Бөлім:

«Тарихи шындық пен көркемдік шешім» бөлімі

Педагогтің тегі, аты, әкесінің аты :

Күні:

Сынып: 9

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

4."Кенесары – Наурызбай" поэмасының кейіпкерлер бейнесі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

9.3.2.1 шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру;

Сабақтың мақсаты

шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға береді.

Құндылықтарға баулу

Жауапкершілікке, адалдық пен Отанын сүюге тәрбиелеу

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//

уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басталуы

10 минут

Сабақтың ортасы

25 минут

Ұйымдастыру кезеңі. Оқу мақсатымен, бағалау критерийімен танысады.

Жұпқа бөлу

Мұғалім сынып оқушыларын «Балмұздақ таяқшалары» әдісі арқылы жұптастырады.

Әр жұп берілген қосымша мәліметпен танысады.

Қосымша мәлімет

Бұл дастанды Кенесары Қасымов бастаған ұлт-азаттық кетерілісіне бастан-аяқ қатысып, барлық оқиғаларды өзі көрген Нысанбай жырау Жаманқұлұлы шығарған. Нысанбай көлемді, тарихи-реалистік сипаттағы жырда Кенесары мен Наурызбайдың бейнесін батырлық эпос үлгісімен жырлап, ұлт-азаттық көтерілісінің соңғы кезін терең танып, үлкен ақындық шеберлікпен суреттеген. Ұлттық батырлар Кенесары мен Наурызбайдың психологиялық жағынан ең бір айқын айшықталған бейнесі жасалынған. Бұл жырды тарихшы ғалымдар да, жазушылар да өздерінің зерттеу жұмыстарында, шығармашылық қызметтерінде дерек көзі ретінде пайдаланған. Ұлт-азаттық көтерілісінің ішінде жүріп, оның жалынды жыршысына айналған Нысанбайдың аузынан тараған жыр тарихи жәдігер ретінде де, көркемдік ескерткіш ретінде де ете құнды дүние.

Жыр Кенесары-Наурызбай көтерілісінің шырқау биікке жетіп, әлсіреген кезін, көтеріліс басшысы хан Кененің мұздай каруланған патша әскерінің екпініне тойтарыс беруге шамасы жетпей, атамекенінен еріксіз кетіп, торға түскен жаралы жолбарыс күйін кешкен күйзелісін бейнелейді. Нысанбай жыраудың халық атынан қос батырын жоқтаған мұң-шерге толы зарлы жоқтау жырында көтерілістің, өзекті арнасын үлкен ауқымда қамтып, Кенесары, Наурызбай ерліктерін бұрынғы батырлар жыры дәстүрінде бейнелейді, эпикалық оқиғаға лирикалық сипат беріп, заман шындығын тебірене жырлайды.

Қазақтардың жеңілген себебі - Кенесары қолында алауыздық туады, барымтаны олжалауға таласады. Ақын мұны да жасырмай жырлаған. Бұл Нысанбайдың өзге акындардан ерекшелігін, сыншыл жыршы екенін көрсетеді. Жыр керкемдік қуатымен ғана емес, тарихи деректі сипатымен де кұнды.

Жұптық жұмыс. Тапсырма:

Алған ақпаратыңыздың ішінен 2 сөйлемді белгілеңіз, ойыңызды дәлелдеңіз.

Келісемін – V

Толықтырамын – +

1-тапсырма Топтық жұмыс.

«Кенесары-Наурызбай» жыры мен батырлар жырындағы ұрпақтар сабақтастығын салыстырыңыз. Жырдың жаңашылдығын анықтаңыз, бағалаңыз.

2-тапсырма

Т. «Әдеби үйірме» әдісі

1- қадам: Оқушылар Нысанбай жыраудың «Кенесары-Наурызбай» жыры бойынша аудиоматериалды тыңдайды.

2- қадам: Оқушылар 6 топқа бөлініп отырып, 6 қызметпен танысады. Топта отырған оқушылар қалауы, қабілетіне қарай қызметтерді бөліп алады.

Зерттеуші өлеңдегі бас кейіпкер ақынның көңіл күйін, өлең жазуда көздеген мақсатын зерттейді.

Баяндап беруші жырдың идеясын, шығармадағы материалдық және рухани құндылықтары туралы қосымша мәлімет дайындайды.

Сұрақ құрастырушы жыр бойынша сұрақ құрастырады. Сұрақтар төменгі және жоғары деңгейлі болуы қажет.

Сілтемелер табушы жырдың тақырыбына сәйкес афоризмдер мен мәтелдер табады.

Бейнелеуші - жыр мазмұнына сай немесе көтерілген мәселеге қатысты сурет салады.

– автор көтерген мәселелерді бүгінгі өмірмен байланыстырады.

Жи тапсырмасы

Gemini платформасы бойынша поэмасының кейіпкерлер бейнесі бойынша тест құрату.

Сынып оқушылары «Балмұздақ таяқшалары» әдісі арқылы жұптасады.

Жұптық жұмыс

1-тапсырма Топтық жұмыс.

«Кенесары-Наурызбай» жыры мен батырлар жырындағы ұрпақтар сабақтастығын салыстырыңыз. Жырдың жаңашылдығын анықтаңыз, бағалаңыз.

1- қадам: Оқушылар Нысанбай жыраудың «Кенесары-Наурызбай» жыры бойынша аудиоматериалды тыңдайды.

2- қадам: Оқушылар топқа бөлініп отырып, қызметпен танысады. Топта отырған оқушылар қалауы, қабілетіне қарай қызметтерді бөліп алады.

Дескриптор

Тақырыбы мен идеясын табады-2б

Өзіндік ерекшеліктері мен айырмашылығын табады-1б

«Кенесары-Наурызбай» жыры мен батырлар жырындағы ұрпақтар сабақтастығын салыстырыңыз-1б

Жырдың жаңашылдығын анықтаңыз, бағалаңыз-1б

Дескриптор

-Шығармадағы ұрпақтар сабақтастығын анықтайды-1б

-Шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырады-2б

-Шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісінің жаңашылдығына баға береді.-2б

http://kerey.kz/?p=5889

Сабақтың соңы

5 минут

Үйге тапсырма:"Кенесары – Наурызбай" поэмасының кейіпкерлер бейнесі