Тәрбие сағатының тақырыбы: «Менің құқықтарым- менің міндеттерім»

Мақсаты: Оқушының құқықтары мен міндеттері туралы білімдерін толықтыру. Оқушыларды адам құқықтарына оқыта отырып, түсініктерін қалыптастыру.Өз міндеттері мен құқықтарын білуге үйрету. Қазақстанның болашағына үлесін қоса білетін білімді де, ізденімпаз ұрпақ етіп тәрбиелеу.

Көрнекілігі: Қазақстан Республикасының Конституциясы, «Бала құқықтары туралы» Конвенция, Туу туралы куәлік, слайдтар,20 қараша-Бүкіл дүниежүзілік балаларды қорғау күні, Фемида суреті, Сот таразысы.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру.

Сәлеметсіңдер ме, балалар! Бүгінгі тәрбие сағатымызды  мынандай сұрақпен бастағым келіп отыр:

— Балалар  «Есім алуға» құқықтарың бар ма? Қалай ойлайсыңдар?

1. «Есім» ойынын ойнайық. Қазір біз әрқайсымыз тізбек бойынша өз есімімізге сын есім қосып айтайық.Яғни сын есім де, есім де бірдей әріптен басталуы қажет. Мысалы: Намысты-Нұргүлмін.

• Ал жақсы,сендердің есімдерің бар және таныстырып шықтық,сендердің есімдерің солай аталатынын енді қалай дәлелдейсіңдер?

• Дұрыс, балалар!

• Туу туралы куәлік – бұл сендердің алғашқы құжаттарың. Ал онда тағы не туралы жазылған? Кім біледі?

• Онда,сендер Қазақстан Республикасының азаматы екендерің жазылған.

• Яғни, адам баласы туғаннан бастап мемлекеттің қарамағында қорғауда болады екен. Ол дегеніміз әрқайсымыздың құқықтарымыз бен міндеттеріміз бар екенін білдіреді.

• Ендеше, бүгінгі біз сабағымыз қандай тақырыпта болмақ?

• Дұрыс айтасыңдар,біздің бүгінгі тақырыбымыз «Менің құқықтарым мен міндеттерім» деп аталады.

• Балалардың құқықтары қайда жазылған? Оны кім бекітеді? Ендеше сендерге қысқаша айтып өтейін.

2.  Шағын – дәріс «Сендердің құқықтарың туралы Конвенция»

   20 қараша – бұл дүниежүзілік балалардың құқығын қорғау күні. Бұл күні « Балалар

құқығы» туралы халықаралық Конвенциясы қабылданған.

Барлық дүние жүзіндегі балалардың құқықтары арнайы «Балалар құқығы туралы»

Конвенцияда жазылған.Бұл құжат 1989 жылы 20-қарашада БҰҰ-да қабылданды.Бұл

ұйым екінші дүниежүзілік соғыстан кейін құрылды. Екінші дүниежүзілік соғыс

миллиондаған адамдардың өмірін қиды,яғни,олардың өмір сүру құқығын шектеді.Сол

себепті осындай соғыстардың болдырмау мақсатында  барлық  дүниежүзіндегі

халықтар БҰҰ-на бірікті.

   Өкінішке орай, дүние жүзінде  әлі де қауіп-қатерлер  жиі болып тұрады.Мысалы: соғыстар,терактілер,қылмыстар,апаттар,аштық,аурулар…Тіпті үлкен, мықты  адамдардың өзі  осындай қатерлерге қарсы тұра алмай жатады. Сондықтан ең қорғансыз болып табылатын балалар.Олар тіпті күнделікті өмірде үлкендердің  қолдауы мен қарауын   қажет етеді.Сол себепті балаларды қорғау үшін «Балаларды қорғау туралы» Конвенция қабылданды.   Конвенция – арнайы бір мәселе жөніндегі мемлекеттердің өзара келісімі.Конвенцияның басты міндеті – 18 жасқа дейінгі тұлғалардың құқығын қорғау. Бұл БҰҰ дүниежүзілік балаларына арналған Конвенцияны басшылыққа ала отырып, біздің елімізде де «Бала құқықтары туралы» заң бар.  Ол 2002 жылы 8 тамызда елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Қазақстан Республикасындағы «Бала құқықтары туралы» заңына қол қойды. Ең бастысы әр азаматтың негізгі құқығы – ол өмір сүру құқығы.

3. «Дауыстап оқиық және есте сақтайық» Тақтада жазылған құқықтармен танысады. Барлығымыз оқиық.

                Балалар сендер не істеуге құқылысыңдар?

• Өмір сүруге

• Ата-тегін алуға

• Отбасында тәрбиеленуге

• Жеке бас бостандығына

• Азаматтық алуға

• Білім алуға

• Баспана алуға

• Дүние мүлікке

• Демалуға

• Денсаулықты сақтауға

• Сөз бостандығына

Қоғамдық жұмыстарға араласуға  Балалар біздің құқықтарымыздан басқа міндеттеріміз бар екенін естен шығармауымыз керек.

                            Не  істеуге  міндеттіміз?

• Әркім Қазақстан Республикасының Ата заңын сақтауға;

• Қазақстан Республикасын қорғау әрбір азаматтың міндеті;

• Әрбір адамның ар мен намысын құрметтеуге;

• Мемлекеттік рәміздерді құрметтеуге;

• Тарихи мәдени мұраларды сақтауға;

• Тарихи ескерткіштерді қорғауға;

• Табиғат және табиғат байлықтарын қорғауға;

• Мектеп ғимараты мен оның аумағын үнемі тазалықта ұстауға;

• Үлкенге-құрмет, кішіге-ізет танытуға;

• Ата-анаға қамқорлық көрсетуге.

Сонымен балалар  құқық деген не, міндет деген не? Ойланайық.

4. Ойын «Менің құқытарым мен міндеттерім» деп аталады.Мен міндеттер мен құқықтарды оқимын, сендер табуларың керек. Егер жауап құқық болса,қолдарыңды жоғары көтересіңдер,ал егер міндет болса,қолдарыңды шапалақтайсыңдар.Егер түсінікті болса, бастайық.

5. Конкурстар мен жаррыстарға қатысу. (Қ)

6. Жолда жүру ережелерін сақтау. (М)

7. Жеке бас тазалығын сақтау.(М)

8. Тегін оқу. (Қ)

9. Мектеп мүлкіне дұрыс қарау (М)

10. Табиғатты қорғау және күту.(М)

11. Демалу. (Қ)

12. Мектеп ережесін сақтау (М)

13. Жақсы оқу. (М)

14. Ата-анаға көмектесу. (М)

15. Басқа оқушылардың ар-намысын,абыройын құрметтеу (М)

16. Тегін кітапхананы пайдалану (Қ)

Қорытынды:  Өте жақсы балалар, рахмет. Барлығымыз өз құқықтарымыз бен міндеттерімізді ажырата білдік. Сабаққа өте жақсы қатыстыңдар, рақмет!

ТАҚЫРЫБЫ: «ӘЛЕУМЕТТІК ЖЕЛІДЕГІ ҚАУІПТІ ОЙЫНДАР»

Сабақтың мақсаты: Балаларға ғаламтордан қауіпсіз ойындарды таңдауды үйрету.

Сабақтың барысы. 1.Ұйымдастыру кезеңі.

Сәлемдесу. Жағымды мотивациялық көңіл-күй орнату. (1-2 мин)

2. Мақсат қою. Тақырыпты анықтау.

• Неге біз түрлі қауіп-қатерлер туралы оқып үйренеміз?

• Адам өмірі мен денсаулығы – ең қымбат нәрсе. Сенің денің сау болса, бақытты өмір сүруге мүмкіндігің мол.

2. Білімді жаңғырту. Өткенді қайталау.

• Әлеуметтік желідегі адам өмірі мен денсаулығына қауіпті қандай ойындарды білесіңдер?

• Олар неліктен қауіпті?

• Неге балалар осындай ойындарлы ойнайды?

2. Негізгі бөлім. Оқу мақсатын орындау шешімдері. (6 минут)

• Бүгін мен сендерге ғаламтордағы қауіпті ойындар туралы айтқым келеді. Сендерді дені сау, бақытты өмір сүру үшін бұл ойындардан аулақ болуға шақырамын.

Мұғалім ұсынған мәліметтермен танысу.

1. Қайғылы жағдайға әкелетін ойындармен ойнаудың қауіптілігін балалар көбінесе түсінбейді. Олар өздерінің «Мықтылығын», «Батылдығын» дәлелдеу үшін ойнаймын деп ойлайды.

2. «Тұз немесе мұз», «Соль или лед». Қолына тұз сеуіп, мұзбен жабады. Тұз теріні коррозияға ұшыратады. Олар оған кім ұзақ шыдай алатынын көру үшін ойнайды.

3. «Балаша емес, өртеу», «Зажечь не по-детски». Бұл қорқынышты ойын АҚШ пен Еуропаны ойналды, бірақ бұл ойын бізге де жетті. Жасөспірімдер өздерін, киімдерін немесе әлсіз, кіші баланы өртеп жібереді.

4. «Бір күнге жоғалып кет», «Исчезни на сутки». Жасөспірімдер, әдетте, әлеуметтік желілерде, бірақ кейде бетпе-бет келіп, 24 сағат бойы ешкімге ескертпестен, өздерімен тамақ алмастан үйден кету.

   5. Сабақты бекіту

-Бүгінгі сабақтан не білдіңдер?

-Не айтар едіңдер?

-Қандай қорытынды шығарамыз?

5. Қорытынды.

Егер сіз өзіңізді ерік-жігер, батылдық және т.б. сынағыңыз келсе, спорт секцияларына жазылуыңыз керек. Бұл нағыз жаттықтырушылар мен шынайы достары бар өте қызықты секциялар, олар денсаулыққа пайда әкеледі.

Рефлексия. (2минут)

Ғаламтордағы қауіпті ойындар және олармен қалай күресуге болатыны туралы досыңа әңгімелеп бер.

Пайдалы сілтеме: https://www.youtube.com/watch?v=u3PvSbPiNvo&list=PLA5eCSY2FeoQLLocS- IEuEG9KjOrJzvPM&index=8