Турысбекова Нургул – қосымша білім беру педагогы, Абай облысы білім басқармасының Абай аудыны білім бөлімінің «Балалар көркемсурет мектебі» КМҚК

Палитра мәдениеті.

Майлы бояулармен жұмыс істейтін суретші-кескіндемешінің керек-жарағы палитрасы болып табылады. Майлы кескіндеменің пайда болуының бірнеше ғасырлары ішінде палитраның ерекше мәдениеті дамыды, палитраны қалай дұрыс жасау керек, оның пішіні қандай болуы керек және оны қалай дұрыс пайдалану керектігі туралы тәжірибе мен білім жинақталды. Бірақ, өкінішке орай, бүгінгі күні көптеген жаңашыл суретшілер палитраның қандай болуы керек және оны қалай пайдалану керектігі туралы көп білмейді. Олар астына қағаз салынған әйнекті және бірреттік пластмасса ыдыстарды қолданады. Бұл біздің кәсібімізде шеберлікті жоғалтудың нәтижесі.

Талаптар.
Палитраға қойылатын талаптардан бастайық. Палитра жеңіл, берік, ыңғайлы, бейтарап түсті, бояулардың байланыстырғыштарын сіңірмейтін және тазалауға оңай болу керек.

Палитраны жасауға арналған материал.

Бірінші талапты орындау үшін палитраны дайындауға арналған материалдың салмағын ескеру керек. Әдетте палитра жаңғақ, алмұрт немесе үйеңкі тәрізді - күшті және жеңіл ағаштан жасалады. Сондай-ақ, палитра желімделген қарағай фанерінен келеді, бірақ қарағай фанерінен жасалған палитра ағаштың жұмсақ болуына байланысты оңай сызылады. Қарағай фанерасының көптеген артықшылықтары бар - олардың бірі- материалдың жеңілділігі. Қарағай фанерінің палитрасына күш беру үшін оның жұмыс бетіне емен шпон жабыстырылады. Палитра қолында ыңғайлы болуы үшін, ол бас бармақтың жанында қалың болып, біртіндеп сол жақ жоғарғы жиегіне жұқаруы керек. Қарсы салмақ ретінде үлкен палитраның төменгі оң жақ шетіне қорғасынды енгізеді немесе палитраның астына тығыз ағаштан қосымша жапсырады. Мұндай палитралар қолды шаршатпайды, саусақтарыңызды кесіп тастамайды.

Палитра пішіні

Палитраның пішіні сіздің саусақтарыңыздың жеке анатомиялық ерекшеліктеріне лайықталған палитра дүкенде сатып алынған палитрадан едәуір айырмашылығы болады, әсіресе бүгінгі күні дүкендерден тыс жерде өмірге бейімделген формадағы палитраларды көруге болады. Палитраның сыртқы пішіні дөңгелек, сопақша және ұзартылған болуы мүмкін, сонымен қатар этюдникке ену үшін тікбұрышты пішінді палитралар болады. Лессировка үшін сыртқы жиегінде кішкене жақтауы бар палитраны қолданыңыз.

Палитраның өлшемі

Көлемі бойынша палитраны үш топқа бөлуге болады. Ең кішкентай 20-30 см, олар қолында тесіктен шынтаққа дейін орналасады. Орташа өлшемі 30-40 см, олар қолдан сәл асады. Ал, 40-60 см үлкен палитралар салмақ пен шынтақ ұстағышты қажет етеді. Палитраның мөлшері сіздің жұмысыңызда қанша бояу мен араласуға байланысты болады, егер сіз кішкентай эскиз жазып, суретте ұсақ бөлшектерді жазсаңыз, онда кішкене палитра осы мақсатта қолданылады. Үлкен палитралар әдетте үлкен өлшемді сурет салудың бірінші кезеңінде қолданылады.

Палитраны өңдеу.

Палираны таза ұстау керек. Жұмыстан кейін барлық бояу қоспаларын мастихинмен алып тастап, жұмсақ шүберекпен сүртіңіз. Егер палитра зығыр майымен қаныққан болса, оны скипидармен немесе керосинмен жууға болмайды, өйткені олар бояғышпен сіңдірілген майды ерітеді және бояулардың майын ала бастайды. Оны пышақпен тырнап алмаңыз, себебі бұл палитра бетіне зақым келтіруі мүмкін.

Егер сізге палитраны қатты кеуіп кеткен бояуларды тазарту қажет болса, оны қуатты фенмен қыздырыңыз – кепкен бояулар жоғары температурадан жұмсарады және оларды мастиханмен оңай алып тастауға болады.

Палитраның шеттеріне бекітілген масленкаларды (еріткіштер мен лактар ​​үшін металл шыныаяқтар) да таза болуы керек. Жұмыстың соңында олар мұқият сүртіледі, әйтпесе олар бояудың ластануының тұрақты көзі болады. Еріткіштер әрдайым жаңадан құйылады. Масленканың мөлшері қолданылатын щеткалардың мөлшеріне байланысты, тиісінше үлкен флиц үшін - үлкен масленка қолоданылады. Жалпы қарапайым цилиндр пішінді кішкентай металл масленкалар пайдаланғанға өте ыңғайлы.

Палитраның түсі бейтарап болуы керек, бұл түстердің араласуын жақсы қабылдау үшін қажет. Әдетте, егер палитра дұрыс өңделсе, уақыт өте келе ол өзі бейтарап реңкке келеді.

Палитрадағы түстердің реті.

Палитрадағы түстердің дұрыс орналасуы жұмысты айтарлықтай жеңілдетеді. Олар шеттеріне жағылады , қалған бөлігін қоспалар жасау үшін бос қалдырады. Әр бояудың өзіндік орны болуы керек. Әдетте, бояулар оңнан солға, ашықтан қоюға және жылыдан суыққа дейін - оң жақ шетіне ақ бояу жағылады, содан кейін сары, содан кейін қызыл, жасыл, көк және қара түстер орналасады . Бірақ тәртібі әртүрлі болуы мүмкін.