Көркем кестелеу. Кесте түрлері.

Тақырып бойынша 11 материал табылды

Көркем кестелеу. Кесте түрлері.

Материал туралы қысқаша түсінік
Мен көркем еңбек сабақ берем
Материалдың қысқаша нұсқасы

«№2 жалпы білім беретін мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Тексерілді

Бөлім:

2 -Дизайн және технология

Педагогтың аты-жөні

Көшенова Айжан

Күні

15.11.2024ж

Сынып: 5 «Ғ»

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Көркем естелеу.Кесте турлері.Материалдар және құрал-жабдықтармен танысу. Нобай орындау.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

5.1.2.1 Әлем және қазақ ұлттық мәдениетіндегі өнер, қолөнер мен дизайн туындыларының ерекшеліктерін анықтау және зерделеу

5.1.5.2 Шығармашылық идеяларды іске асыру үшін нобайлар орындау

Сабақтың мақсаты:

Көркем кестелеу өнері және оның түрлерін білу.

Кесте тігуге арналған материалдар мен құрал-жабдықтарды анықтау.

Кесте нобайын жасауға үйрену.


Сабақтың барысы:


Сабақтың кезені/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы







7 мин

Ұйымдастыру кезеңі.

А)Оқушылармен амандасу.

Ә)Оқушыларды түгендеу.

Б)Психологиялық ахуал орнату.

Шаттық шеңберін жасайды.

«Қаламсап» әдісі арқылы топтарға бөлінеді.


Топтарға бөлу.

Стикерге топтардың аттарын жасыру арқылы топқа бөлу.

Әр оқушы қораптағы жасырылған топтың атауын алып, сол бойынша топтарға топтасады.


"Айқас кесте" тобы

"Нобай" тобы

Өткен сабақты пысықтау

«Сұрақ-жауап» арқылы үй тапсырмасын пысықтау.


Сәндік-қолданбалы өнер дегеніміз не? Оның ерекшеліктері қандай?

Қазақстан халқының сәндік-қолданбалы өнерінің негізгі түрлері қандай?

Қазақтың ұлттық ою-өрнектерінің қандай түрлерін білесіздер?


Жаңа тақырыпты ашу:

LearningApps.org платформасы арқылы жаңа сабақтың тақырыбын анықтау.

Жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатын таныстыру.





Көркем кестелеу

  • Көркем кестелеу — бұл материалдың бетіне ине мен жіптің көмегімен сурет салу немесе өрнек шығару өнері. Кестелеу өнері Қазақстанда және әлемнің түрлі мәдениеттерінде кеңінен таралған. Әрбір кесте түрі қолданылатын техникасы мен стиліне қарай ерекшеленеді.

Материалдар және құрал-жабдықтармен танысу

  • Кесте тігу үшін арнайы материалдар мен құралдар қажет:

    • Маталар: Кестелеуге арналған маталардың түрі әртүрлі болуы мүмкін: зығыр, мақта, барқыт, жібек, т.б. Матаның тығыздығы, текстурасы кестенің сапасына әсер етеді.

    • Жіптер: Кестелеуге арналған жіптер арнайы жібек, мақта, полиэстер жіптерінен дайындалады. Жіптің түсі мен түрі кестенің ерекшелігін айқындайды.

    • Инелер: Кестеге арналған инелердің ұшы өткір және түрлі өлшемде болуы керек, себебі әртүрлі техникаларға әр түрлі инелер қолданылады.

    • Кестелеу рамалары мен кергіштер: Матаны керіп тұратын рамалар мен кергіштер кестелеу жұмысын жеңілдетеді және өрнектің біркелкі болуын қамтамасыз етеді.

    • Қайшы және басқа керек-жарақтар: Кесте тігуге арналған қайшы, сақина, желім, түрлі түймелер, моншақтар да керек-жарақ ретінде қолданылады.

4. Нобай орындау

  • Нобай — кесте жұмысын бастамас бұрын, қағазға немесе матаға түсірілген алдын ала сызба. Нобай орындау кестелеуде өте маңызды, себебі ол болашақ өрнектің қалай көрінетінін алдын ала көруге мүмкіндік береді. Нобай жасау арқылы жіптің түсін, өрнектің орналасуын және кестенің жалпы көрінісін жоспарлауға болады.


Мұғаліммен амандасады.

«Жүректен жүрекке» әдісі арқылы бір біріне бүгінгі күнге ыстық лебіздерін білдіреді.



Оқушылар 3- топқа бөлінеді.







Сұрақтарға жауап береді. Алдыңғы білімді еске түсіреді





LearningApps.org платформасыда жасырылған сөздерді табу арқылы жаңа тақырыпты ашады.





Жаңа сабақтың тақырыбын, мақсатын анықтайды.

Жаңа сабақты түсінеді.


Оқушылардың қызығушылығын арттырып, этностильдің ерекшеліктерін түсінуге көмектесу.

Қалыптастырушы бағалау парақтары











Дескриптор:

- сәндік-қолданбалы өнердің ерекшеліктерін атап көрсетеді














Дәптер, кітап, слайд,

Стикер



https://yandex.kz/video/preview/8451680891408575443

бейнематериалды қарау.

5-сынып оқулығы

Жұмыс дәптерлері












Сабақтың ортасы






25 мин

1-тапсырма Топтық жұмыс.

Оқушыларға нобай салу үшін қарапайым өрнектер мен үлгілер ұсынады.

Нобай жасаудың қадамдарын түсіндіреді: қағаз бетіне өрнек салу, содан соң оны мата бетіне көшіру әдісін көрсетеді.

Оқушылардың жұмыстарын қарап, қажет болған жағдайда кері байланыс береді, түзетулер енгізуге көмектеседі.

Қауіпсіздік ережесін сақтайды.






Қорытындылау

Көркем кестелеу өнері дегеніміз не?

Көркем кестелеудің қандай түрлері бар?

Кесте тігу үшін қандай материалдар қажет?

Топқа бөлінген оқушылар дайын нобайды мата бетіне көшіру үшін мұғалімнің нұсқаулығын орындайды.

Өрнекті мата бетіне қарындаш немесе арнайы құралдар көмегімен белгілейді.









Дескриптор:

- Мата бетіне нобайды көшіру процесін мұқият және дәлдікпен жүргізеді.












Түрлі мата үлгілері

Жіптер (әртүрлі түстерде)

Инелер

Кергіштер (рамалар)

Қалам немесе бор (нобай түсіру үшін)

Қайшы, қажет болса моншақтар мен бисерлер



Сабақтың соңы




8 мин


Кері байланыс:

Үй тапсырмасы:

Білу және түсіну.( 96 бет)

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты, кері байланыс жасайды.

Оқушылар бағалау критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды.









Өткен сабақты пысықтау.


1. Сәндік-қолданбалы өнер дегеніміз не? Оның ерекшеліктері қандай?

Сәндік-қолданбалы өнердің ерекшеліктері:

  1. Практикалық және көркемдік үйлесім: Бұл өнерде жасалатын бұйымдар әдемі ғана емес, күнделікті өмірде қолдануға ыңғайлы әрі пайдалы болуы керек. Мысалы, ыдыстар, киімдер, жиһаздар және тұрмыстық заттар сәндік мақсатта жасалып, сонымен бірге функционалдық қызметін атқарады.

  2. Дәстүрлілік: Сәндік-қолданбалы өнерде халықтың ұлттық дәстүрлері мен ерекшеліктері көрініс табады. Мысалы, қазақтың киіз үйі, кесте, кілем тоқу, ою-өрнек салу сияқты қолөнер түрлері ғасырлар бойы қалыптасқан және ұрпақтан-ұрпаққа беріліп келеді.

  3. Әсемдік пен мәнділік: Бұл өнер түрінде әдемілік пен сұлулыққа ерекше мән беріледі. Ою-өрнектер, нақыштар, түрлі түстер үйлесімі арқылы бұйымдар көркемдік құндылыққа ие болады.

  4. Материалдардың алуан түрлілігі: Сәндік-қолданбалы өнерде әртүрлі материалдар (ағаш, тері, метал, жүн, мата, тас және т.б.) пайдаланылады. Бұл материалдар әр өңірдің табиғи ресурстары мен ерекшеліктеріне байланысты таңдалып, өңделеді.

  5. Қолдан жасалған бұйымдардың бірегейлігі: Әрбір сәндік-қолданбалы өнердің туындысы қайталанбас және бірегей болып келеді. Қолөнерші шеберлер әр затты өз қолымен жасап, оған ерекше мән мен көркемдік береді.

Сәндік-қолданбалы өнер мәдениет пен тарихтың маңызды бөлігі болып саналады. Ол арқылы халықтың рухани байлығы, дәстүрлері және эстетикалық түсініктері ұрпақтан-ұрпаққа беріліп, сақталып отырады.
















2. Қазақстан халқының сәндік-қолданбалы өнерінің негізгі түрлері қандай?



Қазақстан халқының сәндік-қолданбалы өнері бай және алуан түрлі, ол ғасырлар бойы қалыптасқан ұлттық мәдениет пен дәстүрлердің ажырамас бөлігі.

Кесте тігу

  • Кесте тігу өнері қазақ халқының киімдерін, тұрмыстық заттарын, жастық, төсеніш, шапан, тақия сияқты бұйымдарды әсемдеуге қолданылған. Кестелерде түрлі-түсті жіптермен әртүрлі ою-өрнектер тігіліп, әр бұйымға ерекше сәндік мән берілген.

7. Ою-өрнек өнері

  • Ою-өрнек өнері – қазақтың сәндік-қолданбалы өнерінің негізі. Ою-өрнектер ағашқа, теріге, киізге, металға, матаға және басқа да материалдарға салынып, қазақ халқының дүниетанымын, салт-дәстүрін көрсетеді. Оюлар көбіне зооморфтық, өсімдік тәрізді және геометриялық пішінде кездеседі.


  • 3.Қазақтың ұлттық ою-өрнектерінің қандай түрлерін білесіздер?


Қазақтың ұлттық ою-өрнектері бірнеше негізгі түрге бөлінеді. Әрбір оюдың өзіндік мағынасы мен мәні бар және олар қазақ халқының мәдениеті мен дүниетанымын бейнелейді. Олардың ішінде кең таралғандары мыналар:

Геометриялық ою-өрнектер

  • Геометриялық пішіндерден тұратын оюлар қазақ қолөнерінде кеңінен қолданылған. Бұл өрнектерде үшбұрыш, төртбұрыш, ромб, сызықтар мен доғалар кездеседі. Мысалы: «үш бұрыш», «төрт құлақ», «айқас».

4. Космогониялық ою-өрнектер

  • Аспан әлеміне, жұлдыздарға, күнге, айға байланысты өрнектер. Олар адамның ғарышпен байланысын, табиғатқа құрметін білдіреді. Мысалы: «күн», «ай», «жұлдыз».

5. Аралас ою-өрнектер

  • Бұл түрге әртүрлі оюлар мен пішіндердің бірігуінен жасалған күрделі өрнектер жатады. Көбіне, зооморфтық, өсімдік тектес және геометриялық элементтер бір-бірімен үйлесімді түрде қосылып, жаңа пішіндер пайда болады.

Негізгі ою-өрнек түрлері:

  • Қошқар мүйіз – байлық пен молшылықты білдіреді.

  • Түйе табан – төзімділікті, тұрақтылықты білдіреді.

  • Құс қанаты – еркіндіктің, көктің белгісі.

  • Сынық мүйіз – қайғыдан арылуды, жаңаруды бейнелейді.

  • Гүл оюы – әдемілікті, өмірдің гүлденуін көрсетеді.

Қазақ ою-өрнектерінің мағынасы терең, әр өрнектің өз тарихы мен мәні бар. Олар тек сән үшін емес, сонымен қатар адамның көңіл күйін, тілегін, наным-сенімін білдіретін символдар ретінде де қолданылады.

























  1. ШЕТ

  2. ТЫҒЫЗ

  3. ШЫМ

  4. АЙҚАС

  5. БАСПА










Кері байланыс:





Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
28.02.2025
182
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі