Тақырып: «Күлгін орман ғажайыптары»

(В.Воскобовичтің дамытушылық ойындары)

«Күлгін орман ғажайыптары»

Мақсаты: Воскобовичтің ойындары арқылы балалардың танымдық, логикалық, ойлау дағдыларын арттыру.

Міндеттері:

• Балаларға Воскобовичтің ойындарын ереже арқылы ойнауды үйрету;

• Байқағыштықтарын, қиялдарын, есте сақтау қабілеттерін, ойлау қабілеттерін, назарлары мен шығармашылық қабілеттерін дамыту;

• Жеке және ұжымдық жұмыста бірлесіп ұқыпты жұмыс жасай алуға тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• В. Воскобовичтің дамытушылық ойындарын меңгереді;

•  бала өзі де байқамай сандар мен әріптерді үйренеді;

• түс пен түрді танып есіне сақтайды;

• санауға, кеңістікті бағдарлауға үйренеді;

• қолдың ұсақ моторикасын жаттықтырады;

• тілін , ойын, зейінін, есін, қиялын жетілдіреді;

• ойын тапсырмалары мен жаттығуларының вариативтігі.

Өзектілігі

Воскобовичтің ойындарының өзектілігі баланың дамуына арналған орта ұйымдастыру.Баланың өз бетімен жұмыс жасауына кедергі келтірмеу, тек қана бір жағдайда көмектесу керек, тек қана өзі көмек сұрағанда. Балаға айналаны қоршаған ортаны тануға көмектесу, соған арнайы жағдай туғызу. Баланың қызығушылығын ояту, дамыту. Мектепке дейінгі ұйымның тұтас педагогикалық үрдісінде дамытушы ортаның рөлі. С.Л.Новоселованың пікірінше, дамытушы заттық орта балалардың дербес шығармашылық және ойын әрекеттерін ұйымдастыру үшін қажетті материалдар, ойыншықтар, құралдар, іс-әрекетінің материалдық нысаналардың жүйесі. Оның басты бағыттарының бірі балаларды әлеуметтендіру және оған сәйкес заттық дамытушы орта құру. «Заттық ортаны» осылайша игерудің баланың тұлғалық жағын дамыту, бұйымдық әлемге шығармашылық көз қарасын ояту үшін зор маңызы бар. Баланы әлеуметтендіруде дамытушы заттық ортаны құрудың педагогикалық талаптарға сәйкестігі болашақтың зерттеу мәселесі деп есептейміз. Заттық орта әр түрлі: ақыл-ой, эстетикалық, елжандық , дене, адамгершілік т.б тәрбие түрлерімен қоса жеке тұлғаның дамуына негіз болады. Соған байланысты заттық ортаны мектепке дейінгі педагогикалық құрамның бір бөлігі деп айтуға болады. Заттық ортаны алдымен қоршаған ортадағы болмысты қабылдау мен түйсікке негізделеді. Айналадағы қоршаған ортаны, заттар мен құбылыстарды көру, есту қабылдау арқылы өзіндік үрдістер: ес, қиял, ойлау пайда болады. Бір нәрсені еске түсіру үшін алдымен оны көру не есту керек. емес. Психологиялық дамуда заттық үрдісінің рөлін бағалай отырып, белгілі бір білім мен дағдыны меңгеруде баланың жеке қабілетін ескеру өте маңызды. Ақыл-ой және дене еңбегінің барлық түрлерінде, баланы болашаққа қоғамдық іс-әрекетке даярлауда, оның сезімдік қабілетін дамыту қажет, яғни түстерді, пішіндерді, дыбыстарды дәл және дұрыс айыра білуге үйрету, қоршаған ортадағы құбылыстардың өзіндік қасиеттерін дұрыс қабылдау қажет.

Мектепке дейінгі оқу тәрбие жүйесін жетілдіру мақсатында шынайы өмірде тиімді ету қабілеттерін дамыту үшін – Воскобовичтің әдісін қолдану тиімді деп білдім.

Түсінік хат

Ойын – балалардың танымын, тіл байлығын, сөзбік қорын дамытудың ең тиімді жолы болып саналады. Мектепке дейінгі мекемеде ойынның бірнеше түрі (дидактикалық, театрлық, сюжетті- рөлдік, қимылды т.б) кеңінен қолданылады. Мен өз іс тәжірибемде Вячеслав Вадимович Воскобовичтің «Коврограф Воскобовича”, «Коврограф Ларчик” ойындарына сүйене отырып, ойындар дайындау үстіндемін . Осы бағытта жұмыс жасауға кірістім. Бұл ойындардың мақсаты ойлау операцияларын дамыту болып табылады. Ерте балалық шақ балалардың дене мүшелерінің әсіресе ми функциясының дамуының ерекше кезең. Мен өзімнің іс-тәжірибемді Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартын, мектепке дейінгі кіші жастағы балаларды тәрбиелеу мен оқытуға арналған ‘’Зерек бала” бағдарламасын басшылыққа ала отырып, осы тақырыпқа байланысты пәндік дамытушы орта құрдым.

Балаларға бағдарламаны меңгеруге дамытушылық орта ұйымдастыру. Дамытушы орта деп ойын материалдарын және әр түрлі заттармен қамтылған рацональді түрде ұйымдастырылған және табиғи заттармен жабдықталған кеңістікті айтамыз. Вячеслав Вадимович Воскобовичтің ойындары дамытушы ортаға өте жақсы енеді. Оның ойындары көп функционалдығымен ерекшеленіп балалардың ойынға деген құштарлығын оятып, көңілін аудартады.Сонымен қатар өз тобымда да баланың жас ерекшелігіне сай дамытушы орта жасақтадым, яғни тақталар ілдім. Бұл жұмыста ата- аналар көп көмек көрсетеді. Бұл ойындар балаларға ұнаса,онда ол барлық кезеңде де ойналады. Ал ата- аналар баласының ұйымдастырылған оқу іс- әрекетінен тыс уақыттағы жұмыстарынан да хабардар болып отырады.

Воскобович ойындары несімен қызықты?

1. Конструктивтік элементтерімен.

Мысалы алатын болсақ , "Геоконта" – құрастыру құралы ретінде динамикалық «резеңке", "Воскобович шаршысында" – қаттылық пен иілгіштік бірге, "Мөлдір шаршыда" – мөлдір пластинка мөлдір емес бөлігімен, "Затейник-бауда" – бау және т.б. Ойын қатысушыларының жас ерекшеліктерінің кеңдігімен. Бір ойын ұш жастағы да, жеті жастағы балаларды да, кейде орта мектеп оқушылары да қатыса алады. Сәбилер үшін де және ересек жастағы балалар үшін де бір-екі әрекеттен тұратын және қиын көп сатылық міндеттерді орындауға мүмкіндік береді.

2 . Көп функционалдығы. Бір ойынның көмегімен көптеген білім беру міндеттерін шешуге болады. Өзі сезбей-ақ сәбилер цифрлар мен әріптерді меңгере бастайды; түс, пішінді біледі және есінде сақтайды; қолдың ұсақ моторикасын шынықтырады; тілін, ойын, зейінін, есте сақтауын, қиялын жетілдіреді. Ойындар оқу, математикалық  дағдылар, құрастыру, шығармашылық қабілеттерін дамыту тәсілдері  арқылы жүреді.

"Ура! Мен оқимын" кешені – ойынның ынталандырушы материалдары арқылы оқуға үйрететін,  авторлық  көзқарасы, зейін мен фонетикалық-фонематикалық  естуін дамытатын авторлық  өлеңдері мен әндерімен байытылған. Басқа дидактикалық кешендерден айырмашылығы  материал қарапайым берілген, бұны қосымша оқусыз-ақ ата-аналар да, педагогтар және тәрбиешілерде пайдалана алады.

3. Шығармашылық мүмкіндігімен. Қандай ойынмен бала барлығынан көбірек ойнайды? әрине, балаға өз ойын іске асыруға мүмкіндік беретін ойынмен ойнайды. «Сиқырлы басқатырғыштар», түрлі-түсті «әйнектермен», «Геоконтпен»,«Воскобович шаршысымен» неше түрлі қызықты нәрселерді ойлап және оларды осы ойындардың бөлшектерінен құрастыруға болады: машиналар, ұшақтар, кемелер, көбелектер мен құстар, батырлар мен ханшайымдарды – бүкіл ертегін әлемін құрастыра алады! Ойындар ересектерге де шығармашылық пен жұмыс істеуге мүмкіндік береді.

 4. Бейнелілік және әмбебаптылық. Бұл ең негізгісі, осы арқылы басқа ойындардан Восковобич ойындары ерекшеленеді. Ойындар ертегі әлемімен, ерекше тілімен толықтырылған, бұл тілді біз, ересектер, тиімді сөз тіркестерімен алмастырып алғанбыз. Барлық ойындар ең басты қатысушыға-балаға бағытталған. Ертегі-тапсырмалар, мейірімді кейіпкерлер, ержүрек сәби Гео, айлакер, бірақ қарапайым Всюсь, қызықты Магнолик ойын барысында баланы сүйемелдеу арқылы, оларға тек ғана математика, оқу, логиканы да, сонымен қатар, адамгершілік қарым-қатынастарға, ойынға қатысып отырған ересектермен де ортақ тіл табысуға көмектеседі.Жастың  мотивациялық әрекет акценттеріне – қызығушылық, бейнелік, қол жетімділік, стандартқа сай еместігі, қабылдау жаңашылдығы, сан-қилылығы – ойындар шеттетеді, зейінді, қызығушылықты жинақтайды, және баланы шешу үрдісіне әрдайым тартады. Бала міндетті түрде жағдайға кіреді, нақты алгоритм талап ететін, әрекеттердің жүйелілігі, ұсынылған тапсырмаларды, мақсаттарды, шешімдер нұсқаларын іздейді.

5. Ойынның көңіл-күй мәдениеті

Балалар туралы, тәрбиелеу мен дамыту туралы сөз қозғаған кезде біз, ересектер, өте салмақты болып қаламыз. Көптеген педагогикалық  тәсілдерді зерделеген кезде ойын туралы жарғы, концепция, ережелерді есімізге салады. Бірақ ойын – көңілді іс. Сондықтан, осы ойындардың маңызды ерекшелігі болып балалар теңдік, қолдау тілі деп қабылдайды, қиын болған кезде қарым-қатынас жеңілділігі сықақ пен сынды түсінеді.

6. Пайдалану мүмкіндігінің әр түрлілігі.

Осы ойындардың үй жағдайында да,  ойын жинақтарында да, сонымен қатар, балабақшалардың топтарында да, мектептерде де, жеке және түзету практикасында да пайдалануға мүмкіндік береді. Ойындарды  білім берудің әр түрлі модельдерінде қолдануға болады. Бұл тәрбиеші мен мектеп педагогына жеке және түзету жұмыстарын жұргізуге мұмкіндік береді, бұл топпен, сыныпта сабақты ұйымдастыру ұшін материал бола алады. Сонымен қатар, жеке материал ретінде де, топтық жалпы көрнекілік ретінде де пайдалануға болады (мысалы «Геоконт», «Ларчик» кешені – үлкен көлемді).

7. Ойын таңдаудағы басымдылық

Көптеген педагогтардың тәжірибесі «Воскобовичтің дамыту ойындары» бойынша сабақтар барысында көңілдерін аудару ұшін бір рет ережелер мен міндеттерді түсіндіріп беруді ұйымдастыру жеткілікті екендігін айтып отыр, ал материалдардың қол жетімділігі мен технологиялығы балаларға ойынмен қарым-қатынас жасау арқылы өзі ұшін жаңалықтар мен жаңа жақтарын ашуға мүмкіндік береді.

Воскобовичтің дамытушы ойындары. Геоконт

Халық оны «шегелері бар тақтайша» деп атайды. "Геоконт" ойынының  нәтижесінде балалардың қол және саусақ моторикалары, сенсорлық қабілеттері (түс, түр, пішін), ойлау процестері (сөздік модель бойынша құрастыру, симметрия және симметриялы емес фигураларды құрастыру, заңдылықты табу және бекіту)

Геоконт – құрастыру ойыны – бұл Геометрия әлеміне алғашқы қадам. балалардың логикалық ойлау қабілеттерімен, түрлі геометриялық пішіндерді есте сақтау қабілеттерімен бірге, түрлі пішіндегі заттарды жасай алады.

Сәуле,кесінді,шаршы,бұрыш – Геоконт ойынының құрамы.

Геоконт – түрлі-түсті резинкалар жиынтығынан және ерекше орналасқан пластмасс шегелері бар планшет. Планшеттен басқа құрамына түрлі-түсті есептері бар кітапша жатады. 3-9 жасарларға арналған.

Воскобович шаршысы (Ойын шаршысы)

Осы ойынның «халықтық» атаулары көп – «үйеңкі жапырағы», «жаулық».  Ойын шаршысы" иілмелі негізге бекітілген бір-бірінен біршама қашықтықта орналасқан 32 қатты ұшбұрыштан тұрады. Осындай құрылымына қарай шаршы жақсы трансформацияланады. Шаршы тығыз матадан жасалған, екі жағынан контрасты түсті жеңіл пластиктен жасалған ұшбұрыш жапсырылған .

Шаршылар екі түсті және төрт түсті болуы мүмкін. Балалардың кіші моторикасын, кеңістікті қабылдау, қиялдау, логика және есептеу дағдыларын дамытуға бағытталған. «Ұлы шаршының шегі болмайды» деп осы шаршы туралы айтылған. Баланың қолында қызықты материал, ол әр түрлі қалыптағы геометриялық пішіндерге, «оригами» принципі бойынша ойыншыққа, көлемді пішіндерге трансформацияланады. Бұл шаршы тек ғана ойнауға ғана емес, сонымен қатар, кеңістікті қабылдау, жеңіл моториканы да дамытуға да, геометрия, кеңістік координациясымен, көлем негіздерімен, есептеу материалы, модельдеу негізі үшін, жастарына қарамай шығармашылықты дамытуға да көмек береді.

Сиқырлы гүл -сәби «Сиқырлы гүл» арқылы түстерді меңгере алады, жапырақтардан әр түрлі фигураларды құрастыру арқылы Долька қыздың құпияларын шешуге көмектеседі.

Игровизор-"ұзақ  ойналатын" папка. Жоғарғы мөлдір қағаз бетіне фломастермен сурет салуға болады, оларды бояу барысында қате жібердім деп қорықпауға болады. Өйткені, ол қателерді майлықпен оңай өшіруге болады, сондықтан тапсырмалары бар парақтар қажет емес. Игровизор кешенінде әр түрлі қосымшалар бар.

Әріптер лабиринті .Лабиринтте сөздер шашылып қалады. Шашылып қалған әріп - моншақтарды жинау және сөздерді оқығаннан олардан сөздер құрастыру қызықтырақ! Лабиринттегі дұрыс емес жолды майлықпен сүртіп тастап қайтадан жаңа жол салуға болады.

Бізді қоршаған заттық әлем. Қандай ауа-райында резеңке етік киюге болады, кофе шайнегін қайда қою керек, жас аспазға түскі ас дайындауға қалай көмек беру қажет. Құрал балаға дұрыс жауап таңдауға көмектеседі.

Кілемграф  ойын арқылы білім беретін кешен, мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында кеңінен қолданылатын фланеллеграфты ауыстыра алады. Кілемграф ойын түрінде әр түрлі міндеттерді шешуге мүмкіндік береді.

Сауаттылықты қалыптастыруға арналған ойындар.

Воскобович Зайцевтің құрастыру (складушки) ойын әрі қарай дамытты: бейнелері бар суреттер салды және анықталған складтардағы өлеңді жолдарды жазды.

Складушки. Складушки ойын-құралы склад жүйесі бойынша балаларды (3-4ж) оқуға ерте үйретуге арналған. Құралда 21 үлестірме бар, онда әр үлестірменің оң және сол жақтарына тік ба?андар түрінде складтар көрсетілген. Әр үлестірмедегі екі складты баған складты үйді бейнелейді. Суреттер, өлеңдер, музыка осы үйлерді бейнелерін құрайды, басқаша айтқанда, оқытудың складтық жүйесін бейнелейді. Енді Складинск қаласын елестетіп көрейік. Онда 20 үйшік бар, онда Боря туралы өлең, қаз туралы және басқалар туралы өлеңдер тұрады. Сонымен қатар, күн үйлер бар (А О У Ы Э Я Ё Ю И Е). Осындай үйлерде күн тұрады.

Воскобовичтің  теремоктары. Бұл балаларды ерте оқуға дайындау үшін арналған керемет оқу моделі. Бірегей құрылым, әріптер жиынтығы, көрнекілік, бейнелілік, буындар мен сөздерді «құрастыру» жеңілділігі бұл ойынды «Ұзақ ойналатын шаттыққа» айналдырады. Воскобовичтің  теремоктары-базалық  құрылым. Текше бар, теремок бар. Текше теремокқа салынады – буын шығады. Осындай құрастыру балаларға дыбыстардың буынға айналу принципін түсінуіне көмектеседі. Теремоктар текшелермен  байланысады және сол арқылы сөздер құрастырылады. Кешенде барлығы 12 текше, 12 теремок бар – өте жинақы, ыңғайлы конструкция.

«Баулау» Балалардың ұсақ саусақ моторикасын дамытуға қолайлы ойын болып саналады.Сонымен қатар түрлі- түсті баулар арқылы түстерді ажыратуға үйренеді.

Ғажайып сегіздік: ұсақ саусақ моторикасын дамытады, логикалық және шығармашылық ойлалауын арттырады, түстерді ажырату және түсті есте сақтау, танымдық белсенділігі дамиды. Санау қабілеттері дағдыланады. Құрал жазық үлкен тақтайшадан тұрады (7дана), екі жағы боялған, беткі жағы кемпірқосақтың бір түсі болады, ал арғы жағы барлығы бірдей бір түсті болады. Жиынтығында сегіз құрылымы сызылған ойын алаңы болады.

Математикалық себет: Балаларға шотты бекіту, сандар құрамын анықтауға және қосу мен азайту ұғымдарын түсінуге көмектеседі. Ертегі сюжеті бойынша жануарлар мен сандар: Кірпі-бір, қоян-екі, тышқан-үш және т.б саңырауқұлақтарды себетке жинайды, оларды санап, жануарларға тең саңырауқұлақтар санын таратады да,қайсысында көп, қайсысында аз екенін тексереді

«Брызг – брызг» кемесі ойыны баланың логикалық қабілеттерін дамытады: 1.Ой –өрістерін, зейіндерін, есте сақтау қабілеттерін тіл байлығын,зеректілігін 2.Ұсақ бұлшық еттерін жаттықтырады. 3.Баланың сан,санау,сан құрамы туралы білімдерін жетілдіреді.

Воскобовичтің технологиясы – Ойынның ертегілік лабиринттері

Ерте дамытудың әдетте екі жолы бар: біреуі – теориялық ережелерден практикалық негіздеуге, екіншісі- керісінше – практикалық тәжірибеден, оны жалпылаудан теориялық негіздеуге бағытталған. Воскобович технолгиясы – практикадан теорияға қарай жүретін жол.

Ойын плюс ертегі

«Ойынның ертегілік лабиринттері» технологиясының бірінші принципі болып мектепке дейінгі жастағы балаларды ойын арқылы оқыту. «Ойынның ертегілік лабиринттері» технологиясы- анықталған сюжетті (ойын және ертегіні) іске асыру барысындағы ересектер мен балалардың ойын түрі арқылы әрекеттесуі. Бұл жерде білім беру міндеттері мазмұнға кірітірілген. Дамытушы ойындар сәбилерге білім алуды қызықты қойылым ретінде береді, мотивациялық сипаттағы мәселелерді шешеді, үйреніп жатқан білім, білік, дағдыларына қызығушылық туғызады.. Ойын әдетінде балаларды да, ересектерді де бей-жай қалдыра алмайды және оларға шығармашылықтарын қосуға серпіліс береді.

Дамытушы орта - Күлгін орман (Фиолетовый лес)-онда бірінші рет Күлгін орман бейнесі пайда болды.  Күлгін орман өте әр түрлі, оларды фанерьден, ковралиннен, қабырғада, матада сурет ретінде пайда бола бастады. Негізінде, дамытушы сенсомоторлық  аймақ  құрылады. Бала онда өздігінен әрекет етеді: ойнайды, құрастырады, ересектермен әрекеттесу арқылы алған біліктерін жаттықтырады. Күлгін орманда міндетті түрде ертегі кейіпкерлері  болады.

Бұлар – бүлдіршіндердің сенсорлық тәрбиесінің, сезім мүшесінің дамуына, айналадағы болмысты танып-түсінуге әрекет жасап, логикалық және  басқа да қасиеттерін қалыптастырудың ең негізгі кезеңі болып табылады.

Қолданылған әдебиеттер

1. Бражников А. Интеллектуальные игры как способ привлечения детей к чтению. Москва: Чистые пруды, 2008. «Фиолетовый лес»

2. Воскобович  В.В. Технология интенсивного интеллектуального развития детей дошкольного возраста 3-7 лет “Сказочные лабиринты игры”. СПб.: НИИ “Гириконд”, 2000.

3. Сумнительная С. И., Сумнительный К. Е. Домашняя школа Монтессори. Москва. “Карапуз Дидактика”, 2005.

4. Толстикова О. В., Савельева О.В., Иванова Т.В. Современные педагогические технологии образования детей дошкольного возраста: методическое пособие. Екатеринбург: ИРО, 2013.

5. Харько Т.Г. , Воскобович В.В. Игровая технология интеллектуально-творческого развития детей дошкольного возраста 3-7 лет «Сказочные лабиринты игры.»

6.Источник: http://www.2mm.ru/razvitie/282/

7.Левагиной М.Г. Статья подготовлена воспитателем высшей квалификационной категории

8. Янушко Е.А. Развитие мелкой моторики рук у детей

Бағдарламаның бөлімі

№	Тақырыбы	Мақсаты	Сағат саны	Мерзімі	Ескерту
1	Вячеслав Вадимович Воскобович жайлы мәлімет беріп таныстыру	Балаларға Ресей инженер-физигі, Воскобович Вячеслав Вадимович жайлы түсінік беру. Ойындарымен таныстыру.	1
2	«Геоконт» ойыны жайлы түсінік беру	Мектеп алды бала өздігінен күрделі тапсырмаларды орындайды тіпті геометрияның негіздерін ойын түрінде игере бастайды.	1
3	Диагностика (бастапқы)	Балалардың интеллектуалдық деңгейлерін анықтау	1
4	Жүктеу ЖИ арқылы жасау ЖИ арқылы жасау Бөлісу 1 - айлық Материал тарифі -96% жеңілдік 00 05 00 ҚМЖ Ашық сабақ Тәрбие сағаты Презентация БЖБ, ТЖБ тесттер Көрнекіліктер Балабақшаға арнарлған құжаттар Мақала, Эссе Дидактикалық ойындар және тағы басқа 400 000 материал Барлық 400 000 материалдарды шексіз жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз 1 990 ₸ 49 000₸ 1 айға қосылу Таңдау Материалға шағымдану Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз Жариялаған: Сутжанова Жасмина Ерболовна 23 Қаңтар 2022 1876 Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз Шағымды қалдыру "Күлгін орман ғажайыптары" (Воскобовичтің дамытушылық ойындары) Тақырып бойынша 11 материал табылды "Күлгін орман ғажайыптары" (Воскобовичтің дамытушылық ойындары) Материал туралы қысқаша түсінік Воскобовичтің дамытушылық ойындары арқылы баланың танымдық, логикалық, кеңістікте бағдарлау дағдыларын дамытуға болады. Материалды жүктеу Материалдың қысқаша нұсқасы Тақырып: «Күлгін орман ғажайыптары» (В.Воскобовичтің дамытушылық ойындары) «Күлгін орман ғажайыптары» Мақсаты: Воскобовичтің ойындары арқылы балалардың танымдық, логикалық, ойлау дағдыларын арттыру. Міндеттері: Балаларға Воскобовичтің ойындарын ереже арқылы ойнауды үйрету; Байқағыштықтарын, қиялдарын, есте сақтау қабілеттерін, ойлау қабілеттерін, назарлары мен шығармашылық қабілеттерін дамыту; Жеке және ұжымдық жұмыста бірлесіп ұқыпты жұмыс жасай алуға тәрбиелеу. Күтілетін нәтиже: В. Воскобовичтің дамытушылық ойындарын меңгереді;  бала өзі де байқамай сандар мен әріптерді үйренеді; түс пен түрді танып есіне сақтайды; санауға, кеңістікті бағдарлауға үйренеді; қолдың ұсақ моторикасын жаттықтырады; тілін , ойын, зейінін, есін, қиялын жетілдіреді; ойын тапсырмалары мен жаттығуларының вариативтігі. Өзектілігі Воскобовичтің ойындарының өзектілігі баланың дамуына арналған орта ұйымдастыру.Баланың өз бетімен жұмыс жасауына кедергі келтірмеу, тек қана бір жағдайда көмектесу керек, тек қана өзі көмек сұрағанда. Балаға айналаны қоршаған ортаны тануға көмектесу, соған арнайы жағдай туғызу. Баланың қызығушылығын ояту, дамыту. Мектепке дейінгі ұйымның тұтас педагогикалық үрдісінде дамытушы ортаның рөлі. С.Л.Новоселованың пікірінше, дамытушы заттық орта балалардың дербес шығармашылық және ойын әрекеттерін ұйымдастыру үшін қажетті материалдар, ойыншықтар, құралдар, іс-әрекетінің материалдық нысаналардың жүйесі. Оның басты бағыттарының бірі балаларды әлеуметтендіру және оған сәйкес заттық дамытушы орта құру. «Заттық ортаны» осылайша игерудің баланың тұлғалық жағын дамыту, бұйымдық әлемге шығармашылық көз қарасын ояту үшін зор маңызы бар. Баланы әлеуметтендіруде дамытушы заттық ортаны құрудың педагогикалық талаптарға сәйкестігі болашақтың зерттеу мәселесі деп есептейміз. Заттық орта әр түрлі: ақыл-ой, эстетикалық, елжандық , дене, адамгершілік т.б тәрбие түрлерімен қоса жеке тұлғаның дамуына негіз болады. Соған байланысты заттық ортаны мектепке дейінгі педагогикалық құрамның бір бөлігі деп айтуға болады. Заттық ортаны алдымен қоршаған ортадағы болмысты қабылдау мен түйсікке негізделеді. Айналадағы қоршаған ортаны, заттар мен құбылыстарды көру, есту қабылдау арқылы өзіндік үрдістер: ес, қиял, ойлау пайда болады. Бір нәрсені еске түсіру үшін алдымен оны көру не есту керек. емес. Психологиялық дамуда заттық үрдісінің рөлін бағалай отырып, белгілі бір білім мен дағдыны меңгеруде баланың жеке қабілетін ескеру өте маңызды. Ақыл-ой және дене еңбегінің барлық түрлерінде, баланы болашаққа қоғамдық іс-әрекетке даярлауда, оның сезімдік қабілетін дамыту қажет, яғни түстерді, пішіндерді, дыбыстарды дәл және дұрыс айыра білуге үйрету, қоршаған ортадағы құбылыстардың өзіндік қасиеттерін дұрыс қабылдау қажет. Мектепке дейінгі оқу тәрбие жүйесін жетілдіру мақсатында шынайы өмірде тиімді ету қабілеттерін дамыту үшін – Воскобовичтің әдісін қолдану тиімді деп білдім. Түсінік хат Ойын – балалардың танымын, тіл байлығын, сөзбік қорын дамытудың ең тиімді жолы болып саналады. Мектепке дейінгі мекемеде ойынның бірнеше түрі (дидактикалық, театрлық, сюжетті- рөлдік, қимылды т.б) кеңінен қолданылады. Мен өз іс тәжірибемде Вячеслав Вадимович Воскобовичтің «Коврограф Воскобовича”, «Коврограф Ларчик” ойындарына сүйене отырып, ойындар дайындау үстіндемін . Осы бағытта жұмыс жасауға кірістім. Бұл ойындардың мақсаты ойлау операцияларын дамыту болып табылады. Ерте балалық шақ балалардың дене мүшелерінің әсіресе ми функциясының дамуының ерекше кезең. Мен өзімнің іс-тәжірибемді Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартын, мектепке дейінгі кіші жастағы балаларды тәрбиелеу мен оқытуға арналған ‘’Зерек бала” бағдарламасын басшылыққа ала отырып, осы тақырыпқа байланысты пәндік дамытушы орта құрдым. Балаларға бағдарламаны меңгеруге дамытушылық орта ұйымдастыру. Дамытушы орта деп ойын материалдарын және әр түрлі заттармен қамтылған рацональді түрде ұйымдастырылған және табиғи заттармен жабдықталған кеңістікті айтамыз. Вячеслав Вадимович Воскобовичтің ойындары дамытушы ортаға өте жақсы енеді. Оның ойындары көп функционалдығымен ерекшеленіп балалардың ойынға деген құштарлығын оятып, көңілін аудартады.Сонымен қатар өз тобымда да баланың жас ерекшелігіне сай дамытушы орта жасақтадым, яғни тақталар ілдім. Бұл жұмыста ата- аналар көп көмек көрсетеді. Бұл ойындар балаларға ұнаса,онда ол барлық кезеңде де ойналады. Ал ата- аналар баласының ұйымдастырылған оқу іс- әрекетінен тыс уақыттағы жұмыстарынан да хабардар болып отырады. Воскобович ойындары несімен қызықты? 1. Конструктивтік элементтерімен. Мысалы алатын болсақ , "Геоконта" – құрастыру құралы ретінде динамикалық «резеңке", "Воскобович шаршысында" – қаттылық пен иілгіштік бірге, "Мөлдір шаршыда" – мөлдір пластинка мөлдір емес бөлігімен, "Затейник-бауда" – бау және т.б. Ойын қатысушыларының жас ерекшеліктерінің кеңдігімен. Бір ойын ұш жастағы да, жеті жастағы балаларды да, кейде орта мектеп оқушылары да қатыса алады. Сәбилер үшін де және ересек жастағы балалар үшін де бір-екі әрекеттен тұратын және қиын көп сатылық міндеттерді орындауға мүмкіндік береді. 2 . Көп функционалдығы. Бір ойынның көмегімен көптеген білім беру міндеттерін шешуге болады. Өзі сезбей-ақ сәбилер цифрлар мен әріптерді меңгере бастайды; түс, пішінді біледі және есінде сақтайды; қолдың ұсақ моторикасын шынықтырады; тілін, ойын, зейінін, есте сақтауын, қиялын жетілдіреді. Ойындар оқу, математикалық  дағдылар, құрастыру, шығармашылық қабілеттерін дамыту тәсілдері  арқылы жүреді. "Ура! Мен оқимын" кешені – ойынның ынталандырушы материалдары арқылы оқуға үйрететін,  авторлық  көзқарасы, зейін мен фонетикалық-фонематикалық  естуін дамытатын авторлық  өлеңдері мен әндерімен байытылған. Басқа дидактикалық кешендерден айырмашылығы  материал қарапайым берілген, бұны қосымша оқусыз-ақ ата-аналар да, педагогтар және тәрбиешілерде пайдалана алады. 3. Шығармашылық мүмкіндігімен. Қандай ойынмен бала барлығынан көбірек ойнайды? әрине, балаға өз ойын іске асыруға мүмкіндік беретін ойынмен ойнайды. «Сиқырлы басқатырғыштар», түрлі-түсті «әйнектермен», «Геоконтпен»,«Воскобович шаршысымен» неше түрлі қызықты нәрселерді ойлап және оларды осы ойындардың бөлшектерінен құрастыруға болады: машиналар, ұшақтар, кемелер, көбелектер мен құстар, батырлар мен ханшайымдарды – бүкіл ертегін әлемін құрастыра алады! Ойындар ересектерге де шығармашылық пен жұмыс істеуге мүмкіндік береді.  4. Бейнелілік және әмбебаптылық. Бұл ең негізгісі, осы арқылы басқа ойындардан Восковобич ойындары ерекшеленеді. Ойындар ертегі әлемімен, ерекше тілімен толықтырылған, бұл тілді біз, ересектер, тиімді сөз тіркестерімен алмастырып алғанбыз. Барлық ойындар ең басты қатысушыға-балаға бағытталған. Ертегі-тапсырмалар, мейірімді кейіпкерлер, ержүрек сәби Гео, айлакер, бірақ қарапайым Всюсь, қызықты Магнолик ойын барысында баланы сүйемелдеу арқылы, оларға тек ғана математика, оқу, логиканы да, сонымен қатар, адамгершілік қарым-қатынастарға, ойынға қатысып отырған ересектермен де ортақ тіл табысуға көмектеседі.Жастың  мотивациялық әрекет акценттеріне – қызығушылық, бейнелік, қол жетімділік, стандартқа сай еместігі, қабылдау жаңашылдығы, сан-қилылығы – ойындар шеттетеді, зейінді, қызығушылықты жинақтайды, және баланы шешу үрдісіне әрдайым тартады. Бала міндетті түрде жағдайға кіреді, нақты алгоритм талап ететін, әрекеттердің жүйелілігі, ұсынылған тапсырмаларды, мақсаттарды, шешімдер нұсқаларын іздейді.   5. Ойынның көңіл-күй мәдениеті Балалар туралы, тәрбиелеу мен дамыту туралы сөз қозғаған кезде біз, ересектер, өте салмақты болып қаламыз. Көптеген педагогикалық  тәсілдерді зерделеген кезде ойын туралы жарғы, концепция, ережелерді есімізге салады. Бірақ ойын – көңілді іс. Сондықтан, осы ойындардың маңызды ерекшелігі болып балалар теңдік, қолдау тілі деп қабылдайды, қиын болған кезде қарым-қатынас жеңілділігі сықақ пен сынды түсінеді. 6. Пайдалану мүмкіндігінің әр түрлілігі. Осы ойындардың үй жағдайында да,  ойын жинақтарында да, сонымен қатар, балабақшалардың топтарында да, мектептерде де, жеке және түзету практикасында да пайдалануға мүмкіндік береді. Ойындарды  білім берудің әр түрлі модельдерінде қолдануға болады. Бұл тәрбиеші мен мектеп педагогына жеке және түзету жұмыстарын жұргізуге мұмкіндік береді, бұл топпен, сыныпта сабақты ұйымдастыру ұшін материал бола алады. Сонымен қатар, жеке материал ретінде де, топтық жалпы көрнекілік ретінде де пайдалануға болады (мысалы «Геоконт», «Ларчик» кешені – үлкен көлемді). 7. Ойын таңдаудағы басымдылық Көптеген педагогтардың тәжірибесі «Воскобовичтің дамыту ойындары» бойынша сабақтар барысында көңілдерін аудару ұшін бір рет ережелер мен міндеттерді түсіндіріп беруді ұйымдастыру жеткілікті екендігін айтып отыр, ал материалдардың қол жетімділігі мен технологиялығы балаларға ойынмен қарым-қатынас жасау арқылы өзі ұшін жаңалықтар мен жаңа жақтарын ашуға мүмкіндік береді. Воскобовичтің дамытушы ойындары. Геоконт Халық оны «шегелері бар тақтайша» деп атайды. "Геоконт" ойынының  нәтижесінде балалардың қол және саусақ моторикалары, сенсорлық қабілеттері (түс, түр, пішін), ойлау процестері (сөздік модель бойынша құрастыру, симметрия және симметриялы емес фигураларды құрастыру, заңдылықты табу және бекіту) Геоконт – құрастыру ойыны – бұл Геометрия әлеміне алғашқы қадам. балалардың логикалық ойлау қабілеттерімен, түрлі геометриялық пішіндерді есте сақтау қабілеттерімен бірге, түрлі пішіндегі заттарды жасай алады. Сәуле,кесінді,шаршы,бұрыш – Геоконт ойынының құрамы. Геоконт – түрлі-түсті резинкалар жиынтығынан және ерекше орналасқан пластмасс шегелері бар планшет. Планшеттен басқа құрамына түрлі-түсті есептері бар кітапша жатады. 3-9 жасарларға арналған. Воскобович шаршысы (Ойын шаршысы) Осы ойынның «халықтық» атаулары көп – «үйеңкі жапырағы», «жаулық».  Ойын шаршысы" иілмелі негізге бекітілген бір-бірінен біршама қашықтықта орналасқан 32 қатты ұшбұрыштан тұрады. Осындай құрылымына қарай шаршы жақсы трансформацияланады. Шаршы тығыз матадан жасалған, екі жағынан контрасты түсті жеңіл пластиктен жасалған ұшбұрыш жапсырылған . Шаршылар екі түсті және төрт түсті болуы мүмкін. Балалардың кіші моторикасын, кеңістікті қабылдау, қиялдау, логика және есептеу дағдыларын дамытуға бағытталған. «Ұлы шаршының шегі болмайды» деп осы шаршы туралы айтылған. Баланың қолында қызықты материал, ол әр түрлі қалыптағы геометриялық пішіндерге, «оригами» принципі бойынша ойыншыққа, көлемді пішіндерге трансформацияланады. Бұл шаршы тек ғана ойнауға ғана емес, сонымен қатар, кеңістікті қабылдау, жеңіл моториканы да дамытуға да, геометрия, кеңістік координациясымен, көлем негіздерімен, есептеу материалы, модельдеу негізі үшін, жастарына қарамай шығармашылықты дамытуға да көмек береді. Сиқырлы гүл -сәби «Сиқырлы гүл» арқылы түстерді меңгере алады, жапырақтардан әр түрлі фигураларды құрастыру арқылы Долька қыздың құпияларын шешуге көмектеседі. Игровизор-"ұзақ  ойналатын" папка. Жоғарғы мөлдір қағаз бетіне фломастермен сурет салуға болады, оларды бояу барысында қате жібердім деп қорықпауға болады. Өйткені, ол қателерді майлықпен оңай өшіруге болады, сондықтан тапсырмалары бар парақтар қажет емес. Игровизор кешенінде әр түрлі қосымшалар бар. Әріптер лабиринті .Лабиринтте сөздер шашылып қалады. Шашылып қалған әріп - моншақтарды жинау және сөздерді оқығаннан олардан сөздер құрастыру қызықтырақ! Лабиринттегі дұрыс емес жолды майлықпен сүртіп тастап қайтадан жаңа жол салуға болады. Бізді қоршаған заттық әлем. Қандай ауа-райында резеңке етік киюге болады, кофе шайнегін қайда қою керек, жас аспазға түскі ас дайындауға қалай көмек беру қажет. Құрал балаға дұрыс жауап таңдауға көмектеседі. Кілемграф  ойын арқылы білім беретін кешен, мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында кеңінен қолданылатын фланеллеграфты ауыстыра алады. Кілемграф ойын түрінде әр түрлі міндеттерді шешуге мүмкіндік береді. Сауаттылықты қалыптастыруға арналған ойындар. Воскобович Зайцевтің құрастыру (складушки) ойын әрі қарай дамытты: бейнелері бар суреттер салды және анықталған складтардағы өлеңді жолдарды жазды. Складушки. Складушки ойын-құралы склад жүйесі бойынша балаларды (3-4ж) оқуға ерте үйретуге арналған. Құралда 21 үлестірме бар, онда әр үлестірменің оң және сол жақтарына тік ба?андар түрінде складтар көрсетілген. Әр үлестірмедегі екі складты баған складты үйді бейнелейді. Суреттер, өлеңдер, музыка осы үйлерді бейнелерін құрайды, басқаша айтқанда, оқытудың складтық жүйесін бейнелейді. Енді Складинск қаласын елестетіп көрейік. Онда 20 үйшік бар, онда Боря туралы өлең, қаз туралы және басқалар туралы өлеңдер тұрады. Сонымен қатар, күн үйлер бар (А О У Ы Э Я Ё Ю И Е). Осындай үйлерде күн тұрады. Воскобовичтің  теремоктары. Бұл балаларды ерте оқуға дайындау үшін арналған керемет оқу моделі. Бірегей құрылым, әріптер жиынтығы, көрнекілік, бейнелілік, буындар мен сөздерді «құрастыру» жеңілділігі бұл ойынды «Ұзақ ойналатын шаттыққа» айналдырады. Воскобовичтің  теремоктары-базалық  құрылым. Текше бар, теремок бар. Текше теремокқа салынады – буын шығады. Осындай құрастыру балаларға дыбыстардың буынға айналу принципін түсінуіне көмектеседі. Теремоктар текшелермен  байланысады және сол арқылы сөздер құрастырылады. Кешенде барлығы 12 текше, 12 теремок бар – өте жинақы, ыңғайлы конструкция. «Баулау» Балалардың ұсақ саусақ моторикасын дамытуға қолайлы ойын болып саналады.Сонымен қатар түрлі- түсті баулар арқылы түстерді ажыратуға үйренеді. Ғажайып сегіздік: ұсақ саусақ моторикасын дамытады, логикалық және шығармашылық ойлалауын арттырады, түстерді ажырату және түсті есте сақтау, танымдық белсенділігі дамиды. Санау қабілеттері дағдыланады. Құрал жазық үлкен тақтайшадан тұрады (7дана), екі жағы боялған, беткі жағы кемпірқосақтың бір түсі болады, ал арғы жағы барлығы бірдей бір түсті болады. Жиынтығында сегіз құрылымы сызылған ойын алаңы болады. Математикалық себет: Балаларға шотты бекіту, сандар құрамын анықтауға және қосу мен азайту ұғымдарын түсінуге көмектеседі. Ертегі сюжеті бойынша жануарлар мен сандар: Кірпі-бір, қоян-екі, тышқан-үш және т.б саңырауқұлақтарды себетке жинайды, оларды санап, жануарларға тең саңырауқұлақтар санын таратады да,қайсысында көп, қайсысында аз екенін тексереді «Брызг – брызг» кемесі ойыны баланың логикалық қабілеттерін дамытады: 1.Ой –өрістерін, зейіндерін, есте сақтау қабілеттерін тіл байлығын,зеректілігін 2.Ұсақ бұлшық еттерін жаттықтырады. 3.Баланың сан,санау,сан құрамы туралы білімдерін жетілдіреді. Воскобовичтің технологиясы – Ойынның ертегілік лабиринттері Ерте дамытудың әдетте екі жолы бар: біреуі – теориялық ережелерден практикалық негіздеуге, екіншісі- керісінше – практикалық тәжірибеден, оны жалпылаудан теориялық негіздеуге бағытталған. Воскобович технолгиясы – практикадан теорияға қарай жүретін жол. Ойын плюс ертегі «Ойынның ертегілік лабиринттері» технологиясының бірінші принципі болып мектепке дейінгі жастағы балаларды ойын арқылы оқыту. «Ойынның ертегілік лабиринттері» технологиясы- анықталған сюжетті (ойын және ертегіні) іске асыру барысындағы ересектер мен балалардың ойын түрі арқылы әрекеттесуі. Бұл жерде білім беру міндеттері мазмұнға кірітірілген. Дамытушы ойындар сәбилерге білім алуды қызықты қойылым ретінде береді, мотивациялық сипаттағы мәселелерді шешеді, үйреніп жатқан білім, білік, дағдыларына қызығушылық туғызады.. Ойын әдетінде балаларды да, ересектерді де бей-жай қалдыра алмайды және оларға шығармашылықтарын қосуға серпіліс береді. Дамытушы орта - Күлгін орман (Фиолетовый лес)-онда бірінші рет Күлгін орман бейнесі пайда болды.  Күлгін орман өте әр түрлі, оларды фанерьден, ковралиннен, қабырғада, матада сурет ретінде пайда бола бастады. Негізінде, дамытушы сенсомоторлық  аймақ  құрылады. Бала онда өздігінен әрекет етеді: ойнайды, құрастырады, ересектермен әрекеттесу арқылы алған біліктерін жаттықтырады. Күлгін орманда міндетті түрде ертегі кейіпкерлері  болады. Бұлар – бүлдіршіндердің сенсорлық тәрбиесінің, сезім мүшесінің дамуына, айналадағы болмысты танып-түсінуге әрекет жасап, логикалық және  басқа да қасиеттерін қалыптастырудың ең негізгі кезеңі болып табылады. Қолданылған әдебиеттер 1. Бражников А. Интеллектуальные игры как способ привлечения детей к чтению. Москва: Чистые пруды, 2008. «Фиолетовый лес» 2. Воскобович  В.В. Технология интенсивного интеллектуального развития детей дошкольного возраста 3-7 лет “Сказочные лабиринты игры”. СПб.: НИИ “Гириконд”, 2000. 3. Сумнительная С. И., Сумнительный К. Е. Домашняя школа Монтессори. Москва. “Карапуз Дидактика”, 2005. 4. Толстикова О. В., Савельева О.В., Иванова Т.В. Современные педагогические технологии образования детей дошкольного возраста: методическое пособие. Екатеринбург: ИРО, 2013. 5. Харько Т.Г. , Воскобович В.В. Игровая технология интеллектуально-творческого развития детей дошкольного возраста 3-7 лет «Сказочные лабиринты игры.» 6.Источник: http://www.2mm.ru/razvitie/282/ 7.Левагиной М.Г. Статья подготовлена воспитателем высшей квалификационной категории 8. Янушко Е.А. Развитие мелкой моторики рук у детей Бағдарламаның бөлімі № Тақырыбы Мақсаты Сағат саны Мерзімі Ескерту 1 Вячеслав Вадимович Воскобович жайлы мәлімет беріп таныстыру Балаларға Ресей инженер-физигі, Воскобович Вячеслав Вадимович жайлы түсінік беру. Ойындарымен таныстыру. 1 2 «Геоконт» ойыны жайлы түсінік беру Мектеп алды бала өздігінен күрделі тапсырмаларды орындайды тіпті геометрияның негіздерін ойын түрінде игере бастайды. 1 3 Диагностика (бастапқы) Балалардың интеллектуалдық деңгейлерін анықтау 1 4 Материалды жүктеу Жүктеу Сақтау Бөлісу ЖИ арқылы жасау Файл форматы: doc Балабақша Мақала Барлық сыныптар 23.01.2022 1876 Жүктеу Сақтау ЖИ арқылы жасау Жариялаған: Сутжанова Жасмина Ерболовна Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз, шағым қалдыра аласыз Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз Іздеу Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Министірлікпен келісілген курстар тізімі Химия пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Тарих пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Биология пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Ағылшын тілі пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ География пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Информатика пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Мектепке дейінгі білім беру бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ «Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті» бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Дене шынықтыру пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Білім алушылардың білім сапасын арттыру мақсатында сабақта цифрлық технологияларды қолдану 80/108 сағат Толығырақ Инклюзивті білім беру жүйесінде ерекше білім беру қажеттілігі бар білім алушыға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету бойынша педагогтердің кәсіби және пәндік құзыреттіліктерін дамыту 80/108 сағат Толығырақ