Мақсатты аудитория. MVP-өміршеңдігі, минималды өнім.

№6лекция. Тақырыбы: Мақсатты аудитория. MVP-өміршеңдігі, минималды өнім.

Жоспары:

1. Мақсатты аудитория дегеніміз не?

2. Мақсатты аудиторияның түрлері;

3. Мақсатты аудиторияны анықтау;

4. Өзіндік жұмыстың тапсырмасы Өміршеңдігі минималды өнім дегеніміз не?

5. Бірегей тауар ұсынысы;

1. МАҚСАТТЫ АУДИТОРИЯ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?

Жарнамалық немесе маркетингтік қызмет саласында мақсатты аудитория (МА)

• кейбір сипаттамалары, қасиеттері, қызығушылықтары ортақ, сол себепті нақты ұсынылатын тауарға немесе қызметке, маркетингтік ұсыныстарға немесе лозунгілерге өнім өндірушілер күтіп отырғандай назар аудару ықтималдығы жоғарыадамдартобы.

Мақсаттыаудиторияның бастықасиеті оның қажеттіліктерінен және белгілі бір тақырыптарға қызығушылығынан тұрады, соның арқасында осы МА қандай да бір тауарларды немесе қызметтерді нәтижелі (кәсіпкер үшін нәтиже – бұлтабысты сату) ұсынуға болады. Бірнеше мысал келтіре кетейік:

• спортпен айналысатын 20-35 жастағы ерлер спорттық тамақты өндірушілер үшін мақсатты аудитория болады;

• 2-3 жасқа дейінгі баласы бар әйелдер сәбилерге арналған тауар өндірушілер үшін мақсатты аудитория болып табылады;

• жоғары қысымнан зардап шегетін зей- неткерлер қоғамның басқа өкілдерінен жиі тонометрлер сатып алады және т. б.

Мақсатты аудиторияны анықтау міндеті өз қызметінен барынша пайда тапқысы келетін әрбір кәсіпкер немесе өндіруші үшін маңызды болып табылады. Өзінің әлеуетті клиентін нақты анықтау – кез келген биз- нес табысының кепілі. Мақсатты аудитори- яны түсіну жарнамадан үнемдеуге, клиентке бағытталған, үздік өнімді және т.б. жасауға мүмкіндік береді.

Мақсатты аудитория өнімнің соңғы пайдаланушысымен әрқашан сәйкес келмейтінін есте сақтау маңызды. Егер сіз парктегі жылжымалы дүкенде балаларға арналған ойыншықтарды сатсаңыз – сіздің мақсатты аудиторияңыз және тұтынушыларыңыз балалар, олар өздерінің ата-аналарын ойыншықтарды сатып алуға көндіруі үшін олардың назарын аударуыңыз маңызды. Сондықтан сіз олардың сыртқы түріне, баннердің жарқын түстілігіне назар аудара аласыз, балалардың сатып алғысы келуі үшін сабын көпіршіктерін өзіңізге үрлеуге бола- ды және т.б. Егер сіз балаларға арналған қымбат конструкторларды сатсаңыз, онда сіздің тұтынушыларыңыз – балалар екеніне қарамастан, сіздің мақсатты аудиторияңыз – олардың ата-аналары. Олар қымбат ойыншықты сатып алғысы келуі керек. Сондықтан бұл жағдайда конструкторлардың дамытушылық қасиеттеріне баса назар аудару керек, оларды ата–аналар балаларымен бірге үй конструкторын жинайтын лайықты қаптамамен қамтамасыз ету керек, (сіздің конструкторыңыз баламен бірге қызықты жұмыстың тамаша мүмкіндігі), конструктор ұзақ қызмет ететін сапалы бөлшектерден жасалғанын және т.б. атап өту керек.

2. МАҚСАТТЫ АУДИТОРИЯ ТҮРЛЕРІ

Әрбір қызмет саласында мақсатты аудиторияны таңдау ережелері бар. Мақсатты ау- диторияның түрлері көптеген факторларға, мысалы, әлеуетті клиенттердің төлем қа- білеттілігіне, олардың тілектеріне және кез келген қалауына, танымал трендтерді ұстану ниетіне және т.б. байланысты. Мәсе- ленің әрбір зерттеушісі өз жіктеуін жүргізуге құқылы, бірақ бүгін мақсатты аудиторияны мамандар екі негізгі түрге бөледі:

негізгі бөлім немесе негізгі мақсатты аудитория. Оған қандай брендті сатып алу және қандай қызметтерге тапсырыс беру туралы тікелей шешім қабылдайтын адамдар жатады. Негізгі бөлімнің өкілдері болашақ мәміленің бастамашысы болып табылады, олар ақша иелері болып табылады;

• жанама бөлім. Бұл мақсатты аудиторияның сипаттамасы әртүрлі болуы мүмкін, бірақ олардың арасындағы ортақ нәрсе, ол – болашақ сатып алу немесе тапсырыс жасаудағы олардың пассивті рөлге ие болуы. Олар мәміленің бастамашысы бола алмайды, бірдеңені сатып алу үшін ақшаны басқармайды.

• Екі типтегі мақсатты аудиторияны зерттеу маркетологтар үшін маңызды болып табы- лады, өйткені өз болжамдарын жүзеге асыру бойынша барынша жұмыс шешімдерін жасауға мүмкіндік береді.

3. МАҚСАТТЫ АУДИТОРИЯНЫ АНЫҚТАУ

Бизнес үшін ең күрделі және бірінші кезектегі міндет - бұл өз өнімі үшін мақсатты аудиторияны анықтау. Бұл қадамға сіздің компанияңыздың нарықта жүргізетін бүкіл маркетинг-миксі тәуелді. Мақсатты аудиторияны анықтауды сіз екі негізгі жолмен жүзеге асыра аласыз: өзіңіз сататын тауарға сүйену; немесе игергіңіз келіп отырған на- рықтың көлеміне қарай әрекет ету.

Сіздің мақсатты аудиторияңызды мынадай үш негізгі топқа бөлуге болады:

• Географиялық:

• Олар қалада тұра ма, әлде ауылда ма?

• Олар үлкен қалада тұра ма?

• Олар қандай елдетұрады?

• Климат сіздің өніміңізді сатуға әсер ете ме?

• Интернет сіздің өніміңізді сатуға әсер ете ме?

• Олар қандай да бір белгілі бір аймақта тұра ма?

1. Демографиялық:

• Олардың жасы қаншада?

• Оларқай жынысқа жатады?

• Олардың ұлты маңызды ма?

• Олардың табыс деңгейі маңызды ма?

• Олардың білім деңгейі маңызды ма?

• Олар некеде болу-болмауы маңызды ма?

• Психографиялық:

• Олардың мінез-құлқы қандай?

• Олардың қызығушылықтары қандай?

• Оларға не ұнайды немесе не ұнамайды?

• Олардың сенімі қандай?

• Олардың өмір сүру стилі қандай?

Wordstat, Google Trands аналитикалық сервистері Интернеттегі тауар немесе қызметке деген сұраныстың жалпы көрінісін қажетті аймақта нақты уақытта түсінуге көмекте- седі. Осы сервистердің көмегімен қай ай- мақта қандай сұраныстар ең танымал екенін білуге болады. Мысалы, уақыт өте келе мақ сатты аудиторияға Қазақстанның кез келген қаласында самокаттарды сатып алуға деген сұраныс қаншалықты өсіп жатқанын немесе төмендегенін көруге болады. Бұл құрал са- раптама жүргізу үшін пайдалы. Ол үшін сілтемеге өтіп, сізді қызықтыратын іздеу сұрауын жазып көріңіз және басқа пайдаланушылар- дан осындай сұраулардың санын және олар- дың географиялық орналасуын көре аласыз (https://trends.google.ru/trends/?geo=RU).

Сондай-ақ, мақсатты аудиторияны дұрыс сұрақ қою арқылы іздеуге болады.

1. Ең алдымен сіз өз клиенттеріңіздің қандай да бір проблемасын шеше алатыныңызды немесе оларға белгілі бір артықшылықтар бере алатыныңызды анықтаңыз. Барлық бизнес-идеялар осы екі категория арасында бөлінеді. Қағида бойынша, бизнес- идеялар клиенттердің қиындықтарын шешуге бағытталған.

2. Өз идеяңызды бірнеше тармақшаларға бөліңіз: сіздің өніміңіз қандай функцияны орындайды, қандай мәселені шешеді, одан кім пайда түсіреді. Нәтижесінде сіз үш жол- дан тұратын кесте құрасыз.

1. Мүмкін, сіз осылайша аудиторияның жанама бөлігіне назар аударыңыз. Олар сіздің өніміңізден пайда алады, бірақ сіз бұл туралы ешқашан ойланған жоқсыз. Тағы кімдерді сіз өзіңізге жанама клиент ете аласыз, ойланып көріңіз.

2. Өзіңіздің әлеуетті клиентіңіздің портретін салыңыз. Оған есім беріңіз (мысалы,

Клиент 1).

3. Оның сипаттамаларының кестесін құрастырыңыз.

Клиент 1

• Жасы

1. Ұлты

2. Табысы

3. Қалалық немесе ауыл тұрғыны

4. Қайда тұрады?

5. Отбасы жағдайы

6. Балалары