«Жыл мезгілдері және ұлттық дәстүрлер»

Ұйымдастырылған оқу қызметі

Тақырыбы: «Жыл мезгілдері және ұлттық дәстүрлер»

Мақсаты:

4 жастағы (ересек топ) балаларға жыл мезгілдері туралы түсінік беру, олардың табиғатпен байланысын түсіндіру, әр мезгілге байланысты ұлттық дәстүрлерді таныстыру, танымдық, қимылдық, шығармашылық, әлеуметтік және эмоционалдық дағдыларын дамыту.

Міндеттері:

✅ Танымдық: Балалар жыл мезгілдерінің ерекшеліктерін таниды, олардың атауларын айтып, сипаттай алады.
✅ Қимыл-әрекеттік: Әр жыл мезгіліне тән табиғат құбылыстарына байланысты қимылдарды орындау (қармен ойнау, гүл теру, астық жинау, су шашу).
✅ Шығармашылық: Балалар жыл мезгілдеріне байланысты сурет салады, ермексаздан табиғат элементтерін жасайды.
✅ Әлеуметтік: Балалар ұлттық мерекелер мен дәстүрлерді бір-бірімен бөліседі, бірге тапсырмалар орындайды.
✅ Эмоционалдық: Балалар жыл мезгілдерінің ерекшеліктерін сипаттай отырып, эмоцияларын білдіреді.

Қажетті құралдар:

? Жыл мезгілдері көрсетілген суреттер (қыс, көктем, жаз, күз).
? Табиғи материалдар (жапырақтар, гүлдер, мақта, құм, су).
? Жыл мезгілдеріне байланысты ұлттық дәстүрлердің бейнесі бар суреттер (Наурыз тойы, Қымызмұрындық, Соғым басы).
? Қағаз, бояулар, ермексаз (жыл мезгілдерінің табиғат құбылыстарын жасау үшін).
? Қазақтың табиғат туралы әндері, күйлері.

Барысы

1. Шаттық шеңбері (5 мин)

• Балалар шеңберге тұрып, «Жыл мезгілдері» атты тақпақты айтады:
  Көктем келсе, гүл бүрлейді,
  Жазда бәрі жайнайды.
  Күзде егін пісіп,
  Қыста жер ақ көрпеге оранады.

• «Біз бүгін жыл мезгілдерін зерттеп, олардың ерекшеліктерін танып білеміз!» деп қызығушылықтарын ояту.

2. Кіріспе бөлім (5 мин)

• Балаларға жыл мезгілдерінің суреттерін көрсету және олардың аттарын атау.

• «Қандай жыл мезгілін ұнатасың?» сұрағын қою.

• Әр жыл мезгілінің табиғаттағы өзгерістері туралы әңгімелеу.

3. Негізгі бөлім (15 мин)

? Рөлдік ойын: «Жыл мезгілдерінің кейіпкерлері»

• Балалар төрт топқа бөлініп, әр топ өз жыл мезгілінің кейіпкерлерін бейнелейді:

  • Қыс – Ақша қар, балалар қармен ойнайды.

  • Көктем – Гүлдер гүлдейді, жаңбыр жауады.

  • Жаз – Күн шуағы, суға түсу, жемістер.

  • Күз – Астық жинау, жапырақтардың түсуі.

? Тәжірибе: «Жыл мезгілдерін зерттеу»

• Балалар әр жыл мезгіліне тән элементтерді зерттейді:

  • Қыс: Мұзды қолмен ұстап көру (мұз неге еріп кетеді?).

  • Көктем: Гүлдердің иісін сезіну (хош иісті қалай ажыратамыз?).

  • Жаз: Құммен ойнау (жылы және суық құмның айырмашылығы).

  • Күз: Жапырақтардың түсін өзгертуі (неге жасылдан сарыға айналады?).

? Шығармашылық жұмыс: «Жыл мезгілдерінің суреті»

• Балалар әр мезгілге сәйкес табиғатты қағаз бетіне бейнелейді.

• Ермексаздан жыл мезгілдерінің элементтерін жасайды (қар, күн, жапырақтар, гүлдер).

? Музыкалық сергіту: «Наурыз биі»

• Балалар көктем мерекесіне арналған «Наурыз» биін билейді.

• Қазақтың табиғат туралы күйлерін тыңдайды.

? Қимылды ойын: «Жыл мезгілдерін табайық»

• Тәрбиеші бір жыл мезгілін атайды, ал балалар сол мезгілге тән қимылды жасайды:

  • «Қыс!» – қар лақтырады.

  • «Көктем!» – жаңбыр жаудырады.

  • «Жаз!» – су шашады.

  • «Күз!» – жапырақтарды тереді.

4. Қорытынды бөлім (5 мин)

• Балаларға «Қай жыл мезгілі сендерге ұнайды?» деп сұрау.

• Жыл мезгілдеріне қатысты ұлттық дәстүрлерді қайталау (Наурыз, Қымызмұрындық, Соғым басы).

• Барлық балаларды мадақтау, жыл мезгілдеріне сәйкес жапсырмалар тарату.

Рефлексия:

? Балалар жыл мезгілдерін ажырата алды ма?
? Тәжірибелік тапсырмаларда белсенді болды ма?
? Өз пікірлерін айтып, эмоцияларын білдіре алды ма?

Қорытынды:

Бұл ұйымдастырылған оқу қызметі балаларға жыл мезгілдерінің ерекшеліктерін түсіндіріп, олардың табиғатқа деген қызығушылығын арттырады. Сонымен қатар, балалардың когнитивті, қимылдық, шығармашылық және әлеуметтік-эмоционалдық дағдыларын дамытады.