Механиканың алтын ережесін өрт сөндіру қызметінде қолданудың тиімділігі

Ғылыми жетекші Оразымбетова Г.Х.

Студенттер: Кребек Әсел Нұржанқызы, Асқар Азамат Асқарұлы

МЕХАНИКАНЫҢ АЛТЫН ЕРЕЖЕСІН ӨРТ СӨНДІРУ ҚЫЗМЕТІНДЕ ҚОЛДАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ

Аннотация

«Өртке қарсы қызметте механиканың алтын ережесін қолданудың тиімділігі» мақаласында өрттің алдын алу және жою бойынша іс-шараларды жүзеге асыратын жүйе ретінде өртке қарсы қызмет болып табылады, ал зерттеу пәні қолданбалы болып табылады. осы қызметтің тиімділігін арттыру аясында механиканың алтын ережесінің. Зерттеу теориялық және практикалық аспектілерді қамтиды, соның ішінде өрт сөндіру бөлімшелері кездесетін мәселелер мен қиындықтарды талдау, сондай-ақ механикалық принциптердің миссиялардың тиімділігі мен қауіпсіздігіне әсерін бағалау. Жұмыстың нәтижесінде механиканың алтын ережесін қолданудың анықталған заңдылықтары мен сәтті тәжірибелеріне негізделген өртке қарсы қызметтегі процестерді оңтайландыру бойынша ұсыныстар ұсынылады.

Кілт сөздер: механика, алтын ереже, өрт сөндіру.

Аннотация:

В статье«Эффективность применения золотого правила механики в пожарной службе» исследования является пожарная служба как система, осуществляющая действия по предотвращению и ликвидации пожаров, а предметом исследования выступает применение золотого правила механики в контексте повышения эффективности работы данной службы. Исследование охватывает теоретические и практические аспекты, включая анализ проблем и вызовов, с которыми сталкиваются пожарные подразделения, а также оценку влияния принципов механики на оперативность и безопасность выполнения задач. В результате работы предлагаются рекомендации по оптимизации процессов в пожарной службе, основанные на выявленных закономерностях и успешных практиках применения золотого правила механики.

Ключевые слова: механика,золотые правила,пожарная служба.

Annotation:

The article "The effectiveness of the application of the golden rule of mechanics in firefighting" considers the firefighting service as a system that carries out measures to prevent and eliminate fires, and the subject of the study is applied. the golden rule of mechanics in the framework of increasing the effectiveness of this service. The study covers theoretical and practical aspects, including an analysis of the problems and difficulties faced by fire departments, as well as an assessment of the impact of mechanical principles on the effectiveness and safety of missions. As a result of the work, recommendations are made for optimizing processes in the firefighting service based on the identified patterns and successful practices of applying the golden rule of mechanics.

Keywords: mechanics, golden rule, firefighting.

Кіріспе:

Өртке байланысты төтенше жағдайлардың туындау қаупі жоғары болып қалатын заманауи әлемде азаматтардың қауіпсіздігін және мүлікті қорғауды қамтамасыз ету үшін өртке қарсы қызметтің тиімді жұмысы маңызды болып табылады. Өртке қарсы қызметтің алдында азаматтық қорғаныс жүйесіндегі негізгі құрылымдардың бірі ретінде кәсіби дайындықты ғана емес, сонымен қатар өз қызметін ұйымдастырудың ғылыми тәсілдерін қолдануды талап ететін көптеген міндеттер тұр. Осындай тәсілдердің бірі механиканың алтын ережесі болып табылады, ол физикамен дәстүрлі байланысына қарамастан, өрт сөндірушілердің жұмысында туындайтын мәселелерді шешуге сәтті бейімделуі мүмкін [1,56 б].

Механиканың алтын ережесі – бұл әртүрлі жүйелерде максималды тиімділікке жету үшін физикалық заңдарды оңтайландыруға көмектесетін принциптер. Өртке қарсы қызмет контекстінде бұл ережені ресурстарды ұтымды пайдалану, тәуекелдерді азайту және өрт сөндірушілер үшін де, жалпы халық үшін де қауіпсіздікті арттыру міндеттемесі ретінде түсіндіруге болады. Өрт сөндіру қызметінің жұмысында осы ережені қолдану өрттерді сөндіруге, адамдарды эвакуациялауға және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге байланысты процестерді тиімдірек басқаруға ықпал ете алады [1,57 б].Механиканың алтын ережесінің принциптеріне сүйене отырып, осы жұмыста талқыланатын бірнеше негізгі аспектілер бар. Осылайша, бұл жұмыс механиканың алтын ережесін өртке қарсы қызметте қолдану тиімділігін зерттеуге бағытталған, бұл, әрине, осы негізгі құрылымның қауіпсіздік деңгейін және жұмыс сапасын арттыру үшін маңызды. Қауіп-қатер алуан түрлі және күрделі болып келе жатқан үнемі өзгеріп отыратын әлемде механиканың алтын ережесі сияқты ғылыми тәсілдер мен принциптерді қолдану өртке қарсы қызмет жұмысын жақсарту және халықты қорғау жолындағы маңызды қадам болуы мүмкін.

Негізгі бөлім

Механиканың алтын ережесі – ғылым мен техниканың әртүрлі салаларында, соның ішінде өрт сөндіруде қолданылуын табатын негізгі қағида. Бұл принцип, өз мәні бойынша, кез келген механикалық өзара әрекеттесу қозғалыс, күш немесе энергия болсын, қауіпсіздікті, тиімділікті және сенімділікті қамтамасыз ететін белгілі бір заңдарға сәйкес болуы керек. Өртке қарсы қызмет контекстінде механиканың алтын ережесін қолдану өрт сөндірушілердің тиімділігін айтарлықтай арттыруға, өрт сөндіру процестерін оңтайландыруға және өрт сөндірушілердің де, бейбіт тұрғындардың да өмірі мен денсаулығына қауіп-қатерді барынша азайтуға мүмкіндік береді [2,87 б].

Ең алдымен, механиканың алтын ережесі энергияның сақталу заңы, әрекет пен реакция заңы, Ньютонның қозғалыс заңдары сияқты физиканың классикалық заңдарына негізделгенін атап өткен жөн. Бұл заңдар күштердің бір-бірімен қалай әрекеттесетінін, олардың объектілердің қозғалысына қалай әсер ететінін және бұл білімді практикалық есептерді шешу үшін қалай қолдануға болатынын түсінуге көмектеседі. Мысалы, өртті сөндіру кезінде өрт сөндірушілер ауырлық күші, ауа кедергісі және үйкеліс күштері сияқты әртүрлі күштердің олардың әрекеттеріне қалай әсер ететінін ескеруі керек. Бұл білім өрт сөндіру түтіктері, баспалдақтар және сөндіру процесінде қолданылатын басқа құралдар сияқты ресурстарды тиімдірек пайдалануға мүмкіндік береді [2,88 б].

Механиканың алтын ережесінің негізгі аспектілерінің бірі - жүкті қалай дұрыс бөлу керектігін түсіну. Өрт сөндіру қызметінде бұл өте маңызды, себебі өрт сөндірушілер жиі ауыр жабдықты көтеруді немесе қауіпті болуы мүмкін заттарды жылжытуды қажет ететін ортада жұмыс істейді. Мысалы, көпқабатты үйдегі өртті сөндіру кезінде өрт сөндірушілерге баспалдақтарды, сорғыларды және басқа да құралдарды биіктікке көтеру қажет болуы мүмкін. Салмақты қалай дұрыс бөлу керектігін білу және механикалық артықшылықтарды пайдалану жарақат алу қаупін айтарлықтай азайтады және жалпы жұмыс тиімділігін арттырады [2,90 б].

Сонымен қатар, механиканың алтын ережесі құралдар мен жабдықтарды дұрыс пайдаланудың маңыздылығын көрсетеді. Өрт сөндірушілер құрал-саймандарды қалай пайдалану керектігін ғана емес, сонымен қатар олардың механикалық жұмыс істеуін де үйретуі керек. Мысалы, өрт сорғысын пайдалану судың қысымы мен көлемінің сөндіру тиімділігіне қалай әсер ететінін түсінуді талап етеді. Өрт сөндірушілер судың максималды қысымы мен ағынын қамтамасыз ету үшін сорғыларды қалай дұрыс реттеу керектігін білуі керек, бұл өз кезегінде өртті тиімдірек сөндіруге көмектеседі. Жабдық жұмысының механикалық принциптерін түсіну өрт сөндірушілерге қысым мен уақыт қысымында неғұрлым саналы шешім қабылдауға мүмкіндік береді [3,54 б].

Өртке қарсы қызметте механиктердің алтын ережесін қолданудың тағы бір маңызды аспектісі – білім беру және оқыту. Өрт сөндірушілер тек дене шынықтыру жаттығуларын ғана емес, сонымен қатар механикалық принциптерді үйренуге бағытталған теориялық сабақтарды қамтитын тұрақты дайындықтан өтуі керек. Механика негіздерін білу өрт сөндірушілерге өртті сөндіру, адамдарды құтқару немесе қауіпті заттармен жұмыс істеу сияқты әртүрлі жағдайларды қалай шешу керектігін жақсы түсінуге мүмкіндік береді. Оқыту әртүрлі болуы керек және өрт сөндірушілер өз тәжірибесінде кездесуі мүмкін нақты өмір жағдайларын көрсететін сценарийлерді қамтуы керек. Бұл олардың түйсігі мен тез және дұрыс шешім қабылдау қабілетін дамытуға көмектеседі [4,89 б].

Сонымен қатар, механиканың алтын ережесі команда мүшелерінің өзара әрекеттесуіне де қатысты. Өрт сөндіру қызметінің тиімді жұмысы мұқият үйлестіруді талап етеді және механикалық принциптерді түсіну бұған көмектеседі. Мысалы, ғимараттағы өртті сөндіру кезінде команданың әрбір мүшесі өз рөлін білуі және оның әрекеттерінің басқаларға қалай әсер ететінін түсінуі маңызды. Бұл тек физикалық өзара әрекеттесу ғана емес, сонымен қатар сенім және өзара көмек сияқты психологиялық аспектілерді қамтиды. Механика туралы білім өрт сөндірушілерге олардың әрекеттері жалпы жағдайға қалай әсер ететінін және процесте бір-біріне қалай қолдау көрсете алатынын жақсы түсінуге мүмкіндік береді.

Сондай-ақ өртке қарсы қызметте механиктердің алтын ережесін қолдану қауіпсіздікті жақсартуға көмектесетінін атап өткен жөн. Өрт сөндірушілер көбінесе жарақат алу және жазатайым оқиғалар қаупі жоғары қауіпті ортада жұмыс істейді. Механикалық принциптерді білу оларға тәуекелдерді жақсы бағалауға және сақтық шараларын қолдануға мүмкіндік береді. Мысалы, салмақ пен ауырлық орталығының баспалдақтың тұрақтылығына қалай әсер ететінін түсіну өрт сөндірушілерге құлау мен жарақаттанудан аулақ болуға көмектеседі. Сонымен қатар, күштердің әртүрлі нысандарға қалай әсер ететінін білу өрт сөндірушілерге өз әрекеттерін тиімдірек жоспарлауға және тәуекелдерді азайтуға мүмкіндік береді [4,94 б].

Механиканың алтын ережесі еңбек нәтижелерін бағалау мен талдауға да қатысты екенін ұмытпауымыз керек. Өрт сөндіру операциясы аяқталғаннан кейін не жақсы жұмыс істегенін және нені жақсартуға болатынын анықтау үшін топтың жұмысын қарап шығу маңызды. Бұл жабдықты пайдалану, жүктемені бөлу және әрекеттерді үйлестіру сияқты жұмыстың механикалық аспектілерін бағалауды қамтиды. Мұндай талдау болашақ жұмыстарды жақсартып қана қоймайды, сонымен қатар әріптестерінің тәжірибесінен үйрене алатын жаңа өрт сөндірушілерді дайындауға көмектеседі.

Қорыта айтқанда, өртке қарсы қызметтің тиімді жұмыс істеуінде механиктердің алтын ережесі басты рөл атқарады. Механикалық принциптерді түсіну өрт сөндірушілерге өз құралдарын тиімдірек пайдалануға, тәуекелдерді азайтуға және қауіпсіздікті жақсартуға мүмкіндік береді. Осы принциптерге негізделген білім беру және оқыту қысым жағдайында тапсырмаларды сәтті орындау үшін қажетті дағдылар мен түйсікті дамытуға ықпал етеді. Механиканың алтын ережесін қолдану өрт сөндірушілердің жұмысын жақсартып қана қоймай, олардың кәсіби өсуіне және дамуына ықпал етеді. Сайып келгенде, бұл азаматтардың өмірі мен мүлкін қорғаудың маңызды аспектісі болып табылатын өрт сөндіру қызметінің қауіпсіз және тиімді жұмысына әкеледі [4,101 б].

Қорытынды

Механиканың алтын ережесі іргелі қағида ретінде объектілердің қозғалысы мен өзара әрекеттесуіне байланысты әртүрлі тапсырмаларды орындаудың оңтайлы шарттарын анықтайды. Өртке қарсы қызмет контекстінде бұл ереже ерекше мәнге ие болады, өйткені өрт сөндірушілердің жұмысы тек құрал-жабдықтармен және материалдармен физикалық өзара әрекеттесуді ғана емес, сонымен қатар төтенше жағдайларға тез және тиімді әрекет етуді де қамтиды. Өрт сөндіру қызметі көптеген қиындықтармен бетпе-бет келеді, соның ішінде жедел әрекет ету, залалды азайту, адамдардың өмірін қорғау және мүлікті сақтау. Осы тұрғыда механиканың алтын ережесін қолдану өрт сөндірушілердің жұмысын айтарлықтай жақсарта алады.

Өртке қарсы қызметтің сипаттамаларын талдау бұл бағыттағы жұмыс физикалық және психологиялық жағынан жоғары дайындықты қажет ететінін көрсетті. Өрт сөндірушілер әртүрлі сценарийлерге, соның ішінде шектеулі көріну, жоғары температура және жарылыс қаупі сияқты қиын жағдайларға дайын болуы керек. Қозғалыс пен әрекетті оңтайландыруға баса назар аударатын механиканың алтын ережесі өрт сөндірушілерге осы қиындықтармен тиімдірек күресуге көмектеседі. Мысалы, дұрыс командалық жұмыс, арнайы жабдықты пайдалану және қауіпсіздік қағидаттарын сақтау өртті сөндіруге және адамдарды құтқаруға кететін уақытты айтарлықтай қысқартуға мүмкіндік береді [4,79 б].

Зерттеу барысында өртке қарсы қызмет алдында тұрған әртүрлі қиындықтар, соның ішінде қаржыландырудың жетіспеушілігі, тиісті дайындықтың болмауы және ескірген құрал-жабдықтар анықталды. Бұл факторлар қызмет көрсету тиімділігіне теріс әсер етіп, өрт сөндірушілер үшін де, азаматтар үшін де қауіптерді арттыруы мүмкін. Мұндай жағдайларда механиканың алтын ережесін қолдану қауіпсіздік пен тиімділікті арттырудың шешуші факторы болуы мүмкін. Мысалы, өрт сөндірушілердің жүру маршруттарын оңтайландыру және оқиға орнындағы жағдайды бақылау үшін заманауи технологияларды пайдалану әрекет ету уақытын айтарлықтай қысқартуы мүмкін.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1.Алексанин С.С., Гудз Ю.В., Рыбников В.Ю. Ресей Төтенше жағдайлар министрлігінің күштері мен құралдарымен жарақат алған төтенше жағдайларда зардап шеккендерге медициналық көмек көрсетуді ұйымдастырудың тұжырымдамасы мен технологиялары: монография // А.М.Никифорова Ресейдің ТЖМ. SPb. – 2016. URL: https://nrcerm.ru/files/book/monografiya-aleksanin_gudz_rybnikov-2019.pdf (қолжетімділік күні: 19.11.2024).

2. Әубәкіров С.Г. және т.б. ББК 68,69 (5Қаз) // «Көкшетау техникалық институтының хабаршысы» журналы. – 2017. – Т.

3. URL: http://agz.edu.kz/public/uploads/raznoe/vestnik_3_27_.pdf (қолжетімділік күні: 19.11.2024 ж. Ғылыми-әдістемелік негіздерін әзірлеу). жол-көлік оқиғаларынан зардап шеккендерді құтқару жүйесі. – 2011. URL: https://elibrary.ru/item.asp?id=17085488 (кіру күні: 19.11.2024).

4.Бескровный И.В. АДАМДАРДЫ ЭВАКУАУДЫ МОДЕЛЬДЕУ ҮШІН ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕР // СТУДЕНТТЕРДІҢ ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУІ: XVIII мақалалар жинағы. – 2023. – 51-бет. URL: https://naukaip.ru/wp-content/uploads/2023/10/MK-1838.pdf#page=51 (қол жеткізу күні: 19.11.2024).