Мектепке дейінгі ұйымдарда ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен топтарда жұмысты ұйымдастыру.

Мектепке дейінгі ұйымдарда ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен жұмыс істеу ерекше назар мен және жеке бағдарлама жасауды талап етеді. Мұндай балалардың дамуы мен ұжымға бейімделуін қамтамасыз ету үшін бұл процеске барлық қатысушылардың бірлескен жұмысын ұйымдастыру қажет. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды оқыту оларға арнаулы білім беру стандарттары шеңберінде білім алу, емдеу және оңалту, тәрбиелеу мен оқыту, даму ақауларын түзету, әлеуметтік бейімделу үшін тиісті жағдайлар мен тең мүмкіндіктерді қамтамасыз ететін арнайы түзету-дамыту ортасын құруды көздейді.

Ерекше қажеттіліктері бар балаларды кешенді оқыту мен оқытуды ұйымдастыратын мектепке дейінгі білім беру ұйымдары мынадай әлеуметтік маңызды мәселелерді шешеді:

1) Балаларды педагогикалық, медициналық-әлеуметтік көмекпен қамтамасыз ету;

2) Ата-аналарға (қамқоршыларға) консультациялық көмек көрсету;

3) Қоғамды ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды қабылдауға дайындау.

Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар кәдімгі балабақшада қалып, дами алады. Бірлескен тәрбие мен оқу мектепке дейінгі жастан басталуы керек.

Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды түзету және оқыту негіздерін баламен қарым-қатынас жасайтын барлық адамдар білуі керек. ЕББҚ бар балалар мектепке дейінгі білім беру ұйымында болуы кезінде қызметкерлер түзеу жұмыстарының келесі ережелерін білуі қажет:

• Топтағы барлық балаларды кемістіктеріне қарамастан топқа қосу, олардың әрқайсысына жеке даму және түзету бағдарламасын жасау;

• ЕББҚ бар баланың үлгерімін бағалау кезінде оны басқа балалармен емес, негізінен алдыңғы даму деңгейіндегі өзімен салыстырыңыз;

• Балаға мейірімділік пен психологиялық қауіпсіздік атмосферасын құру. Педагог баланы немқұрайлы қабылдауға және оның жағдайын түсінуге ұмтылуы керек.

• Баланың үлгерім динамикасын дұрыс және адамгершілікпен бағалау, педагогикалық болжам педагогикалық оптимизм негізінде құрылуы керек, әрбір балада сақталған психомоторлық функцияларды, оның тұлғасы мен дамуының жағымды жақтарын педагогикалық жұмыс кезінде сүйенуге болады.

Мектепке дейінгі ұйымдарда ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен жұмыс істеу кезінде бірнеше негізгі аспектілерге назар аудару қажет:

1. Жеке тәсіл

Әрбір ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен жеке бағдарлама әзірлеу, бағдарламада баланың жеке мүмкіндіктері, қажеттіліктері ескертіледі. Даму мақсаттары мен міндеттері, жұмыс әдістері мен нәтижелерді бағалау жеке даму жоспары жасалуы тиіс.

2. Коррекциялық және дамытушылық сабақтар:

Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен жұмыс жасағанда олардың ерекшеліктеріне (мысалы, психикалық дамуындағы кешеуілдеу, есту немесе көру қабілетінің бұзылуы, аутизм және басқа да жағдайлар) сәйкес мамандандырылған сабақтар ұйымдастырылады. Бұл сабақтар жеке және топтық болуы мүмкін және балалардың түрлі бұзылуларын түзету мен дамытуға бағытталған.

3. Педагогтарды дайындау:

Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен жұмыс істейтін педагогтар арнайы білім мен дағдыларға ие болуы тиіс. Олар балалардың психофизикалық ерекшеліктерін түсіну, коррекциялық және дамытушылық білім беру әдістерін меңгеру керек.

4. Жұмыстың әр түрлі түрлері:

Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен жұмыс әр түрлі болуы қажет. Бұл дәстүрлі ойыншықтар мен құралдармен жүргізілетін сабақтардан бастап, мультимедиялық технологияларды, дидактикалық ойындарды, арт-терапияны, логопедиялық жаттығуларды қолдануға дейін болуы мүмкін.

5. Инклюзивті білім беру:

Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды ұжымға біріктіру жағдайларын жасау маңызды. Бұл балалардың бірлескен ойындары мен әрекеттері арқылы жүзеге асырылады, нәтижесінде олар өзара түсіністік пен құрметті қалыптастырады.

6. Ата-аналармен жұмыс:

Ата-аналармен жұмыс өте маңызды. Педагогтар ата-аналармен тұрақты байланыста болуы керек, оларды білім беру процесі туралы ақпараттандырып, баланы дамыту мен түзету бойынша бірлесе шешімдер табуы тиіс.

7. Қолайлы орта құру:

Топтағы кеңістік ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың қажеттіліктеріне сай болуын қамтамасыз ету керек. Бұл балалардың қозғалу мүмкіндіктерін ескере отырып жиһаздың ыңғайлы орналасуын және арнайы құралдарды (мысалы есту аппараттары, жест тілін қолдану және т.б) қолдануды білдіреді.

8. Бағалау және түзету:

Баланың даму деңгейін үнемі диагностикалау және оның білім алуындағы жетістіктерін бағалау маңызды. Бұл тәсілдерді, әдістерді және жұмыс бағдарламаларын уақытында түзетуге мүмкіндік береді.

Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен жұмысты ұйымдастыру кешенді тәсілді қажет етеді. Бұл педагогтар, психологтар, логопедтер, медициналық қызметкерлер мен ата-аналардың бірлескен әрекеттерін талап етеді. Тек осындай жағдайда ғана балалардың толыққанды дамуы мен ұжымға интеграциясы қамтамасыз етіледі.