Сабақтың тақырыбы: Жұмбақтар сыр шертеді

Мақсаты: жұмбақтар арқылы оқушылардың ой – өрісін , ойлау қабілетін

дамытып, дүниетанымын кеңейту ; шапшаңдыққа , ұқыптылыққа

ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Көрнекілігі: суретті жұмбақ, ойын элеметтері, сөзжұмбақтар, ребустар

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі:

«Шаттық шеңбері» арқылы оқушылар бір – біріне сәттілік тілеп тілектер айтады.

Қуан шаттан алақай ,

Қуанатын келді күн.

Қуанып шықты күн бүгін

Қайырлы таң, қайырлы таң

Қонақтар !

ІІ. Сайыстың өту барысы.

Оқушыларды топқа бөлу. Оқушыларға жұмбақтар және сұрақтар қойылады.

1. Қабат – қабат қаттама,

Ақылың болса аттама. (кітап)

2. Біз үйіміздің құлыпын немен ашамыз? (кілт)

3. Балалар сендер мектепке кітаптарыңды неге салып келесіңдер. (сумка)

Оқушылар қолдарындағы суреттерге қарап 3 топқа отырады.

1 топ – Алғыр 2 топ - Тапқыр 3 топ - Зерек

«Жұмбақтар сыр шертеді» атты сайысымызды мынадай бөлімнен тұрады.

1. Сөзжұмбақ шешу.

2. Әріпті жұмбақ

3. Математикалық жұмбақ

4. Ребус шешу

5. Кім жылдам ?

6. Сиқырлы сандық

7. Суретті жұмбақ

8. Ойлан тап! жасырынған сандарды тап.

9. Қорытынды

Жұмбақ – ауыз әдебиетінің бір түрі. Ол адамдардың бір нәрсенің белгілерін екінші нәрсенің белгілері белгілері арқылы жұмбақтап айту өнері. Жұмбақ тақпақтап, ұйқастырып айтылады. Ол ертеден келе жатқан әр уақытта халық оның жаңа түрлерін ойлап шығарып отырған. Жұмбақ туралы ұлы жазушы М. Әуезов былай деген екен: «Жұмбақ – адамның дүниетану жолындағы ойының, қиялының шамасын білдіреді» .

Жұмбақ – қарым – қатынас жасаудың ерекше бір құралы. Жұмбақты шешу , оны ойлаудың өзі де өнер. Олай болса осы сайымыз арқылы өз өнерімізді, білімімізді ортаға салайық.

Сендердің бағаларыңды таратпалар тарату арқылы ең соңында қорытындылаймыз.

1. тапсырма: Сөзжұмбақ шешу

	ж	ы	л	қ	ы
	ұ	р	ш	ы	қ
	м	ы	с	ы	қ
	б	а	л
н	а	у	р	ы	з
	қ	а	с	ы	қ

1. Төрт түліктің бірі

2. Әже айналдыратын таяқ

3. Тышқанның жауы

4. Араның қорегі

5. Көктемнің бірінші айы

6. Тамақ ішетін құрал

2 тапсырма: Әріпті жұмбақ

1. Қарда бар, Балықта бар,

Мұзда жоқ. Нан да жоқ.

Жарда бар, Халықта бар,

Құзда жоқ. (Р әрпі) Ханда жоқ. (Л әрпі)

2. Шаңда бар, Барда жоқ, жоқта бар,

Шамда жоқ. Қарда жоқ, отта бар. (т әрпі)

Аңда бар,

Малда жоқ. ( ң әрпі)

3 .Майда бар,

Шайда жоқ.

Менде бар, сенде жоқ. (м әрпі)

3. тапсырма: Математикалық жұмбақ

1. Жанарда бір алма бар еді. Әсел Жанарға тағы бір алма берді. Жанарда неше алма болды. (2)

2.Бұтақта 5 құс , 3 құс ұшып кетті. Қанша құс қалды? (2 құс қалды)

3. Табақта бес алма,

Қолымда 2 алма

Барлығын қосқанда,

Болады неше алма. (7 алма)

4. Ал балалар , балалар,

Қағаз бенен қалам ал !

Екі ешкінің мүйізі,

Қане, қанша болады?

Қане, кімдер табады? (4 мүйіз)

5. Оң қолымда бес саусақ,

Сол қолымда бес саусақ

Алақанды ашамыз.

Бесті беске қосамыз

Кел санайық , ал мұны

Нешеу болды барлығы. ( 10)

6. Асан , Айша екеуі

Қос қуыршақ

Бір құлыншақ

Екі ойыншық

Құстай ұшып

Үйден шықтық. (жетеу)

7. Тау басында бір ара

Қонушы еді күн ара.

Бүгін 9 туысын

Ертіп келді бұл ара. (10 ара)

8. Он асықтың үшеуін,

Досың сұрап алады.

Айтшы сонда нешеуі,

Өз қолыңда қалады. ( 7 асық)

9. Көлден ұшты 7 қаз,

Қайтып қонды 2 қаз.

Қонбады оның нешеуі

Қане , кім тез шешеді. (5)

10. Мұз айдында 7 бала,

Асыр сап жүр сырғанап.

Сырғанамай 2 бала,

Жағалауда тұр қарап.

Енді осы баланың

Санын айтсаң жарадың. ( 9 бала)

11. Аулада бес үйрек,

Қорада үш үйрек.

Бір үйрек тығылды,

Қалғаны неше үйрек. (7)

12. Аспанда неше күн бар ? (1 күн)

13. Бағдаршамда неше көз бар ? (3 көз )

14. Кемпірқосақта неше түс бар ? (7 түс)

15. Бір – бірімен жарысқан,

Төрт аю , бір арыстан.

Екі қоян , бір түлкі

Бәрі нешеу кім білді? (8)

16. Талдан ұшты көп торғай,

Емес бірақ көп торғай

Алдында оның бастаушы

Артында төртеу – қостаушы.

Ойың жүйрік болса егер,

Торғай нешеу есепкер. (5 торғай)

3. тапсырма: Ребус шешу

Әр топқа үштен ребус беріледі. Ребустың шешуі: Айгүл , Жыл, Айнагүл, Тон, қонақ, күш, бесік.

3. тапсырма: Кім жылдам?

1 . Алабота – тамағы,

Шөлге шыдай алады. (түйе)

2. . Мойны ұзын болғанымен

Әрең жетер төменге.

Теңбіл - теңбіл денесі

Келеді не дегенге ? ( керік)

17. Сырты сары,

Іші дәрі. (лимон)

18. Суда жүзеді,

Тұмсығы ұзын

Махаббат құсы. (аққу)

19. Сырты қатты,

Іші тәтті. (қарбыз)

20. Тұмсығы мықты,

Ой мен қырды тегістеп шықты. (үтік)

21. Жасыл болып жыпырдан өнеді,

Сары болып үзіліп түседі. (жапырақ)

22. Ақ сандығым ашылды,

Ішінен жібек шашылды. (күн көзі)

23. Тілі жоқ,

Ақыл кеңес береді. (кітап)

24. Ізі жоқ болып қалады,

Алтын жинап алады. (қалам)

25. Жоқ өзінде бас та, қас та, мойын да,

Ұзындығы жазулы тұр бойында. (сызғыш)

26. Ортасында шегесі,

Жіп – жіңішке денесі. (қарындаш)

27. Орманда тұрады, өзі бір қу,

Жүрген жері айғай да – шу. (түлкі)

28. Жерді де мекен етеді,

Көлді мекен етеді. (бақа)

29. Түнде күлімдейді,

Суда дірілдейді. (Ай)

30. Қыс бойына жатады,

Тәтті ұйқыға батады. (аю)

3. тапсырма: Сиқырлы сандық

Бұл кезеңде балаларға алдын ала кітаптың арасына сиқырлы сандықша жасырып қоямын. Қай оқушының кітабынан шықса, сол оқушығы сұрақ беріледі. 3 топтан бір оқушыдан шығып орындайды.

• Жаңбыр жауғанда қалай киінесің?

• Сен сабақтан екі деген баға алсаң қандай күйде боласың ?

• Сабақ үстінде тісің ауырды , қалай боласың?

• Сабақтан кешіксең не істейсің?

• Мұзда қалай сырғанайсың?

• Бағдаршамның қай түсінде тоқтайсың?

• Анаң саған жаңа киім әкеліп берді , бірақ саған кіші болды. Сен не істейсің?

• Жолда келе жатып аяқ киімнің табаны түсіп қалды. Қандай күйде боласың?

7 тапсырма: Суретті жұмбақ

Бұл тапсырмада топтарға суретте жасырынған жануарларды атап, сол сутетті бояйды.

8. тапсырма: «Ойлан тап»

Бұл тапсырмада балаларға суретте берілген сандарды табу беріледі.

• Балалар , қазір біз сәйкестіндіру әдісін қолданып , «Кім не істейді ?»

ойынын ойнаймыз. Бұл ойында әр мамандықтың атқаратын қызметін сәйкестендіреміз.

Тігінші бала оқытады

Малшы шаш түзейді

Мұғалім мал бағады

Дәрігер сурет салады

Шаштараз адам емдейді

Суретші тамақ пісіреді

Аспаз киім тігеді

Қорытынды : Балалар біздің бүгінгі сабағымыз аяқталды. Біз алдымыздағы таратпаларды санап көрейік қай топ көп ұпай жинапты . Сол топ жеңімпаз аталады.

Оқушыларды мадақтау:

Рефлексия: Оқушылар сабақтан алған әсерлерін күн арқылы , өз ойларын айтады. Яғни қызыл түс - өте жақсы , жасыл түс – орташа, сары түс – жаман дегенді білдіреді.

Подгорное шағын орталықты орта мектебі

Тақырыбы:

Жұмбақтар сыр шертеді

1 сынып 13.02.2016

Сабақтың тақырыбы: Тапқыр достар

Мақсаты: Оқушылардың ой – өрісін , ойлау қабілетін

дамытып, дүниетанымын кеңейту ; шапшаңдыққа , ұқыптылыққа

ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Көрнекілігі: суретті жұмбақ, ойын элеметтері, сөзжұмбақтар, ребустар

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі:

«Шаттық шеңбері» арқылы оқушылар бір – біріне сәттілік тілеп тілектер айтады.

Қуан шаттан алақай ,

Қуанатын келді күн.

Қуанып шықты күн бүгін

Қайырлы таң, қайырлы таң

Қонақтар !

ІІ. Сайыстың өту барысы.

Мұғалім: Құрметті ұстаздар, қонақтар, оқушылар біздің бүгінгі «Тапқар достар» деп аталатын сабағымызға қош келдіңіздер. Білім сабағымыздың негізгі мақсаты- оқушылардың білімдерін сынау және ұйымшылдығын топпен жұмыс жасауын қадағалау

Әрқашан да білім көптік етпеген,

Талапсыз жан мұратына жетпеген.

Сәлем бердік өрендерге талапкер,

Дос көңілден , адал аппақ ниетпен.

Әрбір мемлекеттің болашағы мектебінде шыңдалады. Ертең осы елге ие болып тізгінін ұстар азаматтар бүгінгі мектеп оқушысы болғандықтан, барлық мектептерге үлгі болуға тиіс. Сапалы білім, саналы тәрбие беру әр ұстаздың алға қойған міндеті болса, өз елінің білімді, өнегелі азаматы болу – әр оқушының міндеті.

Мұғалім: Біз бүгін сабағымызды 2 топқа бөлініп жұмыс жасаймыз.

Оқушыларды топқа бөлу. Оқушыларға жұмбақтар жасырылады.

1.Қабат – қабат қаттама,

Ақылың болса аттама. (кітап)

2..Біз үйіміздің құлыпын немен ашамыз? (кілт)

3. Балалар сендер мектепке кітаптарыңды неге салып келесіңдер. (сумка)

Оқушылар қолдарындағы суреттерге қарап 2 топқа отырады.

1 топ – Алғыр 2 топ - Тапқыр

«Тапқыр достар» атты сайысымызды мынадай бөлімнен тұрады.

1.Сөзжұмбақ шешу.

2. Әріпті жұмбақ

3.Математикалық жұмбақ

4. Ребус шешу

5. Кім жылдам ?

6. Суретті жұмбақ

7. Ойлан тап! жасырынған сандарды тап.

8. Қорытынды

Сендердің бағаларыңды таратпалар тарату арқылы ең соңында қорытындылаймыз.

Мұғалім: Білімдіден шыққан сөз,

Талаптыға болсын кез.

Нұрын, сырын көруге

Көкірегінде болсын кез. деп

1. тапсырма: Сөзжұмбақ шешу

	ж	ы	л	қ	ы
	ұ	р	ш	ы	қ
	м	ы	с	ы	қ
	б	а	л
н	а	у	р	ы	з
	қ	а	с	ы	қ

1.Төрт түліктің бірі

1. Әже айналдыратын таяқ

3.Тышқанның жауы

4. Араның қорегі

5. Көктемнің бірінші айы

6. Тамақ ішетін құрал

2 тапсырма: Әріпті жұмбақ

4. Қарда бар, Балықта бар,

Мұзда жоқ. Нан да жоқ.

Жарда бар, Халықта бар,

Құзда жоқ. (Р әрпі) Ханда жоқ. (Л әрпі)

5. Шаңда бар, Барда жоқ, жоқта бар,

Шамда жоқ. Қарда жоқ, отта бар. (т әрпі)

Аңда бар,

Малда жоқ. ( ң әрпі)

3 .Майда бар,

Шайда жоқ.

Менде бар, сенде жоқ. (м әрпі)

3тапсырма: Математикалық жұмбақ

1. Жанарда бір алма бар еді. Әсел Жанарға тағы бір алма берді. Жанарда неше алма болды. (2)

2.Бұтақта 5 құс , 3 құс ұшып кетті. Қанша құс қалды? (2 құс қалды)

3. Табақта бес алма,

Қолымда 2 алма

Барлығын қосқанда,

Болады неше алма. (7 алма)

4. Ал балалар , балалар,

Қағаз бенен қалам ал !

Екі ешкінің мүйізі,

Қане, қанша болады?

Қане, кімдер табады? (4 мүйіз)

5. Оң қолымда бес саусақ,

Сол қолымда бес саусақ

Алақанды ашамыз.

Бесті беске қосамыз

Кел санайық , ал мұны

Нешеу болды барлығы. ( 10)

6. Асан , Айша екеуі

Қос қуыршақ

Бір құлыншақ

Екі ойыншық

Құстай ұшып

Үйден шықтық. (жетеу)

7. Тау басында бір ара

Қонушы еді күн ара.

Бүгін 9 туысын

Ертіп келді бұл ара. (10 ара)

8. Он асықтың үшеуін,

Досың сұрап алады.

Айтшы сонда нешеуі,

Өз қолыңда қалады. ( 7 асық)

9. Көлден ұшты 7 қаз,

Қайтып қонды 2 қаз.

Қонбады оның нешеуі

Қане , кім тез шешеді. (5)

10. Мұз айдында 7 бала,

Асыр сап жүр сырғанап.

Сырғанамай 2 бала,

Жағалауда тұр қарап.

Енді осы баланың

Санын айтсаң жарадың. ( 9 бала)

11. Аулада бес үйрек,

Қорада үш үйрек.

Бір үйрек тығылды,

Қалғаны неше үйрек. (7)

12. Аспанда неше күн бар ? (1 күн)

13. Бағдаршамда неше көз бар ? (3 көз )

14. Кемпірқосақта неше түс бар ? (7 түс)

15. Бір – бірімен жарысқан,

Төрт аю , бір арыстан.

Екі қоян , бір түлкі

Бәрі нешеу кім білді? (8)

16. Талдан ұшты көп торғай,

Емес бірақ көп торғай

Алдында оның бастаушы

Артында төртеу – қостаушы.

Ойың жүйрік болса егер,

Торғай нешеу есепкер. (5 торғай)

4 тапсырма: Ребус шешу

Әр топқа үштен ребус беріледі. Ребустың шешуі: Айгүл , Жыл, Айнагүл, Тон, қонақ, күш, бесік.

5. тапсырма: Кім жылдам?

1 . Алабота – тамағы,

Шөлге шыдай алады. (түйе)

2. Мойны ұзын болғанымен

Әрең жетер төменге.

Теңбіл - теңбіл денесі

Келеді не дегенге ? ( керік)

3. Сырты сары,

Іші дәрі. (лимон)

3. Суда жүзеді,

Тұмсығы ұзын

Махаббат құсы. (аққу)

3. Сырты қатты,

Іші тәтті. (қарбыз)

3. Тұмсығы мықты,

Ой мен қырды тегістеп шықты. (үтік)

3. Жасыл болып жыпырдан өнеді,

Сары болып үзіліп түседі. (жапырақ)

3. Ақ сандығым ашылды,

Ішінен жібек шашылды. (күн көзі)

3. Тілі жоқ,

Ақыл кеңес береді. (кітап)

3. Ізі жоқ болып қалады,

Алтын жинап алады. (қалам)

3. Жоқ өзінде бас та, қас та, мойын да,

Ұзындығы жазулы тұр бойында. (сызғыш)

3. Ортасында шегесі,

Жіп – жіңішке денесі. (қарындаш)

3. Орманда тұрады, өзі бір қу,

Жүрген жері айғай да – шу. (түлкі)

3. Жерді де мекен етеді,

Көлді мекен етеді. (бақа)

3. Түнде күлімдейді,

Суда дірілдейді. (Ай)

3. Қыс бойына жатады,

Тәтті ұйқыға батады. (аю)

6 тапсырма: Суретті жұмбақ

Бұл тапсырмада топтарға суретте жасырынған жануарларды атап, сол суретті бояйды.

3. тапсырма: «Ойлан тап»

• Балалар , қазір біз сәйкестіндіру әдісін қолданып , «Кім не істейді ?»

ойынын ойнаймыз. Бұл ойында әр мамандықтың атқаратын қызметін сәйкестендіреміз.

Тігінші бала оқытады

Малшы шаш түзейді

Мұғалім мал бағады

Дәрігер сурет салады

Шаштараз адам емдейді

Суретші тамақ пісіреді

Аспаз киім тігеді

Қорытынды : Балалар біздің бүгінгі сабағымыз аяқталды. Біз алдымыздағы таратпаларды санап көрейік қай топ көп ұпай жинапты . Сол топ жеңімпаз аталады.

Оқушыларды мадақтау:

Рефлексия: Оқушылар сабақтан алған әсерлерін күн арқылы , өз ойларын айтады. Яғни қызыл түс - өте жақсы , жасыл түс – орташа дегенді білдіреді.