Медеу Сәрсекеев өмірі мен шығармашылығы

Қазақ тілі пәні оқытушысы: Онгарова Гульзада Мейрбековна

Түйін

Бұл мақалада қазақ әдебиетінің көрнекті өкілі, жазушы, драматург әрі публицист Медеу Сәрсекеевтің өмірі мен шығармашылығы кеңінен талданады. Автордың ғылыми-фантастикалық жанрдағы еңбектері мен өндірістік проза, драматургия және деректі шығармалардағы орны айқын көрсетілген. Сонымен қатар, Қаныш Сәтбаев туралы жазған еңбектеріне жеке тоқталып, әдебиеттегі зерттеушілік миссиясы сипатталады. Мақала болашақ жас әдебиетшілер мен зерттеушілер үшін маңызды дерек көзі бола алады.

Аннотация

В этой статье широко анализируются жизнь и творчество выдающегося представителя казахской литературы, писателя, драматурга и публициста Медеу Сарсекеева. Ярко выражено место автора в произведениях научно-фантастического жанра и в произведениях промышленной прозы, драматургии и документальных произведениях. Кроме того, он отдельно остановился на произведениях о Каныше Сатпаеве и описал исследовательскую миссию в литературе. Статья может стать важным источником для будущих молодых литераторов и исследователей.

Annotation

This article extensively analyzes the life and work of an outstanding representative of Kazakh literature, writer, playwright and publicist Medeu Sarsekeyev. The author's place is clearly expressed in the works of the science fiction genre and in the works of industrial prose, drama and documentary works. In addition, he separately focused on the works about Kanysh Satpayev and described the research mission in literature. The article can become an important source for future young writers and researchers.

Медеу Сапаұлы Сәрсекеев — қазақ әдебиетінің көрнекті өкілі, жазушы, драматург, публицист, әрі ғылыми-фантастикалық жанрдың негізін қалаушылардың бірі. Оның шығармашылығы қазақ әдебиетінде жаңа бағыттардың дамуына зор үлес қосты.

Өмірбаяны

Медеу Сәрсекеев 1936 жылы 2 қаңтарда Шығыс Қазақстан облысы, Абай ауданы, Қайнар ауылында дүниеге келген. 1958 жылы Қазақ политехникалық институтының металлургия факультетін тәмамдап, Өскемен мен Семей қалаларындағы ауыр өнеркәсіп орындарында инженер болып еңбек етті. 1958–1965 жылдары «Лениншіл жас», «Социалистік Қазақстан» газеттерінде жұмыс істеді. 1965 жылдан бастап Семей облыстық Жазушылар одағы бөлімшесінің жауапты хатшысы қызметін атқарды.

Шығармашылық жолы

Ғылыми-фантастикалық шығармалары

Медеу Сәрсекеев қазақ әдебиетінде ғылыми-фантастикалық жанрдың негізін қалаушылардың бірі болып саналады. Оның алғашқы шығармаларының бірі — «Ғажайып сәуле» (1959) повесі. Одан кейін «Көрінбестің көлеңкесі» (1960), «От пен атом» (1965), «Жетінші толқын» (1964) сияқты туындылары жарық көрді. «Жетінші толқын» повесі бірнеше рет қайта басылып, кеңестік кеңістікте танымал болды.

Өндірістік және деректі прозасы

Сәрсекеевтің өндірістік тақырыптағы шығармалары да ерекше орын алады. «Жарылыс» (1979) және «Көмбе» (1980) романдары өндіріс саласындағы адамдардың өмірін суреттейді. Бұл шығармалар орыс тіліне аударылып, кеңестік әдеби журналдарда жарияланды.

Драматургия саласындағы еңбектері

Медеу Сәрсекеев драматургия саласында да белсенді еңбек етті. Оның «Шыңғыс хикаясы», «Жарылыс», «Заңды неке», «Тендерге түскен әйел» пьесалары театр сахналарында қойылды. 2013 жылы оның жеті пьесасы бір жинақта жарық көрді.

Қаныш Сәтбаев туралы еңбектері

Сәрсекеев көрнекті ғалым Қаныш Сәтбаевтың өмірі мен еңбегін зерттеуге 45 жылын арнады. Ол осы тақырыпта оннан астам кітап жазды, олардың ішінде «Туған жердің тастары» (1974), «Сәтбаев» (1980, 2004) сияқты еңбектері бар.

Марапаттары мен атақтары

Медеу Сәрсекеевтің еңбегі жоғары бағаланып, ол «Құрмет» орденімен, «Еңбек Даңқы» медалімен марапатталды. Сондай-ақ, ол Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университетінің құрметті профессоры болды.

Қорытынды

Медеу Сәрсекеевтің шығармашылығы қазақ әдебиетінде ерекше орын алады. Ол ғылыми-фантастикалық жанрды дамытып, өндірістік және деректі проза, драматургия салаларында да елеулі еңбек етті. Оның еңбектері болашақ ұрпақ үшін құнды мұра болып қала береді.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Сәрсеке М. Сәтбаев. — Алматы: Қазақстан, 1980.

2. Сәрсеке М. Ғажайып сәуле. — Алматы: Жазушы, 1965.

3. Қазақ әдебиеті энциклопедиясы. — Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2006.

4. Бисенғали З. Қазақ прозасы және заман шындығы. — Алматы: Санат, 1998.

5. ҚР Ұлттық кітапханасының электронды қоры.

6. Интернет-ресурстар: adebiportal.kz, kitapkhan.kz сайттары.