«Таукент гүлдері бөбекжай-бақшасы» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорыны

Жолдасова Шахназ Төрехановна

Агабекова Акерке Калдархановна

«Мектеп жасына дейінгі балалардың тілін сюжеттік рөлдік ойын арқылы дамыту»

(әдістемелік құрал)

Таукент 2025ж

Әдістемелік құрал:«Таукент гүлдері бөбекжай-бақшасы» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорынының кезектен тыс әдістемелік кеңесінің шешімімен бақша көлемінде таратылуға ұсынылған (№ хаттама, 00.00.2025 ж.).

Автор-құрастырушы:

«Мектеп жасына дейінгі балалардың тілін сюжеттік рөлдік ойын арқылы дамыту» Агабекова А.К Жолдасова Ш.Ж Таукент 2025. – 80 б.

Мазмұны:

I. Kipicпe

Максат, міндеті.

IІ. Негізгі бөлім

Сюжетті-рөлдік ойын – мектеп жасына дейінгі баланың жетекші іс-әрекеті

Балаларды сюжетті-рөлдік ойын арқылы адамгершілікке тәрбиелеу

Балабақшада сюжетті ойынды ұйымдастыру принциптері:

ІІI. Тәжірибелік бөлім

IV. Қорытынды.

V. Қолданылған әдебиеттер

Міндеттері:

- ойынның тәрбиелік аспектілерінің теориялық негіздерін зерттеу;
- ойын түсінігін ашу;
- мектепке дейінгі жаста ойын әрекетінің маңызын көрсету;
- ойын арқылы балаларды жан жақты тәрбиелеуді талдау;
- ойын – балалардың ойлау қабілетін арттыратын іс- әрекет ретінде зерттеу;
- ойын – баланың білім-білік дағдысын қалыптастыратын тәрбие құралы ретінде қарастыру.

Кіріспе

«Баланың қиялы, әсіресе ойында жарыққа шығады. Айналасындағы тұрмыстан нені көрсе, оны істейді. Ойын ойнағанда балалар жанындағы нәселерді пайдаланады», – дейді Мағжан Жұмабаев. Ойын –тек әрекет емес, балалардың да үлкендердің де қызығушылық ермегі, адамда рахат пен қанағат сезімі. Белгілі ғалым психолог Д.Б.Элконин: «Ойын – баланы ешкім, ешқашан үйрете алмайтын нәрсеге үйретеді. Бұл нақты өмірге, кеңістікке, құбылыстарға, адамның іс-әрекетіне бағдар беретін зерттеу тәсілі. Ойын үрдісі кезінде балалар зерттеу, сараптама жасау, оқу арқылы өмірге, әлемді танып-білуге бағалауға үйренеді» - демекші ойын – мектеп жасына дейінгі балалардың негізгі іс-әрекеті.

Ойын – мектеп жасына дейінгі баланың жетекші іс-әрекеті

Балалар ойыны әр алуан, оның өзгеріп отыруы балалардың жас ерекшеліктеріне байланысты. Мысалы: сюжетті-рөлдік, қимыл-қозғалыс, драматизация, музыкалық, дидактикалық, құрастыру, ұлттық, спорттық, дамытушы ойындары. Әрқайсысының өзіндік мәні, ерекшеліктері, мазмұны, ережелері, тәртібі, білімділік, тәрбиелік, дамытушылық функциялары бар. Сюжетті-рөлді ойын — мектепке дейінгі жастағы балалар үшін ең қызықты ойын түрі. Оны сипаттай отырып, С.Л. Рубинштейн бұл ойын баланың ересектермен өзара әрекеттесуіне негізделгенін атап өтсе, Д.Б. Эльконин ойын баланың зияткерлік және моральдық-еріктік дамуына әсер ететін жетекші қызмет түрі деп атады.

Бүгінгі таңда балалардың сюжеттік ойындарын белгілеу үшін әртүрлі терминдер қолданылады: «шығармашылық», «сюжеттік-рөлдік» және «әуесқой». Сюжеттік-рөлдік ойын сюжет, мазмұн, рөл құрылымдық компоненттеріне ие. Бала тек ойнауға ғана емес, белгілі бір рөлді орындауға да ұмтылады. Әрекетті, рөлдерді, бейнені өзгерту қабілеті, қиялдың күшімен балалар ойын жасайды. Ойында нақты жағдай, кеңістік жоқ. Ойын уақыты ұзақта, қысқа да болуы мүмкін.