Жүйке жүйелерінің типтерін салыстыру

Тақырып бойынша 12 материал табылды

Жүйке жүйелерінің типтерін салыстыру

Материал туралы қысқаша түсінік
Бұл материал басқа әріптестерге пайдасы тиер
Материалдың қысқаша нұсқасы

Бекітемін:


Бөлім

Координация және реттелу

Педагогтың аты-жөні

Ниязова К

Күні

14.02.25ж

Сынып: 7

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Жүйке жүйесінің типтерін салыстыру: диффузиялы, сатылы, түйнекті, түтіктәрізді.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

7.1.7.1 жануарлардың жүйке жүйесінің типтерін салыстыру

6.4.2.9 тірі ағзалардың тітіркендіргіштерге жауап беру реакциясын зерттеу

Сабақтың мақсаты


  1. жануарлардың жүйке жүйесінің типтерін анықтау

  2. жануарлардың жүйке жүйесінің типтерін салыстыру

Құндылықтар:

Құндылық: жасампаздық және жаңашылдық;Құзыреттілік: шығармашылық

Құндылық: еңбекқорлық және кәсіби біліктілік,Құзыреттілік: инновациялық ойлау

апта дәйексөзі:

Шығармашыл бала- ойлы бала

Сабақ барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Педагогтің іс - әрекеті

Білім алушының іс - әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

3 мин

Ұ йымдастыру кезеңі: Амандасу. Түгендеу

Психологиялық ахуал қалыптастыру

«Жүректен жүрекке» арқылы оқушылардың сабаққа ынталылығын арттыру.


Үй жұмысы «Ворд волл қосымшасы » арқылы сұралады.


Мұғаліммен амандасады, оқушылар бір-бірімен ерекше іс-әрекеттер арқылы амандасады, бір-біріне тілек білдіреді.







Оқушылар сұрақтарға жылдам түрде жауап береді, қаламсабын қайтарып алады

«Мадақтау» әдісі арқылы бағалаймын






«Жұлдызшалар» арқылы

Интербелсенді тақта




https://wordwall.net/resource/85860605


Жаңа сабаққа кіріспе

7 мин


Ұжымдық жұмыс. «Миға шабуыл» әдісі.

Бұл – адам бойындағы ең маңызды жүйе. Ол көрінбейді, бірақ әрбір әрекет пен ойдың өзегі. Қарапайым дене қозғалысынан бастап ең күрделі идеяларды ойлап табуға дейін осы жүйенің арқасында жүзеге асады. Ол сансыз желілерден құралған және шексіз ақпаратты қабылдап, өңдей алады. Кейде ол тыныш күйде болса, кейде қатты белсенді. Ұйқы кезінде де тоқтамайды, тіпті сол сәттерде ерекше жұмыс істей бастайды. Бұл жүйе жұмсақ, бірақ адам өміріндегі ең қатты жүк пен жауапкершілікті көтереді. Оның мүмкіндіктері шексіз болып көрінеді, бірақ әлі толық зерттелмеген құпиялар көп.Бұл құрылым адамды ерекше етеді – бізді танымал етеді, сезімдерімізді басқарады, болашағымызды болжайды. Оның барлық күші мен мүмкіндіктері тек иесіне ғана бағынады, бірақ сол иесі оны толықтай басқара ала ма – бұл әлі шешілмеген жұмбақ.

Мәтінде қандай жүйе немесе мүше туралы айтылды және мына суретте бейнеленген Осы заттың қызметі не? Жаңа сабаққа қандай қатысы бар?










Жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсаты айқындалады.

«Киноtime» әдісі арқылы жүйке жүйесінің типтері туралы бейнематериал көрсетіледі.

Оқушылардың жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу.












Жаңа тақырыппен танысу үшін оқулық қолданылады.

«Лайк, дизлайк» әдісі

АКТ














Бейнематериал

https://www.youtube.com/watch?v=ihc6fEZzCpQ



Сабақтың басы 15мин












Ортасы

15 мин











1-тапсырма Топтық жұмыс «NXplorers» әдісі

Бұл әдіс жануарлардың жүйке жүйесін зерттеу арқылы олардың өзгерістерін және болашақтағы ықтимал шешімдерді іздеу, іске асыру

  1. Exploring (Зерттеу) – мәселелерді анықтау және талдау

Мәселені анықтайды

Оқулықтан ақпарат алып, мәселені анықтайды. Жүйке жүйесінің түрлерін анықтайды

1 Жүйке жүйесінің типтерін ата?

2 Кестені сәйкестендіреді

Тітіркендіргіш

Мысалдар

Механикалық

Жарақат, сынық

Физикалық

Жарық, температура, электр тогы

Биологиялық

Тірі ағзаларға берілетін химиялық заттар

Химиялық

Қышқылдар, сілтілер, спирт


  1. «Creating» жасау Шешімді ойлап табады. «Тітіркендіргішке жауап беру реакциясын қолданады»

Жұптық жұмыс – «Венн диаграмма» әдісі

Омыртқалылар мен омыртқасыздардың жүйке жүйесін салыстырады.

Атауы

қызметі

орны























Realising (Іске асыру) – идеяларды нақты әрекетке айналдыру

  1. Идеяны іске асыру «Жүйке жүйесінің типтерін салыстырады» «Егер климат өзгерісі салдарынан экосистема мен биотоптар қатты өзгерсе (ормандардың жойылуы, өзендердің таусылуы, судың азаюы), кейбір жануарлар қоршаған ортаға бейімделуі үшін жүйке жүйесін қалай өзгертуі мүмкін?»

Оқушылар берілген тапсырманы топта талқылайды.

Оқушылар «NXplorers» әдісіне негізделе отырып, тақырыпты талдайды. жануарлардың жүйке жүйесінің типтері туралы ақпарат іздейді.

Дескриптор

-жүйке жүйесі туралы ақпарат алады

- тітіркендіргіш реакциясын сәйкестендіреді

- Омыртқалылар мен омыртқасыздардың жүйке жүйесін салыстырады.

-жануарлардың мінез құлықтарын табиғатпен байланыстырады




















Оқушылар өз идеяларын жүзеге асырып, нәтижелерін ортаға салад




«Жұлдызшалар» арқылы



Оқулық, материалдар











АКТ, оқулық














Бекіту. « Тест сұрақтары » әдісі

  1. Жүйке жүйесінің неше типі бар?

А. 4 Б.2 В.5 С.6

2. Жүйке жүцесі торлы ағза

А. Гидра Б. Бақа В. Тритон С. Борсық

3Балықтардың қозғалу мүшелері

А. Жүзбеқанаттар Б. Талшықтар В. Жалған аяқтар С. Кірпікшелер

4.Омыртқалылардың миы неше бөліктен тұрады?

А. 4 Б.2 В.5 С.6

5.Өсімдіктердің қозғалыс реакциясы

А. Мутация Б. Таксис В. Трансляция С. Гликолиз



Дескриптор:

Оқушылар жануарлардың жүйке типтерін белгілері бойынша сұрақтарға жауап береді.










Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылай келе, оқушыларға кері байланыс беріледі.



Рефлексия

«3/2/1 әдісі»:

1. Мен білетін үш нәрсе ...

2. Мені таңқалдырған екі нәрсе ...

3. Болашақта тереңірек қарастыратын бір нәрсе....


Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.


https://www.educaplay.com/learning-resources/17641568-7.html




Рефлексия парағы





Тексерілді:_____________________________





























Бекітемін:

148 орта мектебі КММ

Бөлім

Координация және реттелу

Педагогтың аты-жөні

Ниязова К

Күні

18.02.25ж

Сынып: 7

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Жүйке жүйесінің құрам бөліктері. Жүйке жүйесінің қызметі. Нейронның құрылысы: денесі, дендриттер, аксон. Нейронның қызметтері.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

7.1.7.2 жүйке жүйесінің қызметін және құрылымдық компоненттерін атау;

6.4.2.9 тірі ағзалардың тітіркендіргіштерге жауап беру реакциясын зерттеу


Сабақтың мақсаты


  1. Жүйке жүйесінің құрам бөліктерін сипаттау

  2. Жүйке жүйесінің қызметін және құрылымдық компоненттерін атау

Құндылықтар:

Құндылық: жасампаздық және жаңашылдық;Құзыреттілік: шығармашылық

Құндылық: еңбекқорлық және кәсіби біліктілік,Құзыреттілік: инновациялық ойлау

апта дәйексөзі:

Өнерлі бала өрге озар

Сабақ барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Педагогтің іс - әрекеті

Білім алушының іс - әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

3 мин

Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу. Түгендеу

Психологиялық ахуал қалыптастыру

«Жүректен жүрекке» арқылы оқушылардың сабаққа ынталылығын арттыру.


Үй жұмысы «Едукаплей» әдісі арқылы сұралады.» арқылы сұралады.


Мұғаліммен амандасады, оқушылар бір-бірімен ерекше іс-әрекеттер арқылы амандасады, бір-біріне тілек білдіреді.

«Мадақтау» әдісі арқылы бағалаймын



«Жұлдызшалар» арқылы

Интербелсенді тақта





Жаңа сабаққа кіріспе

7 мин


Ұжымдық жұмыс. «Миға шабуыл» әдісі.

«Киноtime» әдісі арқылы жүйке жүйесінің типтері туралы бейнематериал көрсетіледі.


Жаңа тақырыппен танысу үшін оқулық қолданылады.

«Лайк, дизлайк» әдісі

АКТ

Бейнематериал

https://www.youtube.com/watch?v=Kt7sfpojFX8





Сабақтың басы 15мин












Ортасы

15 мин











1-тапсырма Топтық жұмыс «NXplorers» әдісі

Бұл әдіс жүйке жүйесін зерттеу арқылы олардың өзгерістерін және болашақтағы ықтимал шешімдерді іздеу, іске асыру

  1. Exploring (Зерттеу) – мәселелерді анықтау және талдау

Мәселені анықтайды

Оқулықтан ақпарат алып, мәселені анықтайды. Жүйке жүйесінің және жүйке ұлпаларының құрылысы мен қызметі

– Жүйке жүйесінің құрылымын атау (орталық және шеткі жүйке жүйесі).
– Жүйке ұлпаларының негізгі түрлерін сипаттау (нейрондар мен нейроглия).
– Олардың қызметтерін түсіндіру.

Тапсырма:
Берілген кестені толтырыңыз:

Құрылым

Орналасуы

Қызметі

Орталық жүйке жүйесі

?

?

Шеткі жүйке жүйесі

?

?

Нейрон

?

?

Нейроглия

?

?


  1. «Creating» жасау Шешімді ойлап табады. «Тітіркендіргішке жауап беру реакциясын қолданады»

2 Кестені сәйкестендіреді

Тітіркендіргіш

Мысалдар

Механикалық

Жарақат, сынық

Физикалық

Жарық, температура, электр тогы

Биологиялық

Тірі ағзаларға берілетін химиялық заттар

Химиялық

Қышқылдар, сілтілер, спирт

Нейрондардың құрылысы
– Нейрон құрылымын анықтайды (дене, дендриттер, аксон).
– Әр бөліктің қызметін сипаттайды
– Нейрон түрлерін түсіндіреді (сезімтал, қозғаушы, аралық).

Тапсырма:
«Жоғалған сызба» – берілген нейрон сызбасындағы бос орындарды толтырыңыз.

Нейронның негізгі бөліктері:
1. ? – Нейронның орталық бөлігі, ақпаратты өңдейді.
2. ? – Қысқа өсінділер, ақпарат қабылдайды.
3. ? – Ұзын өсінді, ақпаратты әрі қарай жеткізеді.
4. ? – Басқа нейрондармен байланыс орнататын соңғы бөлігі.

Төмендегі құрылымдар мен олардың қызметтерін сәйкестендіріңіз.

Құрылым

Қызметі

1

Дендрит

a) Ақпарат қабылдайды

2

Аксон

b) Хабар таратады

3

Нейрон

c) Ақпаратты өңдейді және басқарады

4

Нейроглия

d) Қоректік заттармен қамтамасыз етіп, қорғайды



Қорытынды сұрақ: Егер аксон зақымдалса, не болады?


Realising (Іске асыру) – идеяларды нақты әрекетке айналдыру

  1. Идеяны іске асыру ««Нейрондарды қорғау үшін қандай өмір салтын ұстану керек?» деген сұрақ бойыша пікірлер мен ұсыныстар айтады.

Оқушылар берілген тапсырманы топта талқылайды.

Оқушылар «NXplorers» әдісіне негізделе отырып, тақырыпты талдайды. жүйке жүйесі туралы ақпарат іздейді.

Дескриптор

-жүйке жүйесі туралы ақпарат алады

- Берілген кестені толтырады.













Дескриптор:

- тітіркендіргіш реакциясын сәйкестендіреді

-нейронның қызметін сипаттайды.











































Дескриптор:

-нақты идеяларын ұсынады








Оқушылар өз идеяларын жүзеге асырып, нәтижелерін ортаға салад




«Жұлдызшалар» арқылы



Оқулық, материалдар











АКТ, оқулық











Таратпа материалдар



Бекіту. « Тест сұрақтары » әдісі

  1. Жүйке жүйесінің неше типі бар?

А. 4 Б.2 В.5 С.6

2. Жүйке жүйесі торлы ағза

А. Гидра Б. Бақа В. Тритон С. Борсық

3Балықтардың қозғалу мүшелері

А. Жүзбеқанаттар Б. Талшықтар В. Жалған аяқтар С. Кірпікшелер

4.Омыртқалылардың миы неше бөліктен тұрады?

А. 4 Б.2 В.5 С.6

5.Өсімдіктердің қозғалыс реакциясы

А. Мутация Б. Таксис В. Трансляция С. Гликолиз



Дескриптор:

Оқушылар ж ж бойынша сұрақтарға жауап береді.










Сабақтың соңы

5 мин

Қорытындылай келе, оқушыларға кері байланыс беріледі.


Рефлексия

«ЖЖ әдісі»:

1. Сабақты түсіндім....

2. Сабақты түсіндім тағы талдағым келеді

3. Сабақты түсінбедім....


Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.


https://www.educaplay.com/learning-resources/17641568-7.html




Рефлексия парағы





Тексерілді:_____________________________

















Нейронның құрылысы

Адам денесінде болатын жүйке жүйесі жүйке ұлпасынан түзіледі. Жүйке ұлпасының негізін жүйке жасушалары- нейрон құрайды. Нейрон - денеден, ұзын және қысқа өсінділерден тұрады. Нейронның денесінде цитоплазма мен ядро болады. Ұзын өсіндісі – аксон. Ол ми мен жұлынның дененің кез келген бөлімімен байланысуын қамтамасыз етеді. Аксонның сырты май текті ақ қабықшамен қапталған. Бұлар шоғырланып ми мен жұлынның ақ затын түзеді.

Нейронның тарамдалған көптеген қысқа өсінділері – дендриттер деп аталады. олардың сыртында ақ қабықша болмайды. Бұлардың жиынтығы мен нейронның денесі сұр зат түзеді.

Құрылымы мен қызметіне қарай нейрондар 3 топқа бөлінеді:

Сезгіш – сенсорлы нейрондар (қозу шеткі мүшелерден орталық жүйке жүйесіне өтеді);

Қозғалтқыш, жауап қайтарушы – мотонейрондар. Олар қозуды орталық жүйке жүйесінен бұлшықеттер мен ішкі мүшелерге өткізеді.

Байланыстырғыш – интернейрондар - козуды сезгіш нейрондардан қозғалтқыш нейрондарға өткізеді;




Жүйке жүйесінің құрылымын атау (орталық және шеткі жүйке жүйесі).
– Жүйке ұлпаларының негізгі түрлерін сипаттау (нейрондар мен нейроглия).
– Олардың қызметтерін түсіндіреді.Берілген кестені толтырыңыз:

Құрылым

Орналасуы

Қызметі

Орталық жүйке жүйесі



Шеткі жүйке жүйесі



Нейрон



Нейроглия





2 Кестені сәйкестендіреді

Тітіркендіргіш

Мысалдар

Механикалық

Тірі ағзаларға берілетін химиялық заттар

Физикалық

Қышқылдар, сілтілер, спирт

Биологиялық

Жарақат, сынық

Химиялық

Жарық, температура, электр тогы




Тапсырма:
«Жоғалған сызба» – берілген нейрон сызбасындағы бос орындарды толтырыңыз.

Нейронның негізгі бөліктері:
1. ? – Нейронның орталық бөлігі, ақпаратты өңдейді.
2. ? – Қысқа өсінділер, ақпарат қабылдайды.
3. ? – Ұзын өсінді, ақпаратты әрі қарай жеткізеді.
4. ? – Басқа нейрондармен байланыс орнататын соңғы бөлігі.

(Дендрит, аксон, нейрон,нейроглия)







Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
18.02.2025
141
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі