2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Жер Ана - өз үйім

Материал туралы қысқаша түсінік

әл - Фараби атындағы ҚазҰУ-нің ЖОО-ға дейінгі білім беру факультетінің тыңдаушыларына, мектеп оқушыларына қажет материал.

Усенбекова Айнагуль Ермекбаевна, Сандыкбаева Уриккуль Дуйсеновна

Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

25 Желтоқсан 2018

256

0 рет жүктелген

Биология Семинарлар Басқа

Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі

770 тг 578 тг

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Әл – Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті Жоғары оқу орнына дейінгі білім беру факультетіЖоғары оқу орнына дейінгі дайындық кафедрасының аға оқытушылары Үсенбекова Айнагүл ЕрмекбаевнаСандыкбаева Өриккүл Дүисеновна

Жер Ана – өз үйім

Әл – Фараби атындағы ҚазҰУ-нің Жоғары оқу орнына дейінгі білім беру факультетінде Жоғары оқу орнына дейінгі дайындық кафедрасында «Жер Ана – өз үйім» тақырыбымен дөңгелек үстел өтті. Бұл іс – шараға Қытай Халық республикасынан, Өзбекстан Республикасынан, Монғолиядан, Ираннан келген, білім алушы оралман тыңдармандар қатысты. Олар болашақта биолог, тарихшы, эколог және медицина саласы қызметкерлері мамандығын таңдаған жастар. Іс шараға университетіміздің биология факультетінің РһD докторы Нурмаханова Акмарал Садыковна қонаққа шақырылды. Дөңгелек үстел Жер Ана – барлық адамзаттың бесігі, оның жалғыз екендігі, оны қорғау, аялау біздің борышымыз екендігі туралы видеофильм көрсетілімінен басталды. Ақмарал Садыковна өз кезегінде ҚазҰУ туралы, оның әлімдік деңгейдегі орны, тарихы туралы айтып өтті. Биология факультетінің қысқаша тарихымен, оның құрамындағы кафедралар туралы әңгімеледі. Сонымен қатар биология пәнін таңдау кезінде Қазақстанда қандай мамандыққа жол ашылатыдығы туралы да айтып өтті. Дөңгелек үстел барысында қазіргі ғаламдық экологиялық мәселелер:

Дүниежүзілік мұхит проблемасы

Озон қабатының ыдыраулары

Өсімдіктер мен жануарлар түрлерінің жойылу себептері

Пайдалы қазбалардың азаюы

Атмосфераның ластануы

Ғаламдық жылу эффектісі

Табиғаттқа антропогендік әсерлер

Жер қыртысы беті – топырақ қабатының ластануы туралы деректерге сүйеніп тыңдаушылар баяндамаларын оқып, сұрақтар арқылы талқыланы.

Генофондтың жойыла бастауы Ғаламдағы ең ауқымды экологиялық проблема болып табылады. Американдық ғалымдардың зерттеу қорытындысы бойынша саңғы 200 жылда 900 000 түрлі өсімдік пен жануар түрі жер бетінен жоғалған екен. ТМД елдері территориясында генофондтың 10-12% қысқарған. Түрлердің қысқаруының басты себебінің бірі – урбандалудың қарқынды дамуы, ауыл шаруашылығына жерлерді пайдаланудың кеңеюі, орманның кесілуі, өсімдіктер мен жануарлардың табиғи тіршілік ортасының тарылуы. Соңғы 20 жылда 200 млн га орман қышқылды жаңбырлар әсерінен жойылған. Ал, Планета өкпесі болып саналатын тропик ормандарына экологиялық ластану қаупі жоқ емес. Пайдалы қазбаларды өндірудің негізгі саласы мұнай өндіру, соңғы 10-15 жылда адамзатқа белгілі өндірілген мұнай мөлшерінің 50% тиесілі екенін айта аламыз. Дүниежүзілік мұхиттың адамзатқа берері мол:

Әлемдегі жануартекті нәруызды азықтың 1/6-ін береді

Мұхит қойнауындағы фитопланктондар әлемдегі оттегінің 70% фотосинтез кезінде бөліп шығарады, т.б.

Дүниежүзілік мұхиттың химиялық ластануы да алаңдататын өту ауқымды проблема болып отыр. ХХ ғасыр барысында мұхитқа өте көп мөлшерде химия өнеркәсібі мен әскери өндірістің синтетикалық ерімейтін қалдықтары төгілген. Атмосфераның ластануы глобалды проблема – қышқылды жауындар соның салдары. Озон қабатыныңдағы ауқымды ыдыраған тесіктер туралы ғалымдар өткен ғасырларда ақ дабыл қаққан болатын. Осындай табиғаттың әлемдік деңгейдегі ластану мәселелері талқыланып, тыңдармандар өз ойларын ортаға салды. Дөңгелек үстел барысында ҚХР – ның және Қазақстанның экологиялық алаңдатушы аймақтары талқыланып, ғылыми деректер, зерттеулер қорытындыларын тілге тиек етіп, әңгіме өрбіттік. Тыңдармандарды Жер Анамыздың қазіргі экологиялық ахуалы – ауқымды жылыну, озон қабатының тесілуі, тұщы су мәселелері алаңдататынын, оған жаны ашитынын білдірді. Белсенді тыңдармандар – Құрманәлі Гүлнар, Арабов Маруфджон, Сағатбек Данияр, Нұртолқын Қайнар экологиялық мәселелер туралы ғылыми әдебиеттерден ізденіп дәлелді мысалдар келтіріп, ойларын ортаға салды. Сонымен қатар, Қазақстан мен ҚХР – ның экологиялық асқынған аймақтары туралы айтылып оны шешу жолдары туралы да ойларымен бөлісті. Экологиялық мәселелердің жалпы адамзатқа ортақ «ауру» екендігі, Жер Ананы аялау, қорғау қажеттігі барлық буын өкілдеріне аманат екендігін түсінді. Соңында ғаламдық экологиялық проблемаларды ғалымдардың пікірі бойынша шешу жолдары:1.Халық санының артуын шектеу2.Энергияны пайдалану мөлшерін қысқарту3.қалдықтар мөлшерін азайту4.қайта қалпына келетін экологиялық таза энергияны пайдалануға көшу5.Ауасы өте ластанған аудандарды тазарту туралы талқылап ой бөлісті. Сабақтың соңында Жер Ананы аялау, қорғау әрбір адамзаттың борышы екенін тыңдармандар жете түсінді.

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!