Мақала: Кәсіптік бағдар беру арқылы оқушылардың бейімділігін

анықтау

Кәсіптік бағдар беру - бұл жастарға мамандық таңдауда қабілеттері мен бейімділіктерін, кәсіби және танымдық қызығушылықтарын анықтау мен дамытуда тұлғалық-бағдарлы көмек көрсету, сондай-ақ қажеттілік пен еңбекке дайындықты қалыптастыру. Оқушының мамандықты дұрыс таңдауы қоғам үшін де, өзі үшін де тиімді, өйткені дұрыс таңдалған мамандық болашақ өмірдің жарқын кепілі. Мамандықты дұрыс таңдаудың негізгі кәсіби шарттары физологиялық және психологиялық негізде әзірліктің қажеттілігі және таңдап отырған мамандыққа деген өдерінің икемділіктері мен қызығушылығының болуы.

Мектептегі кәсіптік бағдарлау жұмысының міндеттері

- Оқушылармен ақпараттық жұмыс жүргізу: профессиограммалармен, еңбек нарығындағы ағымдағы және болашақ қажеттіліктер, еңбек жағдайлары мен ықтимал жалақы туралы ақпаратпен, таңдалған мамандық шеңберіндегі одан әрі дамумен танысу

- Оқушылардың өз бетінше мамандық таңдауға көмектесу мақсатында олардың мүмкіндіктері, бейімділігі, мүдделері туралы ақпарат алу, зерттеу және пайдалану.

-Бейіндік оқытудың көптеген нұсқаларын әзірлеу және енгізу: бағдарламалар, сабақтар, формалар, әдістер, экскурсиялар және т. б.

-Жұмысқа орналасу проблемалары туындауы мүмкін тәуекел тобындағы оқушыларды қолдау: оқытудан артта қалған, түзету сыныптарынан.

- Жоғары немесе орта кәсіптік білім беру мекемелерімен бірлесе отырып, оқушылардың келесі оқу деңгейіне бірқалыпты көшуін және дайындығын қамтамасыз ету.

Кәсіптік бағдар беру жұмысы барысында ата-аналармен жиналыс өткізілді. Жиналысқа қатысқан ата-аналар мамандықтар жайлы сұрақтарын қойып, балаларға қандай мамандықтар тиімді екендігі жайлы мәліметтерді алды. Кәсіптік бейімделу мектебінде  бұл іс-шаралар кешені анықтау үшін оқушылардың бейімділігі мен таланттар белгілі бір кәсіби қызмет түрлеріне, сондай-ақ іс-қимыл жүйесі, бағытталған еңбекке дайындығын қалыптастыру және таңдау мансаптық жолы. Ол тікелей оқу процесі кезінде, сондай-ақ студенттермен және олардың ата-аналарымен мектептен тыс және сабақтан тыс жұмыстар кезінде жүзеге асырылады.

Еліміздің Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев "Жұмысшы мамандықтар жылын жариялау туралы" Жарлыққа қол қойды. Президент Жұмысшы мамандықтар жылы біздің қоғамда еңбекқорлық пен кәсіпқойлық идеясын ілгерілетуге ықпал ететінін атап өтті. «Осы уақыт ішінде техникалық және кәсіби білім беру жүйесін реформалау қажет екендігін және жұмысшы мамандықтарын дәріптеу арқылы қоғамда еңбекқор және нағыз маман болу идеясын насихаттаймыз»-деген болатын. Жұмыстың жаманы жоқ, кез келген еңбек – қадірлі. Ең бастысы, әркім жауапкершілікті терең сезініп, өз міндетін сапалы атқаруға тиіс. Сонда ғана еліміз дамудың сара жолына түседі. Халқымызда "Жұмыстың көзін тапқан байлықтың өзін табады" деген сөз бар. Кәсібіне адал әрі жауапкершілікпен қараған адам қашанда лайықты бағасын алады.

Кәсіптік бағдар беру арқылы жастар өз қабілеттерін дұрыс бағалай отырып, қажетті білім мен дағдыларды алуға ұмтылады. Қазіргі қоғамда нарықтық экономика мен технологияның дамуына байланысты, жаңа мамандықтар пайда болып, ескілері жойылып жатыр. Сондықтан кәсіби бағдар беру жүйесі жастарға осы өзгерістерге икемделуге көмектесуі тиіс.

Сонымен қатар, кәсіптік бағдар беру тек мамандық таңдау ғана емес, сонымен қатар әр адамның өзін-өзі тануына, өз мүмкіндіктері мен күш-жігерін дұрыс бағалауға мүмкіндік береді. Бұл процеске ата-аналар мен ұстаздар белсене қатысып, жасөспірімдерге рухани және практикалық қолдау көрсетуі өте маңызды.

Қорытындылай келе, кәсіптік бағдар беру — жастардың өмірінде маңызды орын алатын, оларды дұрыс мамандыққа бағыттап, болашақта табысқа жетуге мүмкіндік беретін жүйе. Сондықтан бұл мәселені шешу қоғамның әрбір мүшесіне байланысты. Кәсіптік бағдар беру арқылы жастардың дұрыс жолды таңдап, қоғамға пайдалы азамат болуына ықпал ету керек.