Көркем шығарманы талдау әдістері

Тақырып бойынша 11 материал табылды

Көркем шығарманы талдау әдістері

Материал туралы қысқаша түсінік
“Көркем шығарманы талдау әдістері” атты авторлық бағдарламасы әдебиет пәні мұғалімдері мен жоғары сынып оқушылары үшін әдеби талдау дағдыларын дамытуға көмектесетін құнды әдістемелік құрал болып табылады. Бағдарлама оқушылардың әдебиетке деген қызығушылығын арттыруға, олардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға және әдеби талдау деңгейін көтеруге ықпал етеді. Бағдарлама әдебиет пәнінің мұғалімдеріне, әдіскерлерге және оқушыларға ұсынылады.
Материалдың қысқаша нұсқасы

Мусаева Алмара Қаныбековна

Утеулиева Гульнара Мырзабаевна
















Көркем шығарманы талдау әдістері

Авторлық бағдарлама

















Алматы, 2025

УДК 371.214

ББК 74.202

К70


Құрастырушы авторлар: Мусаева Алмара Қаныбековна,

Утеулиева Гульнара Мырзабаевна - Түркістан облысы, Келес ауданы 2

Ө.Жәнібеков атындағы мектеп-гимназияның қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдері






Пікір жазған:

Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің

Педагогика және психология кафедрасының доценті, п.ғ.к - А.Ш.Оракова





«Білім әлемі» ғылыми-әдістемелік орталығының оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде талқыланып, 2025 ж. «26» ақпан №101 хаттамасымен мақұлданған және баспаға ұсынылған.




«Көркем шығарманы талдау әдістері» авт.бағд/ құрастырған авт:А.Қ.Мусаева, Г.М.Утеулиева - Алматы, «Білім әлемі» баспаханасы, 2025





ISBN 978-601-7706-35-7





Бағдарлама әдеби шығармаларды терең талдау мен түсінуге арналған жүйелі тәсілдерді ұсынады. Бағдарлама көркем шығармаларды зерттеу және талдаудың әртүрлі әдіс-тәсілдерін қамтиды, оларды қолдану арқылы әдеби шығарманың мазмұнын, композициялық құрылымын, стильдік ерекшеліктерін, кейіпкерлер жүйесін және автордың идеялық көзқарастарын жан-жақты түсіну мүмкіндігін береді.





УДК 371.214

ББК 74.202

К70



ISBN 978-601-7706-35-7


құраст.Авт:А.Қ.Мусаева

Г.М.Утеулиева

© «Білім әлемі» баспаханасы, 2025 ж





Түсінік хаты

Көркем әдебиет - ұлттық мәдениеттің ажырамас бөлігі. Әдеби шығармаларды оқу арқылы біз ата-бабаларымыздың даналығын, өмірге деген көзқарасын, құндылықтарын танып білеміз. Әдеби шығармаларды тереңірек түсіну үшін оларды талдау және интерпретациялау қажет.

"Көркем шығарманы талдау әдістері" авторлық бағдарламасы оқушылардың әдеби шығармаларды талдау және интерпретациялау дағдыларын дамытуға бағытталған. Бағдарлама 8 сынып оқушыларына арналған.

Өзектілігі

Қазіргі қоғамда ақпараттық технологиялардың дамуына байланысты оқушылар көптеген ақпараттар ағымында жүреді. Осы ақпараттарды дұрыс қабылдап, талдап, өңдей білу үшін сыни тұрғыдан ойлау қабілеті қажет. Әдеби шығармаларды талдау және интерпретациялау оқушылардың сыни тұрғыдан ойлауын, талдау жасау, қорытынды шығару дағдыларын дамытуға ықпал етеді.

Сонымен қатар, бұл бағдарлама оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға, қазақ тілі мен әдебиетіне деген қызығушылығын арттыруға көмектеседі.

Мақсаты

Оқушылардың әдеби шығармаларды жанрлық ерекшеліктеріне қарай талдау және интерпретациялау құзыреттілігін қалыптастыру.

Міндеттері

Оқушыларды әдеби шығармаларды талдаудың әдіс-тәсілдерімен таныстыру.

Оқушылардың әдеби шығармалардың жанрлық ерекшеліктерін анықтай алу дағдыларын дамыту.

Оқушыларды әдеби шығармаларды интерпретациялауға үйрету.

Оқушылардың сыни тұрғыдан ойлау қабілетін дамыту.

Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Оқушылардың қазақ тілі мен әдебиетіне деген қызығушылығын арттыру.


Авторлық бағдарламаның бағыты:

"Көркем шығарманы талдау әдістері" авторлық бағдарламасының бағыттары:

  1. Білімдік бағыты:

Оқушылардың әдеби шығармаларды талдау және интерпретациялау әдіс-тәсілдері туралы білімдерін кеңейту.

Оқушылардың әдеби шығармалардың жанрлық ерекшеліктерін анықтай білу дағдыларын қалыптастыру.

Әдеби шығармаларды талдау және интерпретациялау арқылы оқушылардың қазақ тілі мен әдебиеті пәні бойынша білімдерін тереңдету.

Оқушылардың әдеби шығармаларды оқуға, талдауға және интерпретациялауға деген қызығушылығын арттыру.

  1. Дамытушылық бағыты:

Оқушылардың ойлау қабілетін (талдау, синтез, бағалау), зейінін, есте сақтау қабілетін дамыту.

Оқушылардың ауызша және жазбаша сөйлеу мәдениетін дамыту.

Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Оқушылардың өзіндік жұмыс жасау дағдыларын дамыту.

Оқушылардың ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану дағдыларын дамыту.

  1. Тәрбиелік бағыты:

Оқушылардың қазақ тілі мен әдебиетіне, ұлттық мәдениетке деген сүйіспеншілігін арттыру.

Оқушыларды адамгершілікке, әдептілікке, эстетикалық талғамға тәрбиелеу.

Оқушыларды отансүйгіштікке, патриотизмге тәрбиелеу.

Оқушылардың рухани дүниесін байыту.


Авторлық бағдарламаның педагогикалық мақсаттылығы:

Білімдік бағыт бойынша:

Оқушылардың әдеби шығармаларды талдау және интерпретациялау әдіс-тәсілдері туралы білімін тереңдету арқылы олардың әдебиеттану саласындағы біліктілігін арттыру.

Әдеби шығармалардың жанрлық ерекшеліктерін анықтау дағдыларын қалыптастыру, олардың әдеби туындыларды түсінуін кеңейту және әдеби талғамын жетілдіру.

Қазақ тілі мен әдебиеті пәні бойынша білімдерін тереңдету, оқушылардың ана тіліне деген қызығушылығын ояту және ұлттық мәдени мұраны бағалауға тәрбиелеу.

Дамытушылық бағыт бойынша:

Сыни тұрғыдан ойлау, талдау жасау, қорытынды шығару, проблемаларды анықтау және шешу жолдарын іздеу сияқты оқушылардың когнитивтік қабілеттерін дамыту.

Шығармашылық қабілеттерін арттыру, өз ойларын еркін жеткізуге, әдеби тілді қолдана отырып, әртүрлі жанрда жазуға үйрету.

Оқушылардың өзіндік жұмыс жасау дағдыларын дамыту, өз бетінше білім алуға, жаңа ақпаратты іздеуге және оны өңдеуге ынталандыру.

Коммуникативтік дағдыларын жетілдіру, пікірталасқа қатысу, өз көзқарасын дәлелдеу, басқалардың пікірін тыңдау және құрметтеу қабілеттерін қалыптастыру.

Тәрбиелік бағыт бойынша:

Қазақ тілі мен әдебиетіне, ұлттық мәдениетке, тарихқа және рухани мұраға деген құрмет сезімін ояту.

Адамгершілік құндылықтарды бойына сіңіру, оқушыларды адалдыққа, әділдікке, жауапкершілікке, сыйластыққа тәрбиелеу.

Эстетикалық талғамды қалыптастыру, көркем әдебиеттің әсері арқылы оқушылардың жан дүниесін байыту.

Оқушылардың бойында отансүйгіштік, патриотизм, толеранттылық сияқты қасиеттерді дамыту.


Авторлық бағдарламаның жаңалығы:

Жанрлық ерекшеліктерді талдауға бағытталған: Бағдарлама әдеби шығармаларды тек талдаумен шектелмей, олардың жанрлық ерекшеліктерін тереңірек зерттеуге бағытталған. Бұл оқушылардың жанрлардың әртүрлілігін түсінуіне, әр жанрдың өзіндік ерекшеліктерін ажырата білуіне және осы білімді шығарманы талдау кезінде тиімді қолдануына мүмкіндік береді.

Интерпретациялауға басты назар аудару: Бағдарламада әдеби шығармаларды интерпретациялауға (түсіндіруге, бағалауға) ерекше көңіл бөлінеді. Оқушылар әртүрлі интерпретациялау әдістерімен танысып, оларды шығарманың терең мағынасын ашуға, автордың идеясын түсінуге қолдана алады.

Қазіргі заман талаптарына сай: Бағдарлама қазіргі заманғы білім беру стандарттарына, оқу бағдарламасына және оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес жасалған. Ол оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытуға, сыни тұрғыдан ойлауын қалыптастыруға, шығармашылық қабілеттерін арттыруға ықпал етеді.

Әдістемелік жаңалықтарды қолдану: Бағдарламада оқытудың жаңа әдіс-тәсілдері, соның ішінде белсенді оқыту әдістері, сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиялары, жобалық іс-әрекет, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар кеңінен қолданылады. Бұл оқу үдерісін қызықты және тиімді етуге мүмкіндік береді.

Оқушылардың өзіндік жұмысына бағытталған: Бағдарлама оқушылардың өзіндік ізденушіліктерін, шығармашылық белсенділіктерін арттыруға бағытталған. Оқушыларға өз бетінше жұмыс істеуге, талдау жасауға, қорытынды шығаруға, өз пікірін білдіруге мүмкіндік беріледі.


Күтілетін нәтижелер:

Білімдік аспектіде:

  • Әдеби шығармаларды талдау және интерпретациялау әдіс-тәсілдерін білу.

  • Әдеби шығармалардың жанрлық ерекшеліктерін анықтай алу.

  • Әдеби шығармалардың тақырыбын, идеясын, проблематикасын, композициясын, кейіпкерлерін және тілін талдай алу.

  • Әдеби шығармаларды әртүрлі тұрғыдан интерпретациялай алу.

  • Әдеби шығармаларды талдау және интерпретациялау нәтижелерін ауызша және жазбаша түрде жеткізе білу.

Дамытушылық аспектіде:

  • Сыни тұрғыдан ойлау қабілетінің дамуы.

  • Шығармашылық қабілетінің дамуы.

  • Өзіндік жұмыс істеу дағдыларының дамуы.

  • Коммуникативтік дағдыларының жетілуі.

  • Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану дағдыларының дамуы.

Тәрбиелік аспектіде:

  • Қазақ тілі мен әдебиетіне деген қызығушылығының артуы.

  • Ұлттық мәдени мұраны құрметтеу.

  • Адамгершілік құндылықтарды бойына сіңіру.

  • Эстетикалық талғамның қалыптасуы.

  • Отансүйгіштік және патриотизм сезімінің оянуы.






Тұрақтылау (мазмұндық) бөлімі

Аптасына – 1 сағат. Барлығы – 34 сағат

1-бөлім: Әдебиетке кіріспе және жанрлар (14 сағат)

Тақырыптар:

Кіріспе. Әдеби шығарма және оның жанрлық ерекшеліктері.

Эпос. Эпостық шығармалардың жанрлық ерекшеліктері.

Роман. Романның жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Повесть. Повестің жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Әңгіме. Әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Мысал. Мысалдың жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Лирика. Лирикалық шығармалардың жанрлық ерекшеліктері.

Өлең. Өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Жыр. Жырдың жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Толғау. Толғаудың жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Драма. Драмалық шығармалардың жанрлық ерекшеліктері.

Трагедия. Трагедияның жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Комедия. Комедияның жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Драма. Драманың жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Мақсаты: Оқушыларды әдебиеттанудың негізгі ұғымдарымен, жанрларымен және олардың ерекшеліктерімен таныстыру. Әдеби шығармаларды жанрлық ерекшеліктерін ескере отырып талдау және түсіндіру дағдыларын дамыту.

2-бөлім: Мазмұны және композициясы (7 сағат)

Тақырыптар:

Әдеби шығарманың идеялық мазмұны.

Тақырып. Тақырыпты анықтау жолдары.

Идея. Идеяны анықтау жолдары.

Проблема. Проблематиканы талдау.

Әдеби шығарманың композициясы.

Сюжет. Сюжеттік желіні талдау.

Композициялық тәсілдер.

Мақсаты: Әдеби шығармалардың мазмұны мен композициясының ерекшеліктерін зерттеу. Оқушыларды идеяны, тақырыпты, проблематиканы, сюжетті талдауға, композициялық тәсілдерді анықтауға және олардың шығарма идеясын ашудағы рөлін түсінуге үйрету.

3-бөлім: Кейіпкерлер және тілі (6 сағат)

Тақырыптар:

Әдеби шығарманың кейіпкерлері.

Кейіпкерлер жүйесі.

Кейіпкерлердің мінездемесі.

Әдеби шығарманың тілі.

Көркемдегіш құралдар.

Тілдік бейнелер.

Мақсаты: Әдеби шығармадағы кейіпкерлер жүйесінің ерекшеліктерін қарастыру. Оқушыларды кейіпкерлердің бейнесін, шығарма тілін талдауға, көркемдегіш құралдарды анықтауға және олардың бейнелерді жасаудағы және идеяны ашудағы рөлін түсінуге үйрету.

4-бөлім: Талдау және интерпретация (4 сағат)

Тақырыптар:

Шығарманың жанрлық ерекшеліктерін талдаудың практикалық маңызы.

Әдеби шығарманы интерпретациялау.

Интерпретацияның түрлері.

Интерпретациялаудың әдіс-тәсілдері.

Мақсаты: Оқушыларды әдеби шығармаларды талдау және түсіндіру әдістерімен таныстыру. Мәтінді өз бетінше талдау, өз көзқарасын тұжырымдау және дәлелдеу дағдыларын дамыту.

5-бөлім: Тәжірибелік жұмыстар және қорытынды (3 сағат)

Тақырыптар:

Шығармашылық жұмыстар.

Эссе жазу.

Қорытынды.

Мақсаты: Алынған білім мен дағдыларды тәжірибеде бекіту. Оқушыларды ң шығармашылық қабілеттерін дамыту. Оқылған материалдың қорытындысын шығару.
















































Нормативті бөлім


Р/С

Бөлім

Бөлімше

Тақырып

Оқу мақсаты

Сағат саны

Білім өнімі

Барлығы

Теория

Практика

1-бөлім: Әдебиетке кіріспе және жанрлар (14 сағат)


Барлығы: 14 теория: 4 практика: 8

1.1

Кіріспе. Әдеби шығарма және оның жанрлық ерекшеліктері.

Оқушылар әдеби шығарманың анықтамасын біледі, жанр ұғымын түсінеді, әдебиеттегі негізгі жанрларды ажырата алады.

1

1


Бейне дәрістер, тесттер және практикалық тапсырмалардан тұратын интерактивті онлайн-курс. оқушыларға әдебиеттанудың негізгі ұғымдарын түсінуге және әдеби шығарманың жанрын анықтауға көмектеседі.

1.2

Эпос. Эпостық шығармалардың жанрлық ерекшеліктері.

Оқушылар эпос ұғымын түсінеді, эпостық жанрлардың түрлерін біледі, әр жанрдың ерекшеліктерін анықтай алады.

1

1


Әр түрлі эпикалық шығармалардың иллюстрациялары мен қысқаша сипаттамасы бар карточкалар жиынтығы. оқушыларға эпостың негізгі сипаттамаларын визуалды түрде есте сақтауға көмектеседі.

1.3

Роман. Романның жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқушылар романның анықтамасын біледі, романның құрылымын талдайды, романның жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.

1


1

оқушылар өз романдарын жасай алатын әдеби ойын. Жанрды, кейіпкерлерді, сюжеттік желілерді және басқа элементтерді таңдау мүмкіндігі бар.

1.4

Повесть. Повестің жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқушылар повесть ұғымын түсінеді, повестің құрылымын талдайды, повестің жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.

1


1

Әр түрлі авторлар мен дәуірлердің повестері бар аудиокітаптар жинағы. оқушыларға повестің жанрлық ерекшеліктерінің уақыт өте келе қалай өзгергенін түсінуге көмектеседі.

1.5

Әңгіме. Әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқушылар әңгіменің анықтамасын біледі, әңгіменің құрылымын талдайды, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.

1


1

Қысқа проза жазудың негізгі әдістерін меңгеруге көмектесетін әңгіме жазу бойынша шеберлік сыныбы.

1.6

Мысал. Мысалдың жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқушылар мысалдың анықтамасын біледі, мысалдың құрылымын талдайды, мысалдың жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.

1


1

Белгілі авторлардың мысалдары бар анимациялық бейнероликтер. оқушыларға мысалдардың аллегориялық мағынасы мен моралін түсінуге көмектеседі.

1.7

Лирика. Лирикалық шығармалардың жанрлық ерекшеліктері.

Оқушылар лирика ұғымын түсінеді, лирикалық жанрлардың түрлерін біледі, әр жанрдың ерекшеліктерін анықтай алады.

1

1


Белгілі ақындардың өлеңдеріне жазылған әндері бар музыкалық альбом. оқушыларға лириканың эмоционалдық күшін сезінуге көмектеседі.

1.8

Өлең. Өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқушылар өлеңнің анықтамасын біледі, өлеңнің құрылымын талдайды, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.

1


1

оқушыларға өлеңдерді талдауға, өлшемді, ырғақты, ұйқасты және басқа ерекшеліктерді анықтауға көмектесетін интерактивті қосымша.

1.9

Жыр. Жырдың жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқушылар жырдың анықтамасын біледі, жырдың құрылымын талдайды, жырдың жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.

1


1

Белгілі поэмалардың сюжеттерімен байланысты орындар бойынша виртуалды экскурсия. оқушыларға шығармалардың тарихи және мәдени контекстін жақсы түсінуге көмектеседі.

1.10

Толғау. Толғаудың жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқушылар толғаудың анықтамасын біледі, толғаудың құрылымын талдайды, толғаудың жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.

1


1

Толғаулар жинағы. оқушыларға қазақ әдебиетінің осы жанрының ерекшеліктерін түсінуге көмектеседі.

1.11

Драма. Драмалық шығармалардың жанрлық ерекшеліктері.

Оқушылар драма ұғымын түсінеді, драмалық жанрлардың түрлерін біледі, әр жанрдың ерекшеліктерін анықтай алады.

1

1


Белгілі драмалық шығармалардың театрлық қойылымдарының бейнежазбалары. оқушыларға мәтіннің сахнада қалай жанданатынын көруге көмектеседі.

1.12

Трагедия. Трагедияның жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқушылар трагедияның анықтамасын біледі, трагедияның құрылымын талдайды, трагедияның жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.

1


1

Белгілі бір трагедияның сюжетін заманауи стильде баяндайтын графикалық роман. оқушыларға қақтығысты және кейіпкерлердің бейнелерін жақсы түсінуге көмектеседі.

1.13

Комедия. Комедияның жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқушылар комедияның анықтамасын біледі, комедияның құрылымын талдайды, комедияның жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.

1


1

оқушыларға әртүрлі комикалық түрлерін түсінуге көмектесетін әзіл-сықақ көріністері мен миниатюралар жинағы.

1.14

Драма. Драманың жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқушылар драманың анықтамасын біледі, драманың құрылымын талдайды, драманың жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.

1


1

Актерлік шеберлік бойынша шеберлік сыныбы. оқушыларға интонация, мимика және қимыл арқылы кейіпкердің эмоциясы мен мінезін қалай жеткізу керектігін түсінуге көмектеседі.

  1. Бөлім Мазмұны және композициясы (7 сағат)


Барлығы:7 теория:3 практика:4

2.1

Әдеби шығарманың идеялық мазмұны.

Оқушылар идеялық мазмұн ұғымын түсінеді, әдеби шығарманың тақырыбын, идеясын, проблемасын анықтай алады.

1

1


оқушылар әдеби шығармаларға өз түсіндірмелерімен бөлісе алатын және оларды мұғалімдермен және сыныптастарымен талқылай алатын онлайн-платформа.

2.2

Тақырып. Тақырыпты анықтау жолдары.

Оқушылар тақырып ұғымын түсінеді, шығарманың тақырыбын анықтай алады.

1


1

оқушыларға әдеби шығарманың тақырыбын тұжырымдауды үйренуге көмектесетін жаттығулар мен тапсырмалар жиынтығы.

2.3

Идея. Идеяны анықтау жолдары.

Оқушылар идея ұғымын түсінеді, шығарманың идеясын анықтай алады.

1


1

оқушылар кілт сөздер мен сөз тіркестері бойынша әдеби шығарманың идеясын табуы керек интерактивті ойын.

2.4

Проблема. Проблематиканы талдау.

Оқушылар проблема ұғымын түсінеді, шығарманың проблематикасын талдай алады.

1


1

Әдеби шығармаларда көтерілген өзекті тақырыптар бойынша пікірталастар. оқушылардың сыни ойлау қабілетін дамытуға көмектеседі.

2.5

Әдеби шығарманың композициясы.

Оқушылар композиция ұғымын түсінеді. Оқушылар әдеби шығарманың композициялық құрылымын анықтай алады.

1

1


оқушыларға әр түрлі композициялық элементтері бар өздерінің әңгімелерін жасауға көмектесетін сюжет конструкторы.

2.6

Сюжет. Сюжеттік желіні талдау.

Оқушылар сюжет ұғымын түсінеді. Оқушылар сюжеттік желінің элементтерін анықтай алады. Оқушылар сюжеттік желіні талдай алады.

1


1

оқушыларға қызықты және қызықты сюжеттер құруды үйренуге көмектесетін сторителлинг бойынша онлайн-курс.

2.7

Композициялық тәсілдер.

Оқушылар композициялық тәсілдердің түрлерін біледі. Оқушылар композициялық тәсілдердің қызметін анықтай алады.

1

1


Әр түрлі композициялық тәсілдердің сипаттамасы бар карточкалар жиынтығы. оқушыларға олардың әдеби шығармаларда қалай жұмыс істейтінін көруге көмектеседі.

3-бөлім: Кейіпкерлер және тілі (6 сағат)


Барлығы: 6 теория: 6 практика: 0

3.1

Әдеби шығарманың кейіпкерлері.

Оқушылар кейіпкер ұғымын түсінеді. Оқушылар кейіпкерлердің түрлерін ажырата алады. Оқушылар кейіпкерлердің мінез-құлқын талдай алады.

1

1


оқушылар әдеби кейіпкерлердің портреттерін әртүрлі техникаларда (сурет салу, мүсіндеу, коллаж) жасай алатын шығармашылық шеберхана.

3.2

Кейіпкерлер жүйесі.

Оқушылар кейіпкерлер жүйесі ұғымын түсінеді. Оқушылар шығармадағы кейіпкерлер арасындағы қарым-қатынасты талдай алады.

1

1


Әдеби шығарма кейіпкерлерінің интерактивті картасы. Олардың өзара байланысын және бір-біріне әсерін көрсетеді.

3.3

Кейіпкерлердің мінездемесі.

Оқушылар кейіпкердің мінездемесін жасай алады. Оқушылар кейіпкердің портретін, іс-әрекетін, сөзін, ойын талдай алады.

1

1


оқушылар әдеби шығармадан көріністерді ойнайтын және кейіпкерлердің мінез-құлқын талдайтын рөлдік ойын.

3.4

Әдеби шығарманың тілі.

Оқушылар әдеби шығарманың тілінің ерекшеліктерін түсінеді. Оқушылар тілдік бейнелеу құралдарын анықтай алады. Оқушылар әдеби тілдің нормаларын сақтай отырып, шығарма талдау жасайды.

1

1


оқушыларға стильдік ерекшеліктер мен көркемдік тәсілдерді түсінуге көмектесетін әдеби шығарма мәтінінің лингвистикалық талдауы.

3.5

Көркемдегіш құралдар.

Оқушылар көркемдегіш құралдардың түрлерін біледі. Оқушылар көркемдегіш құралдардың қызметін анықтай алады. Оқушылар көркемдегіш құралдарды мәтінде таба алады.

1

1


Әр түрлі авторлардың шығармаларынан мысалдар келтірілген әдеби терминдердің интерактивті сөздігі.

3.6

Тілдік бейнелер.

Оқушылар тілдік бейнелердің түрлерін біледі. Оқушылар тілдік бейнелердің қызметін анықтай алады. Оқушылар тілдік бейнелерді мәтінде таба алады.

1

1


Ең жарқын және ерекше метафоралар мен салыстырулар жасауға арналған конкурс.

4-бөлім: Талдау және интерпретация (4 сағат)

Барлығы: 4 теория:1 практика:3


4.1

Шығарманың жанрлық ерекшеліктерін талдаудың практикалық маңызы.

Оқушылар шығарманы талдаудың практикалық маңызын түсінеді. Оқушылар талдау арқылы шығарманы тереңірек түсінеді, автордың идеясын ұғынады.

1

1


оқушылар заманауи әдебиеттің жанрлық ерекшеліктері туралы сұрақтар қоя алатын жазушылардың, сыншылардың және әдебиеттанушылардың қатысуымен дөңгелек үстел.

4.2

Әдеби шығарманы интерпретациялау.

Оқушылар интерпретация ұғымын түсінеді. Оқушылар әдеби шығарманы интерпретациялай алады.

1


1

оқушылар әдеби шығармаларды түсіндіру бойынша зерттеу жұмыстарын ұсынатын ғылыми-практикалық конференция.

4.3

Интерпретацияның түрлері.

Оқушылар интерпретацияның түрлерін біледі. Оқушылар әр түрдің ерекшеліктерін ажырата алады.

1


1

Әдеби шығармаларды түсіндіруге әр түрлі көзқарастар туралы бейне дәрістер сериясы (психоаналитикалық, феминистік, мифологиялық және т.б.).

4.4

Интерпретациялаудың әдіс-тәсілдері.

Оқушылар интерпретациялаудың әдіс-тәсілдерін біледі. Оқушылар әр тәсілдің ерекшеліктерін ажырата алады. Оқушылар интерпретациялау барысында әдіс-тәсілдерді тиімді қолданады.

1


1

Әр түрлі әдістер мен тәсілдерді қолдана отырып, әдеби шығармаларды талдау бойынша практикум.

5-бөлім: Тәжірибелік жұмыстар және қорытынды (3 сағат)

Барлығы: 3 теория:0 практика:3


5.1

Шығармашылық жұмыстар.

Оқушылар шығармашылық жұмыстардың түрлерін біледі. Оқушылар шығармашылық жұмыстарды жаза алады. Оқушылардың шығармашылық қабілеттері дамиды.

1


1

Ең үздік әңгіме, өлең немесе эссе үшін әдеби конкурс.

5.2

Эссе жазу.

Оқушылар эссенің анықтамасын біледі. Оқушылар эссе жазудың ерекшеліктерін түсінеді. Оқушылар эссе жаза алады.

1


1

Типтік қателіктерді талдау және стильді жақсарту бойынша ұсыныстармен эссе жазу бойынша шеберлік сыныбы.

5.3

Қорытынды.

Оқушылар өтілген материалды қайталайды және жүйелейді. Оқушылар білімдерін тексереді және бағалайды.

1


1

Материалды оқушылардың меңгеру деңгейін бағалауға мүмкіндік беретін тест немесе эссе түріндегі қорытынды бақылау жұмысы.





















































Ақпараттық- әдістемелік бөлім

 “Көркем шығарманы талдау әдістері” атты авторлық бағдарлама оқушыға мына мүмкіндіктерді береді: 

1. Әдеби шығарманы терең түсіну:

Әрбір жанрдың өзіндік ерекшеліктерін (композиция, сюжет, кейіпкерлер, тіл) ажырата білуге үйретеді.

Шығарманың идеясын, тақырыбын және проблематикасын жанрлық ерекшеліктерімен байланыстыра отырып талдауға мүмкіндік береді.

Автордың идеясын жеткізуде қолданған әдіс-тәсілдерін анықтауға көмектеседі.

2. Сыни ойлау қабілетін дамыту:

Шығарманы әртүрлі көзқарас тұрғысынан талдауға және бағалауға үйретеді.

Өз ойын дәлелді түрде жеткізуге және басқалардың пікіріне сыни көзқараспен қарауға мүмкіндік береді.

Интерпретациялаудың әртүрлі әдістерін қолдана білуге және өзіндік интерпретация жасауға көмектеседі.

3. Шығармашылық қабілеттерін арттыру:

Әдеби шығармаларды талдау негізінде өз шығармаларын жазуға шабыттандырады.

Әдебиетке деген қызығушылықты арттырады және оқу дағдыларын дамытуға ықпал етеді.

4. Коммуникативтік дағдыларын жетілдіру:

Талдау нәтижелерін ауызша және жазбаша түрде жеткізе білуге үйретеді.

Басқалармен пікір алмасуға, өз ойын дәлелдеуге және сынды қабылдауға мүмкіндік береді.


Бағдарламаны жүзеге асырудың әдістері

1. Интерактивті әдістер:

Пікірталас: Шығарманың тақырыбы, идеясы, кейіпкерлері туралы пікірталастар ұйымдастыру.

Топтық жұмыс: оқушыларды кіші топтарға бөліп, әр топқа шығарманы талдауға арналған тапсырмалар беру.

Рөлдік ойындар: оқушыларға шығармадағы кейіпкерлердің рөлін ойнауды ұсыну.

Ойындар: Әдеби ойындар арқылы шығарманың мазмұнын тереңірек түсінуге көмектесу.

Дебаттар: Шығармада көтерілген проблемалар бойынша дебаттар ұйымдастыру.

2. Зерттеу әдістері:

Мәтінді талдау: Шығарманың тілін, стилін, композициясын, кейіпкерлерін талдау.

Салыстырмалы талдау: Бірнеше шығарманы салыстыра отырып талдау.

Интерпретациялау: Шығарманы әртүрлі көзқарас тұрғысынан түсіндіру.

Зерттеу жұмыстары: оқушыларға шығарма бойынша шағын зерттеу жұмыстарын жазуды тапсыру.

3. Көрнекілік әдістері:

Презентациялар: Шығарманың мазмұнын, кейіпкерлерін, проблематикасын бейнелейтін презентациялар қолдану.

Фильмдер: Шығарма бойынша түсірілген фильмдерді көрсету және талдау.

Суреттер: Шығарманың мазмұнына сай суреттер салғызу немесе дайын суреттерді қолдану.

Музыка: Шығарманың көңіл-күйін бейнелейтін музыка тыңдату.

4. Шығармашылық әдістер:

Эссе жазу: Шығарма бойынша эссе жазу.

Өлең жазу: Шығарманың тақырыбына сай өлең жазу.

Әңгіме жазу: Шығарманың сюжетін жалғастыратын әңгіме жазу.

Драма қою: Шығарма бойынша шағын драма қою.

5. Басқа әдістер:

Экскурсиялар: Шығармамен байланысты тарихи орындарға экскурсиялар ұйымдастыру.

Қонақ шақыру: Жазушыларды, ақындарды, әдебиеттанушыларды сабаққа шақыру.

Интернет ресурстарын пайдалану: Интернеттегі әдеби порталдарды, онлайн кітапханаларды қолдану.


Сабақты өткізудің формалары:

1. Дәстүрлі формалар:

Дәріс: Мұғалім жаңа материалды түсіндіреді, оқушылар тыңдайды және жазып алады.

Артықшылығы: Қысқа мерзімде көп ақпарат беруге мүмкіндік береді.

Кемшілігі: Оқушылардың белсенділігі төмен болуы мүмкін.

Әңгімелесу: Мұғалім сұрақтар қояды, оқушылар жауап береді.

Артықшылығы: Оқушылардың білімін тексеруге және ойлау қабілетін дамытуға көмектеседі.

Кемшілігі: Барлық оқушылардың бірдей қатыспауы мүмкін.

Мәтінмен жұмыс: Оқушылар мәтінді оқып, талдайды.

Артықшылығы: Оқушылардың мәтінді түсіну және талдау дағдыларын дамытады.

Кемшілігі: Уақытты көп алуы мүмкін.

Жаттығулар орындау: Оқушылар алған білімдерін бекіту үшін жаттығулар орындайды.

Артықшылығы: Білімді бекітуге және практикалық дағдыларды қалыптастыруға көмектеседі.

Кемшілігі: Шығармашылықты жеткіліксіз дамытуы мүмкін.

2. Инновациялық формалар:

Проблемалық оқыту: Оқушылар проблемалық жағдайларды шешу арқылы білім алады.

Артықшылығы: Сыни ойлауды, проблемаларды шешу дағдыларын дамытады.

Кемшілігі: Дайындықты көп қажет етеді.

Ойын технологиялары: Ойындар арқылы оқушылардың қызығушылығын арттыру және оқу процесін қызықты ету.

Артықшылығы: Мотивацияны арттырады, оқуды қызықты етеді.

Кемшілігі: Барлық тақырыптарға бірдей қолдануға келмейді.

Жобалық оқыту: Оқушылар жобалар жасау арқылы білім алады.

Артықшылығы: Шығармашылық, зерттеушілік дағдыларды дамытады.

Кемшілігі: Уақытты көп алуы мүмкін.

АКТ-ны қолдану: Интерактивті тақталар, компьютерлер, интернет ресурстарын пайдалану.

Артықшылығы: Көрнекілікті арттырады, ақпаратқа қолжетімділікті жеңілдетеді.

Кемшілігі: Техникалық қиындықтар туындауы мүмкін.

3. Басқа формалар:

Конференциялар: Оқушылар өз жұмыстарының нәтижелерін ұсынады және талқылайды.

Дөңгелек үстелдер: Белгілі бір тақырып бойынша пікірталас жүргізу.

Экскурсиялар: Мұражайларға, театрларға, көрмелерге бару.

Шығармашылық кештер: Оқушылар өз өлеңдерін, әңгімелерін оқиды, драмалар қояды.







Бағдарламаны жүзеге асыру кезінде қолданылатын ресурстар

1. Ақпараттық ресурстар:

Оқулықтар мен оқу құралдары: Әдебиет теориясы, жанрлар, талдау әдістері бойынша оқулықтар, хрестоматиялар, сөздіктер.

Әдеби шығармалар: Әр түрлі жанрдағы көркем шығармалар: романдар, повестер, әңгімелер, өлеңдер, драмалар.

Ғылыми мақалалар мен зерттеулер: Әдебиеттану саласындағы ғылыми еңбектер, мақалалар, монографиялар.

Интернет ресурстары: Әдеби порталдар, онлайн кітапханалар, электрондық оқулықтар, білім беру платформалары.

2. Материалдық-техникалық ресурстар:

Компьютерлер мен интерактивті тақта: Презентациялар көрсету, онлайн ресурстарды пайдалану, интерактивті тапсырмалар орындау үшін.

Проектор: Бейнематериалдарды көрсету үшін.

Аудио-бейне техника: Аудиокітаптар тыңдау, фильмдер көру үшін.

Баспа материалдары: Кітаптар, журналдар, газеттер.

3. Адами ресурстар:

Мұғалім: Бағдарламаны жүзеге асыратын, оқушыларға білім беретін және бағыт-бағдар беретін тұлға.

Оқушылар: Бағдарламаға қатысушылар, белсенді түрде білім алатын және өз бетінше жұмыс істейтін субъектілер.

Қонақ лекторлар: Жазушылар, ақындар, әдебиеттанушылар, сыншылар т.б.

Ата-аналар: Оқушылардың оқу үдерісіне қолдау көрсететін және ықпал ететін маңызды қатысушылар.

Қосымша ресурстар:

Мұражайлар мен көрмелер: Әдеби шығармалармен байланысты мұражайларға бару арқылы оқушылардың білімін тереңдету.

Театрлар: Драмалық шығармалардың қойылымдарын көру арқылы жанрдың ерекшеліктерін түсінуге көмектесу.

Кітапханалар: Әдеби шығармалармен жұмыс істеуге және зерттеу жүргізуге арналған бай ресурстар ұсынады.


Бағдарламаны жүзеге асыру кезіндегі оқушылардың қатысуы:

Талқылауларға қатысу: Сабақ барысында оқушылар өз ойларын білдіреді, пікір алмасады, шығарманы талқылайды.

Сұрақтар қою және жауап беру: Мұғалімнің сұрақтарына жауап берумен қатар, оқушылар өз сұрақтарын қояды, тақырыпты тереңірек түсінуге тырысады.

Топтық жұмыс: Оқушылар кіші топтарда бірлесіп жұмыс істейді, тапсырмаларды орындайды, пікір алмасады, бір-біріне көмектеседі.

Презентациялар жасау: Оқушылар тақырып бойынша презентациялар дайындайды және сыныптастарына ұсынады.

Шығармашылық жұмыстар: Эссе жазу, өлең шығару, драмалар қою, сурет салу арқылы оқушылар өз түсініктерін және шығармашылық қабілеттерін көрсетеді.

Зерттеу жұмыстары: Оқушылар әдеби шығармаларды зерттейді, қосымша ақпараттар жинайды, талдау жасайды.

Рөлдік ойындар: Шығарма кейіпкерлерінің рөлін сомдау арқылы оқушылар олардың мінез-құлқын, іс-әрекеттерін тереңірек түсінеді.

Дебаттарға қатысу: Шығармада көтерілген мәселелер бойынша дебаттар ұйымдастыру арқылы оқушылардың сыни ойлау қабілеті дамиды.

Оқушылардың белсенді қатысуын қамтамасыз ету үшін мұғалім:

Оқушылардың қызығушылығын арттыратын тапсырмалар дайындайды.

Әр түрлі оқу әдістерін қолданады.

Оқушылардың пікірін құрметтейді және оларды талқылауларға қатысуға ынталандырады.

Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға көмектеседі.

Қажет болған жағдайда оқушыларға жеке көмек көрсетеді.

























































Пайдаланылған әдебиеттер:

  1. Бейсенбаева, А. М. "Қазіргі қазақ әдебиеті: теориясы мен практикасы". Алматы: ҚазҰУ баспасы, 2015.

  2. Қирабаев, С. "Қазақ әдебиеті тарихының мәселелері". Алматы: Ғылым, 1998.

  3. Жұмалиев, Қ. "Қазақ әдебиетінің тарихы". Алматы: Мектеп, 2003.

  4. Шаханова, Қ. "Әдебиеттану: теориясы мен әдістемесі". Алматы: Қазақ университеті, 2007.

  5. Ақаев, А. "Қазақ әдебиетіндегі жанрлық ерекшеліктер". Алматы: Қазақстан, 2010.

  6. Өмірбекова, Г. "Қазақ әдебиетінің жанрлық ерекшеліктері". Алматы: Жалын, 2002.

  7. Балақаев, М. "Қазақ әдебиетінің теориясы". Алматы: Ғылым, 1991.

  8. Нұрғалиева, Г. "Әдебиет теориясы мен сыны". Алматы: Қазақ университеті, 2009.

  9. Ысқақов, М. "Қазақ әдебиетіндегі интерпретация мәселелері". Алматы: Ана тілі, 2004.

  10. Тұрсұнбек, А. "Қазақ әдебиетіндегі сюжет пен композиция". Алматы: Жазушы, 2001.

  11. Қожамқұлов, С. "Әдебиеттанудың негіздері". Алматы: Білім, 1997.

  12. Әлімжанов, М. "Жанрлар мен олардың теориясы". Алматы: ТОО "Қазақ энциклопедиясы", 2000.

  13. Сәтбаев, Қ. "Қазақ әдебиетіндегі метафоралар мен олардың символикасы". Алматы: Қазақстан, 2008.

  14. Жартыбаев, Б. "Әдебиеттегі тарихи және жанрлық ерекшеліктер". Алматы: Алтын Орда, 2006.

  15. Әуезов, М. "Қазақ халқының әдеби мұрасы". Алматы: Ғылым, 1998.

  16. Табылдиев, М. "Әдебиеттегі жанрлық даму мәселелері". Алматы: Қазақ университеті, 2007.

  17. Әуезов, М. "Әдебиеттанудың негіздері". Алматы: ҚазМУ, 1992.

  18. Иманбеков, Р. "Әдебиет жанрлары және олардың анықтамалары". Алматы: Санат, 2003.

  19. Тілеужанова, М. "Қазақ әдебиетінің поэтикасы". Алматы: Мектеп, 2010.

  20. Қабдолов, З. "Әдебиет теориясы". Алматы: Жазушы, 1996.


Оқушыларға арналған:

  1. Әбдіқалықова, М. "Қазақ әдебиетінің негізгі жанрлары". Алматы: Мектеп, 2010.

  2. Қабдолов, З. "Әдебиетке кіріспе". Алматы: Жазушы, 2006.

  3. Жұмабаев, М. "Педагогика және әдебиет". Алматы: ҚазМУ, 2002.

  4. Жұмалиев, Қ. "Қазақ әдебиетінің жанрлық ерекшеліктері". Алматы: Мектеп, 2007.

  5. Бейсенова, К. "Шығарманың тақырыбы мен жанры". Алматы: Мектеп, 2012.

  6. Тұрсынбаев, Ж. "Қазақ әдебиетінің тарихы". Алматы: Мектеп, 2001.

  7. Байтұрсынов, А. "Әдебиет танытқыш". Алматы: Ғылым, 1999.

























































ҚМЖ № 1

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Кіріспе. Әдеби шығарма және оның жанрлық ерекшеліктері.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Әдеби шығарманың анықтамасын білу. Жанр ұғымын түсіну. Әдебиеттегі негізгі жанрларды (эпос, лирика, драма) ажырата білу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар әдеби шығарманың анықтамасын біледі, жанр ұғымын түсінеді, әдебиеттегі негізгі жанрларды ажырата алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Кіріспе. Әдеби шығарма және оның жанрлық ерекшеліктері". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Әдебиет дегеніміз не? 2. Қандай әдеби шығармаларды білесіңдер? 3. Жанр дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Әдеби шығарма - адамның көркемдік ойлауының жемісі, шындықты бейнелейтін сөз өнерінің туындысы. Жанр - әдеби шығармалардың мазмұны мен формасына қарай бөлінуі. Әдебиеттегі негізгі жанрлар: эпос, лирика, драма. Әр жанрдың өзіндік ерекшеліктерін түсіндіру. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып), Әдебиет теориясы (Ғ. Мүсірепов). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Берілген үзінділерден қай жанрға жататынын анықтау. Оқушыларға эпос, лирика, драма жанрларына тән үзінділер тарату. Оқушылардан қай үзінді қай жанрға жататынын анықтауларын сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар үзінділерді оқиды. Әр үзіндінің қай жанрға жататынын анықтайды. Жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Кластер" әдісімен тапсырма: Оқушыларды 3 топқа бөлу. Әр топқа "Эпос", "Лирика", "Драма" тақырыптарын беру. Әр топ өз тақырыбы бойынша кластер құрастырады. Топтар жұмыстарын қорғайды. Мұғалім толықтырулар енгізеді, бағалайды.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар үзінділермен жұмыс жасайды). (Оқушылар топтарда жұмыс істейді, кластер құрастырады).

- Жанрларды анықтаудың дұрыстығы. Кластердің мазмұны, презентациясы.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Әдебиет теориясы (Ғ. Мүсірепов). Үзінділер. Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Әдеби шығарма және оның жанрлары туралы не білдік? Рефлексия: "Бір сөзбен" әдісі. (Оқушылар бүгінгі сабақты бір сөзбен сипаттайды). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Эпос, лирика және драма жанрларына 3 мысалдан жазып келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды) (Оқушылар сабақ туралы ойларын білдіреді).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

- Күнделік.



ҚМЖ № 2

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Эпос. Эпостық шығармалардың жанрлық ерекшеліктері.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Эпос ұғымын түсіну. Эпостық жанрлардың түрлерін (роман, повесть, әңгіме, мысал) білу. Әр жанрдың ерекшеліктерін анықтау.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар эпос ұғымын түсінеді, эпостық жанрлардың түрлерін біледі, әр жанрдың ерекшеліктерін анықтай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Эпос. Эпостық шығармалардың жанрлық ерекшеліктері." Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Әдеби шығарма дегеніміз не? 2. Жанр дегеніміз не? 3. Әдебиеттің негізгі жанрларын атаңдар.

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді)

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Эпос – оқиғаны, әрекетті барынша толық бас кешетін шығармалар жиынтығы. Эпостық жанрлардың түрлері: роман, повесть, әңгіме, мысал. Әр жанрдың ерекшеліктерін атап көрсету: көлемі, сюжетінің күрделілігі, кейіпкерлер саны, т.б. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып), Әдебиет теориясы (Ғ. Мүсірепов). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Эпостық жанрларды ажырату. Оқушыларға әр түрлі эпостық шығармалардың үзінділерін тарату. Оқушылардан әр үзіндінің қай жанрға жататынын анықтауды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар үзінділермен жұмыс істейді, жанрларды анықтайды. Өз жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Фишбоун" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Эпостық жанрлар" тақырыбында "фишбоун" сызбасын салу. Оқушыларды 4 топқа бөлу. Әр топқа эпостық жанрлардың бір түрі (роман, повесть, әңгіме, мысал) бойынша мысалдар тауып жазуды тапсыру. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Эпостық шығармаларды оқудың маңызы неде?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар үзінділермен жұмыс жасайды) (Оқушылар "фишбоун" сызбасын толтырады) (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Жанрларды ажыратудың дұрыстығы. "Фишбоун" сызбасының толықтығы. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып), Әдебиет теориясы (Ғ. Мүсірепов). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Эпос және оның жанрлары туралы не білдік? Рефлексия: "Смайликтер" әдісі. (Оқушылар сабақтан алған әсерлерін смайликтер арқылы көрсетеді). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Эпостық жанрдағы бір шығарманы оқып келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар смайликтерді таңдайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 3

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Роман. Романның жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Романның анықтамасын білу. Романның құрылымын талдау (сюжет, композиция, кейіпкерлер). Романның жанрлық ерекшеліктерін анықтай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар романның анықтамасын біледі, романның құрылымын талдайды, романның жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.

Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Роман. Романның жанрлық ерекшеліктерін талдау". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Эпос дегеніміз не? 2. Эпостық жанрларды атаңдар. 3. Роман дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Роман – көлемді, сюжеті күрделі, кейіпкерлері көп эпостық жанр. Романның құрылымы: сюжет, композиция, кейіпкерлер. Романның жанрлық ерекшеліктері: көп проблемалылығы, психологизм, тарихилық, т.б. Мысал ретінде бір романды талдау. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Романды талдау. Оқушыларға бір романды талдауды тапсыру (мысалы, М. Әуезовтің "Абай жолы"). Талдау жоспары: тақырыбы мен идеясы, сюжеті мен композициясы, кейіпкерлері, тілі. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар романды талдайды. Талдау нәтижелерін дәптерге жазады. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Венн диаграммасы" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Роман" және "Повесть" жанрларының ерекшеліктерін салыстыру үшін Венн диаграммасын салу. Оқушылар әр жанрдың ерекшеліктерін жазып, диаграмманы толтырады. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Миға шабуыл" әдісі. "Роман жанрының қазіргі қоғамдағы маңызы қандай?" деген сұрақ қою. Оқушылар өз ойларын білдіреді, пікірталас жүргізеді. 2.6 Оқушылардың шығармашылық жұмысы: Оқушыларды топқа бөлу. Әр топқа "Менің сүйікті романым" тақырыбында эссе жазуды тапсыру.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар романды талдайды). (Оқушылар Венн диаграммасын толтырады). (Оқушылар "Миға шабуыл" әдісі бойынша жұмыс істейді). (Оқушылар шығармашылық жұмыс жасайды).

- Тапсырманы орындау дұрыстығы. Венн диаграммасының толықтығы. Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту. Шығармашылық жұмыс.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Роман жанры туралы не білдік? Рефлексия: "Екі жұлдыз, бір тілек" әдісі. (Оқушылар сабақ бойынша екі ұнаған нәрсені және бір ұсынысын айтады). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Басқа бір романды оқып, талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды). (Оқушылар сабақты бағалайды).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік

ҚМЖ № 4

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Повесть. Повестің жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Повесть ұғымын түсіну. Повестің құрылымын талдау. Повестің жанрлық ерекшеліктерін анықтай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар повесть ұғымын түсінеді, повестің құрылымын талдайды, повестің жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Повесть. Повестің жанрлық ерекшеліктерін талдау". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Роман дегеніміз не? 2. Романның құрылымын атаңдар. 3. Повесть дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Повесть – романға қарағанда көлемі шағын, сюжеті жеңілдеу эпостық жанр. Повестің құрылымы: сюжет, композиция, кейіпкерлер. Повестің жанрлық ерекшеліктері: өмір шындығын бейнелеу, кейіпкерлердің ішкі жан дүниесін ашу. Мысал ретінде бір повесті талдау. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Повесті талдау. Оқушыларға бір повесті талдауды тапсыру (мысалы, Ғ. Мүсіреповтің "Ұлпан"). Талдау жоспары: тақырыбы мен идеясы, сюжеті мен композициясы, кейіпкерлері, тілі. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар повесті талдайды. Талдау нәтижелерін дәптерге жазады. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "INSERT" әдісімен тапсырма: Оқушыларға повесть туралы мәтін тарату. Оқу кезінде мәтінге белгілер қоюды тапсыру ("V" - білемін, "+" - жаңа ақпарат, "?" - түсініксіз). 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Повесть жанрының ерекшеліктері қандай?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, сосын жұпта талқылайды, ойларын сыныппен бөліседі. 2.6 Оқушылардың шығармашылық жұмысы: Оқушыларды топқа бөлу. Әр топқа "Қазақ әдебиетіндегі повесть жанры" тақырыбында презентация дайындауды тапсыру.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар повесті талдайды). (Оқушылар INSERT кестесін толтырады). (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді). (Оқушылар шығармашылық жұмыс жасайды).

- Тапсырманы орындау дұрыстығы. INSERT кестесін толтыру. Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту. Шығармашылық жұмыс.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Повесть жанры туралы не білдік? Рефлексия: "Бес саусақ" әдісі. (Оқушылар сабақтан алған әсерлерін, түсінгендерін бес саусақ арқылы бағалайды). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Басқа бір повесті оқып, талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды). (Оқушылар сабақты бағалайды).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 5

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Әңгіме. Әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Әңгіменің анықтамасын білу. Әңгіменің құрылымын талдау. Әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар әңгіменің анықтамасын біледі, әңгіменің құрылымын талдайды, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.





Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Әңгіме. Әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін талдау". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Повесть дегеніміз не? 2. Повестің құрылымын атаңдар. 3. Әңгіме дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Әңгіме – шағын көлемді, сюжеті жеңіл эпостық жанр. Әңгіменің құрылымы: сюжет, композиция, кейіпкерлер. Әңгіменің жанрлық ерекшеліктері: бір немесе бірнеше оқиғаны баяндау, кейіпкерлердің мінез-құлқын көрсету. Мысал ретінде бір әңгімені талдау. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Әңгімені талдау. Оқушыларға бір әңгімені талдауды тапсыру (мысалы, Б. Майлиннің "Шұға"). Талдау жоспары: тақырыбы мен идеясы, сюжеті мен композициясы, кейіпкерлері, тілі. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар әңгімені талдайды. Талдау нәтижелерін дәптерге жазады. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Фишбоун" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Әңгіме" жанрының ерекшеліктері туралы "фишбоун" сызбасын салу. Оқушылар сызбаны толтырады. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Миға шабуыл" әдісі. "Әңгіме жанрының артықшылықтары мен кемшіліктері қандай?" деген сұрақ қою. Оқушылар өз ойларын білдіреді, пікірталас жүргізеді. 2.6 Оқушылардың шығармашылық жұмысы: Оқушыларды топқа бөлу. Әр топқа "Менің сүйікті әңгімем" тақырыбында эссе жазуды тапсыру.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар әңгімені талдайды). (Оқушылар "Фишбоун" сызбасын толтырады) (Оқушылар "Миға шабуыл" әдісі бойынша жұмыс істейді). (Оқушылар шығармашылық жұмыс жасайды).

- Тапсырманы орындау дұрыстығы. "Фишбоун" сызбасының толықтығы. Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту. Шығармашылық жұмыс.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Әңгіме жанры туралы не білдік? Рефлексия: "Бағдаршам" әдісі. (Оқушылар сабақты түсіну деңгейін бағдаршам түстері арқылы көрсетеді). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Басқа бір әңгімені оқып, талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды). (Оқушылар сабақты бағалайды).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік













ҚМЖ № 6

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Мысал. Мысалдың жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Мысалдың анықтамасын білу. Мысалдың құрылымын талдау. Мысалдың жанрлық ерекшеліктерін анықтай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар мысалдың анықтамасын біледі, мысалдың құрылымын талдайды, мысалдың жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Мысал. Мысалдың жанрлық ерекшеліктерін талдау". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Әңгіме дегеніміз не? 2. Әңгіменің құрылымын атаңдар. 3. Мысал дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді)

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Мысал – адам мінездерін жануарлар бейнесі арқылы сынайтын шағын әңгіме. Мысалдың құрылымы: сюжет, кейіпкерлер, идея. Мысалдың жанрлық ерекшеліктері: аллегория, сын, тәрбиелік мән. Мысал ретінде бір шығарманы талдау. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Мысалды талдау. Оқушыларға бір мысалды талдауды тапсыру (мысалы, Ахмет Байтұрсынұлының "Қырық мысал"). Талдау жоспары: тақырыбы мен идеясы, сюжеті, кейіпкерлері, тілі. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар мысалды талдайды. Талдау нәтижелерін дәптерге жазады. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Кластер" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Мысалдың ерекшеліктері" тақырыбында кластер салу. Оқушыларды топқа бөлу. Әр топ мысалдың бір ерекшелігі бойынша мысалдар жазып, кластерді толтырады. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Мысалдарды оқудың пайдасы қандай?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар тапсырманы орындайды). (Оқушылар кластерді толтырады). (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Талдаудың дұрыстығы. Кластердің толықтығы. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Мысал жанрының ерекшеліктері қандай? Рефлексия: "Смайликтер" әдісі. (Оқушылар сабақтан алған әсерлерін смайликтер арқылы көрсетеді). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Мысал жанрындағы бір шығарманы оқып, талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар смайликтерді таңдайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік

ҚМЖ № 7

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Лирика. Лирикалық шығармалардың жанрлық ерекшеліктері.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Лирика ұғымын түсіну. Лирикалық жанрлардың түрлерін (өлең, жыр, толғау) білу. Әр жанрдың ерекшеліктерін анықтау.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар лирика ұғымын түсінеді, лирикалық жанрлардың түрлерін біледі, әр жанрдың ерекшеліктерін анықтай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Лирика. Лирикалық шығармалардың жанрлық ерекшеліктері". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Эпос дегеніміз не? 2. Эпостық жанрларды атаңдар. 3. Лирика дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Лирика – ақынның ішкі сезімін, көңіл-күйін білдіретін шығармалар. Лирикалық жанрлардың түрлері: өлең, жыр, толғау. Әр жанрдың ерекшеліктерін атап көрсету: өлеңнің шумақтылығы, жырдың сюжеттілігі, толғаудың философиялылығы. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Лирикалық жанрларды ажырату. Оқушыларға әр түрлі лирикалық шығармалардың үзінділерін тарату. Оқушылардан әр үзіндінің қай жанрға жататынын анықтауды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар үзінділермен жұмыс істейді, жанрларды анықтайды. Өз жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Кластер" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Лирикалық жанрлар" тақырыбында кластер салу. Оқушыларды топқа бөлу. Әр топ лирикалық жанрлардың бір түрі (өлең, жыр, толғау) бойынша мысалдар жазып, кластерді толтырады. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Лирикалық шығармаларды оқу бізге не береді?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар үзінділермен жұмыс жасайды) (Оқушылар кластерді толтырады) (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Жанрларды ажыратудың дұрыстығы. Кластердің толықтығы. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Лирика және оның жанрлары туралы не білдік? Рефлексия: "Смайликтер" әдісі. (Оқушылар сабақтан алған әсерлерін смайликтер арқылы көрсетеді). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Лирикалық жанрдағы бір шығарманы оқып келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар смайликтерді таңдайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 8

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Өлең. Өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Өлеңнің анықтамасын білу. Өлеңнің құрылымын талдау (шумақ, ұйқас, ырғақ). Өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар өлеңнің анықтамасын біледі, өлеңнің құрылымын талдайды, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Өлең. Өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін талдау". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Лирика дегеніміз не? 2. Лирикалық жанрларды атаңдар. 3. Өлең дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Өлең – ақынның ойын, сезімін, көңіл-күйін бейнелейтін өлшемді, ұйқасты шығарма. Өлеңнің құрылымы: шумақ, тармақ, бунақ, ұйқас, ырғақ. Өлеңнің жанрлық ерекшеліктері: көркемдігі, эмоционалдығы, бейнелі тілі. Мысал ретінде бір өлеңді талдау. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Өлеңді талдау. Оқушыларға бір өлеңді талдауды тапсыру (мысалы, Абай Құнанбайұлының "Күз"). Талдау жоспары: тақырыбы мен идеясы, көркемдік құралдары, тілдік ерекшеліктері. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар өлеңді талдайды. Талдау нәтижелерін дәптерге жазады. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Венн диаграммасы" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Өлең" және "Жыр" жанрларының ерекшеліктерін салыстыру үшін Венн диаграммасын салу. Оқушылар әр жанрдың ерекшеліктерін жазып, диаграмманы толтырады. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Миға шабуыл" әдісі. "Өлең жазудың қиындықтары қандай?" деген сұрақ қою. Оқушылар өз ойларын білдіреді, пікірталас жүргізеді. 2.6 Оқушылардың шығармашылық жұмысы: Оқушыларды топқа бөлу. Әр топқа таңдалған тақырып бойынша өлең шумақтарын құрастыруды тапсыру.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар өлеңді талдайды). (Оқушылар Венн диаграммасын толтырады). (Оқушылар "Миға шабуыл" әдісі бойынша жұмыс істейді). (Оқушылар шығармашылық жұмыс жасайды).

- Тапсырманы орындау дұрыстығы. Венн диаграммасының толықтығы. Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту. Шығармашылық жұмыс.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Өлең жанры туралы не білдік? Рефлексия: "Екі жұлдыз, бір тілек" әдісі. (Оқушылар сабақ бойынша екі ұнаған нәрсені және бір ұсынысын айтады). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Басқа бір өлеңді оқып, талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды). (Оқушылар сабақты бағалайды).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 9

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Жыр. Жырдың жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Жырдың анықтамасын білу. Жырдың құрылымын талдау. Жырдың жанрлық ерекшеліктерін анықтай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар жырдың анықтамасын біледі, жырдың құрылымын талдайды, жырдың жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Жыр. Жырдың жанрлық ерекшеліктерін талдау". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Өлең дегеніміз не? 2. Өлеңнің құрылымын атаңдар. 3. Жыр дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Жыр – сюжетті, кейіпкерлері бар, оқиғалы лирикалық шығарма. Жырдың құрылымы: сюжет, композиция, кейіпкерлер. Жырдың жанрлық ерекшеліктері: көркемдігі, эмоционалдығы, бейнелі тілі, сюжеттілігі. Мысал ретінде бір жырды талдау. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Жырды талдау. Оқушыларға бір жырды талдауды тапсыру. Талдау жоспары: тақырыбы мен идеясы, сюжеті мен композициясы, кейіпкерлері, тілі. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар жырды талдайды. Талдау нәтижелерін дәптерге жазады. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Венн диаграммасы" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Жыр" және "Толғау" жанрларының ерекшеліктерін салыстыру үшін Венн диаграммасын салу. Оқушылар әр жанрдың ерекшеліктерін жазып, диаграмманы толтырады. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Миға шабуыл" әдісі. "Жыр жанрының маңызы неде?" деген сұрақ қою. Оқушылар өз ойларын білдіреді, пікірталас жүргізеді. 2.6 Оқушылардың шығармашылық жұмысы: Оқушыларды топқа бөлу. Әр топқа жыр жанрында шығарма жазуды тапсыру.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар жырды талдайды). (Оқушылар Венн диаграммасын толтырады). (Оқушылар "Миға шабуыл" әдісі бойынша жұмыс істейді). (Оқушылар шығармашылық жұмыс жасайды).

- Тапсырманы орындау дұрыстығы. Венн диаграммасының толықтығы. Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту. Шығармашылық жұмыс.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Жыр жанры туралы не білдік? Рефлексия: "Екі жұлдыз, бір тілек" әдісі. (Оқушылар сабақ бойынша екі ұнаған нәрсені және бір ұсынысын айтады). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Басқа бір жырды оқып, талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды). (Оқушылар сабақты бағалайды).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 10

Бөлім:

Қазақ тілі


Мұғалімнің аты-жөні



Күні:



Сынып:



Сабақтың тақырыбы

Толғау. Толғаудың жанрлық ерекшеліктерін талдау.


Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Толғаудың анықтамасын білу. Толғаудың құрылымын талдау. Толғаудың жанрлық ерекшеліктерін анықтай алу.


Сабақтың мақсаты

Оқушылар толғаудың анықтамасын біледі, толғаудың құрылымын талдайды, толғаудың жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.


Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Толғау. Толғаудың жанрлық ерекшеліктерін талдау". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Жыр дегеніміз не? 2. Жырдың құрылымын атаңдар. 3. Толғау дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді)

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Толғау – өмір туралы терең толғаныс, философиялық ой білдіретін лирикалық шығарма. Толғаудың құрылымы: сюжет, кейіпкерлер, идея. Толғаудың жанрлық ерекшеліктері: философиялылығы, терең ойлылығы, бейнелі тілі. Мысал ретінде бір толғауды талдау. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Толғауды талдау. Оқушыларға бір толғауды талдауды тапсыру. Талдау жоспары: тақырыбы мен идеясы, сюжеті, кейіпкерлері, тілі. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар толғауды талдайды. Талдау нәтижелерін дәптерге жазады. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "INSERT" әдісімен тапсырма: Оқушыларға толғау туралы мәтін тарату. Оқу кезінде мәтінге белгілер қоюды тапсыру ("V" - білемін, "+" - жаңа ақпарат, "?" - түсініксіз). 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Толғау жанрының маңызы қандай?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар тапсырманы орындайды). (Оқушылар INSERT кестесін толтырады). (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Талдаудың дұрыстығы. INSERT кестесін толтыру. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Толғау жанрының ерекшеліктері қандай? Рефлексия: "Бас бармақ" әдісі. Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Толғау жанрындағы бір шығарманы оқып, талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар "бас бармақ" әдісі бойынша сабақты бағалайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 11

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Драма. Драмалық шығармалардың жанрлық ерекшеліктері.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Драма ұғымын түсіну. Драмалық жанрлардың түрлерін (трагедия, комедия, драма) білу. Әр жанрдың ерекшеліктерін анықтау.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар драма ұғымын түсінеді, драмалық жанрлардың түрлерін біледі, әр жанрдың ерекшеліктерін анықтай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Драма. Драмалық шығармалардың жанрлық ерекшеліктері". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Лирика дегеніміз не? 2. Лирикалық жанрларды атаңдар. 3. Драма дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Драма – сахнада қойылуға арналған, көбінесе диалог түрінде жазылатын шығарма. Драмалық жанрлардың түрлері: трагедия, комедия, драма (тар мағынада). Әр жанрдың ерекшеліктерін атап көрсету: трагедияның қайғылы аяқталуы, комедияның күлкілі болуы, драманың өмір шындығын бейнелеуі. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Драмалық жанрларды ажырату. Оқушыларға әр түрлі драмалық шығармалардың үзінділерін тарату. Оқушылардан әр үзіндінің қай жанрға жататынын анықтауды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар үзінділермен жұмыс істейді, жанрларды анықтайды. Өз жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Кластер" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Драмалық жанрлар" тақырыбында кластер салу. Оқушыларды топқа бөлу. Әр топ драмалық жанрлардың бір түрі (трагедия, комедия, драма) бойынша мысалдар жазып, кластерді толтырады. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Драмалық шығармаларды оқудың қандай пайдасы бар?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар үзінділермен жұмыс жасайды) (Оқушылар кластерді толтырады) (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Жанрларды ажыратудың дұрыстығы. Кластердің толықтығы. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Драма және оның жанрлары туралы не білдік? Рефлексия: "Смайликтер" әдісі. (Оқушылар сабақтан алған әсерлерін смайликтер арқылы көрсетеді). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Драмалық жанрдағы бір шығарманы оқып келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар смайликтерді таңдайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 12

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Трагедия. Трагедияның жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Трагедияның анықтамасын білу. Трагедияның құрылымын талдау. Трагедияның жанрлық ерекшеліктерін анықтай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар трагедияның анықтамасын біледі, трагедияның құрылымын талдайды, трагедияның жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Трагедия. Трагедияның жанрлық ерекшеліктерін талдау". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Драма дегеніміз не? 2. Драмалық жанрларды атаңдар. 3. Трагедия дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Трагедия – қайғылы оқиғаларды суреттейтін, кейіпкерлерінің басына ауыр қасірет түсетін драмалық шығарма. Трагедияның құрылымы: сюжет, композиция, кейіпкерлер. Трагедияның жанрлық ерекшеліктері: қайғылы аяқталуы, қаһарманның қайсар мінезі, сұмдық оқиғалардың бейнеленуі. Мысал ретінде бір трагедияны талдау. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Трагедияны талдау. Оқушыларға бір трагедияны талдауды тапсыру. Талдау жоспары: тақырыбы мен идеясы, сюжеті мен композициясы, кейіпкерлері, тілі. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар трагедияны талдайды. Талдау нәтижелерін дәптерге жазады. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "INSERT" әдісімен тапсырма: Оқушыларға трагедия туралы мәтін тарату. Оқу кезінде мәтінге белгілер қоюды тапсыру ("V" - білемін, "+" - жаңа ақпарат, "?" - түсініксіз). 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Миға шабуыл" әдісі. "Трагедия жанры несімен ерекшеленеді?" деген сұрақ қою. Оқушылар өз ойларын білдіреді, пікірталас жүргізеді. 2.6 Оқушылардың шығармашылық жұмысы: Оқушыларды топқа бөлу. Әр топқа "Трагедия жанрындағы шығармалардың қазіргі заманғы маңызы" тақырыбында эссе жазуды тапсыру.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар трагедияны талдайды). (Оқушылар INSERT кестесін толтырады). (Оқушылар "Миға шабуыл" әдісі бойынша жұмыс істейді). (Оқушылар шығармашылық жұмыс жасайды).

- Тапсырманы орындау дұрыстығы. INSERT кестесін толтыру. Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту. Шығармашылық жұмыс.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Трагедия жанры туралы не білдік? Рефлексия: "Екі жұлдыз, бір тілек" әдісі. (Оқушылар сабақ бойынша екі ұнаған нәрсені және бір ұсынысын айтады). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Басқа бір трагедияны оқып, талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды). (Оқушылар сабақты бағалайды).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік

ҚМЖ № 13

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Комедия. Комедияның жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Комедияның анықтамасын білу. Комедияның құрылымын талдау. Комедияның жанрлық ерекшеліктерін анықтай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар комедияның анықтамасын біледі, комедияның құрылымын талдайды, комедияның жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Комедия. Комедияның жанрлық ерекшеліктерін талдау". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Трагедия дегеніміз не? 2. Трагедияның ерекшеліктерін атаңдар. 3. Комедия дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Комедия – күлкілі оқиғаларды суреттейтін, кейіпкерлерінің мінез-құлқындағы кемшіліктерді сынайтын драмалық шығарма. Комедияның құрылымы: сюжет, композиция, кейіпкерлер. Комедияның жанрлық ерекшеліктері: күлкілі жағдайларды суреттеу, кейіпкерлерді сынау, тәрбиелік мән. Мысал ретінде бір комедияны талдау. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Комедияны талдау. Оқушыларға бір комедияны талдауды тапсыру. Талдау жоспары: тақырыбы мен идеясы, сюжеті мен композициясы, кейіпкерлері, тілі. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар комедияны талдайды. Талдау нәтижелерін дәптерге жазады. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Фишбоун" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Комедия" жанрының ерекшеліктері туралы "фишбоун" сызбасын салу. Оқушылар сызбаны толтырады. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Миға шабуыл" әдісі. "Комедия шығармаларын қандай жағдайларда қолданамыз?" деген сұрақ қою. Оқушылар өз ойларын білдіреді, пікірталас жүргізеді. 2.6 Оқушылардың шығармашылық жұмысы: Оқушыларды топқа бөлу. Әр топқа "Менің көрген қызықты комедиям" тақырыбында эссе жазуды тапсыру.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар комедияны талдайды). (Оқушылар "Фишбоун" сызбасын толтырады) (Оқушылар "Миға шабуыл" әдісі бойынша жұмыс істейді). (Оқушылар шығармашылық жұмыс жасайды).

- Тапсырманы орындау дұрыстығы. "Фишбоун" сызбасының толықтығы. Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту. Шығармашылық жұмыс.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Комедия жанры туралы не білдік? Рефлексия: "Бағдаршам" әдісі. (Оқушылар сабақты түсіну деңгейін бағдаршам түстері арқылы көрсетеді). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Басқа бір комедияны оқып, талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды). (Оқушылар сабақты бағалайды).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 14

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Драма (тар мағынада). Драманың жанрлық ерекшеліктерін талдау.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Драманың анықтамасын білу. Драманың құрылымын талдау. Драманың жанрлық ерекшеліктерін анықтай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар драманың анықтамасын біледі, драманың құрылымын талдайды, драманың жанрлық ерекшеліктерін анықтай алады.





Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Драма (тар мағынада). Драманың жанрлық ерекшеліктерін талдау". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Комедия дегеніміз не? 2. Комедияның құрылымын атаңдар. 3. Драма (тар мағынада) дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді)

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Драма (тар мағынада) – өмір шындығын жан-жақты бейнелейтін, күрделі әлеуметтік немесе психологиялық проблемаларды қозғайтын драмалық шығарма. Драманың құрылымы: сюжет, композиция, кейіпкерлер. Драманың жанрлық ерекшеліктері: өмір шындығын бейнелеу, кейіпкерлердің ішкі жан дүниесін ашу, әлеуметтік проблемаларды қозғау. Мысал ретінде бір драманы талдау. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Драманы талдау. Оқушыларға бір драманы талдауды тапсыру. Талдау жоспары: тақырыбы мен идеясы, сюжеті, кейіпкерлері, тілі. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар драманы талдайды. Талдау нәтижелерін дәптерге жазады. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "INSERT" әдісімен тапсырма: Оқушыларға драма туралы мәтін тарату. Оқу кезінде мәтінге белгілер қоюды тапсыру ("V" - білемін, "+" - жаңа ақпарат, "?" - түсініксіз). 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Драма жанрының маңызы қандай?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар тапсырманы орындайды). (Оқушылар INSERT кестесін толтырады). (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Талдаудың дұрыстығы. INSERT кестесін толтыру. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Драма (тар мағынада) жанрының ерекшеліктері қандай? Рефлексия: "Үш сұрақ" әдісі. Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Драма жанрындағы бір шығарманы оқып, талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар "Үш сұрақ" әдісі бойынша сабақты бағалайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 15

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Әдеби шығарманың идеялық мазмұны.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Идеялық мазмұн ұғымын түсіну. Әдеби шығарманың тақырыбын, идеясын, проблемасын анықтай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар идеялық мазмұн ұғымын түсінеді, әдеби шығарманың тақырыбын, идеясын, проблемасын анықтай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Әдеби шығарманың идеялық мазмұны". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Әдеби шығарманың жанрлары қандай? 2. Әр жанрдың ерекшелігі неде? 3. Шығарманың идеялық мазмұны дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Идеялық мазмұн – шығармадағы негізгі ой, автордың көзқарасы. Идеялық мазмұнды анықтау үшін шығарманың тақырыбын, идеясын, проблемасын білу қажет. Тақырып – шығармада не туралы айтылатыны. Идея – автордың шығарма арқылы айтқысы келген ойы. Проблема – шығармада қозғалған мәселе. Мысалдар келтіру арқылы түсіндіру. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Шығарманың идеялық мазмұнын талдау. Оқушыларға шағын әңгіме тарату. Оқушылардан әңгіменің тақырыбын, идеясын, проблемасын анықтауларын сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар әңгімені оқиды, талдайды. Әңгіменің тақырыбын, идеясын, проблемасын анықтайды. Жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Кластер" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Шығарманың идеялық мазмұны" тақырыбында кластер салу. Оқушыларды топқа бөлу. Әр топ өз тақырыбы бойынша кластер құрастырады. Топтар жұмыстарын қорғайды. Мұғалім толықтырулар енгізеді, бағалайды.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар әңгімемен жұмыс жасайды). (Оқушылар топтарда жұмыс істейді, кластер құрастырады).

- Талдаудың дұрыстығы. Кластердің мазмұны, презентациясы.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Шағын әңгіме. Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Идеялық мазмұн, тақырып, идея, проблема деген не екенін түсіндік пе? Рефлексия: "Бір сөзбен" әдісі. (Оқушылар бүгінгі сабақты бір сөзбен сипаттайды). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Бір әдеби шығарманы оқып, оның идеялық мазмұнын талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды) (Оқушылар сабақ туралы ойларын білдіреді).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

- Күнделік.



ҚМЖ № 16

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Тақырып. Тақырыпты анықтау жолдары.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Тақырып ұғымын түсіну. Шығарманың тақырыбын анықтаудың әдіс-тәсілдерін меңгеру.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар тақырып ұғымын түсінеді, шығарманың тақырыбын анықтай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Тақырып. Тақырыпты анықтау жолдары." Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Идеялық мазмұн дегеніміз не? 2. Шығарманың тақырыбын қалай анықтаймыз?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді)

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Тақырып – шығармада не туралы айтылатыны. Тақырыпты анықтау үшін шығарманың мазмұнына талдау жасау керек. Тақырыпты анықтаудың жолдары: шығарманың атауына мән беру, шығармадағы кейіпкерлерге назар аудару, шығармадағы оқиғаларды талдау. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Тақырыпты анықтау. Оқушыларға әр түрлі әдеби шығармалардың үзінділерін тарату. Оқушылардан әр үзіндінің тақырыбын анықтауды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар үзінділермен жұмыс істейді, тақырыптарды анықтайды. Өз жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Фишбоун" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Тақырып" туралы "фишбоун" сызбасын салу. Оқушыларды топқа бөлу. Әр топ тақырыпты анықтаудың бір жолы бойынша мысалдар тауып жазуды тапсыру. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Тақырыпты білу не үшін маңызды?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар үзінділермен жұмыс жасайды) (Оқушылар "фишбоун" сызбасын толтырады) (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Тақырыпты анықтаудың дұрыстығы. "Фишбоун" сызбасының толықтығы. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Шығарманың тақырыбы туралы не білдік? Рефлексия: "Үш сұрақ" әдісі. (Оқушылар сабақ бойынша үш сұраққа жауап береді: нені білдім? нені үйрендім? нені білгім келеді?). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Әдеби шығарма оқып, тақырыбын анықтау.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар "Үш сұрақ" әдісі бойынша рефлексия жасайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 17

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Идея. Идеяны анықтау жолдары.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Идея ұғымын түсіну. Шығарманың идеясын анықтаудың әдіс-тәсілдерін меңгеру.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар идея ұғымын түсінеді, шығарманың идеясын анықтай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Идея. Идеяны анықтау жолдары". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Тақырып дегеніміз не? 2. Шығарманың тақырыбын қалай анықтаймыз? 3. Идея дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Идея – шығарманың негізгі ойы, автордың шығарма арқылы айтқысы келгені. Идеяны анықтау үшін шығарманы тұтастай талдау қажет. Идеяны анықтаудың жолдары: шығарманың атауына мән беру, кейіпкерлердің іс-әрекеттерін талдау, автордың пікіріне назар аудару. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Идеяны анықтау. Оқушыларға шағын әңгіме тарату. Оқушылардан әңгіменің идеясын анықтауларын сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар әңгімені оқиды, талдайды. Әңгіменің идеясын анықтайды. Жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Фишбоун" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Идея" туралы "фишбоун" сызбасын салу. Оқушылар сызбаны толтырады. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Миға шабуыл" әдісі. "Идеяны анықтау не үшін маңызды?" деген сұрақ қою. Оқушылар өз ойларын білдіреді, пікірталас жүргізеді. 2.6 Оқушылардың шығармашылық жұмысы: Оқушыларды топқа бөлу. Әр топқа "Өмірдің мәні" туралы эссе жазуды тапсыру.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар әңгімемен жұмыс жасайды). (Оқушылар "Фишбоун" сызбасын толтырады) (Оқушылар "Миға шабуыл" әдісі бойынша жұмыс істейді). (Оқушылар шығармашылық жұмыс жасайды).

- Тапсырманы орындау дұрыстығы. "Фишбоун" сызбасының толықтығы. Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту. Шығармашылық жұмыс.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Идеяны қалай анықтайтынымызды түсіндік пе? Рефлексия: "Бағдаршам" әдісі. (Оқушылар сабақты түсіну деңгейін бағдаршам түстері арқылы көрсетеді). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Бір әдеби шығарманы оқып, оның идеясын талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды). (Оқушылар сабақты бағалайды).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 18

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Проблема. Проблематиканы талдау.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Проблема ұғымын түсіну. Шығарманың проблематикасын талдай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар проблема ұғымын түсінеді, шығарманың проблематикасын талдай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Проблема. Проблематиканы талдау." Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Идея дегеніміз не? 2. Шығарманың идеясын қалай анықтаймыз? 3. Проблема дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді)

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Проблема – шығармада көтерілген мәселе, қоғамдық немесе жеке адамдық қайшылық. Проблематика – шығармада көтерілген мәселелердің жиынтығы. Проблематиканы талдау үшін шығарманы терең түсіну, кейіпкерлердің іс-әрекеттеріне, автордың көзқарасына талдау жасау қажет. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Проблематиканы талдау. Оқушыларға әр түрлі әдеби шығармалардың үзінділерін тарату. Оқушылардан әр үзіндінің проблемасын анықтауды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар үзінділермен жұмыс істейді, проблемаларды анықтайды. Өз жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "INSERT" әдісімен тапсырма: Оқушыларға проблема туралы мәтін тарату. Оқу кезінде мәтінге белгілер қоюды тапсыру ("V" - білемін, "+" - жаңа ақпарат, "?" - түсініксіз). 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Проблематиканы білу не үшін маңызды?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар үзінділермен жұмыс жасайды) (Оқушылар INSERT кестесін толтырады) (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Проблемаларды анықтаудың дұрыстығы. INSERT кестесін толтыру. Сыни ұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Шығарманың проблематикасы туралы не білдік? Рефлексия: "Бес саусақ" әдісі. (Оқушылар сабақтан алған әсерлерін, түсінгендерін бес саусақ арқылы бағалайды). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Әдеби шығарма оқып, проблематикасын талдау.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар "Бес саусақ" әдісі бойынша рефлексия жасайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 19



Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Әдеби шығарманың композициясы.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Композиция ұғымын түсіну. Әдеби шығарманың композициялық құрылымын анықтай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар композиция ұғымын түсінеді. Оқушылар әдеби шығарманың композициялық құрылымын анықтай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Әдеби шығарманың композициясы". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Проблема дегеніміз не? 2. Проблематика дегеніміз не? 3. Композиция дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Композиция – шығарманың құрылысы, бөліктерінің орналасу тәртібі. Композицияның элементтері: сюжет, кейіпкерлер жүйесі, бейнелеу құралдары. Композиция шығарманың идеясын ашуға қызмет етеді. Мысалдар келтіру арқылы түсіндіру. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Шығарманың композициясын талдау. Оқушыларға шағын әңгіме тарату. Оқушылардан әңгіменің композициясын талдауды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар әңгімені оқиды, талдайды. Әңгіменің композициялық құрылымын анықтайды. Жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Кластер" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Композиция" тақырыбында кластер салу. Оқушыларды топқа бөлу. Әр топ өз тақырыбы бойынша кластер құрастырады. Топтар жұмыстарын қорғайды. Мұғалім толықтырулар енгізеді, бағалайды.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар әңгімемен жұмыс жасайды). (Оқушылар топтарда жұмыс істейді, кластер құрастырады).

- Талдаудың дұрыстығы. Кластердің мазмұны, презентациясы.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Шағын әңгіме. Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Композиция деген не екенін және оның элементтерін білдік пе? Рефлексия: "Бір сөзбен" әдісі. (Оқушылар бүгінгі сабақты бір сөзбен сипаттайды). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Бір әдеби шығарманы оқып, оның композициясын талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды) (Оқушылар сабақ туралы ойларын білдіреді).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

- Күнделік.



ҚМЖ № 20

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Сюжет. Сюжеттік желіні талдау.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Сюжет ұғымын түсіну. Сюжеттік желінің элементтерін (экспозиция, байланыс, даму, шарықтау шегі, шешім) анықтай алу. Сюжеттік желіні талдай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар сюжет ұғымын түсінеді. Оқушылар сюжеттік желінің элементтерін анықтай алады. Оқушылар сюжеттік желіні талдай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Сюжет. Сюжеттік желіні талдау." Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Композиция дегеніміз не? 2. Композицияның элементтерін атаңдар. 3. Сюжет дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді)

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Сюжет – шығармадағы оқиғалардың өзара байланысы. Сюжеттің элементтері: экспозиция, байланыс, даму, шарықтау шегі, шешім. Сюжеттік желіні талдау шығарманы тереңірек түсінуге көмектеседі. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Сюжеттік желіні талдау. Оқушыларға әр түрлі әдеби шығармалардың үзінділерін тарату. Оқушылардан әр үзіндінің сюжеттік желісін талдауды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар үзінділермен жұмыс істейді, сюжеттік желіні талдайды. Өз жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Фишбоун" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Сюжет" туралы "фишбоун" сызбасын салу. Оқушыларды топқа бөлу. Әр топ сюжеттің бір элементі бойынша мысалдар тауып жазуды тапсыру. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Сюжетті талдау не үшін қажет?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар үзінділермен жұмыс жасайды) (Оқушылар "фишбоун" сызбасын толтырады) (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Сюжетті талдаудың дұрыстығы. "Фишбоун" сызбасының толықтығы. Сыни ұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Шығарманың сюжеті туралы не білдік? Рефлексия: "Смайликтер" әдісі. (Оқушылар сабақтан алған әсерлерін смайликтер арқылы көрсетеді). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Әдеби шығарма оқып, сюжетін талдау.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар смайликтерді таңдайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 21

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Композициялық тәсілдер.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Композициялық тәсілдердің түрлерін (ретроспекция, антитеза, параллелизм, т.б.) білу. Композициялық тәсілдердің қызметін анықтай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар композициялық тәсілдердің түрлерін біледі. Оқушылар композициялық тәсілдердің қызметін анықтай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Композициялық тәсілдер". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Сюжет дегеніміз не? 2. Сюжеттің элементтерін атаңдар. 3. Композициялық тәсілдер дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Композициялық тәсілдер – шығарманың идеясын ашу үшін қолданылатын әдістер. Композициялық тәсілдердің түрлері: ретроспекция, антитеза, параллелизм, т.б. Әр тәсілдің қызметін мысалдармен түсіндіру. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Композициялық тәсілдерді анықтау. Оқушыларға әр түрлі әдеби шығармалардың үзінділерін тарату. Оқушылардан әр үзіндіде қолданылған композициялық тәсілдерді анықтауды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар үзінділермен жұмыс істейді, композициялық тәсілдерді анықтайды. Өз жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Кластер" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Композициялық тәсілдер" тақырыбында кластер салу. Оқушыларды топқа бөлу. Әр топ өз тақырыбы бойынша кластер құрастырады. Топтар жұмыстарын қорғайды. Мұғалім толықтырулар енгізеді, бағалайды.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар үзінділермен жұмыс жасайды). (Оқушылар топтарда жұмыс істейді, кластер құрастырады).

- Талдаудың дұрыстығы. Кластердің мазмұны, презентациясы.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Үзінділер. Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Композициялық тәсілдерді қалай анықтайтынымызды түсіндік пе? Рефлексия: "Бір сөзбен" әдісі. (Оқушылар бүгінгі сабақты бір сөзбен сипаттайды). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Бір әдеби шығарманы оқып, оның композициялық тәсілдерін талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды) (Оқушылар сабақ туралы ойларын білдіреді).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

- Күнделік.



ҚМЖ № 22

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Әдеби шығарманың кейіпкерлері.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Кейіпкер ұғымын түсіну. Кейіпкерлердің түрлерін (басты, қосалқы, эпизодтық) ажырата білу. Кейіпкерлердің мінез-құлқын талдай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар кейіпкер ұғымын түсінеді. Оқушылар кейіпкерлердің түрлерін ажырата алады. Оқушылар кейіпкерлердің мінез-құлқын талдай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Әдеби шығарманың кейіпкерлері." Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Композиция дегеніміз не? 2. Композицияның негізгі элементтерін атаңдар. 3. Кейіпкер дегеніміз кім?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді)

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Кейіпкер – шығармадағы әрекет етуші тұлға. Кейіпкерлердің түрлері: басты кейіпкерлер, қосалқы кейіпкерлер, эпизодтық кейіпкерлер. Кейіпкерлерді талдау шығарманың идеясын ашуға көмектеседі. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Кейіпкерлерді анықтау. Оқушыларға әр түрлі әдеби шығармалардың үзінділерін тарату. Оқушылардан әр үзіндідегі кейіпкерлерді анықтап, түрін ажыратуды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар үзінділермен жұмыс істейді, кейіпкерлерді анықтайды. Өз жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Фишбоун" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Кейіпкерлер" туралы "фишбоун" сызбасын салу. Оқушыларды топқа бөлу. Әр топ кейіпкерлердің бір түрі бойынша мысалдар тауып жазуды тапсыру. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Кейіпкерлерді талдау не үшін қажет?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар үзінділермен жұмыс жасайды) (Оқушылар "фишбоун" сызбасын толтырады) (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Кейіпкерлерді анықтаудың дұрыстығы. "Фишбоун" сызбасының толықтығы. Сыни ұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Шығарманың кейіпкерлері туралы не білдік? Рефлексия: "Үш сұрақ" әдісі. (Оқушылар сабақ бойынша үш сұраққа жауап береді: нені білдім? нені үйрендім? нені білгім келеді?). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Әдеби шығарма оқып, кейіпкерлерді талдау.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар "Үш сұрақ" әдісі бойынша рефлексия жасайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 23

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Кейіпкерлер жүйесі.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Кейіпкерлер жүйесі ұғымын түсіну. Шығармадағы кейіпкерлер арасындағы қарым-қатынасты талдай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар кейіпкерлер жүйесі ұғымын түсінеді. Оқушылар шығармадағы кейіпкерлер арасындағы қарым-қатынасты талдай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Кейіпкерлер жүйесі". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Кейіпкер дегеніміз кім? 2. Кейіпкерлердің қандай түрлері бар? 3. Кейіпкерлер жүйесі дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Кейіпкерлер жүйесі – шығармадағы кейіпкерлердің өзара байланысы мен қарым-қатынасы. Кейіпкерлер жүйесін талдау шығарманың идеясын тереңірек түсінуге мүмкіндік береді. Кейіпкерлер жүйесін талдаудың жолдары: кейіпкерлердің мінез-құлқын, іс-әрекеттерін, сөздерін талдау. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Кейіпкерлер жүйесін талдау. Оқушыларға шағын әңгіме тарату. Оқушылардан әңгіменің кейіпкерлер жүйесін талдауды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар әңгімені оқиды, талдайды. Әңгіменің кейіпкерлер жүйесін анықтайды. Жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Кластер" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Кейіпкерлер жүйесі" тақырыбында кластер салу. Оқушыларды топқа бөлу. Әр топ өз тақырыбы бойынша кластер құрастырады. Топтар жұмыстарын қорғайды. Мұғалім толықтырулар енгізеді, бағалайды.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар әңгімемен жұмыс жасайды). (Оқушылар топтарда жұмыс істейді, кластер құрастырады).

- Талдаудың дұрыстығы. Кластердің мазмұны, презентациясы.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Шағын әңгіме. Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Кейіпкерлер жүйесін қалай талдайтынымызды түсіндік пе? Рефлексия: "Бір сөзбен" әдісі. (Оқушылар бүгінгі сабақты бір сөзбен сипаттайды). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Бір әдеби шығарманы оқып, оның кейіпкерлер жүйесін талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды) (Оқушылар сабақ туралы ойларын білдіреді).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

- Күнделік.



ҚМЖ № 24

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Кейіпкерлердің мінездемесі.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Кейіпкердің мінездемесін жасай алу. Кейіпкердің портретін, іс-әрекетін, сөзін, ойын талдай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар кейіпкердің мінездемесін жасай алады. Оқушылар кейіпкердің портретін, іс-әрекетін, сөзін, ойын талдай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Кейіпкерлердің мінездемесі." Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Кейіпкерлер жүйесі дегеніміз не? 2. Кейіпкерлердің қандай түрлері бар? 3. Кейіпкердің мінездемесі дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді)

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Кейіпкердің мінездемесі – кейіпкердің сыртқы келбеті, мінез-құлқы, іс-әрекеттері, қарым-қатынасы туралы мәлімет. Кейіпкердің мінездемесін ашу үшін шығарманың мәтініне талдау жасау керек. Кейіпкердің мінездемесін ашудың жолдары: кейіпкердің портретіне назар аудару, іс-әрекеттерін талдау, сөздерін талдау, басқа кейіпкерлермен қарым-қатынасын қарастыру. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Кейіпкердің мінездемесін жазу. Оқушыларға шағын әңгіме тарату. Оқушылардан әңгімедегі бір кейіпкердің мінездемесін жазуды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар әңгімені оқиды, талдайды. Әңгімедегі кейіпкердің мінездемесін жазады. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "INSERT" әдісімен тапсырма: Оқушыларға кейіпкердің мінездемесі туралы мәтін тарату. Оқу кезінде мәтінге белгілер қоюды тапсыру ("V" - білемін, "+" - жаңа ақпарат, "?" - түсініксіз). 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Кейіпкердің мінездемесін жазу не үшін маңызды?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар тапсырманы орындайды). (Оқушылар INSERT кестесін толтырады). (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Мінездеменің дұрыс жазылуы. INSERT кестесін толтыру. Сыни ұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Кейіпкердің мінездемесі туралы не білдік? Рефлексия: "Бес саусақ" әдісі. (Оқушылар сабақтан алған әсерлерін, түсінгендерін бес саусақ арқылы бағалайды). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Әдеби шығарма оқып, кейіпкердің мінездемесін жазу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар "Бес саусақ" әдісі бойынша рефлексия жасайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік

ҚМЖ № 25

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Әдеби шығарманың тілі.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Әдеби шығарманың тілінің ерекшеліктерін түсіну. Тілдік бейнелеу құралдарын анықтай алу. Әдеби тілдің нормаларын сақтай отырып, шығарма талдау жасау.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар әдеби шығарманың тілінің ерекшеліктерін түсінеді. Оқушылар тілдік бейнелеу құралдарын анықтай алады. Оқушылар әдеби тілдің нормаларын сақтай отырып, шығарма талдау жасайды.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Әдеби шығарманың тілі". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Кейіпкер дегеніміз кім? 2. Кейіпкерлерді қалай мінездейміз? 3. Әдеби шығарманың тілі дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Әдеби шығарманың тілі – автордың ойын, сезімін, көзқарасын жеткізу құралы. Әдеби тілдің ерекшеліктері: бейнелілігі, эмоционалдылығы, көркемдігі. Әдеби тілдің құралдары: троптар (теңеу, эпитет, метафора), фигуралар (анафора, эпифора, антитеза), т.б. Мысалдар келтіру арқылы түсіндіру. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Әдеби шығарманың тілін талдау. Оқушыларға шағын әңгіме тарату. Оқушылардан әңгіменің тілін талдауды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар әңгімені оқиды, талдайды. Әңгіменің тіліндегі ерекшеліктерді анықтайды. Жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Кластер" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Әдеби шығарманың тілі" тақырыбында кластер салу. Оқушыларды топқа бөлу. Әр топ өз тақырыбы бойынша кластер құрастырады. Топтар жұмыстарын қорғайды. Мұғалім толықтырулар енгізеді, бағалайды.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар әңгімемен жұмыс жасайды). (Оқушылар топтарда жұмыс істейді, кластер құрастырады).

- Талдаудың дұрыстығы. Кластердің мазмұны, презентациясы.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Шағын әңгіме. Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Әдеби шығарманың тілі туралы не білдік? Рефлексия: "Бір сөзбен" әдісі. (Оқушылар бүгінгі сабақты бір сөзбен сипаттайды). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Бір әдеби шығарманы оқып, оның тілін талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды) (Оқушылар сабақ туралы ойларын білдіреді).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

- Күнделік.



ҚМЖ № 26

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Көркемдегіш құралдар.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Көркемдегіш құралдардың түрлерін (теңеу, эпитет, метафора, т.б.) білу. Көркемдегіш құралдардың қызметін анықтай алу. Көркемдегіш құралдарды мәтінде таба алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар көркемдегіш құралдардың түрлерін біледі. Оқушылар көркемдегіш құралдардың қызметін анықтай алады. Оқушылар көркемдегіш құралдарды мәтінде таба алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Көркемдегіш құралдар." Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Әдеби шығарманың тілі қандай қызмет атқарады? 2. Әдеби тілдің ерекшеліктерін атаңдар. 3. Көркемдегіш құралдар дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді)

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Көркемдегіш құралдар – тілді әсерлі, бейнелі ету үшін қолданылатын сөз қолданыстары. Көркемдегіш құралдардың түрлері: теңеу, эпитет, метафора, т.б. Әр көркемдегіш құралдың қызметін мысалдармен түсіндіру. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Көркемдегіш құралдарды табу. Оқушыларға әр түрлі әдеби шығармалардың үзінділерін тарату. Оқушылардан әр үзіндідегі көркемдегіш құралдарды табуды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар үзінділермен жұмыс істейді, көркемдегіш құралдарды табады. Өз жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Фишбоун" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Көркемдегіш құралдар" туралы "фишбоун" сызбасын салу. Оқушыларды топқа бөлу. Әр топ көркемдегіш құралдардың бір түрі бойынша мысалдар тауып жазуды тапсыру. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Көркемдегіш құралдар не үшін қолданылады?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар үзінділермен жұмыс жасайды) (Оқушылар "фишбоун" сызбасын толтырады) (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Көркемдегіш құралдарды табудың дұрыстығы. "Фишбоун" сызбасының толықтығы. Сыни ұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Көркемдегіш құралдар туралы не білдік? Рефлексия: "Үш сұрақ" әдісі. (Оқушылар сабақ бойынша үш сұраққа жауап береді: нені білдім? нені үйрендім? нені білгім келеді?). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Әдеби шығарма оқып, көркемдегіш құралдарды табу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар "Үш сұрақ" әдісі бойынша рефлексия жасайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 27

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Тілдік бейнелер.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Тілдік бейнелердің түрлерін (фонетикалық, лексикалық, грамматикалық) білу. Тілдік бейнелердің қызметін анықтай алу. Тілдік бейнелерді мәтінде таба алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар тілдік бейнелердің түрлерін біледі. Оқушылар тілдік бейнелердің қызметін анықтай алады. Оқушылар тілдік бейнелерді мәтінде таба алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Тілдік бейнелер". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Көркемдегіш құралдар дегеніміз не? 2. Көркемдегіш құралдардың түрлерін атаңдар. 3. Тілдік бейнелер дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Тілдік бейнелер – сөз арқылы жасалған бейнелер, суреттер. Тілдік бейнелер шығарманың көркемдігін арттырады, оқырманның қиялын дамытады. Тілдік бейнелердің түрлері: фонетикалық бейнелер (дыбыстық бейнелер), лексикалық бейнелер (сөз мағыналары арқылы жасалған бейнелер), синтаксистік бейнелер (сөйлем құрылысы арқылы жасалған бейнелер). Мысалдар келтіру арқылы түсіндіру. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Тілдік бейнелерді табу. Оқушыларға әр түрлі әдеби шығармалардың үзінділерін тарату. Оқушылардан әр үзіндідегі тілдік бейнелерді табуды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар үзінділермен жұмыс істейді, тілдік бейнелерді табады. Өз жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Кластер" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Тілдік бейнелер" тақырыбында кластер салу. Оқушыларды топқа бөлу. Әр топ өз тақырыбы бойынша кластер құрастырады. Топтар жұмыстарын қорғайды. Мұғалім толықтырулар енгізеді, бағалайды.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар үзінділермен жұмыс жасайды). (Оқушылар топтарда жұмыс істейді, кластер құрастырады).

- Талдаудың дұрыстығы. Кластердің мазмұны, презентациясы.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Үзінділер. Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Тілдік бейнелер туралы не білдік? Рефлексия: "Бір сөзбен" әдісі. (Оқушылар бүгінгі сабақты бір сөзбен сипаттайды). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Бір әдеби шығарманы оқып, оның тілдік бейнелерін талдап келу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды) (Оқушылар сабақ туралы ойларын білдіреді).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

- Күнделік.



ҚМЖ № 28

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Шығарманың жанрлық ерекшеліктерін талдаудың практикалық маңызы.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Шығарманы талдаудың практикалық маңызын түсіну. Талдау арқылы шығарманы тереңірек түсіну, автордың идеясын ұғыну.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар шығарманы талдаудың практикалық маңызын түсінеді. Оқушылар талдау арқылы шығарманы тереңірек түсінеді, автордың идеясын ұғынады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Шығарманың жанрлық ерекшеліктерін талдаудың практикалық маңызы." Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Тілдік бейнелер дегеніміз не? 2. Тілдік бейнелердің қандай түрлерін білесіңдер? 3. Шығарманы талдаудың практикалық маңызы қандай?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді)

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Шығарманы жанрлық ерекшеліктеріне қарай талдау оқушылардың әдебиеттану білімін тереңдетеді, сыни тұрғыдан ойлау қабілетін дамытады, шығарманы тереңірек түсінуге көмектеседі. Шығарманы талдаудың практикалық маңызы: * Мәтінді терең түсіну. * Автордың ойын анықтау. * Кейіпкерлердің мінез-құлқын талдау. * Көркем тіл құралдарын тану. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Шығарманы талдау арқылы түсінік беру. Оқушыларға әр түрлі әдеби шығармалардың үзінділерін тарату. Оқушылардан жанрлық ерекшеліктеріне сүйене отырып, шығарма туралы түсінік беруді сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар үзінділермен жұмыс істейді, талдау жасайды. Шығармалар туралы түсінік береді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "INSERT" әдісімен тапсырма: Оқушыларға шығарманы талдаудың практикалық маңызы туралы мәтін тарату. Оқу кезінде мәтінге белгілер қоюды тапсыру ("V" - білемін, "+" - жаңа ақпарат, "?" - түсініксіз). 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Шығарманы талдамай-ақ түсінуге бола ма?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар үзінділермен жұмыс жасайды) (Оқушылар INSERT кестесін толтырады) (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Талдаудың дұрыстығы. INSERT кестесін толтыру. Сыни ұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Шығарманы талдаудың практикалық маңызы туралы не білдік? Рефлексия: "Бес саусақ" әдісі. (Оқушылар сабақтан алған әсерлерін, түсінгендерін бес саусақ арқылы бағалайды). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Әдеби шығарма оқып, талдау жасау.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар "Бес саусақ" әдісі бойынша рефлексия жасайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 29

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Әдеби шығарманы интерпретациялау.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Интерпретация ұғымын түсіну. Әдеби шығарманы интерпретациялаудың әдіс-тәсілдерін меңгеру. Шығарманы өз бетінше интерпретациялай алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар интерпретация ұғымын түсінеді. Оқушылар әдеби шығарманы интерпретациялай алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Әдеби шығарманы интерпретациялау". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Шығарманы талдау дегеніміз не? 2. Шығарманы талдаудың практикалық маңызы қандай? 3. Интерпретация дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Интерпретация – әдеби шығарманы түсіндіру, талдау, бағалау. Интерпретация шығарманың терең мағынасын ашуға, автордың идеясын түсінуге көмектеседі. Интерпретациялаудың әдіс-тәсілдері: мәтінді мұқият оқу, талдау, салыстыру, жинақтау, т.б. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Шығарманы интерпретациялау. Оқушыларға шағын өлең тарату. Оқушылардан өлеңді интерпретациялауды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар өлеңді оқиды, талдайды. Өлеңнің мағынасын түсіндіреді, өз ойларын білдіреді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Фишбоун" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Интерпретация" туралы "фишбоун" сызбасын салу. Оқушылар сызбаны толтырады. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Миға шабуыл" әдісі. "Интерпретация жасау не үшін қажет?" деген сұрақ қою. Оқушылар өз ойларын білдіреді, пікірталас жүргізеді. 2.6 Оқушылардың шығармашылық жұмысы: Оқушыларды топқа бөлу. Әр топқа бір шығарманы интерпретациялауды тапсыру.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар өлеңмен жұмыс жасайды). (Оқушылар "Фишбоун" сызбасын толтырады) (Оқушылар "Миға шабуыл" әдісі бойынша жұмыс істейді). (Оқушылар шығармашылық жұмыс жасайды).

- Тапсырманы орындау дұрыстығы. "Фишбоун" сызбасының толықтығы. Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту. Шығармашылық жұмыс.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Әдеби шығарманы интерпретациялау туралы не білдік? Рефлексия: "Бағдаршам" әдісі. (Оқушылар сабақты түсіну деңгейін бағдаршам түстері арқылы көрсетеді). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Бір әдеби шығарманы оқып, оны интерпретациялау.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды). (Оқушылар сабақты бағалайды).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 30

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Интерпретацияның түрлері.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Интерпретацияның түрлерін (тарихи-әдеби, психологиялық, философиялық) білу. Әр түрдің ерекшеліктерін ажырата білу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар интерпретацияның түрлерін біледі. Оқушылар әр түрдің ерекшеліктерін ажырата алады.

Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Интерпретацияның түрлері." Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Интерпретация дегеніміз не? 2. Интерпретация не үшін қажет? 3. Интерпретацияның қандай түрлері бар?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді)

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Интерпретацияның түрлері: тарихи-әдеби интерпретация, психологиялық интерпретация, философиялық интерпретация. Әр түрдің ерекшеліктерін атап көрсету. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Шығарманы интерпретациялау. Оқушыларға әр түрлі әдеби шығармалардың үзінділерін тарату. Оқушылардан әр үзіндіні интерпретациялау түрін анықтауды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар үзінділермен жұмыс істейді, интерпретация түрлерін анықтайды. Өз жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "INSERT" әдісімен тапсырма: Оқушыларға интерпретация түрлері туралы мәтін тарату. Оқу кезінде мәтінге белгілер қоюды тапсыру ("V" - білемін, "+" - жаңа ақпарат, "?" - түсініксіз). 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Интерпретацияның қандай түрі ең маңызды деп ойлайсыңдар?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар тапсырманы орындайды). (Оқушылар INSERT кестесін толтырады). (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Интерпретация түрлерін анықтаудың дұрыстығы. INSERT кестесін толтыру. Сыни ұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Интерпретация түрлері туралы не білдік? Рефлексия: "Бес саусақ" әдісі. (Оқушылар сабақтан алған әсерлерін, түсінгендерін бес саусақ арқылы бағалайды). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Әр түрлі интерпретация түрлеріне мысалдар табу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар "Бес саусақ" әдісі бойынша рефлексия жасайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік

ҚМЖ № 31

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Интерпретациялаудың әдіс-тәсілдері.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Интерпретациялаудың әдіс-тәсілдерін (мәтінді талдау, салыстыру, жинақтау) білу. Әр тәсілдің ерекшеліктерін ажырата білу. Интерпретациялау барысында әдіс-тәсілдерді тиімді қолдана алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар интерпретациялаудың әдіс-тәсілдерін біледі. Оқушылар әр тәсілдің ерекшеліктерін ажырата алады. Оқушылар интерпретациялау барысында әдіс-тәсілдерді тиімді қолданады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Интерпретациялаудың әдіс-тәсілдері". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Интерпретация дегеніміз не? 2. Интерпретация не үшін қажет? 3. Интерпретациялаудың қандай әдіс-тәсілдерін білесіңдер?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Интерпретациялаудың әдіс-тәсілдері – әдеби шығарманы түсіндіру және талдау үшін қолданылатын әдістер. Негізгі әдіс-тәсілдер: мәтінді талдау, салыстыру, жинақтау, т.б. Әр әдіс-тәсілдің ерекшеліктерін мысалдармен түсіндіру. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Шығарманы интерпретациялау. Оқушыларға шағын әңгіме тарату. Оқушылардан әңгімені интерпретациялаудың әдіс-тәсілдерін қолдана отырып, талдауды сұрау. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар әңгімені оқиды, талдайды. Әңгімені интерпретациялаудың әдіс-тәсілдерін қолданады. Жауаптарын дәлелдейді. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жауаптарын талқылау. Дұрыс жауаптар үшін бағалау. 2.4 "Фишбоун" әдісімен тапсырма: Тақтаға "Интерпретациялау әдіс-тәсілдері" туралы "фишбоун" сызбасын салу. Оқушылар сызбаны толтырады. 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Миға шабуыл" әдісі. "Интерпретациялаудың ең тиімді әдіс-тәсілдері қандай?" деген сұрақ қою. Оқушылар өз ойларын білдіреді, пікірталас жүргізеді. 2.6 Оқушылардың шығармашылық жұмысы: Оқушыларды топқа бөлу. Әр топқа бір шығарманы интерпретациялау әдіс-тәсілдерін қолдана отырып, талдауды тапсыру.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар әңгімемен жұмыс жасайды). (Оқушылар "Фишбоун" сызбасын толтырады) (Оқушылар "Миға шабуыл" әдісі бойынша жұмыс істейді). (Оқушылар шығармашылық жұмыс жасайды).

- Тапсырманы орындау дұрыстығы. "Фишбоун" сызбасының толықтығы. Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту. Шығармашылық жұмыс.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Интерпретациялаудың әдіс-тәсілдері туралы не білдік? Рефлексия: "Бағдаршам" әдісі. (Оқушылар сабақты түсіну деңгейін бағдаршам түстері арқылы көрсетеді). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Бір әдеби шығарманы оқып, оны әртүрлі әдіс-тәсілдерді қолданып, интерпретациялау.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды). (Оқушылар сабақты бағалайды).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 32

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Шығармашылық жұмыстар.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Шығармашылық жұмыстардың түрлерін (эссе, өлең, әңгіме) білу. Шығармашылық жұмыстарды жазудың әдіс-тәсілдерін меңгеру. Шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар шығармашылық жұмыстардың түрлерін біледі. Оқушылар шығармашылық жұмыстарды жаза алады. Оқушылардың шығармашылық қабілеттері дамиды.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Шығармашылық жұмыстар." Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Интерпретация дегеніміз не? 2. Интерпретацияның қандай түрлері бар? 3. Шығармашылық жұмыстардың қандай түрлерін білесіңдер?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді)

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Шығармашылық жұмыстар – оқушылардың өз бетінше ойлау және жазу қабілеттерін дамытуға бағытталған жұмыстар. Шығармашылық жұмыстардың түрлері: эссе, өлең, әңгіме, т.б. Шығармашылық жұмыстарды жазудың әдіс-тәсілдері: тақырыпты таңдау, жоспар құру, мәтінді жазу, т.б. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Шығармашылық жұмыс жазу. Оқушыларға әр түрлі тақырыптарда шығармашылық жұмыс жазуды тапсыру. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар шығармашылық жұмыс жазады. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жұмыстарын бағалау. Ең үздік жұмыстарды сыныпқа оқып беру. 2.4 "INSERT" әдісімен тапсырма: Оқушыларға шығармашылық жұмыстар туралы мәтін тарату. Оқу кезінде мәтінге белгілер қоюды тапсыру ("V" - білемін, "+" - жаңа ақпарат, "?" - түсініксіз). 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі. "Шығармашылық жұмыстар оқушылардың дамуына қалай әсер етеді?" деген сұрақ қою. Оқушылар алдымен жеке ойланады, содан кейін жұпта талқылайды, соңында ойларын сыныппен бөліседі.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар шығармашылық жұмыс жазады). (Оқушылар INSERT кестесін толтырады). (Оқушылар "Ойлан, жұптас, бөліс" әдісі бойынша жұмыс істейді)

- Шығармашылық жұмыстың сапасы. INSERT кестесін толтыру. Сыни ұрғыдан ойлау қабілеті.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Шығармашылық жұмыстар туралы не білдік? Рефлексия: "Бес саусақ" әдісі. (Оқушылар сабақтан алған әсерлерін, түсінгендерін бес саусақ арқылы бағалайды). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Үйде шығармашылық жұмыс жазу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды, сұрақтар қояды). (Оқушылар "Бес саусақ" әдісі бойынша рефлексия жасайды)

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 33

Бөлім:

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні


Күні:


Сынып:


Сабақтың тақырыбы

Эссе жазу.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Эссенің анықтамасын білу. Эссе жазудың ерекшеліктерін түсіну. Эссе жаза алу.

Сабақтың мақсаты

Оқушылар эссенің анықтамасын біледі. Оқушылар эссе жазудың ерекшеліктерін түсінеді. Оқушылар эссе жаза алады.



Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгінгі сабақтың тақырыбы: "Эссе жазу". Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар. Білімді тексеру сұрақтары: 1. Шығармашылық жұмыстар дегеніміз не? 2. Шығармашылық жұмыстардың қандай түрлерін білесіңдер? 3. Эссе дегеніміз не?

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады). (Оқушылар сұрақтарға жауап береді).

Ауызша бағалау

Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Дәріс. Жаңа материалды оқып үйрену. Эссе – автордың жеке көзқарасын білдіретін шағын көлемді шығарма. Эссенің ерекшеліктері: еркін композиция, автордың жеке пікірі, эмоционалдылық. Эссе жазу жоспары: тақырыпты таңдау, мәселені қою, өз пікірін білдіру, дәлелдер келтіру, қорытынды жасау. Материал алынған дереккөздер: Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). 2. Тәжірибелік бөлім. Материалды бекіту. 2.1 Тапсырма: Эссе жазу. Оқушыларға әр түрлі тақырыптарда эссе жазуды тапсыру. 2.2 Оқушылардың іс-әрекеті: Оқушылар эссе жазады. 2.3 Бағалау: Оқушылардың жұмыстарын бағалау. Ең үздік жұмыстарды сыныпқа оқып беру. 2.4 "INSERT" әдісімен тапсырма: Оқушыларға эссе жазу туралы мәтін тарату. Оқу кезінде мәтінге белгілер қоюды тапсыру ("V" - білемін, "+" - жаңа ақпарат, "?" - түсініксіз). 2.5 Сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға арналған тапсырма: "Миға шабуыл" әдісі. "Эссе жазудың қиындықтары қандай?" деген сұрақ қою. Оқушылар өз ойларын білдіреді, пікірталас жүргізеді. 2.6 Оқушылардың шығармашылық жұмысы: Оқушыларды топқа бөлу. Әр топқа берілген тақырып бойынша эссе жазуды тапсыру.

- (Оқушылар мұғалімді тыңдайды, конспект жасайды). (Оқушылар эссе жазады). (Оқушылар INSERT кестесін толтырады) (Оқушылар "Миға шабуыл" әдісі бойынша жұмыс істейді). (Оқушылар шығармашылық жұмыс жасайды).

- Тапсырманы орындау дұрыстығы. INSERT кестесін толтыру. Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту. Шығармашылық жұмыс.

- Әдебиеттану оқулығы (тиісті сынып). Флипчарт, маркерлер.

Сабақтың соңы

- Бүгінгі сабақта не үйрендік? Эссе жазуды үйрендік пе? Рефлексия: "Екі жұлдыз, бір тілек" әдісі. (Оқушылар сабақ бойынша екі ұнаған нәрсені және бір ұсынысын айтады). Үй тапсырмасы: Оқулықтан берілген беттерді оқу. Үйде эссе жазу.

- (Оқушылар сабақты қорытындылайды). (Оқушылар сабақты бағалайды).

- Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі. Рефлексия.

Күнделік



ҚМЖ № 34

Бөлім:

Қазақ тілі


Мұғалімнің аты-жөні



Күні:



Сынып:



Сабақтың тақырыбы

Қорытынды.


Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Өтілген материалды қайталау. Білімдерін тексеру және бағалау.


Сабақтың мақсаты

Оқушылар өтілген материалды қайталайды және жүйелейді. Оқушылар білімдерін тексереді және бағалайды.


Кезең/Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар! Бүгін бізде қорытынды сабақ. Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарыңызды дайындаңыздар.

- Сәлеметсіз бе! (Оқушылар сабаққа дайындалады).


Тақта, маркер, оқулық

Сабақтың ортасы

1. Қайталау. Курс бойынша өтілген материалды қайталау (сұрақ-жауап арқылы). Оқушылардың білімін тексеру. 2. Тест жұмысы. Оқушыларға тест тапсырмаларын тарату. Оқушылардың білімін тексеру және бағалау. 3. Қорытындылау. Курс барысында жеткен табыстарды атап өту. Оқушыларды мадақтау.

- (Оқушылар мұғалімнің сұрақтарына жауап береді). (Оқушылар тест тапсырмаларын орындайды).

- Тест жұмысы бойынша бағалау.

- Тест тапсырмалары.

Сабақтың соңы

- Сабақ аяқталды. Оқушылармен қоштасу.

- (Оқушылар мұғаліммен қоштасады).

























Мазмұны

1.Түсінік хаты

2. Тұрақтылау (мазмұндық) бөлімі

3. Нормативтік бөлім

4.Ақпараттық-әдістемелік бөлім

5.Пайдаланылған әдебиеттер

6.Оқу - әдістемелік нұсқаулық





Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
10.03.2025
350
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі