Алматы қаласы

Бостандық ауданы

№146 мектеп лицейі

Мақаланың тақырыбы: Машиналық оқыту. Виртуалды машина құру.

Орындаған информатика пәні мұғалімі: Тұрсынбек Ләззат Пернебайқызы

2025 жыл

Машиналық оқыту. Виртуалды машина құру.

Бұл мақала 11 сынып информатика пәнінде машиналық оқытудың маңызын және қолдану салаларын түсінуге көмектеседі. Мақалада ұсынылған идеялар оқушылардың сыни ойлауын дамытумен қатар, практикалық дағдыларын кеңейтеді.

Виртуалды машина құру процессі бірнеше кезеңнен тұрады. Виртуалды машиналар (ВМ) физикалық компьютердің ресурстарын бөліп, бірнеше операциялық жүйелерді бір уақытта іске қосуға мүмкіндік береді. Міне, ВМ құру үшін негізгі қадамдар:

1. “Виртуализациялық бағдарламалық қамтамасыз ету таңдау”:

- VMware Workstation

- Oracle VirtualBox

- Microsoft Hyper-V

- KVM (Linux негізіндегі)

2. “Виртуализациялық бағдарламаны орнату”:

- Таңдалған бағдарламаны ресми сайттан жүктеп алып, компьютерге орнатыңыз.

3. “Жаңа виртуалды машина құру”:

- Бағдарламаны ашып, "Жаңа ВМ" опциясын таңдаңыз.

- Виртуалды машинаның түрін (тиімділік, сервер, т.б.) және желілік конфигурациясын таңдаңыз.

4. “Операциялық жүйені таңдау”:

- ВМ үшін орнатуға қажетті ISO файлды (операциялық жүйе) таңдаңыз.

5. Виртуалды машина параметрлерін конфигурациялау”:

- Жад (RAM) көлемін, процессор санын, дисктің өлшемін және желілік параметрлерді орнатыңыз.

6. “Операциялық жүйені орнату”:

- ВМ-ды іске қосыңыз және ISO файлы арқылы операциялық жүйені орнатыңыз.

7. Драйверлер мен қосымшаларды орнату:

- ВМ ішінде қажетті драйверлер мен қосымшаларды орнатыңыз.

8. “Басқа конфигурация”:

- Қажет болса, ВМ-ның параметрлерін әрі қарай конфигурациялауға болады (мысалы, USB құрылғыларын қосу, ортақ қалталарды орнату).

9. “Виртуалды машинаны іске қосу”:

- ВМ-ны іске қосып, жұмысыңызды бастауға болады.

10. “Резервтік көшіру” (қосымша):

- ВМ-ның резервтік көшірмесін жасауға да назар аударыңыз, бұл деректер қауіпсіздігі үшін маңызды.

Егер нақты бір виртуализациялық бағдарлама немесе мәселелер бойынша сұрақтарыңыз болса, мен көмектесуге дайынмын!Машиналық оқыту – компьютерлік ғылымның бір саласы, онда компьютерлер мен жүйелер деректерді пайдалану арқылы автоматты түрде тәжірибеден сабақ алып, көрсеткіштерді жақсартады. Соңғы жылдары машиналық оқыту технологиялары білім беру, медицина, қаржы, өндіріс және маркетинг сияқты әртүрлі салаларда кеңінен қолданыла бастады.

Машиналық оқытудың негіздері:

Машиналық оқытудың негізінде статистика, деректер өңдеу, алгоритмдер және жасанды интеллект жатыр. Машиналық оқыту алгоритмдері деректерден үлгілерді тану және болжау жасау үшін қолданылады. Ол бірнеше негізгі түрге бөлінеді:

1. “Бақыланатын оқу”: Мұнда алгоритм белгілі бір кіріс деректер мен оларға сәйкес белгіленген шығу деректерін пайдаланады. Мысалы, үй бағасын болжау үшін үйдің өлшемі, орналасуы сияқты параметрлерді қолдануға болады.

2. “Бақыланбайтын оқу”: Бұл жағдайда деректерде алдын ала белгіленген шығу деректері жоқ, және алгоритм деректердің ішкі құрылымын немесе үлгілерін анықтауға тырысады. Кластерлеу әдісі осы типке жатады.

3. “Күшейтін оқыту”: Мұнда агент қоршаған ортаға әрекет етеді, оның көңіл-күйі (сыйақы немесе жазалау) негізінде шешім қабылдайды. Ойындарда, робототехникада қолдануға болады.

Машиналық оқытудың қолдану салалары

Машиналық оқыту технологиялары көптеген салаларда қолданылуда:

- “Денсаулық сақтау: Ауруларды диагностикалау, емдеу нәтижесін болжау.

- “Қаржы”: Неғұрлым дәлдейтін несие рейтингі, алаяқтықты анықтау, инвестициялық стратегияларды болжау.

-Маркетинг: Тұтынушылардың мінез-құлқын талдау, жарнамалық кампаниялардың тиімділігін бағалау.

- “Көлік”: Автономды көліктер, жол қозғалысын басқару.

Білім беру саласындағы машиналық оқыту

Информатика сабағында машиналық оқытуды енгізу білім беру жүйесіне үлкен серпін береді. Студенттер машиналық оқыту негіздерін игере отырып, олардың қолдану салаларын зерттей алады. Мысалы, оқушылар деректерді жинау, ресімдеу және модельдер жасау арқылы практикалық тәжірибе алады. Бұл дағдылар оларға болашақта ғылыми-зерттеу немесе IT саласында жаңа мүмкіндіктер ашады. Виртуалды машиналар (ВМ) білім беру саласында оқушылар үшін көптеген пайдалы аспектілерді ұсынады. Міне, олардың кейбірі:

1. «Эксперимент жасау мүмкіндігі”: Виртуалды машиналар арқылы оқушылар бағдарламалық қамтамасыздандыруды, операциялық жүйелерді, желі конфигурацияларын тестілеуге және іске асыруға мүмкіндік алады. Бұл оларға қауіпсіз ортада тәжірибе жасауға көмектеседі.

2. “Ресурстарды оңтайландыру”: Виртуалды машиналар физикалық компьютерлердің ресурстарын тиімді пайдалана отырып, бірнеше операциялық жүйелер мен бағдарламаларды бір уақытта іске қосуға мүмкіндік береді. Бұл оқушыларға қажетті бағдарламаларды пайдалануға көмектеседі.

3. “Техникалық дағдыларды дамыту”: Виртуалды машиналармен жұмыс істеу оқушыларға IT саласындағы дағдыларды дамытуға, жүйелік әкімшілік, желі конфигурациясы және киберқауіпсіздік бойынша білім алуға мүмкіндік береді.

4. “Қашықтан оқыту”: Виртуалды машиналар қашықтан оқу ситуацияларында оқу-әдістемелік ресурстарды қамтамасыз ету үшін қолданылуы мүмкін. Оқушылар кез келген уақытта және жерде оқу материалдарына қол жеткізе алады.

5. “Көп оқушыға арналған орта: Виртуалды машиналар жоғары оқушылардың топтық жобаларында тиімді жұмыс істеу үшін, бір ортада бірдей ресурстарды бөлісіп жұмыс істеуге көмектеседі.

6. “Симуляциялау және визуализация”: Виртуалды машиналар түрлі процестерді, мысалы, желілік архитектураларды, сервер конфигурацияларын, немесе бағдарламалық қамтамасыз етуді визуализациялау үшін қолданылуы мүмкін.

7. Тексеруге арналған шығындарды азайту”: Виртуалды машиналар оқушыларға қымбат жабдықтар мен бағдарламаларды сатып алмай-ақ тәжірибе жинауға мүмкіндік береді.

8. Виртуалды машиналар (ВМ) білім беру саласында оқушылар үшін көптеген пайдалы аспектілерді ұсынады. Міне, олардың кейбірі:

1. «Эксперимент жасау мүмкіндігі»: Виртуалды машиналар арқылы оқушылар бағдарламалық қамтамасыздандыруды, операциялық жүйелерді, желі конфигурацияларын тестілеуге және іске асыруға мүмкіндік алады. Бұл оларға қауіпсіз ортада тәжірибе жасауға көмектеседі.

2. «Ресурстарды оңтайландыру»: Виртуалды машиналар физикалық компьютерлердің ресурстарын тиімді пайдалана отырып, бірнеше операциялық жүйелер мен бағдарламаларды бір уақытта іске қосуға мүмкіндік береді. Бұл оқушыларға қажетті бағдарламаларды пайдалануға көмектеседі.

3. «Техникалық дағдыларды дамыту»: Виртуалды машиналармен жұмыс істеу оқушыларға IT саласындағы дағдыларды дамытуға, жүйелік әкімшілік, желі конфигурациясы және киберқауіпсіздік бойынша білім алуға мүмкіндік береді.

4. «Қашықтан оқыту»: Виртуалды машиналар қашықтан оқу ситуацияларында оқу-әдістемелік ресурстарды қамтамасыз ету үшін қолданылуы мүмкін. Оқушылар кез келген уақытта және жерде оқу материалдарына қол жеткізе алады.

5. «Көп оқушыға арналған орта»: Виртуалды машиналар жоғары оқушылардың топтық жобаларында тиімді жұмыс істеу үшін, бір ортада бірдей ресурстарды бөлісіп жұмыс істеуге көмектеседі.

6. «Симуляциялау және визуализация»: Виртуалды машиналар түрлі процестерді, мысалы, желілік архитектураларды, сервер конфигурацияларын, немесе бағдарламалық қамтамасыз етуді визуализациялау үшін қолданылуы мүмкін.

7. «Тексеруге арналған шығындарды азайту»: Виртуалды машиналар оқушыларға қымбат жабдықтар мен бағдарламаларды сатып алмай-ақ тәжірибе жинауға мүмкіндік береді.

8. «Кәсіби бағдар»: Виртуалды машиналар IT және компьютерлік ғылымдарға қызығушылық танытатын оқушылар үшін оқу жолдарын зерттеуге мүмкіндік береді, болашақ мамандықтары бойынша алғашқы тәжірибе жинақтауға көмектеседі.

Осы ұсыныстар оқу процесін тиімдірек, қызықтырақ және қолжетімді ететін виртуалды машиналардың білім беру саласында қолданылу мүмкіндіктерін көрсетеді.Кәсіби бағдар”: Виртуалды машиналар IT және компьютерлік ғылымдарға қызығушылық танытатын оқушылар үшін оқу жолдарын зерттеуге мүмкіндік береді, болашақ мамандықтары бойынша алғашқы тәжірибе жинақтауға көмектеседі.

Осы ұсыныстар оқу процесін тиімдірек, қызықтырақ және қолжетімді ететін виртуалды машиналардың білім беру саласында қолданылу мүмкіндіктерін көрсетеді.

Қорытындылай келе машиналық оқыту – қазіргі заманның тиімді және перспективті технологиясы. Информатика пәні арқылы жас ұрпақты заманауи дағдылармен қаруландыру, оларды технологиялық прогреске бағыттау – білім беру процесінің басты міндеті. Машиналық оқыту жөніндегі білім сақтаушы, қоғамды дамытуға үлес қосушы, өз ойын жүзеге асыра алатын адамның болуына жол ашады.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. "Машиналық оқытуға кіріспе" - Ian Goodfellow, Yoshua Bengio, Aaron Courville.

2. "Pattern Recognition and Machine Learning" - Christopher M. Bishop.

3. Жасанды интеллект және машиналық оқыту бойынша онлайн ресурстар мен курстар.