МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚТЫ ДАМЫТУҒА АРНАЛҒАН ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУ-11 сынып

Тақырып бойынша 11 материал табылды

МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚТЫ ДАМЫТУҒА АРНАЛҒАН ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУ-11 сынып

Материал туралы қысқаша түсінік

Ұсынылып отырған бағдарламада 10 сынып оқушыларының логикалық ойлау қабілеттерін арттыруға, алған білімдерін өмірде қолдана білуге, сыни тұрғыдан ойлануға, зерттеу жұмыстарын жүргізе білуге және математикалық сауаттылығын дамытуға бағытталған.Бағдарламаны оқытуды ұйымдастырудың формалары мен оқушылардың білімдерін тексеру мен рейтингілік, кестелік т.б. бағалау тәсілдері мен әдістері атап көрсетілді. Бұл курстың бағдарламасын мектептерде математика пәнінен сабақ беретін мұғалімдер қолдануларына болады. Авторлык багдарлама жалпы орта білім беретін 10 сыныпқа арналып жасалынған.

Материалдың қысқаша нұсқасы

Токсанбаева Алия Коргаджановна

«МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚТЫ ДАМЫТУҒА АРНАЛҒАН ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУ»

(АВТОРЛЫҚ БАҒДАРЛАМА)

10-СЫНЫП

АЛМАТЫ, 2024

ӘОЖ

КБЖ

Пікір жазған:

Қорқыт ата атындағы Қызылорда университеті Қазақ тілі мен әдебиеті және журналистика кафедрасының аға оқытушысы,

Токсанбаева Алия Коргаджановна- «Математикалық сауаттылықты дамытуға арналған есептерді шешу» 10 сынып қолданбалы курс авторл.бағдарл./ Алматы облысы: «www.gylym-bilim.kz» баспасы, 2024. – 50 бет.

ISBN

Ұсынылып отырған бағдарламада 10 сынып оқушыларының логикалық ойлау қабілеттерін арттыруға, алған білімдерін өмірде қолдана білуге, сыни тұрғыдан ойлануға, зерттеу жұмыстарын жүргізе білуге және математикалық сауаттылығын дамытуға бағытталған.Бағдарламаны оқытуды ұйымдастырудың формалары мен оқушылардың білімдерін тексеру мен рейтингілік, кестелік т.б. бағалау тәсілдері мен әдістері атап көрсетілді. Бұл курстың бағдарламасын мектептерде математика пәнінен сабақ беретін мұғалімдер қолдануларына болады. Әдістемелік құрал жалпы орта білім беретін 10 сыныпқа арналып жасалынған.

Токсанбаева Алия Коргаджановна

«Математикалық сауаттылықты дамытуға арналған есептерді шешу» - атты авторлық бағдарламасына

ПІКІР

Ғылым мен техниканың қарыштап өсуі, үздіксіз алға жылжуына байланысты қоғамдық жаратылыстану ғылымының да рөлі барған сайын арта түсуде. Сондықтан ол өзге де ғылым салаларымен астасып, адамзат қоғамының дамуына игі әсерін тигізуде. Бүгінгі күн талабына сай жан-жақты дамыған, белсенді, өмірге талпынысы, қызығушылығы бар адамды мектеп табалдырығынан дайындап шығарудың ең бір тиімді тәсілі ол – оқытудағы математикалық сауаттылық.

Математикалық сауаттылық – математиканың әлемдегі рөлін анықтау және түсіну, әр түрлі формада берілген сандық ақпараттарды оқу, талдау, түсіндіріп беру, дұрыс негізделген математикалық пайымдаулар айту, есептерді шығарудың тиімді тәсілдерін табу, орындау, өзін-өзі тексеру, өмірмен байланыстыру, математикалық білімді өмірлік жағдаяттарда кездесетін түрлі мәселелелерді шешуде еркін қолдану болып табылады.

Қазіргі заман талабына сай ғылыми-техникалық прогрестің көшіне ілесу үшін міндетті түрде математика ғылымынан жан-жақты хабардар болу керек. Адамзат баласы ежелгі уақыттан бастап табиғатты басқарудың, ұзақ өмір сүрудің, байлық пен молшылыққа жетудің негізгі жолдарын ғылыммен байланыстырды. Мыңдаған жыл бойы философия тасын іздеудің өзі – осыны дәлелдейді. Міне, сондықтан жаратылыстану пәндерден жалпыға білім беретін орта мектеп бағдарламасы бойынша жүйелі, жан-жақты білім алып шығудың маңызы да барған сайын арта түсуде. Ұсынылып отырылған Токсанбаева Алия Коргаджановна

- «Математикалық сауаттылықты дамытуға арналған есептерді шешу» 10 сынып қолданбалы курс атты бағдарламасына математика пәндері мұғалімдеріне арналған әдістемелік оқу бағдарламасында курсты оқытуды ұйымдастырудың формалары мен оқушылардың білімдерін тексеру мен рейтингілік, кестелік т.б. бағалау тәсілдері мен әдістері атап көрсетілді. Оқытудың күтілетін нәтижелері, яғни оқушылардың білімі мен біліктілігіне қойылатын талаптар анықталып жазылған. Авторлық бағдарламада мұғалімге және оқушыларға арналған әдебиеттер тізімі, соның ішінде бүгінгі күн талабына сай тақырыптық интернеттен іздеу – web сайттар нақты көрсетілген

Курсты өткізуде практикалық бағытқа, ақпараттық технология бойынша соңғы ғылыми жаңалықтарын өз беттерімен іздену арқылы жұмыс істеуге баулиды. Әр сабаққа қысқа мерзімді жоспары жасалынып, қолданылатын әдіс тәсілдері қарастырылған. Жалпы алғанда, мұғалімдедің «Математикалық сауаттылықты дамытуға арналған есептерді шешу» атты бағдарламасына математика пәндері мұғалімдеріне арналған авторлық бағдарламасы оқушылардың танымдық қызметіне жетекшілік ету әдістері және бүгінгі таңдағы талаптарға сәйкес құрылғаны, әдістемелік оқу құралының маңыздылығын айқындап отыр. Әдістемелік құрал математика мұғалімдерінің оқу үрдісінде маңызы бар әдістемелік болып табылады деп ойлаймын.

«Математикалық сауаттылықты дамытуға арналған есептерді шешу » қолданбалы курс жоспары 10 сынып.

Барлығы: 102 сағат

қ/с	Тақырып	Сағат саны	Мерзімі
1-2	Натурал санның бөлінгіштік белгілері	2
3-4	ЕКОЕ ЖӘНЕ ЕҮОБ	2
5-6	Координаталық түзудегі сандар	2
7-9	Дәреже ұғымы	3
10-11	Арифметикалық түбір	2
12-14	Қысқаша көбейту формулалары	3
15-16	Кітап беті.Журнал беті.	2
17-19	Санның модулі	3
20-21	Арифметикалық орта.мода,өзгеріс ауқымы,медиана	2
22-23	Сағат,күн,апта,айлар.	2
24-25	Өлшем бірліктер	2
26-27	Эйлер-Венн диаграммасы	2
28-29	Спираль формуласы	2
30-31	Тест тапсырмалары	2
32-34	Жиілік және ықтималдық.	3
35-36	Ықтималдар теориясы элементтері	2
37-39	Комбинаторика және Ньютон биномы	3
40-41	Математикалық статистика	2
42-43	Тест тапсырмасы	2
44	Айнымалылары бар өрнектер	1
45	Есептер шығару.	1
46-47	Бір айнымалысы бар сызықтық өрнектер	2
48-49	Есеп шарты бойынша теңдеу құру	2
50-52	Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесі	3
53-54	Квадрат үшмүшені сызықтық көбейткіштерге жіктеу	2
55-56	Квадрат теңдеулер	2
57-59	Бөлшек-рационал теңдеулер	3
60-61	Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктер	2
62-64	Екі айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктер	3
65-66	Арифметикалық прогрессия	2
67-68	Геометриялық прогрессия	2
69-70	Тест тапсырмалары	2
71-72	Сандарға байланысты мәселе есептер	2
73-74	Адам жасын есептеу	2
75-77	Пайызға байланысты мәселе есептер	3
78-79	Химиялық консентрацияға байланысты есептер	2
80-81	Жұмысқа байланысты есептер	2
82-83	Өзен ағысына байланысты есептер	2
84-86	Қозғалысқа байланысты есептер	3
87-88	Фигуралардың периметрі	2
89-90	Фигуралардың ауданы	2
91	Фигуралардың ауданын есептеуге есептер шығару	1
92	Денелердің көлемі	1
93	Денелердің көлемін табуға есептер шығару	1
94-95	Денелердің беттік аудандары	2
96-97	Фигуралар мен денелер өлшемдерінің тәуелділігіне байланысты есептер шығару	2
98-100	Геометриялық мазмұндағы стандартты емес есептерді шығару	3
101-102	Тест тапсырмасы Қорытынды сабақ	2

«Математикалық сауаттылықты дамытуға арналған есептерді шешу» қолданбалы курс бағдарламасына
Түсінік хат.
Мектептің бүгінгі реформасы, қоғамның информатизациялануымен қатар, білімді гуманизациялануына бағытталған, оның мектептің алдына қоятын негізгі мақсаты – ақпараттық қоғамда күнделікті өмірге оқушыны дайындау.
Математикалық пәндер бағытының арасында кең интегративті мүмкіншіліктерге математикалық сауаттылық ие болады, өйткені жүйелі түрде ойлау, дәлелді ойлау, болжамдар жасау, жоққа шығарулар өздігінен келмейді – бұл іскерлікті логика ғылымы дамытады. Сондықтан әмбебап қолдануына, қызықтылығына байланысты, сонымен қатар математикалық сауаттылық негізінде жоғары абстрактілігіне байланысты қолданбалы курс барлық оқушыларға сөзсіз қызықты және пайдалы болуы мүмкін.
Бір жағынан берілген курс оқушыларға бағдарлама бойынша математикадан, білімдерін жалпылауға, тереңдетуге, математикалық объектілердің бірегейлігін, жоғары абстрактілігін көруге мүмкіндік береді (математикалық профильге дайындау), екінші жағынан математиканы техникада, өнерде, практикалық қызметте, тұрмыста қолданудың зор мүмкіндіктерін көрсетеді, дұрыс шешімді табуда, әртүрлі есептерді соның ішінде тұрмыстағы есептерді шешудегі логиканы қолдануға үйретеді (профильдердің техникалық, гуманитарлық және басқа түрлерінің таңдауына дайындау).
Бағдарлама 10 – сыныпқа математика пәнінен барлығы 102 сағатқа арналған (аптасына 3 сағат)
ҚР Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығымен бекітілген Жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және факультативтердің үлгілік оқу бағдарламалары негізінде жүзеге асады.

Мақсаты: жалпы математикалық сауаттылықты дамыта отырып, оқушының пәнге деген қызығушылығын арттыру, математиканы техникада, өнерде, практикалық қызметте, тұрмыста қолдану біліктілігін дамытуға жағдай жасау, логикалық ойлау қабілетін дамыту.
Міндеттері:
• Алған білімдерін іс жүзінде пайдалана білуге үйрету;
• Ізденімпаздық, шығармашылық қабілеттерін дамыту;
• Математикалық білім, білік дағдыларының белгілі жүйелерін меңгерту;
• Ізденушілік, зерттеушілік жұмыстарын ұйымдастыру;
• Әртүрлі әдістермен логикалық есептерді шешуге үйрету;
• Есептердегі олардың практикалық маңыздылығын көрсету.

Пәнді меңгертуге қойылатын талаптар:
Оқушы білуі тиіс:
• Натурал сандарды шапшаң қосу және азайту тәсілін білуі;
• Мәтінді есептерді шешуде теңдеу құра алуды;
• Логикалық есептерді шешуде формулаларды қолдану;
Оқушы үйренуі тиіс:
• Процент анықтамасын пайдаланып, күрделі есептерді шығаруды;
• Кейбір сандардың шапшаң квадраттау тәсілін;
• Логикалық есептерді теңдеу арқылы шешуді;
• Алған білімдерін практикалық есептерді шығаруда пайдалана білу.

Оқу курсының тақырыптық мазмұны:

1.Сандар бөлімі – 31 сағат:

Координаталық түзудегі сандардың қозғалысына байланысты есептер шығару

Кітап беттері мен журнал беттерін есептеуге байланысты есептер шығару;

2. Анықсыздық -12 сағат:

Математикалық статистикаға байланысты салыстырмалы қателіктерді табу;

Комбинаторика және Ньютон биномы формуласын қолдануға есептер шығару;

3. Айнымалы – 27 сағат :

Теңдеу және оның шығу тарихы, теңдеуге есептер шығару;
Теңдеудің түрлері, күрделі теңдеулерге есептер шығару.

4. Мәселе есептер –16 сағат

Мәтінді есептерді теңдеу құру арқылы шығару;

Адам жасын есептеуге мысалдар.

5. Кеңістік пен дене –16 сағат

Фигуралар мен денелер өлшемдерінің тәуелділігіне байланысты есептер шығару;

Геометриялық мазмұндағы стандартты емес есептерді шығару.

Мереке күніне сәйкес келген тақырыптар:

№	Мереке күндер	Сабақ реті және тақырыбы	Өтетін күн	Кіріктірілетін сабақ реті және тақырыбы
1	17 желтоқсан	№44 «Айнымалылары бар өрнектер»	19 желтоқсан	№46 «Бір айнымалысы бар сызықтық өрнектер»
2	18 желтоқсан	№45 «Есептер шығару»	20 желтоқсан	№47 «Бір айнымалысы бар сызықтық өрнектер»
3	1 мамыр	№91 «Фигуралардың ауданын есептеуге есептер шығару»	6 мамыр	№92 «Денелердің көлемі»
4	7 мамыр	№93 «Денелердің көлемін табуға есептер шығару»	8 мамыр	№94 «Денелердің беттік аудандары»

Оқу бағдарламасының орындалу барысында 2 сағат жетпегендіктен 24 мамыр және 25 мамыр күні қосымша сағат өтуге өтініш беріледі.

Сабақ тақырыбы

Сабақ 3

Теңдеу. Теңдеудің түбірі

Мерзімі

Сынып 7

Қатысқандар саны

Қатыспағандар саны

Сабақ негізделген оқу мақсаты

5.2.2.1 арифметикалық амалдардың белгісіз компоненттерін табу ережесі негізінде теңдеулерді шешу;

5.2.2.2 теңдеудің шығарылуының дұрыстығын тексеру тәсілдерін қолдану;

Оқу нәтижелері

Барлық оқушылар теңдеуге мысалдар кетіре алады, қарапайым теңдеудің мәнін таба алады. Бүгінгі сабақта оқушылартеңдеу, теңдеудің түбірін табу әдістерін үйренеді

Оқушылардың басым бөлігі теңдеуге мысалдар келтіріп, олардың мағынасын ажыратады.

Кейбір оқушылар күрделі есептер шығара алады.

Алдыңғы оқу

Теңдеу. Теңдеудің түбірі

Жоспар

Жоспарланған уақыт

Жоспарланған жаттығулар

Басталуы

Ұйымдастыру

Атмосфералық жағдайды қалыптастыру.

Миға шабул. Өткен тақырыптар бойынша сұрақтар қойылады

1. Теңдеу дегеніміз не?

2. Теңдеудің түбірі дегеніміз не?

3. Теңдеудің бір түбірі ғана болама?

4. Теңдеуді шешу дегеніміз не?

5 минут

Ортасы

Құрамында әріппен белгіленген белгісіз саны бар теңдікті теңдеу деп атайды.Теңдеуді шешу дегеніміз оның барлық түбірлерін табу немесе оның бірдебір түбірі болмайтынына көз жеткізу.

Теңдеудің түбірі дегеніміз әріптің теідеуді тура санды теңдікке айналдыратын мәні.

1-мысал

(45-х)⋅3=93 45-х=93:3 45-х=31 х=45-31 х=14 теңдеудің түбірі 14-ке тең. Тексеру: (45-14)⋅3=93-тура теңдік

2-мысал

(х-13):7=2 х-13=7⋅2 х-13=14 х=14+13 х=27

теңдеудің түбірі 27-ге тең тексеру: (27-13):7=2

І деңгей тапсырмалары

№ 1. Теңдеудің түбірін табыңдар:

1) (4294 + x) : 54 = 69; 2) 1215 : (71 – y) = 27;

3) (1001 – z) ∙ 13 = 1157; 4) 26 ∙ (z – 23) = 2574.

№ 2. Теңдеудің түбірін табыңдар:

1) (3728 – y) : 54 = 69; 2) 992 : (130 – x) = 62;

3) (148 + z) ∙ 3 =1584; 4) (715 – x) ∙ 83 = 8383.

3. Теңдеудің шешімін табыңдар:

1) 9t + 4t – 286 =0; 2) 14x + 9x + 11x = 272; 3) 265 : x = 465 – 412.

Жауабы: 1) 22 2) 8 3) 5

ІІ деңгей тапсырмалары

1. Теңдеудің түбірін табыңдар:

1) (425 + c) ∙ 5 = 2815; 2) 81 ∙ (b + 47) = 4374.

Жауабы: 1) 18 2) 7

2. Бақтағы жидектердің барлығы 37 түп. Ондағы қарылған қарақаттан 3 түп артық , ал таңқурайдан 2 есе кем. Бақтағы қарлыған неше түп? Бақтағы қарақат неше түп? Бақтағы таңқурай неше түп?

Шешуі: х + (х + 3) + 2( х + 3) = 37,

4х = 37 – 9,

4х = 28,

х = 7.

Жауабы: 1) 7 түп қарақат, 10 қарлыған, 20 таңқурай

3. Жиһангер 5 күнде 45 км жол жүрді. Бірақ әр күні алдыңғы күнгісінен 4 км аз жол жүрді. Жиһангер ең соңғы күні неше км жол жүрген?

Шешуі: І күн – х км десек,

ІІ күн – х -4,

ІІІ күн – х – 8,

IV күн – х – 12,

V күн – х – 16.

x + x – 4 + x – 8 + x – 12 + x – 16 = 45, 5x = 85, x = 17.

V күн = х – 16 =1 км

Жауабы: 1 км жол жүрді

ІІІ деңгей тапсырмалары

1. Теңдеуді шешіңдер:

1). 91 + 48 : (11 –b) = 99 2). 86 – 49 : (2x – 5) = 79

Жауабы: 1) 5 2) 6

2 . Қандай бір санды 7 –мен кеміткеннен кейін 10 есе азайтса алғашқы саннан 34 пен аз сан шықты. Алғашқы санды тап.

Шешуі: (х – 7) : 10 = х- 34 0,1х – 0,7 = х – 34, -0,9х = - 33,3 , х = 37

Жауабы:х = 37

Өзара бағалау ( дескриптор бойынша)

Бағалау СГ 3. Есептердің шығару нәтижелерін көрсету

Оқытудың мақсаты бойынша.

Бағалау кртитериі	Дескриптор
Кез келген есептерді шығару тәсілдерін мен анықтамаларды пайдаланады	Қосымша ақпарат көздерін пайдалана отырып тексереді
	Шығарылған есептердің дұрыстығын бақылайды
	Тапсырмалардың нәтижесін тексеру
	Шығарылған есептердің жақсы үлгілерін көрсетеді

30 минут

Аяқталуы

Қортындылау

(Жинақтау+ бағалау)

Үйге тапсырма

Сабақты қорытындылау:

Карточкалармен істеу.

1)Қандай теңдік теңдеу деп аталады?

2)Теңдеудің түбірі деп нені атаймыз?

3)теңдеуді шешу дегеніміз не?

Сабаққа белсенді қатысқан оқушылар бағаланады

Үй тапсырмысын беру №

5 минут

Қосымша ақпарат

Саралау - Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау - оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайыз? Фармативтік бағалау түрлерін қолдану арқылы :сабақты тусынгенін тексеру бас бармақ әдісін қалданамын.

Пәнаралық байланыс

Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс құндылығы байланыс

Қиындық туындайтын сәт болса өзім түсіндіремін.

Сұрақтар беру арқылы

Рефлексия

Сабақтың оқу мақсаты шынайы ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды?

Мен орындаған саралау шаралары тиімді болды ма?

Мен бүкіл уақыт ішінде үлгердім бе?

Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

Төмендегі ұяшыққа сабақ туралы өз пікірлеріңізді жазыңыз. Сл ұяшықтағы Сіздің сабақтың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Тақырыбы:

30-САБАҚ

Сызықтық функция және оның графигі

Күні,айы:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сабаққа қатысқан оқушылар саны:

Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

7.4.1.4

функциясының анықтамасын білу, графигін салу, k коэффициентіне қатысты орналасуын анықтау;

7.4.1.5

түріндегі сызықтық функцияның анықтамасын білу, оның графигін салу және графиктің k және b коэффициенттеріне қатысты орналасуын анықтау;

7.4.1.6

сызықтық функция графигінің координата осьтерімен қиылысу нүктелерін графикті салмай табу;

7.4.1.7

у = kx + b сызықтық функциясының графигінен k және b таңбаларын анықтау;

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

Сызықтық функция жәнеоның графигін сала білуге, сызықтықфункцияныңграфигібойынша оны формуламен жазуды үйрету

Оқушылардың басым бөлігі:

Сабақта үйренген сөздер қатарын өзара тілдесу кезінде еркін қолдана алады,үйренген сөздерге сұрақты дұрыс қоя алады

Кейбір оқушылар:

Білімдерін тереңдете отырып топпен жұмыс жасау арқылы білімдері тереңдейді

-графигін сала алады.

-график бойынша формула жаза алады

-коэффициентін анықтайды, таба алады.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңдері

Жоспарланған жұмыс

Ресурстар

Сабақтың басы(2-5 минут)

Сабағымызды бастамас бұрын өткенді қайталап алайық.
. Жаңа сабаққа деген қызығушылықтары оянып,ерекше ынтамен кіріседі.

Қайталау: «миға шабуыл» стратегиясы бойынша өткенді пысықтау.

. «Сұхбаттасатын жұп» бойынша үй тапсырмалары тексеріледі.

1. Функция дегеніміз не?

2. Аргумент дегеніміз не?

Сабақтың ортасы (6-40 минут)

(МК,Ұ),

1-топ. Координаталық жазықтық ұғымы.

Функция дегеніміз не?

2-топ Функцияның графигі деген не?

Функцияның графигі қандай түрде беріледі?

y = kx + l (мұндағы x - тәуелсіз айнымалы, k мен l – нақты сандар) түріндегі формуламен берілетін фуннкцияны сызықтық функция деп атайды.

у = kx + l функциясының анықталу аймағы барлық нақты сандар жиыны.

Егер у = kx + l сызықтық функциясындағы l = 0 болса, онда у = kx түрінде жазылады. у = kx функциясы тура пропорционалдық деп аталады.

Егер у = kx + l формуласындағы k = 0 болса, у = 0x+l, онда у = l; у = l функциясы тұрақты функция деп аталады. у = l тұрақты функциясы сызықтық функцияның дербес жағдайы.

Сызықтық функцияның графигі

У = 1,5x - 2 сызықтық функциясының графигін сызайық.

Ол үшін x пен y-тің сәйкес мәндерінің кестесін құрастыру керек.

х	-3	-2	-1	0	1	2	3
у	-6,5	-5	-3,5	-2	-0,5	1	2,5

Координаталық жазықтықта координаталары кестеде көрсетілген нүктелерді белгілейік.

Б елгіленген нүктелерді қоссақ, түзу сызылады. Осы түзу у = 1,5x - 2 сызықтық функциясының графигі болады. y = kx + l функциясының графигі түзу сызық.

Жазықтықтағы екі нүкте арқылы бір ғана түзу жүргізілетіндіктен, түзуді жүргізу үшін, оның екі нүктесінің координаталарын білу жеткілікті.

Y = kx + l сызықтық функциясының графигі болатын тузу ординаталар (Оу) осін (0;l) нүктесінде, ал абциссалар (Ох) осін ( ;0) нүктесінде қияды.

Сызықтық функцияның дербес жағдайлардағы графигі

l=0 және k 0 болғанда у=kx тура пропорционалдығының графигін қарастырайық.

у=kx функциясының формуласынндағы х=0 болғанда у=0. Сондықтан оның графигі координаталар басы арқылы өтеді.

у=kx (мұндағы k 0) функциясының графигі координаталар басы арқылы өтетін түзу.

у=kx тура пропорционалдығының графигін салу үшін ізделінді нүктелердің бірі ретінде О(0;0) нүктесін алу керек.

Ізделінді екінші нүктенің координаталарын табу үшін x-тің нөлден өзгеше қандай да бір (мүмкін) мәнін қойып, оған сәйкес у-тін мәнін табу керек.

Мысалы, у=2х функциясы үшін, х=2 болғанда у=4. А(2;4) нүктесін алу керек. Табылған О(0;0) және А(2;4) нүктелері арқылы жүргізілген түзу у=2х функциясының графигі.

у=kx функциясы графигінің координаталық жазықтықтағы орналасуы к коэфицентіне тәуелді. у=kx функциясында, егер х=1 болса у=k.

у=kx функциясының графигі –О(0;0) және (1;к) нүктелері арқылы өтетін түзу.

Егер к 0 болса, у=kx функциясының графигі I және IIIкоординаталық ширектерде, ал k 0 болса, II және IV координаталық ширектерде орналасады.

у=kx функциясының графигі мен у=kx+l функциясының графигі k-ның бірдей мәнінде өзара параллель түзулер. х-тің кез келген мәні үшін у = kx+ l функциясының мәні у=kx функциясының мәнінен l-ге артық.

у = kx+l функциясындағы к=0 болса, функция у=l формуласы-мен жазылады. у=l формуласының графигі абциссалар осіне параллель, абциссасы 0; ординаталары l болатын түзу.

Оқулық

Аудиодиск: 1.2.1 : 1.2.3:

№1жұмыс дәптері

Қосымша тапсырма:1.2.

Сабақтың соңы( 41-45мин)

РАФТ» әдісін пайдаланып, оқушыларға сызықтық функция тақырыбына шығармашылық есептер құрастыру. /Топ бойынша құрастыру./

. функциясыныңграфигіндежатқан А (х; 3) нүктесініңабсциссасынтабыңдар.

Тура пропорцияналдықтыңграфигі Е(–6; 9) нүктесіарқылыөтетінтүзу. Олқандайформуламенберілген.

у = 2,5х – 3 функциясыныңграфигімен А (2; 2) нүктесіндеқиылысатынжәне l = 4 болатынфункцияныформуламенжазыңдар.

у = 3х функциясыныңаралығындағыеңүлкенмәні мен еңкішімәніқосындысынтабыңдар.

y = kx + l функциясыныңграфигі y = 0,5x функциясыныңграфигіне параллель және В(0; 2) нүктесіарқылыөтеді. Осы функциянытабыңдар.

Сызықтық функция f(х) = 1,8х + l формуласыменберілген. Егер f(–2) = 2,1 болса, l-діңмәнінтабыңдар.

Сызықтық функция f(х) = kх + 3,5 формуласыменберілген. Егер f(0,3) = 6,2 болса, k-ныңмәнінтабыңдар.

у=kx+5 функциясыныңграфигі А(–3; –1) арқылыөтсе, k-ныңмәнінтабыңдар.

Функция у=3x - 4 формуласымен берілген х=- 2 болғандағы функция мәні неге тең?
у(- 2)=3*(- 2)- 4=- 10
Мына өрнектерді өз бағандарына жаз: 1 3 2
у=kx+2 функциясының графигі А(1; 4) нүктесі арқылы өтеді. k - ның мәнін табыңдар.
у=3x+n функциясының графигі А(1; 4) нүктесі арқылы өтеді. n - ның мәнін табыңдар
у=kx - 6 функциясының графигі А(1;- 3) нүктесі арқылы өтеді. k - ның мәнін табыңдар

Сұрақ-жауап сұрақтары: 1. Сызықтық функцияның графигі кандай сызық болады?

1. y=3x+5 функциясының графигінен l-дің мәні неге тең?

2. Тура пропорционалдық функциясы қандай формуламен беріледі?

ІІ топтың сұрақтары:

1. y=kx+l функциясының графигі қалай салынады?

2. Координаталары берілген нүктенің түзуге тиісті (тиісті емес) екенін қалай тексереміз? 3. y=l функциясы қалай аталады?

4. «Кім жылдам?» - аялдамасы, ауызша есеп шығару у=kх +b формуласында b- ны көрсетіңдер 1. y=3x-5 2. y=4-2x 3. y=-4x-2 4. y=6+5x 5. y=2,5x-0,5 6. y=8+1,5x

Қосымша ақпарат

Қорытындылау

Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.

1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?

2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе?

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?

САБАҚТАҚЫРЫБЫ		Вектор арасындағы бұрыш
Күні:
СЫНЫП:		Қатысқандар саны:			Қатыспағандар саны:
Сабақ негізделген оқу мақсаты		Векторларға амалдар қолдана отырып, вектор арасындағы бұрыш қасиеттерін қолданып есептер шығара білуге дағдылыну және векторлардың сызбаларын бейнелей алу
Сабақ мақсаттары		Барлық оқушылар:Вектормен танысады

		Оқушылардың басым бөлігі: Векторларды таба алады

		Кейбір оқушылар: Нөлдік вектормен жұмыс жасай алады

Тілдік мақсат		Оқушылар:Вектордың басы мен ұшын таба алады
		Негізгі сөздер мен тіркестер:вектор,скаляр

		Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер: Қандай векторлар нөлдік деп аталады
		Талқылауға арналған тармақатар: Қалай оқылады

		Сіз бұл есептің қандай жолмен шығарылатынын айта аласызба
		Жазылым бойынша ұсыныстар:
		Есептерді тиімді жолмен шығару.Есептерді өз алдарына жаздыртып шығарту
Алдыңғы оқу		Есептер шығару
Жоспар
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелер жазыңыз)					Бағалау	Ресурстар
	Мұғалімнің іс-әрекеті		Оқушының іс-әрекеті
5 мин	Кері байланыс		Өткен тақырып бойынша түйген ойлары мен түсінбеген сұрақтарына байланысты пікірлерін айтады, ортаға салып, түсініктерін тереңдетеді.			Бақылау Бақылау,өзара бағалау	Қосымша:1 /слайд 1/Геометриялық фигуралар /квадрат,төрт бұрыш,үшбұрыш,дөңгелек Жұмсақ ойыншық
3 мин	Топқа бөлу		Таратылған кеспе қағаздар арқылы топтарға бөлінеді			«Сендвич» әдісі бойынша бағалау	Мазмұнды сызба
10 мин	Сұрақтар қою. Екі вектордың скалярлық көбейтіндісі деп нені айтады? Екі вектор перпендикуляр болуы үшін қандай шарттың орындалуы жеткілікті? Скалярлық көбейтіндінің қасиеттерін тұжырымдаңдар.		Қойылған сұрақтарға жауап береді. Ашық сұрақтарға барлық оқушы қатыстырылады және ортақ дұрыс шешім қабылдауға үйренеді.			Бақылау,өзара бағалау	Қосымша : слайд 2
22 мин	«Фигура құрастыру» әдісі		Әрбір қима қағаз дұрыс жауапқа алынып, жинау арқылы геометриялық фигураларды құрастыру арқылы бәсекелесе отырып, есептер шығарады,			өзара бағала	Парақ,қалам
5 мин	Рефлексия		Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.			Бақылау, өзара бағалау	Венн диограммасы сызылған
Кері байланыс 4 минут	Табыс критерий (өзара бағалау)
Кейінгі тапсырмалар
Қосымша ақпарат	Сабақтан соң мұғалім келесі сабақты кері байланыс арқылы жоспарлау мақсатында беріледі (анализ)
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?	Бағалау – Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?			Пәнаралық байланыс Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс

Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарланған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?
Қорытынды бағамдау Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуда да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алда (оқытуда да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

САБАҚТАҚЫРЫБЫ		Үшбұрыш ауданы
Күні:
СЫНЫП: 9		Қатысқандар саны:			Қатыспағандар саны:
Сабақ негізделген оқу мақсаты		Үшбұрыш тақырыбын еске түсіре отырып мысал есептерді формула көмегімен шығара алады.
Сабақ мақсаттары		Барлық оқушылар:Формуламен танысады

		Оқушылардың басым бөлігі: Ауданын таба алады

		Кейбір оқушылар: Герон формуласымен есептер шығара алады

Тілдік мақсат		Оқушылар:Формула қолдана алады
		Негізгі сөздер мен тіркестер:аудан,Герон

		Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер: үшбұрыш деген не
		Талқылауға арналған тармақатар: Қалай оқылады

		Сіз бұл есептің қандай жолмен шығарылатынын айта аласызба
		Жазылым бойынша ұсыныстар:
		Есептерді тиімді жолмен шығару.Есептерді өз алдарына жаздыртып шығарту
Алдыңғы оқу		Есептер шығару
Жоспар
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелер жазыңыз)					Бағалау	Ресурстар
	Мұғалімнің іс-әрекеті		Оқушының іс-әрекеті
5 мин	Кері байланыс		Өткен тақырып бойынша түйген ойлары мен түсінбеген сұрақтарына байланысты пікірлерін айтады, ортаға салып, түсініктерін тереңдетеді.			Бақылау Бақылау,өзара бағалау	Қосымша:1 /слайд 1/Геометриялық фигуралар /квадрат,төрт бұрыш,үшбұрыш,дөңгелек Жұмсақ ойыншық
3 мин	Топқа бөлу		Таратылған кеспе қағаздар арқылы топтарға бөлінеді			«Сендвич» әдісі бойынша бағалау	Мазмұнды сызба
10 мин	Сұрақтар қою. Үшбұрыш деген не Ауданын қалай табамыз Герон фор есіңе түсір.		Қойылған сұрақтарға жауап береді. Ашық сұрақтарға барлық оқушы қатыстырылады және ортақ дұрыс шешім қабылдауға үйренеді.			Бақылау,өзара бағалау	Қосымша : слайд 2
22 мин	«Фигура құрастыру» әдісі		Әрбір қима қағаз дұрыс жауапқа алынып, жинау арқылы геометриялық фигураларды құрастыру арқылы бәсекелесе отырып, есептер шығарады,			өзара бағала	Парақ,қалам
5 мин	Рефлексия		Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.			Бақылау, өзара бағалау	Венн диограммасы сызылған
Кері байланыс 4 минут	Табыс критерий (өзара бағалау)
Кейінгі тапсырмалар
Қосымша ақпарат	Сабақтан соң мұғалім келесі сабақты кері байланыс арқылы жоспарлау мақсатында беріледі (анализ)
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?	Бағалау – Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?			Пәнаралық байланыс Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс

Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарланған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?
Қорытынды бағамдау Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуда да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алда (оқытуда да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

2A-тарау – Жайбөлшектер

Күні:

Мұғалімніңаты-жөні: Медетбекова Г

Сынып: 5

Қатысқаноқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны:

Сабақтақырыбы

Жай бөлшектерді, аралас сандарды салыстыру;

Оқу бағдарламасына сілтеме

_{5.2.1.6** бөлшек сандары (жай
және ондық бөлшектері, аралас сандары) бар өрнектерді
салыстыру}

Сабақтың мақсаты

Бөлшек сандар мен аралас сандарды салыстыруды үйренеді

Бағалау критерийлері

Бөлшек сандары бар өрнектерді салыстырады
_{Аралас сандарды
салыстарады}
_{Бөлімі бірдей және әртүрлі
бөлшектерді
салыстырады.}
_{Бөлімі мен алымы әртүрлі
бөлшектерді
салыстырады.}

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

- бөлшектерді салыстыруды түсіндіреді;

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер

- алымдары бірдей екі бөлшектің қайсысының ..., үлкен (кіші) болса, ... ;

- алымдары әртүрлі және бөлімдері әртүрлі бөлшектерді салыстыру үшін ... керек;

- екі аралас санның қайсысының ..., сол сан үлкен болады;

- бөлімдері бірдей екі бөлшектің ... сол бөлшек үлкен болады;

- координаталық сәуледе кіші бөлшек ..., үлкен бөлшек ... кескінделеді;

Пәнаралық байланыс

Информатика, география және биология пәндері

АКТ қолдану дағдылары

Презентация, ғаламтордан қолдану

Алдыңғы білім

Дұрыс және бұрыс жай бөлшектер

Аралас сандар

Бөлшектерді қысқарту

Сабақ түрі

Білімді тиянақтау сабағы

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңдері

Жоспарланған іс-шаралар

Дереккөздер

Басы

3 мин

2 мин

I. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен амандасып, оларды түгендеп, сабаққа дайындығын тексеру.

Оқушылар «Сыртқы және ішкі шеңберге» тұрып өткен тақырыптар бойынша білімдерімен бөліседі.

М: Бөлшек дегеніміз не? Ол қандай бөліктерден тұрады?

Дұрыс және бұрыс бөлшек дегеніміз не?
бөлшектің негізгі қасиеті дегеніміз не?

Өткен сабақты қайталау (жеке жұмыс):Оқушылар келесі 5 сұрақтық тестті жеке орындайды. Орындап болған соң олар көрші оқушымен дәптерлерін алмастырып, тапсырманың нешеуі дұрыс болғанына қарай бір-бірін қызыл, жасыл не сары карточка беру арқылы бағалайды.

ТЕСТ

Дұрыс бөлшекті тап:

; B) ; C)

Бұрыс бөлшекті тап:

А) ; B) ; C)

Бөлшекті қысқартыңыз:

; B) ; C)

бөлшегінің бөлімін 28-ге келтіріңіз.

А) ; B) C)

Аралас бөлшекке айналдырыңыз:

А) ; B) C)

Оқушылар жауаптарын келесі кестеге толтырады.

1	2	3	4	5

Дұрыс жауаптар:

Бірінің жұмысын өзара бағалайды.

Үй жұмысын тексеру және қателері болса талдау.

Сабақ тақырыбымен, жоспарымен және оқу мақсатымен таныстыру.

Балалар слайдтағы сандарға назар аударайықшы.

М: 6, 11, 18, 25, 47 Сандарға қарап не байқадыңдар? Үлкен және кіші сандар қайсы екен?

Дұрыс айтасыңдар ендеше бүгінгі тақырыбымыз бөлшектерді салыстыруға байланысты болмақ.

http://bilimland.kz/ru/content/structure/1518-doli_obyknovennye_drobi#lesson=11787

Ортасы

2 минут

10минут

10 мин

8 мин

II. Жаңа сабақ.

Жай бөлшектерді салыстыру ережесі :

1) бөлімдері бірдей жай бөлшектердің қайсысының алымы кіші болса, сол жай бөлшек кіші, ал қайсысының алымы үлкен болса, сол жай бөлшек үлкен болады.

және ; олай болса

2) Алымдары бірдей екі бөлшектің қайсысының бөлімі кіші (үлкен) болса, сол бөлшек үлкен (кіші) болады.

және ; олай болса

3) Бөлімдері әртүрлі жай бөлшектерді салыстыру үшін, оларды ортақ бөлімге келтіріп, бөлімдері бірдей бөлшектерді салыстыру ережесін қолданамыз.

және ; ЕКОЕ (3; 6) = 6 олай болса

және ; олай болса

IIIАлынған білімді практикада бекітейік.(Жұптық жұмыс)Дәптермен жұмыс

Оқушыларға жұпта төмендегі есептеулерді орындап жауаптарын мини ақ тақтайшаларға жазу ұсынылады.

Мысал 1

және
және
және
және

_Мысал 2

_IV._{Бөлшектерді ортақ бөлімге
келтіріп, салыстырыңдар}_:

және
және

V.Мысал 3

_AB _{кесіндісі 7 см , ол 7 үлеске
бөлінген}_. _CD_{кесіндісі} АВ кесіндісінің үлесіндей , ал EF кесіндісі үлесіндей. CD және EF кесінділерінің қайсысы үлкен ?
_{Үйдің жанында 4 машина тұр.
Олардың} _- _{і жеңіл
машиналар,} _- _{і жүк таситын машиналар.
Қандай машина көп ?}
_{Отынның қызулығы оның
құрамындағы көміртегінің мөлшерімен өлшенеді.
Ағаштың} _{бөлігі,
шымтезектің} _{бөлігі,
көмірдің} _{бөлігі,
антрациттің} _{бөлігі - көміртегі. Отын
түрлерінің жылулығының үлкенненкішіге қарай реттеп
жаз.}

Тапсырма орындалып біткен соң, мұғалім тапсырманың жауаптарын айтып, оқушылар өзін-өзі бағалау жұмыстарын жүргізеді.

Нәтижесінде:

9-8 "+"5 деген баға,
7-6 "+" 4 деген баға,
5 "+"3 деген баға.

VI.Аралас сандарды салыстыруережесі :

4) Егер аралас сандардың бүтін бөліктері әртүрлі болса, бүтін бөлігі үлкен аралас сан үлкен, ал бүтін бөлігі кіші

аралас сан кіші болады;

және ; олай болса

4))егер аралас сандардың бүтін бөліктері бірдей болса, онда бөлшектерді салыстыру ережесі бойынша олардың бөлшек бөліктері салыстырылады.

және ; ; және

ЕКОЕ(3; 8) = 24

және ; олай болса

III. Жай бөлшектерді салыстыру кезіндегі теңсіздіктердің оқылуы:

-елу бірден сегіз үлкен қырық үштен бестен;

-елу бірден сегіз бөлшегі қырық үштен бес бөлшегінен үлкен;

-қырық үштен бес кіші елу бірден сегізден;

-қырық үштен бес бөлшегі елу бірден сегіз бөлшегінен кіші.

VII. Тотық жұмыс:(Әр топ өз мүшелерімен бірге келесі есептерді шығарады )

Мысал 4

Аралас сандарды салыстыр

және
және
және
және
және
және

VIII. Оқушылар ары қарайXXI ғасыр көшбасшысыойнайды . Ойынның шарты бойынша әр оқушы берілген 8ұяшықтан кезекпен өзі қалаған ұяшықты таңдап сұрақтарды ашады. Қай оқушы ең көп ұпай жинаса, сол оқушы жеңімпаз болады.

_{Реттік
номері}

_{Жай бөлшекті
салыстыру}

_{Мәтінмен берілген
тапсырмалар}

_{Аралас сандарды
салыстыру}

₁

₁₀

₂₀

₃₀

₂

₁₀

₂₀

₃₀

_{Жай бөлшекті
салыстыру:}

_{Оқушы бірінші күні
кітаптың} _{бөлігін, екінші
күні} _{бөлігін оқыды. Оқушы қай
күні көп оқыды ?}
_{Раушан Желтоқсан айындағы ауа
райын белгілеп отырды. Желтоқсан айының} _{бөлігінде күн ашық
болды.} _{бөлігінде күн бұлтты
болып, қар жауды, ал} _{бөлігінде күн бұлтты
болды, бірақ қар жауған жоқ .
А}_{уарайыны}_{ң қандай күні көп, қандай күні
аз ?}

_{Мәтінмен берілген
тапсырмалар}

_{Тынық мұхит жер шарының сулы
ауданының} _{бөлігін, Атлант
мұхиты} _{бөлігін, ал Үнді
мұхиты} _{бөлігін
алады}_. _{Осы шамаларды салыстырып ең
үлкен және ең кіші мұхиттың атын атаңыз} _?
_{Адам
денесінің} _{бөлігі су, жануарлардың
денесінің} бөлігі су, ал балықтардың бөлігі су. Қай организмде су көп, қай организмде су аз ?

Аралас сандарды салыстыру

; ; және бөлшектерін өсу ретімен жаз
; ; және бөлшектерін кему ретімен

Слайд

XXI

ғасыр көшбасшысы

6-13

2мин

VII. Рефлексия. Стикер арқылы белгілеу

VII. Үй тапсырмасы: Жай бөлшектерді салыстыруға 3 мысал және аралас сандарды салыстыруға 3 мысал құрастырып келу.

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Жұптық жұмыс арқылы оқушылардың бір-біріне түсіндіруі, топтық жұмыс арқылы оқушылардың қабілеттерін анықтау.

Шапалақтау, басбармақ, сабақ барысында қолдау, мадақтау.

Интерактивті тақтаны сабақ барысында қолдану уақытын асырмау. Көз жаттығуларын жасау.

Қорытындылау

Ең жақсы өткен екі нәрсе не (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нәрсе сабақты нығайтуы мүмкін (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Бұл сабақтан мен келесі сабағыма әсер ететін сынып туралы немесе оқушылар туралы не білдім?

Қысқа мерзімді жоспар

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 6.4В бөлім: Шамалар арасындағы тәуелділіктер		Мектеп:
Күні:		Мұғалімніңаты-жөні:
Сынып: 6		Қатысқандар саны:	Сынып: 6
Сабақтақырыбы	Нақты процестердің графиктерін қолданып шамалар арасындағы тәуелділіктерді зерттеу
Осы сабақтақолжеткізілетіноқумақсаттары(оқу бағдарламасына сілтеме)	6.5.2.10 шынайы процестердің графиктерін қолданып, шамалар арасындағы тәуелділіктерді табу және зерттеу
Сабақмақсаты	Оқушылар: шынайы құбылыстардың графиктердің көмегімен шамалардың арасындағы тәуелділіктерді табады және зерттейді.
Бағалау критерийлері	Оқушы: функция графигінің мағынасын түсіндіреді; функцияның аргументке тәуелділігін көрсете алады; графиктерді пайдаланып шамаларды табады және зерттейді.
Тілдікмақсаттар	Оқушылар: шынайы құбылыстардың графиктерін пайдаланып, шамалардың арасындағы тәуелділіктерді түсіндіреді Пәнге қатысты лексика мен терминология: шамалардың арасындағы тәуелділік; қашықтық, жылдамдық, уақыт; жұмыс, өнімділік, уақыт; баға, мөлшер, құны; масса, тығыздық, көлем; аудан, ұзындық, ені; ерітіндідегі заттың массасы, концентрация, ерітіндінің массасы Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер: график арқылы келесілерді .... табамыз, себебі ….
Құндылықтардыдарыту	Топта жұмыс жасау арқылы бір-біріне деген құрмет құндылығын өзін-өзі, бірін-бірі тексеру арқылы академиялық адалдық құндылығын дарыту
Пәнаралықбайланыстар	Шамалардың арасындағы өзара тәуелділікті орнату біліктілігі практикалық мәні өте зор. Физикада және химияда прибормен өлшеуге келмейтін жағдайларда тәуелділіктердің формулалары арқылы шамалардың мәндерін табуға болады.
Бастапқы білім	Формулаларды (қашықтық, жылдамдық, уақыт, тіктөртбұрыштың ауданы және т.б.) біледі. Теңдеудің белгісіз компоненттерін таба алады, алгебралық өрнектің мәнін таба алады. Координаталары бойынша нүктені координаталық жүйеде сала біледі.

Сабақтыңжоспарланғанкезеңдері

Сабақтағыжоспарланғаніс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

0-2 мин

2-6 мин

6-8 мин

Ұйымдастыру кезеңі

а) Амандасу. Сыныпты түгелдеу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

ә) Мақсат: Сабақ тақырыбы мен мақсатын анықтау.

«Жақын арада даму аймағын» анықтау.

Мақсат: Үй жұмысында оқушылар жіберген қателер олардың есінде сақталып қалмау үшін оны түзету.

Үй тапсырмасын тексеру, қиындық туғызған сұрақтарға нұсқау жасау, уақытылы кері байланыс беру.

Жұптар үйден салып келген қозғалыс графиктерін бір-бірімен салыстырады. График бойынша дайындап келген бір-бірінің сұрақтарына жауап жазады.Әр оқушы жұбының жазған жауабы мен өз жауабын салыстырады.

Қателіктер мен дәлсіздіктер талқыланады.

Осыдан соң сабақ мақсаты мен бағалау критерийлері айтылады. Бағалау критерийлері оқушылармен таңдалады.

Сабақ мақсаты мен бағалау критерийлерін оқушылардың түсінуі үшін, сынып ауқымында талқылау пайдаланылады.Барлық оқушыларға бағытталған нұсқау бере отырып, олардың әрқайсысының өздерінен не күтетіндігін түсінгендеріне көз жеткізіледі.

Сыныпты жұпқа бөлу. -«Кездесу» жұптық оқыту әдісі

Мұғалім жұптық жұмыс пен әр оқушының жұпта атқаратын рөлі туралы ережені жасап, тиімді жұптық қарым-қатынасты ұйымдастырады.

https://bilimland.kz

/kk/courses/physics-kk/mexanika/kine

matika/lesson/

birqalypty-

zhane-birqalypty

-emes-qozhalystar

Сабақтың ортасы

8-11 мин

13-18мин

18-22 мин

22-24 мин

24-30 мин

30-37 мин

Мақсат:оқушылардың ойлау әрекеттерін белсендендіре отырып, шынайы құбылыстардың графиктердің көмегімен шамалардың арасындағы тәуелділіктерді табуды және зерттейді меңгерулеріне жағдай жасау.

Жұптық жұмыс. Барлық жұпқа бірдей тапсырма беріледі.

1-ші сағат 12-де кездесетін оқушылар бір –бірінің жанына барып отырады.

Оларға 1-тапсырма:

1-суретте хауызды сумен толтырғанда ондағы су көлемінің V( ) насостың жұмыс істеу уақытынаt(мин) тәуелділік графигі сызылған.

1-сурет

1) Насос алғашқы және соңғы жұмыс аралықтарында неше минут тоқтады? Не себепті f(4) = f(10)?

2) Насос тоқтағанға дейін әрбір 1 минутына хауызға қанша ( )су құйылды?

3) Насос жұмысқа қайта қосылған соң әрбір 1 минутына хауызға қанша ( ) су құйылды?

2-ші сағат 3-те кездесетін оқушылар бір–бірінің жанына барып отырады.

Оларға 2-тапсырма:

2-суретте арақашықтығы 300 км екі қаладан бір уақытта бір-біріне қарама-қарсы шыққан жүрдек пойыздың және жүк пойызының кездескенге дейінгі қозғалыс графиктері берілген. График пойыздардың әрқайсысының жүрген жолдарының уақытқа тәуелділік функцияларын кескіндейді. Графиктен мыналарды анықтаңыздар:

Пойыздар неше сағат жүрген соң кездеседі?
Жүрдек пойыздың жылдамдығы қандай?
Жүк пойызының жылдамдығы қандай?
Жүрдек пойыздың 1 сағатта жүрген жолы жүк пойызының сонша уақытта жүрген жолынан неше есе артық?

2-сурет.

3-ші сағат 6-да кездесетін оқушылар бір-бірінің жанына барып отырады. Оларға берілетін 3-тапсырма:

3-суретте жаяу адамның (АВ) және велосипедшінің (СД) қозғалыстарының графиктері көрсетілген.

3-сурет.

График арқылы келесі сұраққа жауап беріңіз:

ж аяу адамның жылдамдығын табыңыз;
велосипедшінің жылдамдығын табыңыз;
жаяу адамның жылдамдығынан велосипедшінің жылдамдығы неше есе артық?
жаяу адам мен велосипедші сағат нешеде кездесті?
жаяу адамнан велосипедші қанша сағат бұрын барды?

4-ші сағат 9-да кездесетін оқушылар бір–бірінің жанына барып отырады. Оларға берілетін 4-тапсырма:

4-суретте бір тәулік бойындағы ауа температурасының өзгерісі көрсетілген. Көлденеңінен тәулік уақыты көрсетілген, ал тігінен – температура мәні Цельсий градусымен көрсетілген. Тәуліктің бірінші жартысында неше сағат бойы температура С–дан аспады? Тәуліктің бірінші жартысы сағат 12:00-де аяқталады.

4-сурет.

Сосын оқушылар соңғы жұптарымен 3 топқа бөлініп, берілген 4 тапсырманы қалай орындағаны жайлы ой бөліседі.

Топта талқылауға келесі тапсырма-5 ұсынылады.

5-суреттеА және В пунктінен шыққан жолаушының қозғалыс графигі кескінделген.

Берілген график бойынша 5 сұрақ құрастырыңыз.

5-сурет.

Тапсырманы орындап болғаннан кейін топтар сұрақтарымен алмасады және басқа топтың дайындаған сұрағын алып жауап береді.

Әр топ басқа топтың жазған жауабымен өз жауаптарын салыстырады.Мұғалім оқушылардың тапсырмаларды орындауға және диалогтарға қаншалықты қатысатындығын бақылау жолымен бағалайды. Прогресс, жұппен жұмыс кезіндегі жауап реакциясы әр оқушының үлесі бағаланады.

Жеке жұмыс.

Тапсырма 6.

№1.

6-суретте катердің А айлағынан В айлағына барып қайту графигі кескінделген.

Рисунок 2 6-сурет.

График бойынша мына сұрақтарға жауап беріңіздер:

А және В айлақтарының арақашықтығы неше километр?
Не себепті f(4) = f(6)?
Катердің ағысқа қарсы жүзгендегі жылдамдығы сағатына неше километр?
Катердің ағыспен жүзгендегі жылдамдығы сағатына неше километр?
Катердің меншікті жылдамдығы қандай?
Ағыс жылдамдығы қандай?

№2.

3-суретте жаяу адамның (АВ) және велосипедшінің (СД) қозғалыстарының графиктері көрсетілген.

7-сурет.

График арқылы келесі сұраққа жауап беріңіз:

Жаяу адам қанша уақыт жолда болған?

Велосипедші ше?

Жаяу адам қанша жол жүрген?

Велосипедші ше?

Жаяу адам қандай жылдамдықпен жүрген?

Велосипедші ше?

Жаяу адамның 2 сағатта жүрген жолы велосипедшінің сонша уақытта жүрген жолынан неше есе кем?

Дескриптор және дайын жауап арқылы өзін өзі тексереді.Әр оқушы есепті өз таңдаулары бойынша шешеді. Тапсырманы шешу жолын жұбына түсіндіреді. Егер қате жасалса, ол себебін анықтап, түзетеді. Түсіндірме дескриптор арқылы жүргізіледі.

Қосымша тапсырма.

Балықшы үйінен шығып, көлге барып балық аулаған. Сонан соң үйіне қайтып келген. 8-суретте балықшының қозғалыс графигі көрсетілген.

8-сурет.

График бойынша мына сұрақтарға жауап беріңіздер:

Үйінен көлге дейінгі қашықтық қандай?
Балықшы көлге дейін неше сағат жүрген және кері қайтқанда неше сағат жүрген?
Балықшы көл жағасында қанша сағат болған?
Үйінен шыққаннан соң 1 сағаттан кейін балықшы үйден қандай қашықтықта болған?
Үйден шыққаннан кейін неше сағаттан соң балықшы 14 км қашықтықта болған?
Балықшының көлге барып қайтқандағы орташа жылдамдығы қандай?

Қосымша 1.

Дорофеев Г.В.,

Петерсон Л.Г. Математика.

6 класс. Часть 2.

– Изд. 2-е, перераб.

/ Г.В. Дорофеев

, Л.Г. Петерсон.

– М.: Издательство «Ювента», 2010.

-128с: ил.

Қосымша 2.

Қосымша3.

Т.А. Алдамұратова, Т.С. Байшоланов, «Атамұра» 2011, Математика -6.

Қосымша 4.

Қосымша 5.

Қосымша 6.

Т.А. Алдамұратова,

Т.С. Байшоланов, «Атамұра» 2011, Математика -6.

Қосымша 7.

Сабақтың соңы

36-40 мин

Сабақты қорытындылау.

Сабақ соңында оқушылар рефлексия жүргізеді:

- нені білдім, нені үйрендім;

- нені толық түсінбедім;

- немен жұмысты жалғастыру қажет.

Үйге тапсырма:

Берілген график бойынша мәтін құрастырыңыз.

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы.

АКТ-менбайланыстар

қушыларға ашық сипаттағы тапсырма ұсынылады оқушылар әр түрлі шешімдер ұсынуы мүмкін. Кейбір оқушылар тапсырманы өздері орындайды, ал кейбір оқушыларға тапсырманы орындау барысында жан-жақты әрі нақты көмек көрсетіледі. Барлық оқушыларға бағытталған нұсқау бере отырып, олардың әрқайсысының өздерінен не күтетіндігін түсінгендеріне көз жеткізіледі.

Сабақ барысында ерекше қабілет көрсеткендерге мотивациялау мақсатында жеке дара жетістіктерімен ынталарын ескеріп ауызша бағалау қолданылады. Сабақтың соңғы бөлімінде рефлексия форматында өзін-өзі бағалау ұйымдастырылады. Мұғалім оқушылардың тапсырманы орындауға және диалогтарға қаншалықты қатысқандығын бақылау жолымен бағалайды.

Оқушылардың дұрыс отыруы қадағаланады.

Сабақ ортасында «Көз жаттығуы» сергіту сәті жасатылады.

Тест тапсырмалары

1. Есептеңіз: (5,75-0,75) 0,01

A) 0,05

B) 0,02

C) 500

D) 0,5

E) 5

2. Есепте:

A) 9

B) 0

C) 18

D) 1,8

E) 1

3. Көбейткішке жікте: а(3+b)+b+3

A) (a+b)3

B) (3+b)(a–1)

C) (b+3)(a+1)

D) (b+3)a

E) (3+b)(1-a)

4. Екі айлақтың арасы 55,4 км. Кеме екі айлақтың арасын ағыспен 2 сағат жүрді. Ағыс жылдамдығы 2,8 км/сағ, кеменің өз жылдамдығын табыңыз.

A) 25 км/сағ

B) 29,1 км/сағ

C) 26,3 км/сағ

D) 30,5 км/сағ

E) 24,9 км/сағ

5. Квадраттың бір қабырғасы 12 см. Периметрін табыңыз.

A) 24см

B) 48см

C) 96см

D) 36см

E) 16см

6. ÐH=60° болатын EHF үшбұрышына сырттай сызылған шеңбердің радиусы -ке тең. EF қабырғасын табыңыз.

A) 3

7. Функцияның анықталу облысын тап

8. Теңсіздіктің дұрыс аралық шешімін анықтаңыз: x(х + 5)(х - 2)  0

9. Аудандары 80 га және 120 га тең болатын екі участоктен барлығы 7200 ц астық жиналды. Бірінші участокта әрбір 3 га-да жиналған астықтың мөлшері екінші участокта 2 га-да жиналған астық мөлшерінен 10 ц-ге артық деп алып, әр участоктің 1 га-нан қаншадан астық жиналғанын табыңыз.

A) 50 ц; 60 ц.

B) 30 ц; 40 ц.

C) 40 ц; 50 ц.

D) 35 ц; 45 ц.

E) 20 ц; 30 ц.

10. Теңдеуді шешіңіз: log₄(х + 7) = log₂(х + 1).

A) {2; 3}.

B) {-3}.

C) {2}.

D) {-2; -3}.

E) {-2}.

11. Конустың жасаушысы табан жазықтығына 30 бұрыш жасай көлбеген және 8 см-ге тең. Конустың осьтік қимасының ауданын табыңыз.

A) 4 см².

B) 8 см².

C) 16 см².

D) 8 см².

E) 12 см².

12. Функцияның туындысын тап:

A) 1

E) 0

13. M(7; -11) нүктесінен y=-2x+5 түзуге параллель өтетін түзудің теңдеуін табыңыз

A) y=-2x+4

B) y=-2x-1

C) y=-2x+2

D) y=-2x+3

E) y=-2x+1

14. f(x)= cos x +sin x-5cos5x функциясы үшін алғашқы функцияның жалпы түрін тап:

A) x+cos5x+C

B) x+5cos5x+C

C) x+5sin5x+C

D) x-5cos5x+C

E) x-sin5x+C

15. функциясы берілген, нүктесіндегі туындыны тап

A) –1

B) 2

C) 4

D) 0

E) –2

16. Теңдеулер жүйесін шешіңіз:

A) x = + n; y = - + n.

B) x = + n; y = - n.

C) x = - n; y = - n.

D) x = + n; y = - + n.

E) x = - + n; y = + n.

17. функциясы ќандай?

A) Жұп та емес, таќ та емес.

B) Жалпы түрде.

C) Таќ.

D) Жұп.

E) Периодты.

18. Арифметикалық прогрессияның он үшінші мүшесін үшінші мүшесіне бөлсек, бөліндісі 3-ке тең, ал он сегізінші мүшесін жетінші мүшесіне бөлсек, толымсыз бөлінді 2, қалдық 8-ге тең. Прогрессияның бірінші мүшесін, айырмасын табыңыз.

A) а₁ = 7, d = 3

B) а₁ = 9, d = 5

C) а₁ = 14, d = 6

D) а₁ = 12, d = 4

E) а₁ = 10, d = 2

19. Теңсіздіктер жүйесін шешіңіз:

A) (-; 6).

B) (-6; -3].

C) [3; +).

D) [3; 6).

E) (3; +).

20. Шеңбердің радиусы 5 см-ге тең. Центрлік бұрышы 45 болып келетін сегментің ауданын табу керек.

A) см².

B) см².

C) 5 см².

D) см².

E) см².

21. 60%-і 30-ға тең белгісіз санды табыңыз.

A) 18.

B) 150.

C) 100.

D) 200.

E) 50.

22. Кризистік нүктені табыңыз: g(x) = - x.

A) 0,25.

B) 0,5.

C) 0,2.

D) 1.

E) 2.

23. Пропорцияның белгісіз мүшесін табыңыз:

A) 1.

B) .

C) .

D) .

E) .

24. Теңсіздікті шешіңіз: log₂(x² + 2x) < 2 + lg10.

A) (-¥; -4) È (0; 2).

B) (-4; -2) È (0; 2).

C) (-¥; -4).

D) (2; +¥).

E) (-4; 2).

25. Үшбұрышты дұрыс пирамиданың биіктігімен бүйір жағының арасындағы бұрыш 30-қа тең. Пирамидаға іштей сызылған шардың радиусы 1 см-ге тең болса, табан қабырғасының ұзындығын табыңыз.

A) см.

B) 2 см.

C) см.

D) 6 см.

E) 3 см.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Т.А.Алдамұратов математика 6 сынып, 2018ж
2. Әлібеков Ш.М. «Алгебра және сандар теориясы», 2005ж
3. Математикалық сауаттылық Ә.А.Әмзебек
4. Ойлау логикасы. Қ. Ж. Нұрсұлтанов., Ж. Н. Дүрмекбаева., Қ. М. Нақышбекова., Л. М. Әміренова., Семей қаласы, 2004 жыл.
5. . Тысяча и одна задача по математике: Кн: для учащихся 5-7 кл. А.В Спивак. М. Просвещения, 2002г.
6. Математикалық сауаттылық Ә.А.Әмзебек
7. Алтынов П. И. Алгебра. Тесты. 7-9 классы. Учебно – метод. Пособие. – 6-е изд., стереотип. – М. Дрофа, 2002, -128 с.

8.2.Ә. Анарбеков, Ж. Бейсеков, X. Жантелі. 2006 жылы Қазақстан Республикасы жоғары оқу орындарында математикадан ұсынылған тақырыптық тест тапсырмалары. – Шымкент, 2006

9..Т. К. Оспанов, С.Егізбаев. Алгебраны оқыту нәтижелерін тақырып бойынша тексеруді ұйымдастыру. Алматы. «Мектеп» баспасы, 1985 ж

10..Крупин В.И, Енишев О.Б. Учить школьников учиться математике. – М. Просвещение. 1990 г

11..«Математика және физика» журналдары. 2005 – 2006 ж.

12..«Математика» журналы. № 2. 2006 ж

Мазмұны

№	Тақырыбы	Беті
1	қолданбалы курс жоспары	5
2	Түсінік хат	7
3	Сабақ үлгілері	10
4	Тест тапсырмалары	39
5	Пайдаланған әдебиеттер тізімі	49
6	Мазмұны	50

Жүктеу

Бөлісу

ЖИ арқылы жасау

Файл форматы:

docx

Математика Авторлық бағдарлама 10 сынып

09.12.2024

604

Жүктеу

ЖИ арқылы жасау

Жариялаған:

Токсанбаева А.К

Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз

МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚТЫ ДАМЫТУҒА АРНАЛҒАН ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУ-11 сынып

МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚТЫ ДАМЫТУҒА АРНАЛҒАН ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУ-11 сынып

Химия пәні

Тарих пәні

Биология пәні

Ағылшын тілі пәні

География пәні

Информатика пәні

Мектепке дейінгі білім беру

«Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті»

Дене шынықтыру

Білім алушылардың білім сапасын арттыру

Инклюзивті білім беру