Лекция. Кіріспе бөлім

Жасөспірімдердің жыныстық тәрбиесі

Түркістан облысы, Ордабасы ауданы «Ынтымақ» жалпы орта мектебі қыздар ұйымы кеңесшісі Калилаева Г.С.

«Қоғамның басым міндеттерінің бірі-балалардың , жаөспірімдердің және жастардың өмірі мен оқуы үшін салауатты да қауіпсіз жағдай жасау, санаткерлік, рухани және дене күшін дамытуды қамтамасыз ету, адамгершіліктің берік негізін әрі салауатты өмір салтын қалыптастыру болып табылады»

(Қазақстан Республикасындағы адамгершілік-жыныстық тәрбие жөніндегі тұжырымдама туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2001 ж ылғы 21 қарашадағы №1500 қаулысынан )

Жыныстық білім-бұл ата-аналарды, балаларды, жасөспірімдер мен жастарды гендерлік мәселелерге дұрыс көзқараста оқыту туралы медициналық-педагогикалық шаралар жүйесі.Бұл жүйе ерлер мен қыздар, ерлер мен әйелдердің мінез-құлқына, олардың қарым-қатынастарына және құқықтарына, қандай ойындарда ойнауға, қалай сөйлесуге және қандай әрекетке қатысуға болатыны туралы, киім стилі мен мінез-құлқы туралы жәнеде басқа түрлі сұрақтарды өз құрамына қамтитын білім жүйесі болып табылады.

Жыныстық білім берудің міндеті жыныстық ағарту болып табылады. Ер балалар мен қыздардың сексуалдық бағыттылығын табиғи және дұрыс бағытта тәрбиелеу,еркек –әйел қатынастарында өздерін дұрыс ұстау , жалпыға ортақ моральдық-этикалық нормаларға сәйкес әрекет ету, адамгершілік шеңберін ұстану сияқты проблемаларды қарастыратын тарбиенің күрделі саласы болып есептелінеді.

Ұлттық тірбие дәстурінің ерекше қасиеттері себеп қазақ мектептерінде жыныстық білім беру тәрбиенің күрделі саласы болып саналады.Жыныстық білімнің қоғам мүшелері арасында қажетті деңгейдедұрыс тәрбиелік жүйеде жургізілуі қоғамның даму процесінде өте маңызды .Сондықтан жыныстық тәрбие мазмуны қай салалардан туратынын атап өту қажет:

1. Мектепке дейінгі жастағы балаларды жыныстық тәрбиелеу

2. Жасөспірімдерге арналған жыныстық тәрбие

3. Жасөспірімдердің жынытық мінез-құлқының ерекшеліктері

4. Мектептерде жыныстық тәрбие

5. Қорытынды

Атап айтылған әр бір сала өзіндік маңыздылыққа ие және бұл білімді оқыту барысында педагог кадрлардан тіл мәдениетін,этикалық ғылымдарды жоғары деңгейде меңгеру талап етіледі.Жалпы орта мектеп аясында берілетін жыныстық тәрбие келесы аспекттерден тұруы тиіс:оқушылардың қарама-қарсы жыныстағы құрдастарымен қалыпты қарым-қатынас жасау, саналы және жауапты некеге дайындық , жыныстық жолмен берілетін аурулардан сақтану, тәртіпсіз жыныстық қатынас салдары туралы түсінікке ие болу, психосексуалдық дамудың бұзылуының алдын алуға бағытталған іс-шаралар жуйесін өз құрамына қамтуы керек. Бұл жауапты тәрбие саласын жургізуде оқушыны жеке тұлға ретінде кемсітпей ,жас ерекшеліктерін есепке ала отырадұрыс жолға қойылуы қажет.Атап айтылған білім берудің басты мақсаты-жастарды өздерінің жыныстық мінез-құлықтары үшін жауапты екенін ұғындыру.Жыныстық мәселелерді талқылау отбасыда болсын, көпшілік арасында болсын ыңғайсыздық туындатуы мүмкін.Алайда, ақпаратты гендерлік рөлдері мен дене мушесі функциялары туралы түсінік түрінде тұлғааралық қарым-қатынас ережелерін сақтаған түрде отбасылық құрылғыда,сондай-ақ мектеп қызмешілері кеңестерін есепке ала отыра,денсаулық сақтау мекемелері қызметшілері жадынамаларын қолданып,құқық органдары есептерін назарға ала отыра жасөспірімге жеткізілуі тиіс.

Қорытынды ретінде айтар болсам жыныстық тәрбие- бұл жалпы білім берудің бөлігі,тәрбие жұмысының негізгі бағыттарының жалпы контексінде маңызды болып табылады.Осы орайда атап айтылатын жәйттер арасында жасөспірім кезіндегі баланың жыныспен байланысты мінез-құлық , физиологиялық ерекшеліктеріне дұрыс жауап беру өте маңызды.Жыныстық білім беруде тәрбие жұмысының жалпы принциптеры қолданылады. Жәнеде ескертіп өтетін міндетті шарт -ата-аналар, денсаулық сақтау қызметкерлері,мұғалімдер ,тәрбиешілердің бірыңғай көзқарасы,Білім беру процессінің үздіксіздігіне сәйкес жыныстық тәрбие де жүйелі түрде амалға асырылуы тиіс,жыныстық прогрес дәурінде білім беру ,белсенді дамыту даусыз тәрбиенің маңызды бөлігі болып саналады.