Алматы қаласы

Алмалы ауданы

№67 жалпы білім беретін мектептің

қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі

Бегалиева Куралай Дустбергеновна

ЖИ - тәрбие саласында

Жасанды интеллект (ЖИ) қазіргі таңда білім беру мен тәрбие саласына еніп, оны жаңа деңгейге көтерудің маңызды құралына айналды. Тәрбие саласында ЖИ технологияларын қолдану арқылы тәрбие беру әдістерін тиімдірек, жеке тұлғаға бағытталған және дәлме-дәл жасауға болады. Бұл технологиялар оқушылардың дамуын бақылау, мінез-құлықтарын талдау, эмоциялық күйін тану, тәрбиеге қатысты қажеттіліктерді анықтау және тәрбие процесінде жеке тәсілдерді қолдануда таптырмас көмекші бола алады.

Жасанды интеллектіні (ЖИ) біртұтас тәрбие жүйесіне кіріктіру оқушылардың жан-жақты дамуына, тәрбие мен оқыту үрдісін тиімді ұйымдастыруға жаңа мүмкіндіктер береді. ЖИ технологияларын қолдану арқылы тәрбие жұмысын даралап, оқушылардың жеке ерекшеліктеріне, қызығушылықтарына және қажеттіліктеріне сай ұйымдастыру оңайырақ болады. Міне, жасанды интеллектіні тәрбие жүйесіне интеграциялау жолдарының бірнешеуіне тоқталып өтейік:

1.Дербестендірілген тәрбие: ЖИ оқушылардың мінез-құлқын, қызығушылықтары мен жетістіктерін бақылап, олардың жеке қабілеттеріне сай кеңестер мен ұсыныстар бере алады. Бұл әр оқушыға оның қажеттіліктеріне сай дербестендірілген тәрбие жоспарын құруға мүмкіндік береді.

2. Тәрбие жұмысын автоматтандыру: ЖИ тәрбие жұмысының кейбір міндеттерін автоматтандыру арқылы мұғалімнің уақытын үнемдеуге көмектеседі. Мысалы, тәрбие жоспарларын құру, күнделікті іс-шараларды ұйымдастыру, тәрбие процесінің мониторингі мен бағалау жүйесін автоматтандыру тәрбиешілер мен мұғалімдерге басты назарды оқушылардың жеке тұлғалық дамуына аударуға мүмкіндік береді.

3. Эмоционалды интеллектті дамыту: ЖИ-дің эмоционалды интеллектін тану құралдары оқушылардың эмоционалды жағдайын бақылауға мүмкіндік береді. Бұл оқушылардың өзін-өзі тануына және эмоционалды тұрақтылығын қалыптастыруға көмектеседі, сондай-ақ мұғалімге оқушылардың эмоционалды жағдайын ескеріп, қолайлы тәрбие әдістерін таңдауға жағдай жасайды.

4. Құндылықтар мен адамгершілікті тәрбиелеу: ЖИ арқылы виртуалды симуляциялар немесе рөлдік ойындар жасау арқылы оқушыларға адамгершілік, сыйластық және жауапкершілік сияқты құндылықтарды үйретуге болады. Мұндай тәсіл оқушылардың шынайы өмірлік жағдайларға етене араласып, олардың мінез-құлықтарын тәрбиелеуге көмектеседі.

5. Қауіпсіздік пен этикаға назар аудару: ЖИ қолдану арқылы тәрбие жұмысы барысында этикалық мәселелерді талқылауға және технологияны жауапты түрде пайдалануға үйретуге болады. Оқушыларға ЖИ-дің артықшылықтары мен шектеулерін түсіндіріп, оларды технологияны саналы әрі қауіпсіз қолдануға бағыттауға болады.

6. Оқушылардың қызығушылықтарын дамыту: ЖИ оқушылардың қызығушылықтарына талдау жасап, оларға сәйкес қызықты жобалар мен іс-шараларды ұсына алады. Бұл балалардың шығармашылық қабілеттерін дамытып, өздеріне қызықты салаларда жетістікке жетуіне мүмкіндік береді.

7. Оқу мен тәрбие процесін оңтайландыру: ЖИ-ді қолдану тәрбие жұмысын ұйымдастыруда деректерді тиімді талдап, ең нәтижелі әдіс-тәсілдерді таңдауға көмектеседі. Бұл жүйені үздіксіз жетілдіріп, оқушылардың жеке ерекшеліктеріне барынша сай білім мен тәрбие беруге мүмкіндік береді.

Сынып жетекші ретінде Жи-ді тәрбие жұмысын автоматтандыру үшін қолданамын. Яғни, сынып сағатының жоспарын жасауда маған ChatGPT көмекке келеді.Бұл арқылы мен өз уақытымды үнемдеймін.Жасалған жоспар негізінде presentation.ai gamma app жасанды интеллектілері сапалы презентация жасауға мүмкіндік береді.Презентацияны өз қалауымыз бойынша өңдеуге болады.Сынып сағатының тақырыбына байланысты оқушыларға шығармашылық тапсырма бергенде fliki.ai мәтін арқылы видео жасауға мүмкіндік береді. Бұл жасанды интеллектер менің уақытымды тиімді басқаруға ықпал етеді. Оқушылармен тікелей тығыз қарым-қатынас орнатуыма, уақытымды көп бөле алатыныма көмектеседі.

Жалпы алғанда, ЖИ-ді тәрбиеге кіріктіру мұғалімдер мен тәрбиешілерге оқушылармен жұмыс істеудің жаңа жолдарын ұсынғанымен, мұнда адамгершілік пен этикалық мәселелерге де ерекше мән беру қажет. Жасанды интеллектіні тек көмекші құрал ретінде пайдаланып, мұғалімнің жетекші рөлін сақтау маңызды, себебі тәрбие тек қана технологияға емес, адамның рухани және адамгершілік қасиеттерін дамытуға бағытталған.