы капиталды тарту тәсілдері әртүрлі болуы мүмкін, бірақ олардың барлығына ортақ бір қағида бар – егер сіз бизнесті салымдармен бастауды шешсеңіз, онда бұл салымдарды жоғалтуға дайын болуыңыз керек.
Үшінші әдіс. «Жұмыс істеп тұрған фирманы сатып алыңыз»

Әрекеттегі бизнесті сату бүгін бөлек индустрияға айналды. Табысты кәсіпорындар құруда тәжірибесі бар адамдар бизнесті құрады, сосын оны айналдырады, онда белгілі бір табыстарға қол жеткізгеннен соң оны сата бастайды.
Төртінші әдіс. «Франшизаны сатып алыңыз»
Франшиза – танымал сауда маркасымен бизнесті жүргізудің дайын тәсілін сатып алу. Басқаша айтқанда, бұл қол қойылған франчайзингтік шартқа сәйкес франчайзиге (кәсіпкерге) франчайзермен (корпорациямен) ұсынатын өндірістік элементтер, жарнамалық технологиялар, корпоративтік әдістемелері бар

ТАПСЫРМА

Ойланыңыз және сұрақ тарға жауап беріңіз . Қазақстан аумағында қандай ежелгі монеталар табылды? ХХ ғасырға дейін Қазақстан аумағында ежелгі монеталар қандай қызмет терді атқарды? Ата-аналарыңыздан 1993 жылы шығарылған Қазақстан Республикасының алғашқы банкноталарында 1 теңге, 5 теңге, 10 теңге, 20 теңге, 50 теңге, 100 теңге номиналдарында кім бейнеленген деп сұраңыздар

бизнес-жүйе.

ЕБҚ оқушылар негізгі термин сөздерді мәтіннен анықтайды;

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды



Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды.



Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады











ҚБ «Мадақтау сэндвичі»







ҚБ

Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады












ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін












Үлестірмелі қағаздар












Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fi.ytimg.com%2Fvi%2








Тірек-сызбалар










Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Бизнесті ашу тәсілдері

1) Нөлден бастау

2) Бастапқы капиталды тарту

3) Жұмыс істеп тұрған фирманы сатып алу

4) Франшизаны сатып алу

Кері байланыс

Бизнесті ұйымдастыру тәсілдерін салыстырыңыз. Олардың әрқайсысы үшін артықшылықтары мен кемшіліктерін жазыңыз.

Үйге тапсырма

Бизнес неден басталады?

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.2 Қазіргі жағдайдағы кәсіпкерлік

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.2.2 Стартап-мәдениет

Сабақтың мақсаты

«Стартап-мәдениет» құбылысының мәнін түсінеді.

Стартап-мәдениеттің пайда болу тарихын біледі.

Өз стартап-идеяларын іске асыруда ақылға қонымды тәуекел қағидатын іске асыра алады.

Стартап-жобаларды талқылауда тиісті терминологияны қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Қолайлы жағдай туғызу. Оқушылардың өздігінен:

Стартап түсінігін суреттейді.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Сәлемдесу

Мұғаліп сыныпта жағымды ахуал орнату үшін «Қиял әлемі!» тренингін ұйымдастырады.

Сыныпты топтарға бөлу.

Тақырыпқа деген қызығушылықты ояту, проблемалық жағдаят тудыру.

Қолайлы психологиялық ахуалдықұру үшін оқушыларды «Досыңды сезін» ойынына шақырады.

Мұғалім әр оыншыға кезек-кезек оның ішкі сезімін білдіретін іс-қимылдар жасауын сұрайды. Мұғалім оқушылардың жауаптарын тыңдайды, оларды толықтырады. Жеке оқушылардың жауаптарына ауызша түрде пікірін айтады немесе түзетеді. Мұғалім оқушылармен бірге сабақтың тақырыбын нақтылайды.

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Топтықтапсырма беру:

1. «Сұрақтарға жауап берейік» тапсырмасы.

1) «Сұрақтарға жылдам жауап беру» әдісін қолдану. Сұрақтар тізімі тақтада көрсетіледі.

Оқушылар ұсынылғын сұрақтарға толық жауап дайындайды (жұптық жұмыс):

1. Стартап дегеніміз не?

2. Қазіргі Қазақстандағы стартап мәениеті қандай?

3. Батыста стартаптың тиімділігі қалай анықталады?

4. Стартаптардың рейтингтерінде қандай көрсеткіштер жарияланады?

5. Стартаптардың рейтингтік көрсеткіштерін кім бағалайды?

6. Классикалық стартапқа қандай мысалдар келтіре аласыздар?

7. Стартап авторларының негізгі міндеті қандай болу керек?

8. Ағымдағы бизнес деген не?

2) Кестені толтырыңыздар.


Сұрақтар

Сіздердің жааптарыңыз

1

Сіз сатылымдағы нені шығарғыңыз келеді?


2

Сіздің сатып алушыңыз кім?


3

Сіз өніміңізді қайда сатасыз?


4

Сіз өз өніміңізді қалай сатасыз?


5

Сіздің бизнесіңізден қоғамға қандай пайда болады?


ЕБҚ: оқушыға тапсырманың нақты бір бөлігін ерекшелеп көрсетіп беріледі.

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды



Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды.



Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады






ҚБ «Мадақтау сэндвичі»





ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады






ҚБ «Өзін-өзі бағалау»


Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fi.y






Тірек-сызбалар


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Стартап деген не? Стартап бұл бизнесті дамытудың жаңа әдісі, жолы, тәсілі. Мысалы Убер стартапын (Яндекс Такси) алайық. Убер компаниясы ашылмағанға дейін адамдар таксиді таксопарктерден шақырған не жолда қолын көтеріп тоқтатқан.

Қазір бұндайды көру қиын, барлығы ірі қалаларда такисді онлайн қосымша арқылы шақырады. Сіз телефоныңызға арнайы мобильді қосымшаны жүктейсіз де таксиді шақырасыз. Бағасын да алдын ала біле аласыз. Бұны қосымшадан көре аласыз. Кейін Уберден өзге бұндай стартаптар пайда болған, мысалы Қазақстанда Яндекс Такси зор сұранысқа ие.

Кері байланыс

  1. Рефлексивті ринг.

Сөйлемдерді аяқтаңыздар:

Бүгін мен ... білдім. Мен ... үйрендім. Мені ... таңғалдырды. Менде .. жақсы шықты. Маған ... қиын болды. Мен ... жасай алар едім. Енді мен ... түсіндім. Мен ... жасап көремін. Енді мен ... жасай аламын. Менің ... жасағым келеді. Маған ... қызық

Үйге тапсырма

Стартап-мәдениет

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)


Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары


Бөлім:

1.2 Қазіргі жағдайдағы кәсіпкерлік

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.2.3 3 Бизнес-періштелер мен инвесторлар.Ұқсастықтармен айырмашылықтар

Сабақтың мақсаты

«Бизнес-періштелер» құбылысының мәнін түсінеді.

Олар бизнес-періштелерінің классикалық инвесторлардан негізгі айырмашылықтарын біледі.

Олар бизнес-періште және классикалық инвестор ұғымдарын салыстыру кезінде өз ұстанымдарын дәлелдей алады.

Тапсырмаларды орындау барысында алған білімдерін қолдана алады.

Құндылықтарды дарыту


    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Бизнес-періштелер – бұл өз қаражатының бір бөлігін дамудың ең ерте сатысындағы – «тұқым» (тұқым) және «бастапқы» (стартап) инновациялық компанияларға салатын жеке және заңды тұлғалар.

Жобаны әзірлеу кезеңдері

Seed – бұл тек бизнес-жоспар, идея болатын кезең. Әзірге нарыққа шығу туралы әңгіме де жоқ. Капитал қажет. Start-up – компания өз қызметін енді бастады. Early Stage - компанияның алғашқы тұтынушылары бар. Өнім бұрыннан бар және дұрыс сатылуда. Сатылым өсуде. Expansion - бірақ бұл кезең қызықты, себебі компания қарқынды дами бастады және бұл үшін қосымша инвестициялар қажет; Exit - бұл бизнес-періште өз ақшасын жинау үшін жобадан шығатын кезең.

Іскерлік періштелерге венчурлық қорға немесе банкке несие алу әлі де мүлдем мағынасыз болған кезде жақындайды. Көбінесе бизнес-періштелер - бұл өз бизнесінде лайықты ақша таба алған және болашақта олардан пайда табу үшін оны жас компанияларға салуға дайын бұрынғы кәсіпкерлер. Бүгінгі таңда технологиялық индустрия тәуелсіз инвесторлар үшін ең белсенді қызмет саласы болып табылады және мұның бәрі бизнес-инвестор тұжырымдамасының өзі Силикон алқабында пайда болғандықтан.

Іскерлік періште инвестицияларының мақсаты жоғары технологиялық өнімдерді дамыту және нарыққа жылжыту арқылы олар инвестициялаған компаниялардың құнын арттыру болып табылады. Іскерлік періште «шығуда» негізгі табысты өзінің үлесін (акциялар блогын) бастапқы инвестициядан айтарлықтай асатын құнға сату арқылы алады.

Іскерлік періштелер қарапайым инвесторлардан қалай ерекшеленеді

Инвестор болудың көптеген жолдары бар. Мысалы, акцияларды сатып алу және акционер болу - инвестордың компанияның дамуына қалай инвестиция салғаны, бірақ оның құқықтары мен мүмкіндіктері компаниядағы қатысу үлесіне байланысты шектеледі. Басқа әдіс - қорды инвестициялау, онда менеджерлер инвесторлар үшін пайда күтумен активтерді таңдайды.


Венчурлық қорлар да осыған ұқсас жұмыс істейді, тек олар бастауға немесе дамудың келесі кезеңіне қаражат қажет ететін компанияларға инвестиция салады. Маңызды айырмашылық – венчурлық қор қандай компания түріне және қандай шарттармен инвестиция салатынын алдын ала анықтайды.


Ал бизнес-періштелер өз бетінше инвестиция сала алады, стартапты өз қалауы бойынша таңдап, өз шарттарын қоя алады. Компания үшін бұл плюс - жеке инвесторлармен қарым-қатынас ережелері мен қатаң шарттары бар венчурлық қорларға қарағанда икемді.

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fcf2.ppt-online.org%2Ffi




Тірек-сызбалар







Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Кері байланыс

Үйге тапсырма

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды



А4, конспект


     







___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.2 Қазіргі жағдайдағы кәсіпкерлік

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.2.4 Бизнес-инкубаторлар

Сабақтың мақсаты

Жаңа бастаған кәсіпкерлер үшін бизнес-инкубаторлардың артықшылықтарын түсінеді.

Қазақстан мен әлемдегі бизнес-инкубаторлардың негізгі тізімін біледі.

Инкубатор мен бизнес-инкубатор арасында ұқсастықтар жасай алады.

Өмірдің түрлі салаларында бизнес-инкубаторлардың жұмыс істеу принциптерін қолданады

Құндылықтарды дарыту


    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Сәлемдесу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру

Тақырыпқа шығу:

1.Суреттерде не көріп отырсыздар?
2.Не ерекше болды?
3.Тақырыпты болжап көріңіз....

Болжамдарын негіздейді

Оқушыларды сабақтың тақырыбымен,мақсаттарымен

таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

«Бизнес-инкубатор» сөзі біздің тұрмысымызға «business», «incubator» деген ағылшынның екі сөзінен келген. Бізде «инкубатор» түсінігі дəстүрлі түрде құс өсіру жəне жылы түрде балапан өсірумен байланыстырылады. Жаңадан бастаушы кəсіпорындармен үйлестірсек, бұл сөз жаңадан құрылушы кəсіпорындардың тəжірибе алатын жəне одан əрі өсіру мен нарықтағы өз ұстанымдарын нығайтуға көмек алатын орнын сипаттайды.

Дамудың белгілі бір деңгейіне жеткен соң, əдетте үш жылдан соң, фирма бизнес-инкубатордан шығады жəне дербес өмір сүре бастайды. Бұл кезде оның қолында бар айтарлықтай тəжірибесі мен əлеуеті бірінші кезеңде өте жиі орын алатын банкротқа ұшыраудан құтылуға ғана емес, сонымен бірге əрі қарай дамуына да мүмкіндік береді. Ал оның босаған орнына бизнесті нөлден бастайтын жаңа фирмалар келеді. Бизнес-инкубатордың əр түрлі мағынасы бар. Біреулер бизнес-инкубаторды шағын кəсіпорындарға төмен бағада жалға беретін ғимарат деп есептеуді ұсынады. Басқалар оны шағын бизнесті дамыту мен кəсіпкерлікті белсендетуді негізгі мақсат етіп ұстанатын құрал ретінде қарастырады. Біздің ойымызша, бизнес-инкубаторды ғимараттың жай ғана бірлесе пайдалануы деп түсіну теріс болады. Ол кəсіпкерлерге тек алғашқы жылдары кездесетін қиындықтарды жеңуге ғана емес, сондай-ақ кəсіпорынның əрі қарай сəтті жұмыс істеуіне мүмкіндік беретін менеджмент пен қаржы саласында жақсы тəртіпке келтірілген қолдауларды көрсетеді.

«Бизнес-инкубатор» сөзі кəсіпорын кұрудың икемді əдістер жүйесі деген мағынаны білдіреді. Бизнес-инкубаторлар тек АҚШ-та ғана емес, сондай-ақ Франция, Германия, Швеция, Англия, Жапо- ния, Қытай сияқты елдерде де кеңінен тараған. Əр түрлі елдерде бизнес-инкубаторлар инновациялық орталық, технология жəне бизнес орталығы деп əр түрлі аталады.

АҚШ-тағы бизнес-инкубаторлар саны соңғы жылдары теңдесі жоқ қарқынмен көбейді: 1980 жылы 10-ан 1994 жылы 500-ге дейін, əр аптада бір бизнес-инкубатор пайда болды. Ұлттық биз- нес-инкубаторлардың арқасында 82000-ға жуық жұмыс орындары құрылған, яғни бір бизнес- инкубаторға орташа 140-қа дейін жұмыс орны келеді екен. Бизнес-инкубаторлардың арқасында банкротқа ұшырайтын кəсіпорындар санын азайту мүмкіндігі пайда болды. АҚШ-тың Адвокаттық кеңесінің мəліметтері бойынша, алғашқы 4–6 жылда 55 %-дан 65 %-ға дейін кəсіпорындар сəтсіздікке ұшырайды екен. Бұл көрсеткіш барлық əр түрлі бизнес-инкубаторларда 20-% ға дейін төмендетіледі.

Бизнес-инкубатордың негізгі қорларына мыналар жатады:

  • бизнес-инкубатор қызметкерлері, оның ішінде кеңес берумен қамтамасыз ететін қызметкерлер;

  • құрал-жабдықтар, оның ішінде оргтехника (көшіруші машиналар, факсимилды аппараттар, компьютерлер жəне т.б.);

  • бір ай мерзімге жалға берілетін жиһаздар. Қажет болған жағдайда жалға беру шарты ұзартылады.

  • Инкубатор құру идеясы шындыққа қаншалықты жанасады?

  • Бизнес-инкубатор қалай қаржыландырылады?

  • Бизнес-инкубатордың президенті қандай қасиеттер мен қабілеттерге ие болуы тиіс?

  • Бизнес-инкубатор тарапынан қамтамасыз етілетін шаралар мен қызметтерге деген қажеттілік бар ма?

  • Бизнес-инкубатордың əлеуетті клиенті кім бола алады жəне оның талаптары қандай?

ЕБҚ: оқушыға жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастары және мұғалім диалог арқылы қолдау жасайды

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады











ҚБ «Мадақтау сэндвичі»









ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fwww.gd.ru%2Fimages%2Farticles%2F4335%








Тірек-сызбалар






Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Кері байланыс

«Бірге ойлаймыз» әдісі арқылы сынып оқушыларына қорытынды сұрақтар ұсынылады:

Үйге тапсырма

Бизнес-инкубаторлар

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.2 Қазіргі жағдайдағы кәсіпкерлік

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.2.5 Қазіргі жағдайда бәсекелестікті дамыту

Сабақтың мақсаты

Бизнестегі және жалпы өмірдегі бәсекелестіктің пайдасын түсінеді.Табысты бәсекелестік күрес тәсілдерін біледі.

Жеке өсу үшін бәсекелестік ортаны қолдана алады.

Алынған білімді жеке бәсекеге қабілеттілікті арттыру үшін қолданады

Құндылықтарды дарыту

Жалпыға бірдей еңбек қоғамы:

Еңбек өнімділігін арттыру, қоғам, мемлекет еңбек арқылы дамитынын түсіндіреді.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Ынтымақтастық атмосферасын құру

Ой шақыру

1.Суреттерде не көріп отырсыздар?
2.Не ерекше болды?
3.Тақырыпты болжап көріңіз....

Болжамдарын негіздейді

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Бәсеке әр түрлі болады бірулер бір-бірімен бәсекелесу, білім жағынан бәсекелесу тағы сол сияқты. Бірақ бүгінгі тақырып эканомикадағы бәсекелестік туралы болмақ. Бәсеке дегеніміз бір немесе бірнеше тұлғаның бір-бірін басып озуға негізделген әрекеттері. Бизнесте бәсеке қатар жүреді. Мысалы: бір көшеде екі дүкен қатар орналасқан. Бұлардың арасында міндетті түрде бәсеке болады. Енді сұрақ қалай? мысалы бірінші дүкенде тауарлар арзан бірақ екіншісінде сәл қымбаттау, екінші дүкен бәсекелесіп тауарларын одан да арзанырақ сатуға тырысады немесе бғасын бірдей қылып қояды. Олай олмаса банкрот болуы мүмкін.


Бұл әрине бәсекенің шағын түрі. Бизнесте ірі компаниялар әлемдік деңгеде де бәсекелесіп жатады. Мысалы: Apple мен Samsung компаниялары. Бұлар электроника өндіру жағынан бәсекелеседі. Бәсекенің болғаны тұтынушылар үшін тиімді, себебі баға төмен болады және сапа жақсарады бірақ өндірушілерге қиындық туғызады. Ал керісінше бәсекенің болмауы өндірушілерге пайдалы, бәсекелесі болмағандықтан бағаны қалағанынша қоя алады.


Кейбір жағдайда өндірушілер ұсынатын өнімінің бағасын келісіп алады. Бұл эканомикалық қылмыс болып есептеледі. Эканомикада бұны әділ емес бәсеке деп атайды. Қорыта айтатын болсақ бәсекенің болуы тиімді бұл ел эканомикасының өсуіне ықпыл жасайды, сонымен қоса өндірісті сапалы және халыққа тиімді ете түседі.

Бәсекелестік принциптері


Бәсекелестіктің негізгі принциптері:

1) жарыспалылық;

2) адалдық;

3) заңдылық;

4) тұтынушылардың құқықтарын сақтау болып табылады.

Берілген тақырып бойынша бұрыннан білетінім

Мәтінді оқып жаңадан білгенім

Болжамдар

Тың ақпараттар





ЕБҚ: оқушыға жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастары және мұғалім диалог арқылы қолдау жасайды

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды



Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды.



Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»





ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Flusana.ru%2Ffil




Тірек-сызбалар







Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Бәсеке әр түрлі болады бірулер бір-бірімен бәсекелесу, білім жағынан бәсекелесу тағы сол сияқты. Бірақ бүгінгі тақырып эканомикадағы бәсекелестік туралы болмақ. Бәсеке дегеніміз бір немесе бірнеше тұлғаның бір-бірін басып озуға негізделген әрекеттері. Бизнесте бәсеке қатар жүреді.

Кері байланыс

Шабадан, ет тартқыш, себет»

Шабадан – болашақта қажет болатын ақпараттар

Ет тартқыш -  ақпаратты өңдеудемін

Себет – барлығын себетке тастаймын

Үйге тапсырма

Қазіргі жағдайда бәсекелестікті дамыту

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.3 Маркетинг

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.3.1 Маркетингке кіріспе

Сабақтың мақсаты

«Маркетинг» ұғымының мәнін түсінеді.

Маркетингтің негізгі заңдарын біледі.

Өз бизнес-идеялары мен жобаларын іске асыру үшін маркетингтік әрекеттерді қолдана алады.

Маркетингтік стратегияларды қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Экономикалық өсу жағдайына оқушылардың ой жүйесін жетілдіру. Өз жеке пікірі бар ашық ойлы азамат етіп тәрбиелеу. Сапалы жұмыс жасауға бейімдеу.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

- білім алушылармен сәлемдесу;

- аудиторияның тазалығын қадағалау;

- білім алушыларды журнал бойынша түгендеп, әр балаға үлестірмелі қағаздар беру

1 минуттық эссе. (1-3 тапсырмасын орындайды) 1 мин.

Мен бүгінгі сабақтан не күтемін! ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Маркетингті жопарлау: рөлі, түрлері, кезеңдері

Іс жүзінде маркетингтік жоспарлау — бұл жетістікке жеткен көптеген компаниялардың қолданатын танымал жолы. Жоспарлау сатып алушылардың қажеттілігін, бәсекелестер туралы мәліметті әрдайым біліп, қорларды тиімді пайдаланып және күтпеген жағдайда дұрыс шешім қабылдауға көмектеседі.

Маркетингті жоспарлаудың рөлі және артыкшылықтары төмендегідей болады:

  1. Маркетингті жоспарлау мақсатты нарықтардың қызмет көрсетуіне бағытталған стратегияларды жасауға және нақты артықшылықтарға назар аударуға мүмкіндік береді.

  2. Қорлардың өте тиімді қолданылуына мүмкіндік туғызады.

  3. Компанияның күшті және әлсіз жақтарын анықтауға, қауіптерді және мүмкіндіктерді табу, пайда болатын қауіптерді азайтуға және күтілетін өзгерістерді жақсартуға мүмкіндік береді.

  4. Қызметкерлердің жұмысын үйлестіріп, олардың арасындағы коммуникацияны жақсартуға жақсы мүмкіндік береді.

  5. Жаңа сатып алушыларды жаулап алуға және нарықтардың кеңейтуіне мүмкіндік туғызады.

  6. Болашақа болжамды мәліметтер алуға мүмкіндік береді.

  7. Сұрақтарға жауап беруіңізді сұраймын


Сіз үшін «Маркетинг» қаншалықты қызық




Келешек өзіңізді кәсіпкер ретінде елестетесіз бе?


ЕҚБ маңызды кездесетін термин сөздерді атайды не жазып көрсетеді

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fi.ytimg.com%2Fvi%2






Кесте




Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Стратегиялық жоспар маркетингтің жылдық жоспарына ықпал етеді. Мысалы, маркетингтің жылдық жоспарын анықтау стратегиялық жоспарда көрсетілген кәсіпорынның мақсаттарының бес жылға қойылған мақсаттарынан шығады. Маркетинг жоспарын әзірлеуде әр түрлі жолдар қолданылады.

Кері байланыс

  1. Сабаққа белсене қатысқан студенттерді ерекше атап өту, бағалау.

Үйге тапсырма

Маркетинг

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.3 Маркетинг

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.3.2 Диджитал-маркетинг

Сабақтың мақсаты

Маркетингті классикалықтан сандыққа ауыстыру процесінің заңдылығын түсінеді.

Сандық маркетингтің негізгі құралдарын біледі.

«Диджитал-маркетинг» ұғымының мәнін түсіндіре алады.

Агрессивті сандық маркетингтен қорғау әдістерін қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Еңбек және шығармашылық, тарихи тәжірибе мен оның сабақтарын

ұғыну

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру


1.Оқушылармен амандасу

2.Өткен сабақтарды бір шолып шығу

 

 

Сабақтың тақырыбы мен мақсаттарымен таныстыру.


Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Педагог бүгінгі сабақтың мақсаттарымен таныстырады:

ü  Диджитал-маркетинг ;

ü  Диджитал-маркетингінің жұмыс істеу қағидалары;

ü  Диджитал-маркетингінің даму болашағы туралы білетін боласыңдар.

«Өзара оқу» стратегиясы. Әр топқа жаңа тақырыптың белгілі бір фрагменті көрсетіледі. Оқушылар топтағы

рөлдерін бөледі.

Бастапқыда әркім өз бетінше мәтінді оқиды.

Содан кейін топтың біреуі не туралы білгенін түсіндіреді, екіншісі оқылған мәтін бойынша сұрақтар қояды,

 Мұғалім қорытындылайды.

Жаңа топтарда әркім алдыңғы топта не білгенін

кезекпен айтады.

Диджитал-маркетинг

Диджитал-маркетинг – тұтынушылармен өзара әрекеттесудің барлық кезеңдерінде қолданылатын цифрлық технологияларды пайдалана отырып, қызметтер мен тауарларды жылжытуды көздейтін маркетингтік бағыт. Оның интернет-маркетингтен айырмашылығы - ол бүкіләлемдік желіні ғана емес, сонымен қатар офлайн құралдарын (ақылды гаджеттер, POS терминалдар және т.б.) пайдаланады.



Берілген суретке өз анықтамасын жазады

ЕБҚ оқушы (көру және есту қабілеті төмен) сұрақтарға жауапты жазбаша ұсынады.

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады








Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fwww.likeni.ru




Тірек-сызбалар







Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

«Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі.

Оқушылар олардың тақырып бойынша білімдерін түйіндейтін бір сөйлем ауызша айтады . Сөйлемдер кім, не, қашан,

неліктен, қалай, қай жерде және т.б. сөздерден тұруы мүмкін. Содан кейін сөйлемдерді сыныптастар бағалайды.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын

қадағалайды.

Кері байланыс

«Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі.

Оқушылар олардың тақырып бойынша білімдерін түйіндейтін бір сөйлем ауызша айтады . Сөйлемдер кім, не, қашан,

неліктен, қалай, қай жерде және т.б. сөздерден тұруы мүмкін. Содан кейін сөйлемдерді сыныптастар бағалайды.

Үйге тапсырма

Диджитал-маркетинг

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.3 Маркетинг

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.3.3 Маркетингтік соғыстар

Сабақтың мақсаты

Маркетингтік соғыстардың мәні мен себептерін түсінеді.

Маркетингтік соғыстардың негізгі стратегияларын біледі.

Өз бизнес-жобаларын іске асыруда маркетингтік стратегия туралы білімді қолдана алады.

Алынған білімді маркетингтік соғыстардың салдарынан қорғану үшін қолданады.

Құндылықтарды дарыту


    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

- білім алушылармен сәлемдесу;

- аудиторияның тазалығын қадағалау;


Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Маркетингтік бәсекелестік

Құқық және экономика тұрғысынан не істеу керек, қандай да бір шамада амбицияны қанағаттандыруға тырысу керек пе, мәселені тікелей жанжалға келтіру керек пе, жоқ па - бұл мәселе және кәсіпкерлер-кәсіпкерлердің шешімі. Маркетинг тұрғысынан «жазалау» әрқашан қате шешім болып табылады. Істің мәні мұнда:

Экономика және бизнес тұрғысынан бәсекелестік дегеніміз фирмалардың қол жетімді нарық сегменттерінде қолданылатын төлем қабілетті тұтынушылық сұранысының шектеулі мөлшері үшін фирмалардың күресі. Бұл сайыстың мақсаты ықпал ету.

Маркетинг тұрғысынан бәсекелестік - бұл дамуға, тиімділікті арттыруға мүмкіндік. Егер тиімсіз бәсекелестер болса және біз олардың тұтынушылық мәселелерді шешуге тиімсіздігін түсінетін болсақ, онда біз тұтынушы үшін барлық мүмкіндікті жасай аламыз.


Егер кез-келген бәсекелестік әрекетті бастау тұтынушыны білдірмесе, онда мұндай бәсекелестік маркетинг мәселелерін шешпейді. Сондықтан мен әрқашан нарықты «көрсетуге» қарсымын. Осы қақтығыста PR -дан шабыт алды.

  • «Ми шабуылы». Маркетингке қатысты терминдермен жұмыс

Қ

А

М

К

Н

Т

І

Н

Қ

Н

Н

М

А

Р

Е

Е

Ш

И

К

Г

Ұ

А

Р

Е

М

Ы

С

Ә

Р

І

Н

Р

К

Н

Ж

Н

Л

К

Ұ

С

Ы

П

О

Ы

Ы

Е

Е

О

Э

Ұ

Ө

А

Б

Қ

Б

Д

Б

К

К

С

К

Л

Н

Ж

А

Р

Ә

Ж

Е

Т

С

Ы

І

Ы

Ғ

Е

Ж

М

С

А

Т

Н

П

Қ

М

А

А

К

Е

Е

Қ

У

О

Ы

А

Б

З

Н

Ң

Н

К

А

О

С

Р

П

А

Қ

Ш

Н

Е

Т

Р

Р

Т

А

Н

А

Қ

Ұ

А

ЕБҚ оқушылар маңызды тірек сөздерді жазып алады;

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=http%3AARAs




Тірек-сызбалар






Кесте




Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Бәріне қарсы соғысқа емес, нарықтың дамуына және оның нарықта болуына әкелетін бірнеше бәсекеге қабілетті стратегия бар. Барлық осы стратегиялар жұмыс істемейді! Немесе жұмыс жасаңыз!Мұның бәрі нарықтық жағдайға, компанияның ішкі мүмкіндіктеріне және, әрине, бизнес иелерінің өздерінің компаниялары нарыққа не үшін қажет екендігімен бизнесті қалай байланыстыратынын түсінуіне байланысты.

Кері байланыс

Жұмыс барысында қарым - қатынас жасаудың қай стилі басым болды?
- бір адамға бағытталған стиль
- тапсырманы орындауға бағытталған стиль

Үйге тапсырма

Маркетингтік соғыстар

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.3 Маркетинг

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.3.4 SWOT талдау-маркетингтік жоспарлау құралы

Сабақтың мақсаты

«SWOT-талдау» құралының мәнін түсінеді.

SWOT талдауы қалай жасалатынын біледі. SWOT талдау деректерін талдай алады және олардың негізінде қорытынды жасай алады.

Жеке бизнес-жобаларды іске асыруда SWOT-талдауды қолдана алады.

Құндылықтарды дарыту

Жалпыға бірдей еңбек қоғамы:

Еңбек өнімділігін арттыру, қоғам, мемлекет еңбек арқылы дамитынын түсіндіреді.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

  1. Оқушылармен амандасу. Мұғалім сыныпта жағымды ахуал орнату үшін «Досыңа тілек» тренингін ұйымдастырады. Оқушылар бір-біріне бұрылып, алдында тұрңан оқушыңа сәттілік тілейді.

  2. Оқулық және дидактикалық материалдар мен танысу: олардың мазмұны, мақсаты, ерекшеліктері

Сыныпты топқа бөлу.

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

  • SWOT-ТАЛДАУ

  • Strengths ағылшын сөздерінен қысқарған— күшті жақтары,

  • Weaknesses — әлсіз жақтары,

  • Opportunities — мүмкіндіктері,

  • Threats — қауіптер

  • Баламаларды салыстырудың жиі қолданылатын әдістерінің бірі.

Қолданылу аясы:

  • Қойылған стратегиялық мақсатты қоя білу және шешу

  • Жаңа мақсат қоя білу

  • Бизнесті жоспарлау және оптимизациялау

  • Кәсіпорынның объективті суретін көрсетеді

  • Басымдылықтар мен мүмкіндіктерін ашу

  • Стратегияны байқау мүмкіндігі

  • Идеяның келешектігін талдау – SWOT- талдау SWOT-талдау – бизнес-жоспарлау аспа бы, ішкі жəне сыртқы «артықшылықтар» мен «кемшіліктерді» сипаттау.

SWOT-талдау барысында төмендегі нәтижелер анықталды:

  • Жағымды жақтары (Strengths) күшті жақтары:

  • Ішкі жағдайдағы материалдық және материалдық емес факторлар. Компанияның артықшылықтары мен артықшылық ерекшелігі

  • жарнамалық қызметтің заңнамалық, нормативті-құқықтық негіздері қалыптасты, жарнама саясатын мемлекет қолдайды және реттейді, ел тұрғындарының компьютерлік сауаттылығының жоғарылығы және ақпаратты алудың жоғарғы деңгейде болуы, саяси жарнама билік пен халық арасындағы өзара байланысты орнатады, мемлекеттік БАҚ-тармен қатар, жеке БАҚ-тардың қалыптасуы, билік орындары мен саяси партиялар, халық саяси нарыққа дағдыланды, саяси жарнамалық ақпаратты алудағы және таратудағы мүмкіндіктердің тең дәрежеде пайдаланылады, қоғам саяси құндылықтарды байыпты қабылдайды, әлеуметтік-саяси реформалардың орындалуы хабарланады, азаматтардың саяси тұрақтылықты күшейту қызығушылығын тудырады, саяси лидерлердің қоғамдағы жоғарғы рөлі көрсетіледі, сайлау науқаны кезеңінде электорат тек тұғырнамамен танысып қана қоймай, олардың нақты ұстанымдарын ұрандар арқылы қабылдайды.

ЕБҚ оқушыға қолдау көрсету мақсатында суреттің үлкен нұсқасын ұсынамын.

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=http%3A%2F%2Faulieagash-panfilov.mektebi.kz%2Fuploads%2F




Тірек-сызбалар







Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

  • Негізгі қағидаты:

  • Болашақтағы табыс үшін нақты сегментті нақтылай білу

  • Шешуші факторларға көңіл аудару

  • Бәсекелестермен қүшті және әлсіз жақтарын анықтай білу

  • Қарастырылатын сегмент ұйым үшін маңызды болуы тиіс

Кері байланыс

Сұрақтарға жауап беріңіз:

1.Сабақ, оқу мақсаттары шынайы ма?

2.Бүгін оқушылар не білді?

3.Сыныптағы ахуал қандай болды?

4.Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе?

5.Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма?

Үйге тапсырма

SWOT талдау-маркетингтік жоспарлау құралы

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.3 Маркетинг

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.3.5 Бренд қосымша құндылық ретінде

Сабақтың мақсаты

Брендтің бизнестегі маңыздылығын түсінеді.

Өнімнің немесе қызметтің бағасын қалыптастырудағы брендтің рөлін біледі. Брендтің белгілерін тізімдей алады.

Жеке шығындарды басқарудағы брендтің рөлі туралы білімді қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Жалпыға бірдей еңбек қоғамы:

Еңбек өнімділігін арттыру, қоғам, мемлекет еңбек арқылы дамитынын түсіндіреді.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Амандасу; Сынып оқушыларын түгелдеу; Керекті құрал-жабдықтарды алдырып, зейіндерін сабаққа аударту Оқылым алды тапсырма: Жаһандық брендке айналған өнімдердің логотипі бар суреттерді

таратамын.

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Нарық әлемі - бұл тұтыну әлемі, мұнда қатаң бәсекелестік және өнімдердің өмірлік циклінің қысқаруы күшті бренд үшін өмірлік желіні дамыта алмаған өнімдер мен компаниялардың күйреуіне әкеледі.

Брендті ойластырылған басқару күшті бренд пен тұтынушымен берік қарым-қатынас орнатуға көмектеседі.

Брендті басқару - бұл брендтің әсері мен көрінісін және оны тұтынушылар қалай қабылдайтынын бақылауға тырысу процесі.

Ұлы брендтер дәуірі: 1980 жылдардың аяғынан бастап «ұлы» брендтер дәуірі басталды. Бұл кезең жоғары сапалы брендтік тауарларға өте жоғары сұраныспен сипатталады. Нарықтың әртүрлі сегменттерінің қажеттіліктеріне назар аударыңыз.


Бренд құнын білу: Брендтер дұрыс жасалған, дамыған және басқарылған кезде әсерлі қаржылық нәтижелерге қол жеткізе алады. Осының салдарынан брендтер жиі қымбат бағамен сатып алынады және сатылады.

Берілген мәтіндерді қолданып кестесін толтырыңдар.

Құрылымы мен тілдік ерекшелігі

Тақырыптық ерекшелігі

Атқаратын қызметі

«Реттік-талдау»







ЕҚБ маңызды кездесетін термин сөздерді атайды не жазып көрсетеді

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады







ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар







Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fmassaget.kz%




Кесте



Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Брендті ойластырылған басқару күшті бренд пен тұтынушымен берік қарым-қатынас орнатуға көмектеседі.

Кері байланыс

«3Қ» әдісі Құнды – Қызық – Қиын –

Үйге тапсырма

Бренд қосымша құндылық ретінде

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.4 Қаржылық жоспарлау және модельдеу

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.4.1 Қаржы моделі және оны құру әдістері

Сабақтың мақсаты

Жеке бизнесті құру үшін қаржылық модельдің маңыздылығын түсінеді.

Қаржы моделін құру алгоритмдерін біледі.

Қаржы моделінің негізгі көрсеткіштерін талдай алады.

Қаржы моделін құру дағдыларын қолданады

Құндылықтарды дарыту

Еңбек және шығармашылық, тарихи тәжірибе мен оның сабақтарын

ұғыну

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Ұйымдастыру кезеңі, жағымды психологиялық ахуал тудыру.Оқушылар шеңбер бойына орналысады. Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу.

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Ой қозғау Халықаралық қаржы-қаражат жүйесі туралы не білесіздер? (жаңа тақырыптың мақсатымен таныстыру) Жаңа тақырып. Халықаралық экономикалық қатынастардың маңызды буындарының бірі – халықаралық қаржы-қаражат жүйесі. Олар валюталық, несиелік, инвестициялық болып бөлінеді. Әр елдің ұлттық ақша бірлігі ұлттық шекараның сыртына шықса, ол жаңа сапаға ие болады, яғни валютаға айналады.Қазіргі кезде жасалатын операциялар төлемі бойынша үш орталық – Лондон, Нью-Йорк, Токио ерекше айқындалады. Халықаралық банктер – Азия даму банкі, Африка даму банкі, Дүниежүзілік банк, Еуропа қайта құру және даму банкі, халықаралық аймақтық даму банкілері бар.

Қолдану (Әр топқа әр түрлі тапсырмалар беріледі. 1-топтағы оқушылар өз тапсырмалары арқылы 2-топқа валюта береді, 2-топ несие алу немесе инвестиция беру үшін валютаны пайдаланып, халықаралық банкке (3-топқа) барады) Топтық тапсырма 1-топ: Валюта және оның түрлері 2-топ: Халықаралық несие және инвестиция нарығы Топтар бір-біріне электронды (интернет-банкинг) ұялы телефонның ватсап желісі арқылы сұрақтар қояды) жасайды

ЕБҚ оқушыға қолдау көрсету мақсатында суреттің үлкен нұсқасын ұсынамын.

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



ҚБ «Өзін-өзі бағалау»


Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар



Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fzhaikpress.kz%2Fwp-content%2Foraloniri%2Fnews%2Fimg%


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

«Қаржы жүйесі» ұғымы қаржы ұғымының одан ары дамуы және нақтылана түсуі болып табылады және тиісті ақшалай қорлар құрылып, пайдаланылатын қатынастардың, сонымен бірге бұл қатынастарды ұйымдастыратын органдардың жиынтығын қамтиды. Қаржы жүйесінің ұғымы кейде тар мағынада, тек мемлекеттің қаржы мекемелерінің жиынтығы ретінде қолданылады, бұл жеткіліксіз.

Кері байланыс

«Білім жәрмеңкесі» Оқушыларға жаңа тақырыпқа байланысты сұрақтар қойылады

Үйге тапсырма

Қаржы моделі және оны құру әдістері

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.4 Қаржылық жоспарлау және модельдеу

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.4.2 Бюджеттеу

Сабақтың мақсаты

«Бюджеттеу»терминінің мағынасын түсінеді.Бюджет ережелерін біледі. «Бюджеттеу» ұғымын түсіндіре алады.

Өмірлік жағдайларда бюджеттеу дағдыларын қолданады

Құндылықтарды дарыту

Өзіне және айналадағыларға құрметпен қарау, пәнге деген қызығушылығын арттыру.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Дағдыларды қайталау және бекіту: өндіріс факторларына, факторлық табысқа мысалдар келтіру; экономика, мемлекет, отбасы, фирма, нарық, еңбек, капитал, кәсіпкерлік қабілеттер, рента, жалақы, пайыз, пайда, таңдау бағасы, жеке меншік, нарықтық экономикалық жүйе, әміршіл-жоспарлы терминдерге анықтама бере білуді бекіту. экономикалық жүйе.

Жаңа білім алу: отбасы бюджетінің құрылымы, отбасы табысының негізгі түрлері, өндіріс факторлары және олардан алынатын табыстар туралы. Жаңа сабақтың шарттары: Бюджет, Отбасы кірісі, Тұрақты шығындар, Айнымалы шығындар, Жалақы, Дивиденд, Әлеуметтік трансферттер, Кәсіпкерлік, Балансталған бюджет, Профицит бюджет, Бюджет тапшылығы.

Дағдыларды бекіту: нақты жағдайларда экономикалық ұтымды мінез-құлық пен тәртіпті, әрекеттерді анықтау үшін алған білімдерін қолдану бойынша; студенттік бюджеттеу.

1. Сіздің қолыңызда жеке ақшаңыз бар ма?

Оларды қайда апарасың? (көбінесе ата-аналар береді деп айтады)

Ата-аналар бұл ақшаны қайдан алады?

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Бюджеттік бақылау. Қорлардың деңгейін жоспарлау және бақылау. Жедел бақылау және сметаның орындалуын бағалау. Нормативтік шығындар бойынша өзіндік құнды калькуляциялау және ауытқуларды талдау. Басқару шешімдерін қабылдаудағы өндіріс шығындары динпмикасын талдау. Өнімді өндіру және сату деңгейін талдау. Трансферттік бағаның құрылуы.

Бюджеттік жоспарлаудың сатыларына мыналар кіреді барлық жауапты орталықтарды жоспарлау; қызметті бағалауда пайдаланатын көрсеткіштерді анықтау; Жаңа ахуалға байланысты жоспардағы ықтимал өзгерістерді талқыға салу; ұсынылған түзетпелерді ескеру арқылы жоспарды түзету.

Бюджет қызметіне мыналар жатады: көзделген мақсатқа жетуді қамтамасыз ететін операцияларды жоспарлайды; әр түрлі қызметтерді және жеке бөлімшелерді үйлестіреді; өз мақсаттарына ұмтылатын жауапты орталықтардың басшыларын ынталандырады; жауапты орталықтардың жоспарды калай орындағанын бағалаудың негізі болады.

Бас бюджет - барлык бөлімшелерге немесе тұтас ұйымның жұмыс жоспарының функцияларына үйлестірілген. Ол екі негізгі бюджеттен тұрады:

• оперативті (ағымдағы) - мүнда сегментке немесе ұйымның жеке қызметтеріне кірістер мен шығыстар туралы болжанған есеп беру) жоспарланған операциялар аударылады;

* қаржылық - мұнда ұйғарылған қаржы көздері және оларды жоспарлы кезеңде пайдаланылатын бағыттар (күрделі шығындар бойынша шығын, ақша қаражатының жоспары, жоспар балансы және ақшаның қозғалысы туралы есеп беру) көрініс табады.

Бюджеттің орындалуын бағалау нақты қол жеткен нәтижеден жоспарланған нәтиженің арасындағы алшақтық, яғни жоспардан ауытқуды талдауға негізделеді.

Бас бюджетті жасау процесінің жөнелту нүктесіне (отправной точки) бюджетті сатуға әзірлеу жатады, өйткені түсім нақты нарықта өткізудің негізгі мүмкіндіктерімен, яғни сыртқы факторлармен анықталады.

Ақшалай қаражат бюджеті - бұл ақша, төлем түсімі мен алдала кезең уақытына төлеу жоспары. Бұл жоспар жоспарлы кезең аяғында ақшалай каражат шотындағы болжалды ақырғы сальдоны және жоспар құрылатын бір жылдағы әрбір айдың қаржылык жағдайын көрсетеді. Жоспар екі бөлімнен тұрады: болжалды ақша түсімі мен болжалды төлемдер мен төлеулер, ол жоспарлы кезеңнің соңында ақшалай каражат шотындағы ақырғы сальдоны көрсетеді әрі жоспарлы кезең ішіндегі әрбір айдың аяғында ақша қаражаттың калдығын болжайды, қаржы ресурстарының артық немесе кем болат кезеңдерін анықтайды.

ЕБҚ оқушылар маңызды тірек сөздерді жазып алады;

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды



Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды.


Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады











ҚБ «Мадақтау сэндвичі»







ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Finbusiness.kz%2Fuploads%2F55%2Fimages%2FP2






Тірек-сызбалар






Кесте






ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Бюджет - бұл сөз Англиядан аудармада (ақша қапшығы) келген. Ол белгілі бір кезеңдегі кірістер мен шығыстардың тізімін білдіреді.

Кері байланыс

«Таңдау» әдісінде  бес пікір жазылған парақ беріледі.

1.Мен сабақ қызықты, қызықсыз болды деп ойлаймын.

2. Мен сабақта: көп нәрсені, үйрендім, үйренгенім аз болды.

3. Мен басқаларды  мұқият    зейінсіз тыңдадым.

4. Мен пікірсайыстарға жиі сирек қатыстым.

5.Мен сабақтағы өз жетістіктеріме ризамын   риза емеспін.

Үйге тапсырма

Бюджеттеу

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.4 Қаржылық жоспарлау және модельдеу

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.4.3 Баға саясаты

Сабақтың мақсаты

Баға саясатын қалыптастыру принциптерін түсінеді.

Бизнес үшін баға саясатының экономикалық әсерін біледі.

Баға саясатын қалыптастыруға әсер ететін факторларды тізімдей алады.

Тауарлар мен қызметтердің құнын түсіндіру үшін баға саясаты туралы білімді қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Өмір бойы білім алу: өзіне қажетті білім алу кезінде білімнің қажеттілігін түсінуге тәрбиелеу

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылардың сабаққа қатысуын түгелдеу, аудиторияның дайындығын тексеру. Оқушылар назарын сабаққа аудару, психологиялық даярлау

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Баға өзінің макpo-микроэкономикалық мағынасында объективті нарықтық факторлармен, өндірістің белгілі бір шарттарымен, нарықта тауарды өткізу жағдайларымен анықталады және мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық саясатын бейнелейді. Баға белгілеудің маңызды қызметі – барлық шыққан шығындарды жаба отырып, пайда табу. 3 Баға - нарық реттеушісі, ол тауарлардьң нақты түрлерін өндіруге мумкіндік береді немесе тежейді, сұранысты шектейді немесе ұлғайтады, осылайша белгілі бір өнімніц өндірісі мен тұтынуына тікелей немесе жанама әcep етеді. 4 Бағаға деген маркетингтік көзқарастың классикалық теориядан айырмашылығы тұтынушының сұранысына, мұқтаждықтарына және талғамына, сонымен қатap, нарықтың құбылмалы жағдайына байланысты бағаның икемділігінен көрінеді. Тұтынушыны өндіріc шығыны емес, оның нәтижесі, тауардың пайдасы мен сапасы, қажеттілігін қанағаттандыру деңгейі қызықтырады. 5 Баға - шығындарды талап етпейтін, ерекше кушжігерсіз кіpіc әкелетін маркетинг-микстің ең икемді элементі. Өндірістің бәсекеге қабілеттілігі, сату көлемі, рентабельділік және тағы басқа экономикалық көрсеткіштер көбінесе баға қою бойынша дұрыс шешім қабылдауға байланысты.

Баға жөніндегі маркетингтік шешімдерге мыналар жатады:

бaғаның төменгі және жоғары деңгейін,

олардың фирма мақсаттарына, тауар сапасына, cұpaснысқa, бәсекелестердің баға саясатына, тауардың өмірлік кезеңі мен басқа факторларға байланысты өзгеруін анықтау,

оңтайлы өткізу бағаларын белгілеу және жеңілдіктер жүйесін жасау.

1.Сізде жалғыз тал сіріңке бар. Сіз қараңғы үйге кірдіңіз, онда май шам, керосин шамы

  және ошақта құрғақ отын бар. Қайсысын бірінші жағасыз?(Сіріңкені жағамын)

2.Алты дөңгелек шығуы үшін бөренені неше рет кесу керек? (5 рет кесу керек )

3. Дәрігер сізге үш түйір дәрі берді және оларды әрбір жарты сағат сайын ішуді

   ұсынды, дәрі қанша уақытқа жетеді? (Дәрі бір сағатқа жетеді)

4.Төртбұрышты үстелдің бір бұрышын кесіп тастаса, неше бұрыш қалады?                               

  (5 бұрыш  болады) 

5.Кейбір айда 31 күн, кейбір айда 30 күн бар, ал қанша айда 28 күн бар? (барлық айда)

6.10.30-ды 2/1-ге бөліңіз, оған 10-ды қосыңыз, неше шығады? (Жетпіс)

ЕБҚ оқушылар маңызды тірек сөздерді жазып алады;

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»






ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2F7kun.kz%2Fwp-content%2Fuplo




Тірек-сызбалар







Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Сабаққа барысында оқушылардың берген жауаптарына сәйкес, үй тапсырмасын орындаған оқушыларды бағалау. Уақытты тиімді, ұтымды пайдалана отырып сабақ барысына қорытынды жасау. 

Кері байланыс

«Аяқталмаған  сөйлемдер» әдісінде:

Мен бүгін білдім....

Мен бүгін сезіндім..

Мен келесі сабақта білгім келеді..............-

Үйге тапсырма

Баға саясаты

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.4 Қаржылық жоспарлау және модельдеу

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.4.4 Шығындарды басқару

Сабақтың мақсаты

Шығындарды басқарудың негізгі принциптерін түсінеді.

Бизнестегі шығындарды сауатты басқарудың рөлін біледі.

Шығындарды басқару Ережелері туралы сөйлесе алады.

Өмірлік жағдайларда шығындарды басқару туралы білімді қолданады

Құндылықтарды дарыту

Жалпыға бірдей еңбек қоғамы:

Еңбек өнімділігін арттыру, қоғам, мемлекет еңбек арқылы дамитынын түсіндіреді.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Аудитория дайындығын тексеру.

- Білімгерлерді түгендеу.

- Білімгерлерді сабақтың тақырыбы және мақсатымен

таныстыру. Интерактивті тақта бағдарламасы Power Point бағдарламасы 3 мин.

2.Өткен тақырыпты жалпылама қайталау 1. Сұрақ-жауап 2. Өткен тақырыптар бойынша Термин сөздіктер

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Кез-келген кәсіпорын (фирма) өнім өндірісін бастамас бұрын, ол қандай пайда ала-алатынын анықтап алады. Кәсіпорынның өндірістік шешімдері, жұмыстары нарық жағдайлары мен өндірістік шығындар арқылы анықталады. Жалпы түрде өндіріс шығындары және өткізу (өнімнің, жұмыстың, қызметтің өзіндік құны) өнім өндірісі процесінде қолданылатын (жұмыс, қызмет) табиғи ресурстар, шикізат, материал, жанармай, энергия, негізгі қор, еңбек ресурстары және басқа да өнім өндірісіне және өткізуге шығындарды бағалық талдау болып табылады.

Материалдық құндылықтар өндірісі, тауар саудасы, сонымен қатар қызмет көрсету адамдық, материалдық, ақшалай ресурс шығындарын қажет етеді. Бұл қолданылған ресурстар соңында әртүрлі нысанда және көлемде өзіндік құнға негізделеді.

Сонымен экономикалық шығындар – бухгалерлік және балама шығындардан тұрады.

Бухгалтерлік шығындар = нақты шығындар.

Экономикалық шығындар = бухгалтерлік шығындар + балама шығындар

Қысқа мерзім кезеңінде өндірістің жалпы, тұрақты және айнымалы шығындары анықталады.

Жалпы шығындар (ТС) – бұл өндіріске кеткен барлық шығындар және тұрақты, айнымалы шығындардан тұрады.

ТС = ҒС + VС

Тұрақты шығындар (ҒС) - өнім шығару көлемінің өзгеруіне байланысты өзгермейтін шығындар. Бұларға салықтар, жалға беру, төлемдер, сақтандыру, амортизация және т.б.

Айнымалы шығындар (VС) – бұлар өнім көлемі өзгерсе бірге өзгеретін шығындар. Олар шикізатқа, жалақыға, энегияға, транпортқа, материалдарға кеткен шығындар.

Өндірістік шығындарды талдағанда жалпы шығындармен қатар орташа және шекті шығындарды талдаймыз. Өндірістің орташа жалпы шығындары (АТС) өнімнің бір данасын шығаруға кеткен жалпы шығындарды көрсетеді.

Тікелей шығындар

1.Шикізат және материалдар

Нанның бірлігін өндіруге қажетті шикізат пен материалдардың калькуляциясы кезінде онымен байланысты шығындардың барлығы есепке алынады; мүмкін болатын жоғалтулар мен бүлінулер, сонымен қатар сәйкес көліктік дайындау шығындары.

Атауы

Саны

Бағасы

Сомасы

Ұн

0,400 кг

27 тенге/кг

10,80 тенге


Ашытқы

0,010 кг

150 тенге/кг

?

Тұз

0,010 кг

20 тенге/кг

?

Витаминдер

0,005 кг

300 тенге/кг

?

Барлық шығын



?

ЕБҚ оқушыға қолдау көрсету мақсатында суреттің үлкен нұсқасын ұсынамын.

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fwww.zharar.com%2Fuploads%2Fposts%2F2020-06%





Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Өнімнің өзіндік құны-бұл кәсіпорынның өнімді өндірумен және өткізумен байланысты барлық шығындарын ақшалай нысанда білдіретін, өнеркәсіптік кәсіпорындар мен бірлестіктердің қызметінің маңызды экономикалық көрсеткіштерінің бірі. Өнімнің өзіндік құны кәсіпорынға олардың шығаратын өнімі қаншаға түсетінін көрсетеді.

Кері байланыс

Топтағы қарым-қатынас әсіресе қай дәрежеде көбірек іске асты?

  • ақпарат алмасуда;

  • Өзара қарым- қатынаста;

  • Осы дәрежелердің бәрінде іске асты;

Үйге тапсырма

Шығындарды басқару

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

1.4 Қаржылық жоспарлау және модельдеу

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

1.4.5 Таза пайда және дивидендтер

Сабақтың мақсаты

Пайда мен таза пайда арасындағы айырмашылықты түсінеді.

Таза пайданы есептеу алгоритмін біледі.

Пайда мен таза пайда арасындағы айырмашылықты талдай алады.

Дивидендтерді бөлу кезінде таза пайданы есептеу туралы білімді қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Еңбек және шығармашылық, тарихи тәжірибе мен оның сабақтарын

ұғыну

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушылармен сәлемдесу Психологиялық ахуал қалыптастыру. Білім алушылар бір біріне гүл сыйлау арқылы жақсы тілектерін айтады.

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Пайда дегеніміз — тауар өткізуден және қызмет көрсетуден алынған ақшалай кіріс пен оны өндіруге және сатуға жұмсалған шығындардың айырмасы. Пайда — бұл өндірістің қаржылық қорытындысын білдіретін кәсіпорын қызметінің нәтижелі экономикалық, көрсеткіші.

Кәсіпорынның қаржылық нәтижелері келесі көрсеткіштер жүйесімен сипатталады: Жалпы кәсіпорынның ақшалай түсімі : Түсім =Ц х Q (1) Түсім = Днег + Дбасқ + Дтыс (2) Мұнда Днег – негізгі қызметтен түскен табыс; Дбасқ–кәсіпорынның басқадай коммерциялық қызметінен түскен табыс; Дтыс - өнім өткізуден тыс операциялар бойынша табыс.

Кәсіпорынның негізгі қызметі бойынша салық салынатын табысы : Д сс = Днег – В (3) мұнда В – ҚР кодексіне сәйкес алымдар. Таза табыс мөлшері мына түрде есептеледі: Дтаза = Дсал –ПН (4) Дсал – кәсіпорынның салық салынатын табысы; ПН – табысқа салынатын салық, 20%. Таза табыс кәсіпорын жұмысының тиімділігін сипаттайды.

Есептер

1) Баға 600 тг, шығарылған өндіріс көлемі – 1200 дана, сұраныс көлемі -1100 дана болса, фирманың тауар өткізуден түскен түсімі қанша болады? 2) Кәсіпорын негізгі капиталы 760 мың тг, айналым капиталы 480 мың тг қорымен 645 мың тенге таза пайда алған болса өндірістік рентабельділік неге тең ?

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады




ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады




ҚБ «Өзін-өзі бағалау»


Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар





Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fbakertilly.ua%2Fwp-content%2Fuploads%2F2019




Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Таза пайда – кәсіпорында (фирмада) салықтар мен басқа да төлемдерді төлегеннен кейін қалатын пайда. 

Кері байланыс

«Таңдау» әдісінде  бес пікір жазылған парақ беріледі.

1.Мен сабақ қызықты, қызықсыз болды деп ойлаймын.

2. Мен сабақта: көп нәрсені, үйрендім, үйренгенім аз болды.

3. Мен басқаларды  мұқият    зейінсіз тыңдадым.

4. Мен пікірсайыстарға жиі сирек қатыстым.

5.Мен сабақтағы өз жетістіктеріме ризамын   риза емеспін.


Үйге тапсырма

Таза пайда және дивидендтер

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

2.1 Жеке кірістерді басқару

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.1.1 Жеке табыс түрлері

Сабақтың мақсаты

Жеке кіріс түрлері бойынша бөлу принципін түсінеді.

Жеке табыстың қандай түрлері бар екенін біледі.

Тақырыпты талқылау барысында пәндік терминологияны қолдана алады. Алған білімдерін өмірлік жағдайларда

қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Өмір бойы білім алу: өзіне қажетті білім алу кезінде білімнің қажеттілігін түсінуге тәрбиелеу

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Білім алушылармен амандасып, түгендеу. Жағымды ахуал қалыптастыру

Оқушыларды сандар бойынша төрт топқа бөлу

Сабақты ширату жаттығуынан бастау үшін, қысқаша немесе ойша орындалатын жаттығу арқылы суретпен жұмыс жүргізуді ұсынады

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Ай сайын жұмыс беруші жалақы сомасынан болашақ зейнетақы шотына міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) және жеке табыс салығы (ЖТС) шегерілетінін атап өтеміз. Сонымен бірінші кезекте жалақыдан «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» ҚР Заңының 25-бабы негізінде 10% мөлшерінде шегеріледі. Алайда, 50 ең төменгі жалақы мөлшеріне тең (50 ЕТЖМ (2021 жылға 2 125 000 тнг)) міндетті зейнетақы жарналарын есептеу үшін ең жоғары ықтимал табыс түрінде шектеулер бар.

Жеке табыс салығы (ЖТС) сондай-ақ МЗЖ шегергеннен кейінгі қалған сомадан 10% құрайды (ҚР Салық кодексінің 320-бабына сәйкес), бірақ ол сәл басқаша есептеледі. Салық кодексінде мөлшері 1 ЕТЖ (2021 жылға 42 500 теңге) табыс салығы салынбайтын сомма көзделген, ол жыл сайын үлкен жаққа қарай өзгеріп отырады. Салық төлеушінің төлем көзінен салық салынатын табыстары жеке тұлғалардың ақшалай түрде алған барлық табыстарының жиыны болып табылады және оның құрамына жататындар:

1) қызметкердің табысы;

2) біржолғы төлемдерден алынған табыс;

3) жинақтаушы зейнетақы қорларынан берілетін зейнетақы

төлемдері;

4) дивидендтер, сыйақылар, ұтыстар түріндегі табыс;

5) стипендиялар;

6) жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша табысы жатады,

Салықты есептеу және төлеу тәртібі.

Салық агенттері жеке табыс салығын есептеу мен ұстап қалуды төлем кезінен салық салынатын табыс төленетін күннен кешіктірмей жүргізеді. Салық агенттері, төленген кірістер бойынша салықты аударуды төлем төленетін айдан кейінгі айдың 15-іне дейін өзінің орналасқан жері бойынша жүзеге асырады. Салық агенттері тиісті бюджеттерге құрылымдық бөлімшелер бойынша салық төлеуді Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жүзеге асырады. Салық агенттері жеке табыс салығы бойынша есеп-қисапты салық органына салық төленетін жер бойынша есепті тоқсаннан кейінгі айдың 15-нен кешіктірмей табыс етеді.

Енді салық төлеушінің төлем көзінен салық салынатын табыстарына тоқталайық:

1. Қызметкердің табысы.

Қызметкердің жұмыс беруші есептеген, көзделген салық шегерімдері сомасына азайтылған табыстары төлем көзінен салық салынатын табысы болып табылады.

Сонымен қатар қызметкердің табыстарына:

жұмыс беруші материалдық, әлеуметтік игіліктер немесе өзге де материалдық пайда түрінде берген табыстар;

жұмыс беруші төлейтін ақшалай немесе заттай нысандағы кез келген табыстар жатады.

Қызметкердің заттай нысандағы табыстарына жататындар:

1) заттай нысандағы еңбекақы;

2) қызметкер алған тауарлар, қызметкердің мүддесін көздеп орындалған жұмыстар, қызметкерге өтеусіз негізде көрсетілген қызметтер;

3) қызметкердің үшінші тұлғалардан алған тауарлар (орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтер) құнын жұмыс берушінің төлеуі;

4) қосылған құн салығы мен акциздердің тиісті сомасын қоса алғанда, заттай нысандағы тауарлардың (жұмыстардың, қызметтердің) құны.

Қызметкердің материалдық пайда түріндегі табыстары:

1) қызметкерге сатылатын тауарлардың (жұмыстардың, қызмет көрсетулердің) құны мен осы тауарларды (жұмыстарды, қызмет көрсетулерді) сатып алу бағасы немесе олардың өзіндік құны арасындағы теріс айырманы;

2) жұмыс берушінің шешімі бойынша қызметкердің оның алдындағы қарызының немесе міндеттемесінің сомасын есептен шығаруды;

3) жұмыс берушінің өз қызметкерлерінің сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлық ақыларын төлеуге жұмсаған шығыстары;

4) жұмыс берушінің қызметкердің өз қызметіне байланысты емес шығындарының орнын толтыруға жұмсаған шығыстарды құрайды.

Қызметкердің төлем көзінен салық салынатын табысын анықтау кезінде салық жылы ішіндегі әрбір ай үшін шегерімге мыналар жатқызылады:

1) Қазақстан Республикасының заң актісінде табысты есептеудің тиісті айға белгіленген бір айлық есептік көрсеткіш мөлшеріндегі сома;

2) асырауындағы адам пайда болған айдан бастап қызметкердің асырауындағы отбасының әрбір мүшесіне айлық есептік көрсеткіш мөлшеріндегі сома. Аталған шегерімдер бір салық төлеушінің табысына — отбасы мүшесіне қолданылады.

3) жинақтаушы зейнетақы қорларына Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген мөлшерде төленетін міндетті зейнетақы жарналары;

4) Қазақстан Республикасының тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңында айлық есептік көрсеткіштің 10 еселенген сомасынан аспайтын мөлшерде өз пайдасына енгізген ерікті зейнетақы жарналары;

5) жеке тұлғаның жинақтаушы сақтандыру шарттары өз пайдасына енгізетін сақтандыру сыйлықақылары;

6) Тұрғын үй құрылыс жинақ банктерінде Қазақстан Республикасының резиденті - жеке тұлға Қазақстан Республикасының аумағында тұрғын үйді жөндеу, салу немесе сатып алу үшін алған тұрғын үй қарыздары бойынша сыйақыны өтеуге бағытталған сомалар.

Бірге тұратын және ортақ шаруашылық жүргізетін ерлі-зайыптылар, балалары мен ата-анасы (оның ішінде уақытша болмағандар) отбасы деп танылады.

Асырауындағы адам, салық төлеушінің табысы есебінен өмір сүретін және айына бір айлық есептік көрсеткіш мөлшерінен асатын жеке табыс көзі жоқ, салық төлеушінің отбасы мүшесі.

Қызметкердің табысы бойынша жеке табыс салығының сомасы қызметкердің салық жылы ішінде төлем көзінен салық салынатын табысына 4.1-кестеде белгіленген ставкаларды қолдану жолымен есептеледі. Жеке табыс салығын есептеу және ұстап қалу уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген тәртіппен ұлғаю нәтижесімен ай сайын жүргізіледі. Салық жылы аяқталғанға дейін қызметкерді жұмыстан шығару кезінде салық агенті нақты жұмыс істелген кезең үшін алынған табысты негізге ала отырып, жеке табыс салығын қайта есептеуді жүргізуге және қызметкерге алынған табыс пен төленген салық туралы есеп-қисап беруге міндетті. Жұмыс орнын өзгерткен кезде жеке тұлға жаңа жұмыс орны бойынша салық агентіне жұмыс істеген кезеңде алған табысы мен төленген салық туралы бұрынғы жұмыс орнынан есеп-қисап беруге тиіс.

ЕБҚ оқушылар негізгі термин сөздерді мәтіннен анықтайды;

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»







ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Foldkaz.kyzylorda-news.kz%2Fuploads%2Fposts%2F2018-03%2






Тірек-сызбалар







Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Жеке табыс салығы (ЖТС) сондай-ақ МЗЖ шегергеннен кейінгі қалған сомадан 10% құрайды

Кері байланыс

««Бағдаршам» әдісі

-Мен барлығын түсіндім-жасыл

-Мен орташа түсіндім-сары

-Ешнәрсе түсінбедім-қызыл

Үйге тапсырма

Жеке табыс түрлері

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     


Жеке табыс дегеніміз не?

Жеке табыс дегеніміз - елдегі барлық жеке адамдар немесе үй шаруашылықтары бірлесіп алған барлық кірістер. Жеке табыс бірқатар көздерден өтемақыны, соның ішінде жалақы, жалақы және жұмыспен қамтылудан немесе өзін-өзі жұмыспен қамтудан алынған сыйлықақыларды, инвестициялардан алынған дивидендтер мен үлестерді, жылжымайтын мүлікке салынған инвестициялардан жалға алуға және кәсіпкерлерден түскен пайданы бөлуді қамтиды.

Негізгі өнімдер

  • Жеке табыс - бұл елдің тұрғындары ұжымдық түрде алған ақша мөлшері.

  • Жеке табыс көздеріне еңбек қызметі, дивидендтер және инвестициялар төлеген бөлу, мүлікке меншіктен алынған жалдау ақысы және кәсіпкерлерден түскен пайданы бөлу кіреді.

  • Жеке табыс, әдетте, салық салуға жатады.

Жеке кірісті түсіну

«Жеке табыс» термині кейде жеке тұлға алған жалпы өтемақыға қатысты қолданылады, бірақ бұл орынды түрде «жеке табыс» деп аталады. Көптеген юрисдикцияларда «жалпы табыс» деп аталатын жеке табыс белгілі бір базалық мөлшерден жоғары салық салуға жатады. Жеке табыс тұтынушылардың тұтынуына үлкен әсер етеді. Тұтыну шығындары экономиканың көп бөлігін жүргізетін болғандықтан, ұлттық статистикалық ұйымдар, экономистер мен талдаушылар жеке кірістерді тоқсан сайын немесе жыл сайын қадағалайды. Америка Құрама Штаттарында экономикалық талдау бюросы (BEA) ай сайын жеке кірістер статистикасын бақылайды және оларды алдыңғы айдағы сандармен салыстырады. Агенттік сондай-ақ сандарды санаттарға бөледі, мысалы, жалақы, жалдау ақысы, шаруа қожалықтары және жеке кәсіпкерлердің жеке табысы. Бұл агенттікке кірістердің өзгеру тенденциясы туралы талдаулар жасауға мүмкіндік береді.

Жеке табыс экономикалық кеңею кезеңінде өсуге бейім, ал құлдырау кезеңінде біршама тоқырауға немесе төмендеуге мүмкіндік береді. Қытай, Үндістан, Бразилия сияқты елдердегі 1980 жылдардан кейінгі жедел экономикалық өсу олардың миллиондаған азаматтары үшін жеке кірістерінің едәуір өсуіне ықпал етті.

Жеке табыс және бір реттік жеке табыс

Қолда бар жеке табыс (ӨС) дегеніміз - салық төленгеннен кейін халықтың қалдырған ақшасының мөлшері. Оның жеке табыстан айырмашылығы - салықты есепке алу. Алайда, жеке табысты есептеу кезінде мемлекеттік әлеуметтік сақтандыруға аударымдар есепке алынбайтынын ескеру маңызды. Нәтижесінде қолда бар жеке кірісті есептеу кезінде жеке табыс көрсеткішінен тек табыс салығы алынады.

Жеке табыс пен жеке тұтыну шығындарына қарсы

Жеке табыс көбінесе жеке тұтыну шығындарымен (PCE) салыстырылады. PCE тұтыну тауарлары мен қызметтері бағасының өзгеруін өлшейді. Осы өзгерістерді ескере отырып, сарапшылар жеке табыстың өзгеруі шығындарға қалай әсер ететіндігін анықтай алады. Мысал ретінде, егер жеке табыс бір айда айтарлықтай өссе және PCE ұлғаятын болса, тұтынушылардың қалталарында қолма-қол ақша көп болуы мүмкін, бірақ негізгі тауарлар мен қызметтерге көп ақша жұмсауға тура келеді.





___________________________________________
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

2.1 Жеке кірістерді басқару

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.1.2 Жеке табысты арттыру стратегиясы

Сабақтың мақсаты

Жеке табысты арттыру философиясын түсінеді.

Жеке табысты арттыру жолдарын біледі.

Жеке табысты арттыру стратегиясын жасай алады.

Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Оқушыларды бір-біріне деген құрмет көрсетуіне, ынтымақтастыққа баулу

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1.Оқушылармен амандасу, түгендеу. Сынып реттілігін қадағалау.

2.Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру:

«Аялы алақан» әдісі арқылы оқушылардың жылылық, сенімділік деңгейін дамыту

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

1- ең төмен бағаланатын бизнес

Желілік маркетингтің бірегей артықшылықтары:

Маржиналдылық 60% жоғары

Өнімдер арасында баға бәсекелестігі жоқ

MLM-де инновациялық әлеует 5%-дан азырақ ашылды

Пайданың жоғары деңгейі
№2-заманауи бизнеске айналуда

Нарықтағы жаңа ойыншылардың саны үнемі өсіп келеді

90-00-шы жылдардағы әдістер енді жұмыс істемейді

Өршіл кәсіпкерлерге сұраныстың артуы

Кәсіби шешімдерге сұраныстың артуы

MLM бірте-бірте заң саласына енуде

3- негізгі трендтері

Цифрландыру (сауатты онлайн стратегияға ие болу ұзақ мерзімді артықшылыққа кепілдік береді)

технологияландыру ( бизнестің заманауи әдістерінің рөлі желілік компаниялар мен команда лардағы табыс пен кірістің өсуіне барған сайын әсер етуде

4 Қабырғаның себептері және төмен кіріс

Жұмыста айқын тенденцияларды қолданбау

Бизнеске ескірген көзқарас

Кәсіпкерлік дағдылардың болмауы

Жүйелі жүйелі тәсілдің болмауы

Нәтижесінде сетевойшылардың 56%-дан астамы өз әлеуетін ашпай, тоқырауға ұшырайды, ал 32%-ы нарықты мүлдем тастап кетеді.

5 Табыстың кілті – «бизнес жүйесі»

«Кәсіпкерлік жүйенің» негізгі элементтері:

Талдау және жоспарлау

мақсат қою

Бизнес-процестерді ұйымдастыру

Мақсатқа жету үшін мотивация

Бизнес-процестердің жұмысын бақылау

«Машинадағы бизнес» - алаяқтардың ұрысы

«Бизнес жүйесі» – әмбебап қуатты механизм

#7 Миллионға апаратын жол белгілі

Бірте-бірте:

қаржылық мақсаттарыңызды анықтаңыз

мүмкіндіктеріңізді анықтаңыз (уақыт, қаржы)

Іс-әрекет жоспарын іске қосыңыз

Жеке өсу жоспарын іске қосыңыз

жеке бренд құруды бастаңыз

«Сұраққа жылдам жауап» әдісі Менің ойымша, менің болжауымша, менің пікірімше сөздерін қолданамыз

1. Еліміздің еңбек нарығы қандай?

2. Елімізде жұмыссыздық көрсеткіші қандай?

3. Еңбек нарығында қандай жағымды тенденциялар байқалуда?

4. Елімізде қандай жеке табысы мол мамандықтар тапшы?

5. Еліміздің жақсы табысты жұмысшы маманы тапшы?

ЕБҚ оқушы (есту, көру, ойлау қабілеті) тапсырманы саралау арқылы орындайды.

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fcdn-images-1.list




Тірек-сызбалар








Кесте







ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Цифрландыру (сауатты онлайн стратегияға ие болу ұзақ мерзімді артықшылыққа кепілдік береді)

Кері байланыс

«Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі бойынша сабақтың қызықты болған екі тұсы, алдағы уақытта «орындасақ» деген бір әрекет түріне ұсыныс білдіреді.

Үйге тапсырма

Жеке табысты арттыру стратегиясы

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

2.1 Жеке кірістерді басқару

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.1.3 Отбасы бюджетіндегі белсенді табыстың рөлі

Сабақтың мақсаты

«Белсенді табыс» ұғымының мәнін түсінеді.

Белсенді табыс алу тәсілдерін біледі.

Белсенді кірісті құрайтын ақшаны тиімді басқара алады.

Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Жалпыға бірдей еңбек қоғамы:

Еңбек өнімділігін арттыру, қоғам, мемлекет еңбек арқылы дамитынын түсіндіреді.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ассоциация құру: 1 – топ «Жоспар» сөзіне, 2 топ – «Бюджет» сөзіне ассоциацияларыңды жазыңдар. (жеке, жұппен пікір алмасып, ортақ пікірлерін ортаға салады. Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Отбасы бюджеті − отбасы кірісі мен шығысын есептей отырып жасалған қаржылық жоспар. Қаржы жоспарын дұрыс құру мен нақты орындау отбасы мүшелеріне тікелей қатысты. Мамандар отбасының қаржылық жоспарын құру сіз таңдаған бюджет түріне байланысты екенін айтады, яғни алдымен бюджет түрін анықтап алған дұрыс. Оған төмендегі 3 категория кіреді:

         1.Бірлескен отбасылық бюджет;

         2.Бөлек отбасылық бюджет;

         3.Араласқан отбасылық бюджет.

Бірлескен отбасылық бюджет деп − ерлі-зайыптылардың кірістерін бірге жинақтап, қаражатты барлық отбасы шығыны мен жеке шығындарға жоспарлы түрде жұмсауын айтамыз. Көп отбасылар осы тәсілді қолданады.

Бөлек отбасылық бюджетте әр отбасы мүшесі өз табысына жеке иелік етеді. Мұндай отбасылар батыс мемлекетінде жиі кездеседі. Олар бір-бірне қаржы жағынан тәуелді болғысы келмегендіктен, отбасы шығынын жеке төлейді, тек аса көп қаражат қажет шығындарда ғана бірлесіп шешім қабылдайды.

Араласқан отбасылық бюджет − бірлескен және бөлек отбасылық бюджет сипатына ие қаржылық жоспар. Бұл жерде отбасы мүшелері бірлесіп ақша жинайды, алайда оған барлық табысын бермейді, алдын-ала келісіп жоспарланған соманы ғана жинап отырады. Ал табыстың қалған бөлігін өз қалауынша жұмсайды.

      Әдетте отбасылық бюджетті есептеу барысында келесі айда жұмсалатын шығын мен кіріс назарда болады. Осы орайда барлық отбасы шығыны, балаларды қамтамасыз ету, отағасының және әйелінің жеке шығынынан бөлек, жуық арада болуы мүмкін тосын жағдайға қаржы қарастырған дұрыс.

Жаттығу жұмыстары Біз отбасы бюджетін жоспарлаймыз» мәтінін оқып, ББҮ кестенің 3 бағанын толтырамыз, сұрақтарға жауап береміз. Әр топқа 3 сұрақтан, ойланбай тез арада жауап береміз. (үлестірмелі кәртішкелер беріледі)

Кестенің 1, 2 бағанын толтырады, ортақ пікірді айтады. (жеке, жұптық, топтық жұмыс)

Білемін

Білгім келеді

Үйрендім





Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»






ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер

https://www.google.kz/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fmassaget.kz%2Fuserdata%2Fnews%2Fnews_478




Тірек-сызбалар






Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Өзіңіз ойлағандай өмір сүру үшін қомақты қаражат табудың жолын қарастырған жөн. Болмаса ақшаны барынша үнемдеудің тәсілін табыңыз, мысалы бір айдағы шығын көлемін барынша азайту.

Кері байланыс

«Таңдау» әдісінде  бес пікір жазылған парақ беріледі.

1.Мен сабақ қызықты, қызықсыз болды деп ойлаймын.

2. Мен сабақта: көп нәрсені, үйрендім, үйренгенім аз болды.

3. Мен басқаларды  мұқият    зейінсіз тыңдадым.

4. Мен пікірсайыстарға жиі сирек қатыстым.

5.Мен сабақтағы өз жетістіктеріме ризамын   риза емеспін.

Үйге тапсырма

Отбасы бюджетіндегі белсенді табыстың рөлі

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

Қаржы сауаттылығы

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.1.4 Пассивті кірісті қалай құруға болады

Сабақтың мақсаты

Отбасы бюджетіндегі пассивті табыстың мәнін түсінеді.

Пассивті кіріс көздерін құру алгоритмін біледі.

Белсенді және пассивті кіріс арасындағы айырмашылықтарды түсіндіре алады.

Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Өмір бойы білім алу: өзіне қажетті білім алу кезінде білімнің қажеттілігін түсінуге тәрбиелеу

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ой шақыру


Суретке қарап не айтамыз

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Табыс дегеніміз – бұл адам немесе кәсіпкерлік субъектісі қызмет көрсету үшін немесе инвестиция салу кезінде алатын ақшаны білдіреді. Пассивті кіріс және қалдық табыс екі санаты бар табыс. Бұл терминдер жиі бір-бірінің орнына қолданылғанымен, олар бір-бірінен түбегейлі ерекшеленеді. Қалдық табыс пассивті болуы мүмкін, ал пассивті кіріс әрдайым қалдық болып табылмайды.

Пассивті табыс – бұл аз күш жұмсайтын немесе мүлдем жұмсамайтын кәсіпорында алынған ақша. Қалдық кіріс дегеніміз – бұл нақты кірістің түрі емес, жеке тұлғаның немесе заңды тұлғаның шоттарын төлегеннен және қаржылық міндеттемелерін орындағаннан кейін қанша қалауынша ақша жұмсай алатынын анықтайтын есеп.

Белсенді кіріс - бұл бір қызмет нәтижесінде ай сайын сіздің шотыңызға тұрақты түрде түсуі мүмкін ақша сомасы. Бұл жалақы, сіздің бизнесіңіздің кірісі болуы мүмкін.
Пассивті кіріс сіздің қызметіңізге қарамастан тұрақты ақша түсімі болып саналады. Яғни, сіз жұмыс істей алмайсыз, ал табыс түседі.

Пассивті кіріс дегеніміз не?
- банктегі депозит;
- зейнеткерлік аннуитеті;
- бағалы қағаздарға инвестициялар;
- инвестициялық қорлардың пайлары;
- жылжымайтын мүлік;
- зияткерлік меншік.
Бұл тармақ сәл ашылайық. Сіз фотографсыз және сіз фотостокқа тіркеліп, әр жүктелген фотосурет үшін пассивті кіріс ала аласыз.

«Неге? Неге? Неге?» әдісі

«Страбонныңтарихи материалдары» тақырыбына, ПТМС формуласын қолданып, эссе жазыңыз.

ЕБҚ оқушылар маңызды тірек сөздерді жазып алады;

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады






ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер




Тірек-сызбалар






Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Пассивті табыс дегеніміз – бұл аз күш жұмсайтын немесе мүлдем жұмсамайтын кәсіпорында алынған ақша, бірақ, мүмкін, пассивті кіріс ағынының алдын-ала инвестициялауы уақыт пен ақшаны қажет етеді.

Кері байланыс

«Таңдау» әдісінде  бес пікір жазылған парақ беріледі.

1.Мен сабақ қызықты, қызықсыз болды деп ойлаймын.

2. Мен сабақта: көп нәрсені, үйрендім, үйренгенім аз болды.

3. Мен басқаларды  мұқият    зейінсіз тыңдадым.

4. Мен пікірсайыстарға жиі сирек қатыстым.

5.Мен сабақтағы өз жетістіктеріме ризамын   риза емеспін.

Үйге тапсырма

Пассивті кірісті қалай құруға болады?

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

Қаржы сауаттылығы.

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.2.1 Жеке қаражатты тиімді пайдалану

Сабақтың мақсаты

Қаржылық байлыққа қол жеткізу үшін жеке қаражатты тиімді пайдалану дағдыларының мәнін түсінеді.

Жеке қаражатты тиімді пайдаланудың негізгі ережелерін біледі. Қалтадағы ақшаны тиімді пайдалана алады.

Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Жалпыға бірдей еңбек қоғамы:

Еңбек өнімділігін арттыру, қоғам, мемлекет еңбек арқылы дамитынын түсіндіреді.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың тақырыбы мен мақсаттарын бірлесіп ашу
Түсіну.

Топтарға бөлу - пассивті және белсенді тасымалдау сызбаларының бейнесі бар көп түсті карталарды таратады. Балалар топтарға бөлу түстерге негізделген деп, қателесіп, шын мәнінде көрсетілген диаграммаларға сәйкес деп санайды. Бұл команда құруда өз үлесін қосады.

Ой шақыру

Жинақ дегеніміз не?

Қағазды үнемдеп қолдансақ, ағаштарды құтқара аламыз ба?

Нарықта не себепті әділ баға болмайды?

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

«Бюджет» сөзі күн сайын бізге жиі естіледі. Бұл не? «Бюджет» сөзі ескі норвеж тілінен алынған әмиян, сөмке, былғары қап, ақша қаптамасы дегенді білдіреді. «Бюджет» ұғымы белгілі бір уақыт кезеңінде құрылған белгілі бір тұлғаның (отбасы, бизнес, ұйым, мемлекет және т.б.) табыстары мен шығыстар схемасымен сәйкестендіру үшін. Жеке бюджет - бұл белгілі бір мерзімге - ай, тоқсан, жыл үшін кіріс пен шығыс бойынша жеке жоспар. Бюджет қаржыны сауатты басқару үшін қажет. Бюджет көмегімен сіз өзіңіздің кірісіңізді жоспарлай аласыз, қанша ақша жұмсайсыз және ең бастысы, үнемдеу мен инвестицияларды құру үшін не үлкен сатып алулар жасау үшін қанша ақша жұмсай алатыныңызды анықтайсыз. Бюджеттеудің мақсаттары кірістерді шығындармен салыстыру, отбасылық бюджетке тапсырыс беру, шығыстарды оңтайландыру, тұрақты әл-ауқатқа қол жеткізу, мақсатты қаржыландыруды бөлу және т.б. Бюджет мақсаттары бюджет профициті - бюджет тапшылығын тиімді пайдалану - тапшылықпен - шығыстарды азайту, кірістерді ұлғайту және теңгерімді біреуі бар болған жағдайда шығындарды азайту. Бюджетке ие болу сіздің қаржылық мақсаттарыңыз бен жоспарларыңызға жету үшін қаржыңызды басқаруға көмектеседі. Сіз теориялық емес, нақты әрекет жоспарын басшылыққа ала бастайсыз. Бұл сізге елеулі қаржылық шешімдер қабылдағанда және күнделікті жұмсау үшін басымдықтарды белгілеу кезінде көмектеседі.

«Эйлер шеңбері» әдісі

Тақырып бойынша негізгі идеяларды жинақтап, саралау.

Идеялар жинақталып, сараланады

А-4 параққа, шағын постерге Эйлер шеңбері сызылып, кезекпен идеялар талқыланып, жазылады. Не?Қалай? Неге? Нәтиже? деген Мәселер бойынша идеялар сараланады.



Не? Қайда? Қашан? Неге? Нәтиже


ЕБҚ оқушылар маңызды тірек сөздерді жазып алады;

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер




Тірек-сызбалар






Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Ұзақ мерзімді қаржы мақсаттарының болуы.

Кірістер шығындардан негұрлым көбірек болуы тиіс.

Табыстыңбірнеше көздерін құрыңыз.

Шығынды бөлу принциптері.

Кері байланыс

«Аяқталмаған  сөйлемдер» әдісінде:

Мен бүгін білдім....

Мен бүгін сезіндім..

Мен келесі сабақта білгім келеді..............

Үйге тапсырма

«Жеке қаражатты тиімді пайдалану» эссе

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

Қаржы сауаттылығы

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.2.2 Ірі сатып алулар

Сабақтың мақсаты

Қандай сатып алулар үлкен деп санайтынын түсінеді.

Ірі сатып алулар үшін қор жинау алгоритмдерін біледі.

Ірі сатып алуды жоспарлай алады.

Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады

Құндылықтарды дарыту

Оқушыларды бір-біріне деген құрме ткөрсетуіне, ынтымақтастыққа баулу

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Топқа бөлінеміз

Жұмыс ережесін келісу Сабақта бір-бірімізді сыйлаймыз, тыңдаймыз! Уақытты үнемдейміз! Нақты,дәл жауап береміз! Сабақта өзіміздің шапшаңдығымызды, тапқырлығымызды көрсетеміз! Сабаққа белсене қатысып, жақсы баға аламыз!

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Кез келген кәсіпкер қаржыландыру немесе ұйымдастыру бойынша көптеген қиындықтармен кездеседі. Бизнесте жаңа бастама жасап жатқан кәсіпкердің көптеген күмәндары мен қорқыныштары болады, дегенмен өзнің бизнесінен табыс табатынына да үмітін үзбейді. Кеңсе жұмыстарын жеңілірек атқару үшін немесе бизнестен айнып қалмай тұрғанда мемлекеттен көмек алуға болады. Мемлекет бастама үшін қаржылай көмек береді және бизнесті жүргізу бойынша кеңес береді. Кеңсе жұмыстарын жеңілірек атқару үшін немесе бизнестен айнып қалмай тұрғанда мемлекеттен көмек алуға болады. Мемлекет бастама үшін қаржылай көмек береді және бизнесті жүргізу бойынша кеңес береді.

Қазақстанның қор нарығы биыл қыз-қыз қайнайын деп тұр. Еліміздегі аса ірі ұлттық компаниялардың бірі «ҚазМұнайГаз» АҚ акциялары IPO-ға шығарылмақ. Яғни акцияны қарапайым азаматтар да иеленіп, жыл сайын дивиденд алып отыра алады. IPO «акцияларды бастапқы жария орналастыру» деп тәржімаланады. Бұл кездегі акция құны қолжетімді болады және осы арқылы компаниялардың да ел алдындағы жауапкершілігін ұштай түсу көзделеді. Алдын ала жоспар бойынша биыл қор биржаларында «Эйр Астана» АҚ және «ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ, 2023 жылы – «KEGOC» АҚ және «QazaqGaz» ҰК АҚ акцияларын орналастыру жоспарланған. Осылардың ішінен жыл соңына дейін «ҚазМұнайГаз» акциялары IPO-ға шығарылады. Бұл туралы бірер апта бұрын ресми түрде жарияланды. Енді нақты қашан және компанияның қанша пайыз акциясы жеке инвесторларға ұсынылатыны алдағы уақытта қосымша хабарланбақ. Ал «Эйр Астананың» IPO-ға биыл шығуы тиімсіз болмақ. Мұны «Самұрық-Қазына» басқарма төрағасы Алмасадам Сатқалиев айтты.

«Портфелді компаниялар ішінде бәрінен бұрын Air Astana IPO-ға дайын. Бірақ құрлықтың еуропалық бөлігіндегі қақтығыстарға байланысты туындаған жағдайды бақылай отырып, екінші акционер – BAE Systems-пен бірге Air Astana-ны IPO-ға биыл шығарудың тиімді бола қоймасын түсіндік. Біз келесі инвестициялық терезені күтеміз», дейді А.Сатқалиев.

« Түсін,талда, жеткіз»

«Попс формуласы»:

1-қадам: «Менің ойымша...»

2-қадам: «Себебі мен оны былай түсіндіремін...»

3-қадам: «Оны мен мынадай фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын...»

4-қадам: «Осыған байланысты мен мынадай қорытындыға келдім...»

ЕБҚ оқушы (көру және есту қабілеті төмен) сұрақтарға жауапты жазбаша ұсынады.

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер




Тірек-сызбалар






Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Бір қарағанда жай ғана қаржылық құбылыс, қор нарығының кезекті шарасы секілді көрінуі мүмкін. Шындап келгенде, бұл – ұлттық компаниялардың етек-жеңін жиып, ел алдындағы мақсаты мен мүддесін есіне түсірер, құр түсіріп қоймай, соны орындауға күш салар сәті.

Кері байланыс

Таңдау» әдісінде  бес пікір жазылған парақ беріледі.

1.Мен сабақ қызықты, қызықсыз болды деп ойлаймын.

2. Мен сабақта: көп нәрсені, үйрендім, үйренгенім аз болды.

3. Мен басқаларды  мұқият    зейінсіз тыңдадым.

4. Мен пікірсайыстарға жиі сирек қатыстым.

5.Мен сабақтағы өз жетістіктеріме ризамын   риза емеспін.

Үйге тапсырма

Ірі сатып алулар жайлы біліп келу

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

Қаржы сауаттылығы

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.2.3 Эмоционалды сатып алу

Сабақтың мақсаты

«Ірі сатып алулар» терминінің мағынасын түсінеді.

Эмоционалды сатып алудан қорғау әдістерін біледі.

Ақшаны ұтымды пайдалана алады. Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Өзіне және айналадағыларға құрметпен қарау, пәнге деген қызығушылығын арттыру.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту кезеңі:

Дәл ашкөздік үшін «1 бағасына 2», «1 + 1 = 3» акциялары, жеңілдіктер, тауарлардың баға белгілеріндегі сызылған бағалар және үлкен баспада төменірек құнның көрсеткіші жасалған. Уақыт шектеулері де жақсы жұмыс істейді (науқанның аяқталуына дейінгі уақытты көрсететін таймерлер, «тек ... сағатқа дейін немесе ... сандарына дейін» міндетті белгісі бар акциялар).

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Сатып алушының эмоцияларына әсер ететін және оны бастапқыда мүлдем жоспарламаған сатып алуды жасауға ынталандыратын көптеген жолдар бар. Оның үстіне мінез-құлық факторлары әрқашан бірдей, яғни мұндай әдістер офлайн режимінде де, онлайн саудада да жұмыс істейді.

Бұл күндері жақсы маркетолог болу үшін сіз біршама психолог болуыңыз керек. Сатып алушыны итермелейтін түйсіктер мен сезімдерді түсініп, адамды сатып алуға ынталандыру үшін оларды пайдалана білу керек. Осы мақсатта тәжірибелі маркетологтар триггерлерді – белгілі бір әрекетті ынталандыратын арнайы элементтерді пайдаланады. Ағылшын тілінен «триггер» триггер деп аударылады, «зәкір» синонимі жиі қолданылады, яғни дәл осы жерде пайдаланушының назары жасалған ұсынысқа «ұсталады».

Триггер санаттары

Триггерлер тұтынушының терең эмоцияларына, сезімдері мен тілектеріне әсер етіп, оны белгілі бір түйсіктердің әсерінен сатып алуды итермелейді. Шартты түрде олар эмоционалды әсерлердің әртүрлі түрлеріне арналған төрт санатқа бөлінеді:


Сатып алуға, тапсырыс беруге немесе сату бөліміне қоңырау шалуға тікелей ынталандыратын соңғы әрекет.

Ақпараттық бюллетеньге жазылуға немесе байланыс ақпаратын қалдыруға шақыратын аралық әрекет.

Қосымша қызметтерге тапсырыс беруге, қосымша сатып алулар жасауға немесе қалаған өнімге алдын ала тапсырыс беруге шақыратын қайталанатын әрекеттер.

Пайдаланушыны достарымен компания туралы ақпаратты бөлісуге шақыратын вирустық әрекет.

Триггерлердің әрқайсысы сатып алушылардың белгілі бір эмоциялары мен бейнеқосылғыларына әсер етуге арналған. Шартты түрде бұл инстинкттерді үш негізгі топқа бөлуге болады.

3 таяқша” әдісі
Эмоционалды сатып алу тақырыбына байланысты
1 сұрақ
1 жауап
1 идея әр топ даярлап, көпшілікке салады.

ЕБҚ: оқушыға тапсырманың нақты бір бөлігін ерекшелеп көрсетіп беріледі.

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер




Тірек-сызбалар






Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Тұтынушымен қарым-қатынас, өнімдерді бағалау мүмкіндігі, пайдаланушының пікіріне назар аудару, сауда-саттық процесінде сатып алулар - бұл барлық «чиптер» пайдаланушының сайт пен компанияға деген адалдығын арттыра алады. Сонымен қатар, компания пайдаланушыға өнім каталогынан басқа қызықты ақпаратты – қызықты жаңалықтарды, күлкілі бейнелерді, ойындарды ұсынса, бұл веб-сайт трафигін және келушілердің өзіне деген сенім деңгейін арттырады.

Кері байланыс

«Аяқталмаған  сөйлемдер» әдісінде:

Мен бүгін білдім....

Мен бүгін сезіндім..

Мен келесі сабақта білгім келеді............

Үйге тапсырма

Эмоционалды сатып алу жайлы қызықты оқиғалар

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

Қаржы сауаттылығы

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.2.4 Банк кредиттері

Сабақтың мақсаты

Банктік несие деген не екенін түсінеді.

Банктік қарыз беру шарттарын біледі.

Олар пайыздық мөлшерлемені ескере отырып, ай сайынғы төлемдер сомасын есептей алады.

Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Өмір бойы білім алу: өзіне қажетті білім алу кезінде білімнің қажеттілігін түсінуге тәрбиелеу

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі:

1) Амандасу

2)Оқушыларды сабаққа әзірлеу, сабақтың тақырыбы және мақсатымен танысу

3) Ынта-зейіндерін сабаққа аудару

Үй тапсырмасын тексеру:

1. Банк ұғымы

2. Банк жүйесіне анықтама

3. ҚР-да қалыптасқан банк жүйесі және қызметтері

Жаңа білімді меңгеру

1. Банк қызметтері түсінігі

2. Банк атқаратын функциялары

3. Банк операциялары

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

1) Банктер уақытша пайдаланылмай тұрған бос ақша қаражаттарын өзіне жинақтау, клиенттерге есепшот ашып, кассалық қызмет көрсету, қысқа және ұзақ мерзімге несие беру, кредит бөлу, инвестициялық қызмет атқару (ұзақ мерзімді күрделі шығындарды қаржыландыру, құнды қағаздар шығару) т.с.с. өзіндік арнаулы қызметтерге қоса, нарықтық экономика жағдайында лизингтік, факторингтік, трастық, кеңесшілік, ақпараттық, т.б. қызметтерді де атқарады. Банк жүргізетін операциялар пассивті (ресурстарды банктегі есепшотқа енгізу) және активті (Банк ресурстарын орналастыру) болып бөлінеді. Негізгі пассивті операциялардың қатарына Банктің өзіндік капиталы (жарғылық қор, резервтік қор), депозиттер қабылдау және банкаралық ақша пиасасынан (рыногынан) қосымша ресурстар алу жатса, ал, негізгі активті операцияларға банкаралық кредит беру, инвестициялық (тікелей және портфельді) қаржы бөлу, т.б. жатады.

2) Банктердіңфункциялары:

1. Есепайырысу мен несиеберудеделдалдыққызметатқару.

2. Ақшалайтабыстар мен жинақтардыңбірбөлігікапиталғаайналдыру.

3. Айналымғанесиеқұрылымдарыншығару (вексель, чек, банкнот)

4. Уақытшабосақшақаражаттарынтарту, жинақтаужәне оны қарызкапиталынаайналдыру;

5. Кәсіпорынға, мемлекетке, жекеадамдарғанесие беру, бағалықағаздармен операция жүргізу;

6. Ақша айналымын реттеу. Банк ─ әртүрлішаруашылықсубъектілердіңтөлемайналымыжүретінорталық. Банк өзініңесепайырысужүйесіарқылыклиенттерінеайырбас, капитал жәнеақшаайналымынжүргізугемүмкіндіктуғызады;

7. Айналымғанесиеқұралдарыншығару. Банк клиентін тек жинағануақытшабосақшақаражатыменнесиелепқанақоймай, соныменқатардепозиттікчектерді, вексельдердішығарумен де несиелейді;

8. Экономикалықжәнеқаржылықкеңес беру.

Функцияларжәне операция жүргізусипатыбойыншабанктербөлінеді:

- орталықэмиссиялық,эмиссиялықемес;

- коммерциялықдепозиттік, инвестициялық;

- жинақ;

- арнайыбағытағыбанктер.

3) Нарықтық экономика жағдайындаекіншідәрежелібанктердіңбарлықоперацияларынүшнегізгітопқабөлугеболады:

· Пассивтікоперациялар (қаржыжұмылдыру);

· Активтікоперациялар (қаржыныорналастыру);

· Активтік-пассивтікоперациялар (делдалдықжәнебасқа да қызметтер).

Пассивтік операциялар. Бұл операциялардың басты мақсаты, банктің ресурстарын қалыптастыру және оны ұлғайту. Сондықтан, бұл операцыялардың банктің өзінің, несиелік мекеме ретінде жұмыс жасауы үшін төтенше маңызы бар. Пассивтік операциялар қатарына мыналар жатады: -Заңды немесе жеке тұлғалардың есеп, немесе ағым шоттарына қаржы жұмылдыру (талап етілмелі депозиттер); -Басқа банктерден қарыз алу (банкаралық несие); -Заңды және жеке тұлғалардың қаржыларын мерзімді салымға жұмылдыру; -Құнды қағаздарды шығарып, оларды орналастыру; -Орталық (Ұлттық) банктен орталықтандырылған несие алу т.б.

«Экономист» ойыны

Оқышыларды 2 топқа бөліп, жарыс ұйымдастыру. Ұяшықтарды таңдап отыру арқылы сұрақтарға жауап береді. Әр ұяшықтың өзінде белгіленген балдар жазылған. Қай топ көп сұрақтарға жауап беріп, көп балл жинаса, сол жеңімпаз атанады.

ЕБҚ оқушылар маңызды тірек сөздерді жазып алады;

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер




Тірек-сызбалар






Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

  1. Банк қызметінің негізгі міндеттері?

  2. Уақытша бос ақшаларды қалай қадағалайды?

  3. Банк операцияларына не жатады?

Кері байланыс

1.Мен сабақ қызықты, қызықсыз болды деп ойлаймын.

2. Мен сабақта: көп нәрсені, үйрендім, үйренгенім аз болды.

3. Мен басқаларды  мұқият    зейінсіз тыңдадым.

4. Мен пікірсайыстарға жиі сирек қатыстым.

5.Мен сабақтағы өз жетістіктеріме ризамын   риза емеспін.

Үйге тапсырма

Барлық тақырыпты қайталау.

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)


Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

2.3 Отбасы бюджеті

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.3.1 Отбасы бюджеттің түрлері

Сабақтың мақсаты

Отбасылық бюджеттің қандай түрлері бар екенін түсінеді.

Отбасы бюджетінің әр түрінің құрылымын біледі.

Отбасының белгілі бір бюджет түрін таңдау себептерін талдай алады.

Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Еңбек және шығармашылық, тарихи тәжірибе мен оның сабақтарын ұғыну

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ой шақыру

Суретке қарап тақырыпқа болжам жасаңыз.









Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Ой шақыру.Үнемшіл адам тиыннан теңге құрайды, ысырапшыл табыс тапқанмен тақырға отырады. Қаржыгерлер тұлғаның табысты болуы тікелей өзіне байланысты екенін айтады, яғни басты мәселе − жоспарда.

Мәтінме жұмыс

Отбасы бюджеті − отбасы кірісі мен шығысын есептей отырып жасалған қаржылық жоспар. Қаржы жоспарын дұрыс құру мен нақты орындауотбасы мүшелеріне тікелей қатысты. Мамандар отбасының қаржылық жоспарын құру сіз таңдаған бюджет түріне байланысты екенін айтады, яғни алдымен бюджет түрін анықтап алған дұрыс. Оған төмендегі 3 категория кіреді:
         1.Бірлескен отбасылық бюджет;
         2.Бөлек отбасылық бюджет;
         3.Араласқан отбасылық бюджет.
Бірлескен отбасылық бюджет деп − ерлі-зайыптылардың кірістерін бірге жинақтап, қаражатты барлық отбасы шығыны мен жеке шығындарға жоспарлы түрде жұмсауын айтамыз. Көп отбасылар осы тәсілді қолданады.
Бөлек отбасылық бюджетте әр отбасы мүшесі өз табысына жеке иелік етеді. Мұндай отбасылар батыс мемлекетінде жиі кездеседі. Олар бір-бірне қаржы жағынан тәуелді болғысы келмегендіктен, отбасы шығынын жеке төлейді, тек аса көп қаражат қажет шығындарда ғана бірлесіп шешім қабылдайды.
Араласқан отбасылық бюджет − бірлескен және бөлек отбасылық бюджет сипатына ие қаржылық жоспар. Бұл жерде отбасы мүшелері бірлесіп ақша жинайды, алайда оған барлық табысын бермейді, алдын-ала келісіп жоспарланған соманы ғана жинап отырады. Ал табыстың қалған бөлігін өз қалауынша жұмсайды.
      Әдетте отбасылық бюджетті есептеу барысында келесі айда жұмсалатын шығын мен кіріс назарда болады. Осы орайда барлық отбасы шығыны, балаларды қамтамасыз ету, отағасының және әйелінің жеке шығынынан бөлек, жуық арада болуы мүмкін тосын жағдайға қаржы қарастырған дұрыс.

ЕБҚ оқушылар негізгі термин сөздерді мәтіннен анықтайды;

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер




Тірек-сызбалар






Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Отбасы шаруашылығын, әсіресе, отбасылық бюджетті жоспарлау және басқару істерінің дұрыс және үйлесімді тұрғыда үздіксіз жұмыс жасауын қамтамасыз етудің сол отбасы үшін де, тұтастай еліміз үшін де маңызы аса зор.

Кері байланыс

«Таңдау» әдісі.
1. Мен сабақ
қызықты _____________ қызықсыз болды деп ойлаймын.
2. Мен сабақта: үйрендім
көп нәрсені _____________ үйренгенім аз болды.
3. Мен басқаларды
мұқият ______________ зейінсіз
тыңдадым.
4. Мен пікірсайыстарға
жиі ______________ сирек
қатыстым
5. Мен сабақтағы өз жетістіктеріме
ризамын ____________ риза емеспін.

Үйге тапсырма

Отбасылық бюджеттің түрлері

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     



___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)


Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары


Бөлім:

2.3 Отбасы бюджеті

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.3.2 Отбасылық бюджетті жоспарлау

Сабақтың мақсаты

Отбасылық бюджетті жоспарлаудың маңыздылығын түсінеді.

Отбасылық бюджетті жоспарлау әдістерін біледі.

Отбасылық бюджетті жоспарлай алады.

Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Жалпыға бірдей еңбек қоғамы:

Еңбек өнімділігін арттыру, қоғам, мемлекет еңбек арқылы дамитынын түсіндіреді.

    

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Топқа бөл:

1) «Ахметовтар» отбасы

2) «Оспановтар» отбасы

3) «Асқаровтар» отбасы

Жұмыс ережесін келісу Сабақта бір-бірімізді сыйлаймыз, тыңдаймыз! Уақытты үнемдейміз! Нақты,дәл жауап береміз! Сабақта өзіміздің шапшаңдығымызды, тапқырлығымызды көрсетеміз! Сабаққа белсене қатысып, жақсы баға аламыз! Топ ережесі: Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет шапалақтаймыз! Ұйымшыл боламыз десек 2 рет шапалақтаймыз! Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

«Ойластыр» айдары

Мұғалім тақтадағы суретті көрсетеді. Оқушылар осы суретті көргенде ойларына не түсті,соны 1 минут ішінде жазады. Сосын сол сөзді не үшін жазды түсіндіреді. Егер оқушылар сөздерінің ішінде ерекше сөздер болса, сол сөзді не үшін жазды, бұл тақырыпқа (не айтылған сөзге қандай қатысы бар) соны айтып беруі керек «Ақшаны сыйласаң ол да сені жақсы көреді»немесе «Тиыннан сом құралады» деген мақалдар біздің бүгінгі сабағымызға қатысты айтылғандай.

Отбасы бюджеті дегеніміз – бұл әдетте кесте түрінде бір айға жасалатын отбасылық кірістер мен шығыстардың есебі, отбасылық баланс


Біздің барлығымыздың отбасымыз бар.Біз онда тәрбиеленеміз,демаламыз,еңбек етеміз,барлық қуаныш пен қиыншылықты бірге бөлісеміз.Барлығының ортақ ісі – отбасын дұрыс ұстап,әр мүшенің дамуына мүмкіндік туғызу.Отбасындағы шаруа ақылдасып шешіледі.Отбасы табысты да барлығына ортақ.Оның мүшелерінің керегіне жұмсалады.Жұмыс істеп табыс табу арқылы отбасы қоры жиналады.олай болса «Отбасы бюджеті»біздің отбасымыздың экономикасы

- Қалай ойлайсыздар, отбасы бюджеті де болуы мүмкін бе?

- Отбасы бюджетін кімдер құрайды?

- Қалай құрайды?

- Бұл отбасына келіп жатқан кірістер болып саналады.

- Отбасы бюджеті қалай жұмсалады? Қайда жұмсаймыз?

Бұл отбасынан кетіп жатқан шығыстар.

Бір сөзбен айтқанда, отбасы бюджеті кіріс пен шығыстан құралады.

ЕБҚ оқушы (көру және есту қабілеті төмен) сұрақтарға жауапты жазбаша ұсынады.

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер




Тірек-сызбалар






Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Отбасылық бюджетті жоспарлау дегеніміз отбасы кірістері мен шығыстарын есептей отырып жасалған қаржылық жоспар. Ал осы қаржы жоспарының дұрыс құрылғаны мен дұрыс орындалуы отбасы мүшелеріне де байланысты екенін ескерген жөн.

Кері байланыс

Рефлексия (жеке,жұпта,топта, ұжымда)

Үйге тапсырма

Өз отбасыңның бір айлық отбасылық бюджетін есептеп келесіңдер.

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     



___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

2.3 Отбасы бюджеті

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.3.3 Отбасылық бюджетті жүргізу ережелері

Сабақтың мақсаты

Отбасылық бюджетті жүргізу ережелерін қолданудың негізділігін түсінеді.

Отбасылық бюджетті жүргізудің қандай ережелері бар екенін біледі.

Отбасылық бюджетті жүргізе алады.

Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Еңбек және шығармашылық, тарихи тәжірибе мен оның сабақтарын ұғыну

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Амандасу

Түгелдеу

Осыдан кейін ғана, мына категорияларға жұмсалатын отбасы шығындарын жазасыздар:

  1. Барлық отбасылық шығын

  2. Балаларды қамтамасыз ету үшін шығындар

  3. Күйеуінің жеке шығындары

  4. Әйелінің жеке шығындары


Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Отбасылық бюджетті қадағалаудың және оның қаншалықты отбасы мен балалардың болашағына маңызды екені белгілі. Ал осы маңыздылықты дұрыс қадағалай алып жүрміз ме? назарларыңызға отбасылық бюджетті қалай құру керек және отбасылық бюджеттің кестесі нені білдіретінін толықтай түсіндіретін болады.

Отбасылық бюджетті жоспарлау дегеніміз отбасы кірістері мен шығыстарын есептей отырып жасалған қаржылық жоспар. Ал осы қаржы жоспарының дұрыс құрылғаны мен дұрыс орындалуы отбасы мүшелеріне де байланысты екенін ескерген жөн.

Бірден айта кетейік, отбасылық бюджетті құру сіздің отбасыңызда қолданылатын отбасылық бюджет түріне байланысты. Сондықтан отбасылық бюджет жоспарын құрмай тұрып осыны анықтап алған дұрыс. Сіздің отбасыңыз қай типке жатады?

Негізінен барлық отбасылық бюджеттер 3 категорияға бөлінеді:

  • Бірлескен отбасылық бюджет;

  • Бөлек отбасылық бюджет;

  • Араласқан (іскерлік) отбасылық бюджет.

Бірлескен отбасылық бюджет — ерлі-зайыптылардың кірістерін бірге жинақтауы. Сол қаражатты барлық отбасы шығындары мен жеке шығындарына жұмсау. Көп отбасылар осы тәсілді қолданады.

Бөлек отбасылық бюджет — әр отбасы мүшесі өз табыстарына жеке иелік етеді. Бұл категориядағы отбасылар негізінен батыс мемлекеттерінде жиі кездеседі. Олар бір-бірне қаржы жағынан тәуелді болғылары келмейды. Отбасы шығындарын да жеке төлейді, тек қаражат мол кететін шығындарға келгенде ғана бірлесіп шешім қабылдайды.

Араласқан (іскерлік) отбасылық бюджет — бірлескен және бөлек отбаслық бюджет типтерінде сипаттарға ие болған бюджет. Бұл жерде отбасы мүшелерінің бірлесіп ақшаларын жинайды, алайда барлық табысын емес, алдын-ала келісіліп жоспарланған соманы бірлесіп жинап отырады. Ал қалған табысының бөлігін өздері қалағандарына жұмсайды.

ЕБҚ оқушылар маңызды тірек сөздерді жазып алады;

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

өзгерістерін жіктейді










































































ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер




Тірек-сызбалар






Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Ерлі-зайыптылар ең бірінші жеке шығыстарын алдын-ала келісілген көлемде (мысалы, отбасының барлық табысының, не жеке табысының пайызынан) есептеп алып, қалған бөлігін отбасының қажеттіліктеріне береді.

Кері байланыс

«Аяқталмаған  сөйлемдер» әдісінде:

Мен бүгін білдім....

Мен бүгін сезіндім..

Мен келесі сабақта білгім келеді......

Үйге тапсырма

Өз отбасыңның бюджетті жүргізу ережелері

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)


Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары


Бөлім:

2.3 Отбасы бюджеті

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.3.4 Отбасылық бюджетті үнемдеу

Сабақтың мақсаты

Отбасылық бюджетті жүргізу ережелерін қолданудың негізділігін түсінеді.

Отбасылық бюджетті жүргізудің қандай ережелері бар екенін біледі.

Отбасылық бюджетті жүргізе алады.

Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Өмір бойы білім алу: өзіне қажетті білім алу кезінде білімнің қажеттілігін түсінуге тәрбиелеу

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ой шақыру

Жинақ дегеніміз не?

Отбасылық жинақ дегеніміз не?

Қағазды үнемдеп қолдансақ, ағаштарды құтқара аламыз ба?

Нарықта не себепті әділ баға болмайды?


Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Отбасылық жинақтың пайдасы мен зияны туралы бейнебаян көрсетіледі

Мәтінмен жұмыс

Жинақ салым – бұл теңгелік депозиттер ішінде ең жоғары сыйақы мөлшерлемесі бар, қайтарып алынбайтын салым.

Мөлшерлемелер нарықта өзгеруі мүмкін. Алайда жинақ салымдар бойынша олар қашанда жоғары деңгейде. Бұл осы салымдар бойынша ең қатал шектеулердің орнын толтыруға арналған өтемақы: жинақ салымды мерзімінен бұрын алу үшін алдымен сұрау салу керек. Әрі қарай оны 30 күн өткен соң алуға мүмкіндік бар. Бұл ретте есептелген бүкіл сыйақы сомасының барлығы дерлік жойылады.
Жинақ салымы ақшасын банкке ұзақ уақытқа салуды жоспарлаған және оны мерзімінен бұрын алмайтындығына сенімді салымшылар үшін өте қолайлы.

    1. Авторлық ойын.

    2. Сіз жинақ салымын ашуға дайынсыз.

    3. Депозитті таңдау барысында мына сұрақтарға жауап беріңіз:ақшаны қай мерзімге саласыз?салымыңызды толықтырып тұрасыз ба?

    4. Сыйақы мөлшерлемесі бұған тікелей байланысты.Жинақ салымдардың мерзімділігіне қарай сыйақы мөлшерлемесі де әрқалай болады.Толықтыруға болатын салымдардың мерзімі ұлғайған сайын сыйақы мөлшерлемесі азаюы мүмкін.

Толықтыруға болмайтын салымдардың мерзімі ұлғайған сайын сыйақы мөлшерлемесі арта түседі.

Толықтыруға болатын және болмайтын жинақ салымдарды бір айдан үш жылға дейінгі мерзімділігін таңдай отырып, ашуға болады. Мерзімдерге қатысты кез келген банктің стандартты ұсынысы - бір, екі және үш жыл. Алайда бірнеше айлық мерзім бойынша да ұсыныстар жетерлік. Есіңізде болсын: жинақ салымнан мерзімінен бұрын ақша алудың еш жөні жоқ. Өйткені бұл жағдайда есептелген табыстан айырыласыз.

Жинақ салымдар бойынша ең жоғары жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемелерін Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қоры есептеп шығарады. Ақпарат ай сайын жаңартылады.

1 Егер ұсынылған ең жоғары мөлшерлеме әрі қарай өсетін болса, әрбір банк жаңа депозиттер бойынша мөлшерлемелерді көтеру немесе бұрынғы деңгейінде қалдыру жағын өзі шешеді. Бұл нарықтағы жағдайға, банктің депозиттік саясатына және әрбір банктің депозиттерге деген қажеттілігіне тікелей байланысты.

2 Егер ұсынылған ең жоғары мөлшерлемелер төмендейтін болса, ең жоғары мөлшерлемеге тең мөлшерлемемен депозит ашатын банктер келесі айда депозиттер бойынша мөлшерлемелерді азайтады. Мақсат – оларды ұсынылған шектен асырмау.

ЕБҚ оқушыларына (есту, көру, қабылдау деңгейі төмен)қосымша қолдау көрсету мақсатында үлестірме материал беріледі.

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер




Тірек-сызбалар






Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Ақша жинаңыз. Тек ақшаны тойға, жақсылыққа, оқуға, жаңа дүние сатып алуға, саяхатқа шығуға, жақсы демалуға жинайтын болыңыз. Ақшаны «қара күнге» деп жинамаңыз.

Кері байланыс

-Сабақтың қызықты тұстары.........

-Сабақта қиын болған тұстары.........

Үйге тапсырма

«Отбасылық жинақтарды қалай сақтауға болады» эссе

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     


___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

2.4 Жинақ және жинақтау

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.4.1 Қаржылық қауіпсіздік жастығы

Сабақтың мақсаты

Қаржылық қауіпсіздік жастығын құрудың маңыздылығын түсінеді.

Қаржылық қауіпсіздік жастығын құру әдістерін біледі.

Қаржылық қауіпсіздік жастығын құра алады.

Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Өмір бойы білім алу: өзіне қажетті білім алу кезінде білімнің қажеттілігін түсінуге тәрбиелеу

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қауіпсіздік торы дегеніміз не?

Қаржылық қауіпсіздік жастығы - бұл белгілі бір себептермен сіз немесе сіздің жақындарыңыз ақша (жалақы, жалақы) ала алмайтын кезде («қараңғы күндер») кірістерден бөлінетін және сізді немесе сіздің отбасыңызды қамтамасыз етуге арналған белгілі бір ақша сомасы. әлеуметтік төлемдер, зейнетақылар, стипендиялар және т.б.).

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Қауіпсіз ақша резервін құруға сізге не қажет:

  • болашаққа деген сенімділік, өзіңізді және жақындарыңызды қамтамасыз ете алатындығыңызға бейбітшілік;

  • ақша туралы ғана ойлану мүмкіндігі (үнемі ақша жетіспейтін адамдар олар туралы ойларға «бекітілген»);

  • күтпеген шығындар немесе кіріс көзін жоғалту жағдайында қалыпты өмір сүру мүмкіндігі.

Мұндай соманы есептеу кезінде сіз бір айдың орташа шығындарын (тұрғын үй-коммуналдық қызметтер, тамақтану, барлық кішігірім шығыстарды ескеріп) есептеп, бұл санды кем дегенде алтыға көбейтуіңіз керек (қанша бөлсеңіз, сол сізге жақсы болады). Мұндай жинақ сізге қандай да бір себептермен табыс таба алмайтын болсаңыз да, қалыпты өмір сүруге мүмкіндік береді.

Сіздердің көпшілігіңіз: Мен қаржылық қауіпсіздік жастығын жинай алмаймын, не істеу керек және оны қалай өшіруге болатындығын қалай білуге ​​болады? Материалдық әл-ауқатты қалыптастыру үнемі шығындармен жұмыс жасауды талап етеді. Жеке қаржылық қауіпсіздік ақша үнемдеуді бастау үшін жақсы ынталандыру болып табылады.

«Жастықты» қалай толтыру керек

  1. Бұл процесті автоматтандыру қажет. Мысалы, қолма-қол ақша түскен сайын банктік картадан аз мөлшерде автоматты түрде ұстап қалу опциясын орнатуға болады. Сондай-ақ, несие картасын сатып алудан нақты депозиттік шотқа ақша аудару қызметін ұсынатын кейбір банктердің қызметтерін пайдалануға болады.

  2. Жинақталған қаржылық бонустарды немесе бонустарды бөлек қойыңыз. Мұндай ақшаны алған кезде 10-15% жұмсаңыз, ал қалғаныңызды «шошқа банкіне» жіберіңіз. Сондай-ақ, бұл жалақыны көтеру кезінде жасаған жөн.

  3. Егер сіз ипотекалық несие немесе оқу ақысы үшін салықты қайтару түрінде қаражат алсаңыз - оларды жұмсамаңыз, бірақ сақтандыру шотына жіберіңіз.

  4. Сондай-ақ, сіз азық-түлік дүкендерінде және тұтыну тауарларында купондар мен басқа да жеңілдік бағдарламаларын қолдануды үнемдей аласыз. Осылайша үнемделген ақшаны жинақ ақшаңызға қосыңыз.

GREАT кестесі ежелгі тайпалар туралы деректердің маңыздылығына талдау жасайды

G (Groundbreaking) - елеулі/ бетбұрысты


R (Remembered) - есте қаларлық


E (Events) - маңызды оқиға


А (Affected) - болашаққа әсері


T (Terrifying) кездескен қиындықтар


ЕБҚ оқушыларына (есту, көру, қабылдау деңгейі төмен)қосымша қолдау көрсету мақсатында үлестірме материал беріледі.

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер




Тірек-сызбалар






Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

  1. Өзіңізге ұнайтын екі санды таңдаңыз (жасыңыз, сүйікті адамның туған күні, зейнетке шығатын жасыңыз және т.б.) және аптасына кемінде бір рет осы соманы кейінге қалдырыңыз.

Кері байланыс

1.Мен сабақ қызықты, қызықсыз болды деп ойлаймын.

2. Мен сабақта: көп нәрсені, үйрендім, үйренгенім аз болды.

3. Мен басқаларды  мұқият    зейінсіз тыңдадым.

4. Мен пікірсайыстарға жиі сирек қатыстым.

5.Мен сабақтағы өз жетістіктеріме ризамын   риза емеспін.

Үйге тапсырма

Қаржылық қауіпсіздік жастығы сенде брма?

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

2.4 Жинақ және жинақтау

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.4.2 Жинақтарды құру тәсілдері

Сабақтың мақсаты

Ақша жинақтарының маңыздылығын түсінеді.

Өмірлік жағдайларда алған білімдерін құру әдістерін біледі.

Ақша жинақтарын тиімді басқара алады.

Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Жалпыға бірдей еңбек қоғамы:

Еңбек өнімділігін арттыру, қоғам, мемлекет еңбек арқылы дамитынын түсіндіреді.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Жоспар:
І Кіріспе
1.1. Ақшаның даму тарихы мен эволюциясы
1.2. Ақшаның мәні және қызметтері.

 ІІ Негізгі бөлім
2.1. Ақша жүйесі және оның экономикалық мәні.
2.2. Инфляция және оның экономикалық мәні.
2.3. Бағалы қағаздар нарығы.
2.4. Валюта жүйесі, валюта курсы, халықаралық есеп айырысу.

ІІІ Қорытынды.

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Ақша ежелгі заманда пайда болды. Олар тауар өндірісінің бірден-бір шарт және өнім болып табылады. Тауар –бұл сату немесе айырбастау үшін жасалған еңбек қнімі. Адам еңбегінің өнімі зат, оны өндірушілердің белгілі қоғамдық қатынастарын тудырта отырып , тауар формасынқабылдайды. Заттардың тауарға айналуы ақшаның пайда болудағы обьективті алғы шарттарды құрайды.

Бірақ кез келген зат тауар бола алмайды. Егер тұтынушы өз сатып алушысын таппаса немесе қоғам тарапынан мойындалмаса,онда оны дайындауға кеткен уақытың рәсуа болғаны,мұндай бұйым тауарлық формаға ие емес қоғамға қажеті шамалы. Сондықтанда әр бір тауар қажетті тұтыну құныналу құраоы бола отырып ,өзінің өндірушісіне қатынасы бойынша айырбас құны ретінде көрінеді.

Ақша қауымдық құрылыс кезінде бір тауардың басқа бір тауарға кездейсоқ айырбасталуы барысында , айырбас құнның жай немесе кездейсоқ формалары қолданылады.(1балта- 5құмыра,1қой 1-қап бидай және т.б. ). Ақша қорлану және қазына жинау құралы ретінде.

Аөша төлем және айналыс құралы қызметтері ақшалай қорлардың құрылуын талап етеді. Ақшаның қорлануының қажеттігі Т-А-Т айналымының екі актілерге Т-А және А-Т айырылуымен байланысты.

Ақша айналымы туралы ұғым жөне оның құрылымы.

 Көптеген шетел басылымдарында ақша айналымы деген ұғым кездеспейді. 90- жылдың орта шеніне дейін ТМД елдердің басылымдарында ақша айналымы және ақша айналысы деген ұғымдарға анықтама берілген.

Ақша айналымы деп- колма- кол ақша мен колма-кол емес ақшаның қозғалысын айтады. Экономиканың әр үлгісі бұл үғымдардың мәні мен кұрылымын өзгертпей кейбір ерекшеліктер енгізді: Жоспарлы-орталықтанған экономика жағдайында ақша айналымының ерекшеліктері:

қолма-кол ақша да, қолма-қол емес ақша да кәсіпорындардьң шығаратын өнімдерін алдын-ала бөлуге қызмет атқаратын. Барлық коғамдық енім өндіріс кұралдары және тұтыну заттары (өнімдер мен кызмет көрсету) түрінде, яғни бірінші жағдайда материалды-техникалық жабдықтау жүйесі арқылы, ал екінші жағдайда коғам мүшелерінің табысына (жалақы, зейнетакы және т.с.с.) сәйкес мемлекетгік сауда жүйесі аркылы бөлінеді.

мемлекет заңмен ақша айналымьн: колма-кол ақша және колма-кол емес ақшаға бөліп, ақша айнамының қай түрі кандай бөлу жүйесіне кызмет атқаратын белгіледі. Сөйтіп қолма-қол ақша козғалысы халыктың акшалай табысын бөлуді көрсетсе, ал колма-кол емес акша қозғаласы өндіріс кұрал-жабдыктарын бөлуді көрсетеді;

Ақша айналыс заңының мәні — ақшанын айналыс кұралы қызметін орындауы үшін кажетті ақша мөлшері сатылуға тиіс тауарлар бағасының косьшдысын бір аттас ақша төлшемінін айналым санына бөлгенге теңесуі керек.

PETT формуласы. Тарихи оқиғаның өзгерісі мен сабақтастығын талдайық!

Pace (Қарқын) Өзгерістер қаншалықты жылдам жүрді? Жылдам, баяу, бірізді, бірізсіз?;


Extent (Масштаб) – өзгерістер қаншалықты елеулі/ауқымды болды? Елеулі, елеусіз, жаппай, революциялық?;


Turning points (Бетбұрысты сәттер) – сабақтастық табиғатынан өзгеріс сипатына ауысатынқандай да бір сәттер бар ма?;


Trends (Үрдістер) – ұзақ уақыт кезеңінде прогрестен регреске қарай өзгеру үрдісі болды ма?)


ЕБҚ оқушылар маңызды тірек сөздерді жазып алады;

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер




Тірек-сызбалар






Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Ақшаның өмір сүрудегі обьективті қажеттілік ол тауар өндірісі және тауар айналысының болуына негізделеді. Кез келген тауар айналысында ақша айырбас құралы болып табылды. Тауар және ақша бір –бірінен бөлінбеді. Ақша айналысы болмаса ,онда тауар айналысыда болмайды.

Кері байланыс

1-ші баспалдағы Мен............. БІЛЕМІН,

2-ші баспалдағы  Мен ............ ТҮСІНЕМІН,

3-ші баспалдағы  Мен ...............  ЖАСАЙ АЛАМЫН.

Үйге тапсырма

Жинақтарды құру тәсілдері

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

2.4 Жинақ және жинақтау

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.4.3 Жинақ түрлері

Сабақтың мақсаты

Жинақтардың түрлері бір-бірінен қалай ерекшеленетінін түсінеді.

Жинақтардың қандай түрлері бар екенін біледі.

Жинақтардың әртүрлі түрлері үшін қаржылық тәуекелдерді анықтай алады.

Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады

Құндылықтарды дарыту

Өзіне және айналадағыларға құрметпен қарау, пәнге деген қызығушылығын арттыру.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ой шақыру


Суретке қарап не айтамыз


Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Ақшаны тез жинаудың 3 тәсілі

  1. Ақшаны жинақтау үшін алдымен барлық шығындарды есептеп алу керек. Не нәрсеге ақшаңызды үнемдеп, қандай шығындарды еріксіз шығаратындығыңызды анықтап, ЖАЗЫП қойыңыз. Сізде екі тізім болуы керек: негізгі (оларға көндігесіз) және аса маңызды емес шығындар (барынша үнемдеуге тырысасыз)

  2. Ең бастысы ақшаны жүйелі түрде бөліп қойып отыру керек. Еш қиындықсыз табысыңыздың 10-15%-ын қорға бөлуге болады. Егер ақшаны тез жинау керек болса, табысыңыздың 30%-ын жинағыңызға салыңыз. Ал егер мұндай көлемге шамаңыз келмесе, қосымша табыс көзін іздегеніңіз жөн.

  3. Қандай жағдай болмасын жинақтап жүрген ақшаңызға тиіспеңіз! Оны ашылуы өте қиын сандықшаға (копилка) салуға немесе сенімді жақыныңызға «маған осы күнге дейін берме» деп табыстауға болады.

Шығындарды қалай бақылау керек?

Әр адамға сай келетін біз ұсынған тізім:


Жинақтау қорына тым болмағанда ең төменгі мөлшерді, табысыңыздың 10%-ын, қарастырыңыз. Бұл сомада ақша БІРДЕН тиісті орнына жіберілуі керек.

Пәтерақы, телефон, Интернетке кететін шығын. Қаласаңыз да, қаламасаңыз да бұл — төлеуіңіз қажет шығындар. Айлық түскенде, бірден осы қажеттіліктерге ақша бөліп қойыңыз.

Ас-ауқатқа жұмсалатын шығын. Бұл да бірден есептелуі қажет. Әр күн сайын тамаққа шығарған шығынды жазып отырыңыз. Мейлінше, пайдалы әрі көлемі тым артық емес тағамдар алуға тырысыңыз. Түскі асты жұмысыңызға үйден алып келсеңіз, тіптен керемет. Себебі шығынның басты көзінің бірі — аста. Үйде дайындалған тамақ әлдеқайда арзан әрі үнемді болады. Киімдерге шығарылатын шығын. Гардеробыңызға қарап, тізім жасауға қысылмаңыз. Сатып алынуы керек қажетті киім, оның орташа бағасы және қанша уақытқа киілетіндігін жазып қойыңыз. Бұл тізім бір жылға жазылуы керек.

Тұрмыстық заттарға арналған шығын. Күнделікті сабын, жуатын ұнтақ, тіс пастасы және т.б. — еріксіз қалтаңыздан белгілі сомада ақша бөлуді талап ететін шығын түрі. Оларды да есептеуді естен шығармаңыз.

Жол, көлік қозғалысына кететін шығын. Көлікті сақтандыруға, жөндеуге кететін шығындарды алдын ала есептеп, бөліп қойған тиімді. Сондай-ақ бір айға шығатын шығынды жазып қойыңыз.

Демалыс пен көңіл көтеруге арналған шығындар. Ақшаны тезірек жинау керек болса да, көңіл көтеруден түбегейлі бас тартпаңыз! Бұл күйзеліске алып келуі мүмкін. Сондай-ақ сіздің ақша жинауға деген мотивацияңызды солдыртып тастауы да ғажап емес. Жеткілікті түрде шығын шығаруға қорықпаңыз.


Үш жақты түсіндірме күнделігі

Ең маңызды ақпарат

Неге?

Сұрақ?






ЕБҚ оқушы (көру және есту қабілеті төмен) сұрақтарға жауапты жазбаша ұсынады.

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер




Тірек-сызбалар






Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

Егер ақшаны тез жинақтауды қаласаңыз, не нәрсеге қатысты үнемдеу керек екендігін анықтау  қажет.

Кері байланыс

1.Мен сабақ қызықты, қызықсыз болды деп ойлаймын.

2. Мен сабақта: көп нәрсені, үйрендім, үйренгенім аз болды.

3. Мен басқаларды  мұқият    зейінсіз тыңдадым.

4. Мен пікірсайыстарға жиі сирек қатыстым.

5.Мен сабақтағы өз жетістіктеріме ризамын   риза емеспін.

Үйге тапсырма

Жинақ түрлерін біліп келу

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     




___________________________________________
(білім беру ұйымының
атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Бөлім:

2.4 Жинақ және жинақтау

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)


Күні:


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

2.4.4 Отбасының қаржылық байлығы

Сабақтың мақсаты

Отбасының қаржылық байлығы деген сөз тіркесінің мағынасын түсінеді.

Қаржылық байлыққа қалай қол жеткізуге болатынын біледі.

Қаржылық байлыққа қол жеткізу жолдары туралы ойлана алады.

Алған білімдерін өмірлік жағдайларда қолданады.

Құндылықтарды дарыту

Жалпыға бірдей еңбек қоғамы:

Еңбек өнімділігін арттыру, қоғам, мемлекет еңбек арқылы дамитынын түсіндіреді.

    

Сабақтың барысы

Сабақтыңкезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ынтымақтастық атмосферасын және өздеріне деген сенімділік қалыптастыру мақсатында бір – біріне сәттілік тілейді. 2. «Таңдау» әдісімен «Жоспарлау», «Кірістер» «Шығыстар», «Қажеттіліктер» сөздерінің бірін таңдап топтарға бөлінеді.

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру

Оқушы өз ойларын ортаға салады.

Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ «Мадақтау сэндвичі»


Тақырыптық суреттер

сілтемеде

суреттер

Сабақтың ортасы

Отбасының қаржылық жоспары неден тұрады?

Шын мәнінде жоспарлау – ұзақ мерзімді перспективада ақша ағынын жорамалау. Мұндай жорамалдау жоспарлауға, қашан және қандай соманы жинауға, қаражатты қалай жұмсауға болатындығын анықтауға мүмкіндік береді.

Адамдар арасында қаржылық жоспардың мақсаты шығын көлемін азайтуда деген пікір қалыптасқан. Бұл әрқашан шындыққа жата бермейді. Практикада жоспарлау күтпеген шығындардан арылуға, келесі шығындарды (мүлік салығы, көлікті сақтандыру және т.с.с.) уақытылы төлеуге мүмкіндік береді.

Қаржылық жоспар қай кезде пайдалы?

Әрқашан Мысалы, сіз ескі көлігіңізді сатып, жаңа көлік сатып алуды жоспарладыңыз делік. Көлік құралын алдағы 6 ай ішінде ауыстырамын деп шешім қабылдадыңыз. Ол үшін сізге қосымша сома қажет. Бұл жерде жетіспейтін қаражатты қайдан алуға болады деген сұрақ туындайды. Қарыз алу, жинау немесе кредит алу? Алты ай ішінде қаражат жинау мүмкін бе әлде қосымша уақыт талап етіледі ме?

Егер сізде қаржылық жоспар болса, сіз әрқашан табысты/шығынды қалай басқаруға, белгіленген уақытта қалай қалай ақша жинауға болатындығын, кредит бойынша тұрақты төлемдер сізге қалай әсер ететіндігін білесіз.

Қаржылық қиындықтары жоқ тұлғалар үшін де жоспарлау маңызды. Оның артықшылығы – ұзақ мерзімді стратегиялық мақсатты (мысалы, білім алу, қартайған шақта қаражатты жинау немесе бюджетті арттыру) ұстану.

Жоспарлау кезінде нені есепке алу қажет?

Жоспарды әзірлеген кезде отбасы мүшелерінің мүдделерін ескеріңіз. Балалар есейген сайын тұрақты негізде киім-кешекті, аяқ-киімді және т.с.с. сатып алу талап етіледі. Ал ата-аналар демалысты қалайды. Ортақ жалпы мақсаттарды білу және оларға қол жеткізуге мүдделі болу отбасының барлық мүшелеріне қатысты. Бұл қаржымен байланысты отбасы ішіндегі конфронтацияны азайтуға мүмкіндік береді.

Тағы бір маңызды жайтқа инфляция жатады, себебі жоспарға тауарларға/қызметтерге бағаның жалпы өсуі әсер етеді. Егер жылдың басында белгілі бір табысқа (мысалы, жалақыңызға) сіз тауарлардың бір көлемін сатып алуға мүмкіндігіңіз болса, жылдың соңында бұл көлем инфляцияның арту есебінен төмендейді. Инфляция ескерілген жоспарға өзгерістерді енгізуді жоспарлаған кезде нақты ситуация ескерілетін болады.

Қаржылық жоспарлауды неден бастауға болатындығы туралы ақпаратты келесі материалдан оқыңыз.

«Попс формуласы»:

1-қадам: «Менің ойымша...»

2-қадам: «Себебі мен оны былай түсіндіремін...»

3-қадам: «Оны мен мынадай фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын...»

4-қадам: «Осыған байланысты мен мынадай қорытындыға келдім...»

ЕБҚ оқушылар маңызды тірек сөздерді жазып алады;

Оқушы ақпараттық мәтінмен жұмыс жасайды

Оқушы өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушы бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

өзгерістерін жіктейді

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









ҚБ «Мадақтау сэндвичі»



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










ҚБ «Өзін-өзі бағалау»





Ақпараттық мәтін










Үлестірмелі қағаздар










Суреттер




Тірек-сызбалар






Кесте



ҚБ парағы


Сабақ

тың соңы


Сабақты қорытындылау

- Отбасының табыстары ата-ананың еңбекақысынан құралатынын айтады.

- Ақша түрлі қажеттіліктерді өтеу үшін керектігін әңгімелейді.

- Отбасылық қаржының жұмсалу жолдарын айтады.

- Табыс пен шығыс дегенді ажыратып айтады.

- Өз отбасының ақшаны қандай қажеттіліктерге жұмсайтынын әңгімелейді

Кері байланыс

«Аяқталмаған  сөйлемдер» әдісі:

Мен бүгін білдім....

Мен бүгін сезіндім..

Мен келесі сабақта білгім келеді...........

Үйге тапсырма

Өз отбасыңның қаржылық байлығы жайлы айтамыз

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды


А4, конспект


     






Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!