Кока Коланың жаһандық мәдениетке әсері

Кока Коланың жаһандық мәдениетке әсері

Кока-Кола – бұл әлемдегі ең танымал және кеңінен танылған сусындардың бірі. Оның тарихы мен танымалдығы оның тек алкогольсіз сусындар нарығында ғана емес, сонымен бірге әлемнің әртүрлі елдеріндегі мәдениетке қалай әсер еткенін көрсетеді. Бұл мақалада Кока-Кола брендінің жаһандық мәдениетке қалай ықпал еткені, оның әлемдегі өмір салты мен күнделікті әдеттерге енгізілгендігі, сондай-ақ қоғамдағы мәдени өзгерістерге әсері талқыланады.

Кока-Кола алғаш рет 1886 жылы АҚШ-та дәрігер Джон С. Пембертонның ойлап тапқан сусын ретінде пайда болды. Бастапқыда бұл сусын дәрілік мақсатта қолданылды, бірақ кейінірек ол алкогольсіз тәтті сусын ретінде нарыққа ұсынылды. Брендтің атауы «Кока» және «Кола» өсімдіктерінің атауларынан шыққан, олардың құрамында кофеин мен басқа да белсенді компоненттер болды. 20 ғасырдың басында Кока-Кола АҚШ-та үлкен танымалдыққа ие болды және кейіннен әлемнің әр түкпіріне тарай бастады.

“Алғаш рет «Coca cola» сусынын 1886 жылы Атлантадағы фармацевт Джон Пембертон ойлап тапты. Бірақ сусынның аты оның айлакер бухгалтері Френк Робинсонның арқасында пайда болды, соған қоса ол «Coca cola-ның» бірегей логотипін ойлап тауып ұсынды. Бұл логотип тіпті бүгінгі күнге дейін пайдаланылады.”-деп Кока Коланың бүгінгі күнге дейін өзгеріссіз келе жатқан логотипін qazaqtimes.com сайты жариялайды.

1-сурет

www.wikipedia.ru сайтынан алынды

Қазіргі таңда Кока-Кола өнімдері әлемнің 200-ден астам елінде сатылады, ал компанияның жылдық табысы миллиардтаған долларды құрайды. Осы уақыт ішінде Кока-Кола бренді өзіне тек сусын ғана емес, мәдени құбылысқа айналды.

Кока-Кола бренді өзінің визуалды символикасы, жарнамалық кампаниялары мен корпоративтік философиясы арқылы жаһандық мәдениетке үлкен әсер еткен. Әсіресе, Кока-Кола бейнесі американдық өмір салтының, еркіндіктің, бақыттың және сергектіктің символы ретінде қалыптасты.

Компания өзінің жарнамаларында көбінесе адамдардың жағымды эмоцияларын көрсетуге тырысады, бұл оның өнімін бақыт пен қуаныштың белгісі ретінде қалыптастырады. Мысалы, 1971 жылы шыққан «I’d Like to Buy the World a Coke» («Мен әлемге Кока-Кола сатып аламын») атты жарнама бүкіл әлемде танымал болды және ол бейбітшілік, достық және бірліктің символына айналды. Бұл жарнама Кока-Коланың тек сусын емес, сонымен қатар адамның көңіл-күйін көтеріп, әлемді біріктіру құралы ретінде қабылдануына ықпал етті.

Кока-Кола компаниясы өзінің жаһандық нарықта табысты болуын тек өнімнің сапасымен ғана емес, сондай-ақ мәдениеттер мен дәстүрлерді біріктіруге бағытталған стратегияларымен де қамтамасыз етті. Әрбір мәдениетке арнайы өнімдер мен жарнамалар ұсынылды, бұл оны әртүрлі елдерде өзіндік ерекшеліктеріне сай қабылдауға мүмкіндік берді.

Кока-Кола дүкендерде, мейрамханаларда, кафелерде және басқа да қоғамдық орындарда кеңінен сатылатын өнім ретінде, оны тұтыну ғаламдық тұтынушылық мәдениетінің ажырамас бөлігіне айналдырды. Көптеген елдерде Кока-Кола сусындары жаңа жылдық, мерекелік немесе туған күндер сияқты түрлі іс-шаралармен байланыстырылады. Осылайша, Кока-Кола жеке бір құбылыс ретінде мәдениеттің бір бөлігіне айналды.

Кока-Кола, әсіресе жастар арасында, жаңа дәуірдің мәдени символына айналды. Бұл сусын қазіргі заманның динамикалық, еркін және ашық қоғамының белгісі ретінде қабылданады. Компания жастармен жұмыс істейтін көптеген маркетингтік кампанияларды жүргізеді, оның ішінде музыка, кино, спорт сияқты әлемдік мәдениет салаларына кеңінен араласады. Кока-Кола әдетте қызығушылықты оятып, мәдени трендтерге жауап беретін жарнамалар шығарады.

Бренд өзінің жаһандық таралуы кезінде әртүрлі мәдениеттер мен дәстүрлерге үлкен құрметпен қарады. Әрбір елде Кока-Кола өзіндік ерекшеліктерге ие болды, себебі компания өз өнімдерін сол елдердің талғамы мен мәдениетіне сай бейімдеді. Мысалы, Жапонияда Кока-Кола өзінің құрамында жасыл шай немесе жеміс дәмдері бар түрлі сусындар шығарды, өйткені жергілікті халықтың дәмі мен мәдениеті онымен үйлесімді болды. Сонымен қатар, Кока-Кола кейбір елдерде діни немесе мәдени шектеулерді ескере отырып, халал сертификатталған өнімдер шығарды.

2-сурет. Metal.profil.kz сайтынан алынды

Кока-Кола әр мәдениетке бағытталған жарнамалық кампаниялар арқылы да әртүрлі халықтардың көзқарастарына әсер етті. Бұл компанияның маркетинг стратегиясы оның әлемнің барлық елдерінде танымал болуына және әр мәдениетке өз ықпалын тигізуіне мүмкіндік берді.

Кока-Кола сонымен қатар жаһандық экономикалық мәдениеттің бір бөлігіне айналды. Ол көптеген елдерде жұмыс орындарын қамтамасыз етіп, өндіріс пен логистикаға қатысты әлемдік желіні құруда маңызды рөл атқарады. Кока-Кола бренді көптеген басқа брендтермен бірге жаһандық экономиканың қозғаушы күшіне айналып, компанияның әртүрлі елдердегі мәдени және әлеуметтік өмірге ықпалын тигізді.

Компанияның демеушілігімен өткізілетін ірі халықаралық спорттық шаралар да мәдени ықпалдың тағы бір көрсеткіші болып табылады. Әсіресе, Олимпиада ойындары мен футбол чемпионаттары сияқты ірі оқиғалар кезінде Кока-Кола жарнамалары мен бас демеушілігі арқылы мәдени бірлік пен жаһандық ынтымақтастықты дәріптейді.

Кока-Кола бренді тек сусындардың әлемдік көшбасшысы емес, сонымен қатар жаһандық мәдениеттің бөлігіне айналды. Оның өнімдері мен жарнамалары әртүрлі халықтардың өмірінде маңызды орын алады. Кока-Кола әлемді біріктіретін символ, жаһандық мәдениетке әсер ететін құбылыс ретінде қабылданады. Әр елдің мәдениетіне, дәстүріне бейімделе отырып, Кока-Кола өзінің мәнін жоғалтпай, әлемдік мәдениетте өзіндік орнын таба алды.