Аймырзаева Набат

Химия пәні оқытушысы

Жол – көлік колледжі

Сабақтың тақырыбы: Металдар тарауын қайталау(мастер класс)

Кіріспе

Оқушыларға халық арасында ежелден пайдаланып келе жатқан металдар туралы,

олардың қасиеттері, алыну технологиясы, ашылу тарихы туралы білім беріп,қолдану аясының кеңдігіне көз жеткізу.Адамға қажеттілігі туралы білім дағдыларын дамыту мақсатында «Металдар тарауын қайталау» сабағын өткіздім.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушылардың металдар тарауынан алған білімін жаңа ұғымдармен толықтыру, олардың қасиеттері туралы терең түсінік беру. Ерекшеліктерін, айырмашылығын ажырата білуді үйрету.

Дамытушылық: Оқушылардың зейінін, танымдық белсенділігін,өзіндік пікірін қалыптастыру, оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін, тұлғалық қасиеттерін дамыту

Тәрбиелік: Бірлесіп жұмыс жасауға, өзгенің пікірімен санасуға тәрбиелеу

Сабақтың түрі: Кіріктірілген сабақ

Сабақтың типі: Білім мен әрекет тәсілдерін кешенді қолдану сабағы

Сабақтың әдісі: Зерттеу әдісі, оқушыға танымдық тапсырмалар беріліп, оны өз бетінше қажетті әдістерді пайдалана отырып және мұғалім көмегіменорындау.Т ірек сызбалар, проблемалық сұрақтар,концептуалдық кесте

Сабақтың көрнекілігі: Химиялық реактивтер /мыс,күкірт қышқылы, темір, мыс сульфаты, магний ,мырыш , тұз қышқылы, кесте, топтамалар

Пәнаралық байланыс: Тарих, биология, қазақ тілі, география

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Қызығушылығын ояту

ІІІ. Мағынаны тану. Металдар тарауын қайталау

1. «Кім жылдам» ойыны

2. «Үндемес» ойыны.Картамен жұмыс

3. Химиялық диктант

ІV. Ой толғаныс

V. Өзіндік жұмыс.

VІ. Оқушылардың алған білімдерін есепке алу

VII.Қорытынды

VІІІ. Үйге тапсырма

Ұйымдастыру кезеңі

Сынып бөлмесін сабаққа дайындау

1. Оқушыларды түгендеу

2. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару

Логикалық есеп

Ғарыш кемесі апатқа ұшырап, белгісіз планетаға қонуға мәжбүр болды. Кеме капитаны ғарышкерлерге атмосфера құрамын анықтауды тапсырды. Ғарышкердің қолында алма, малахит қобдишасы және ізбес суы бар. Ол кесілген алманың планета атмосферасында өзгермегенін, ізбес суының лайланбағанын, ал малахит қобдишасын қыздырғанда қызыл түсті ұнтақ пайда болғанын байқайды. Ғарышкер қандай қорытынды жасады?

Есептің шешуі:

(CuOH)2CO3 CuO + H2O + CO2

CuO + H2 Cu + H2O

Мағынаны тану:

«Кім жылдам» ойыны

1. Адам алқанында бақитын металл?

2. Қанның құрамына кіретін металл?

3. Ең созылғыш металл?

4. Консерві қалбыры қандай металдан жасалады?

5. Дұрыс пайдалансаң емдейді, бұрыс пайдалансаң мүгедек етеді?

6. Ең қатты металл?

«Үндемес» ойыны

Металдардың жер қойнауында кездесетін қосылыстарын минералдар деп атайды.Олар оксид, сульфид, пирит әртүрлі тұздар түрінде кездеседі

Қазақстанда кезесетін металдардың кен орындарын картадан көрсету

Қара және түсті металлургия картасы

Химиялық диктант

Химиялықдиктант

Металдартуралымақал-мәтелдерайту

1. ... ерітебілмегенірітер,

Терініилейбілмегеншірітер

1. Откөмірдіжейді,

... темірдіжейді

1. Ескіматабөзболмас,

Ескі ... бізболмас

Тарихшы:

Химик

Металдардың сыртқы электрондық қабатында 1-ден 4-ке дейін электрондар болады. Металдар тотықсыздандырғыш қызметін атқарады.

F e + S FeS

2 Mg + O₂ 2 MgO

C u + 2H₂SO₄ CuSO₄ + SO₂ + 2H₂O

C u + 4HNO₃Cu(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O

M g + 2 HCl MgCl₂ + H₂

Z n + H₂SO₄ ZnSO₄ + H₂

Биолог:

Тірі организмдердің жасуша құрамында микроэлементтер түрінде темір, мыс, қорғасын кездеседі.

Fe – 0,01-0,10; Cu – 0,002; Pb – 0,0001

Темір өсімдіктер, жануарлар, адам организмінде болады. Ол негізінен оттекті тасымалдауға және организмде электронның орын алмасуына көмектеседі. Егер организмде темірдің мөлшері жетіспесе, қан азаяды. Қан аздық ауруына құрамында темірі мол алма, нәруызға бай сүт, айран, құрт жеу керек және темір тұздары қосылған дәрі қабылдау қажет.

Қазақ тілі маманы:

Қара жер адамзатқа болған мекен
Қазына іші толған әр түрлі кен.
Ішінде жүз мың түрлі асылы бар
Солардың ең артығы немене екен?
(Темір)

Сұрақтар қойылып, талдау жасалды.
1. Темір периодтық кестеде қайда орналасқан?
2. Темірдің адам тіршілігіндегі пайдасы қандай?

Мыс бақырды сындырады талқан қылып
Көмірге салды мысты дүкен қылып.
Мыс былқылдап еріген кезенде шал
Шөншіктен ұсақ қара алды қырып.
(“Әзім әңгімесі” поэмасынан үзінді)

Осында қандай реакция қолданылады?


Бұдан Абайдың химиялық құбылыстарды, яғни реакцияларды жетік білгенін, оны шығармаларында тиімді пайдаланғанын байқайм

Ой толғаныс:

1. Зертханалық жұмыс:

2. Өзіндік жұмыс:

1-нұсқа. Есептер шығару

1.Ca---Cao---Ca(OH)2—CaCl2

2.Массасы 62 г натрий оксиді сумен әрекеттескенде сілтінің қандай массасы және қанша мөлшері түзілетінін есептеңдер.

Концептуалдыкесте

Металдардың электрондық құрылысы	Физикалық қасиеттері	Химиялық қасиеттері	Алынуы
Металдардың сыртқы энергетикалық деңгейлерінде электрондар саны аз, атом радиусы үлкен, сондықтан сыртқы деңгейдегі электрондар ядроға нашар тартылады да бейметалдармен салыстырғанда валенттік электрондарын жеңіл беріп, оң зарядты иондар түзеді.	Металдық жылтырының болуы. Электр тогын және жылуды жақсы өткізеді. Созылғыш, тапталғыш. Қатты күйде кездеседі. Сұйығы сынап. Тығыздығы, балқу температурасы әртүрлі	Жай заттармен әрекеттеседі. Мысалы: 2 Na+Cl2 2NaCl Сумен әрекеттеседі. M g + H2O MgO + H2 Қышқыл ерітінділерімен. 2 Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2 Тұз ерітінділерімен N i + CuSO4 NiSO4 + Cu әрекеттеседі	Металлотермия әдісі F e2O3 + 3CO t 2Fe + 3CO2 Алюминотермия әдісі C r2O3 + 2Al t Жүктеу ЖИ арқылы жасау ЖИ арқылы жасау Бөлісу 1 - айлық Материал тарифі -96% жеңілдік 00 05 00 ҚМЖ Ашық сабақ Тәрбие сағаты Презентация БЖБ, ТЖБ тесттер Көрнекіліктер Балабақшаға арнарлған құжаттар Мақала, Эссе Дидактикалық ойындар және тағы басқа 400 000 материал Барлық 400 000 материалдарды шексіз жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз 1 990 ₸ 49 000₸ 1 айға қосылу Таңдау Материалға шағымдану Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз Жариялаған: Аймырзаева Набат Әліқызы 11 Маусым 2021 445 Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз Шағымды қалдыру Металдар қайталау мастер класс Тақырып бойынша 11 материал табылды Металдар қайталау мастер класс Материал туралы қысқаша түсінік Химия пәнінің оқытушыларына арналған Материалды жүктеу Материалдың қысқаша нұсқасы Аймырзаева Набат Химия пәні оқытушысы Жол – көлік колледжі Сабақтың тақырыбы: Металдар тарауын қайталау(мастер класс) Кіріспе Оқушыларға халық арасында ежелден пайдаланып келе жатқан металдар туралы, олардың қасиеттері, алыну технологиясы, ашылу тарихы туралы білім беріп,қолдану аясының кеңдігіне көз жеткізу.Адамға қажеттілігі туралы білім дағдыларын дамыту мақсатында «Металдар тарауын қайталау» сабағын өткіздім. Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушылардың металдар тарауынан алған білімін жаңа ұғымдармен толықтыру, олардың қасиеттері туралы терең түсінік беру. Ерекшеліктерін, айырмашылығын ажырата білуді үйрету. Дамытушылық: Оқушылардың зейінін, танымдық белсенділігін,өзіндік пікірін қалыптастыру, оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін, тұлғалық қасиеттерін дамыту Тәрбиелік: Бірлесіп жұмыс жасауға, өзгенің пікірімен санасуға тәрбиелеу Сабақтың түрі: Кіріктірілген сабақ Сабақтың типі: Білім мен әрекет тәсілдерін кешенді қолдану сабағы Сабақтың әдісі: Зерттеу әдісі, оқушыға танымдық тапсырмалар беріліп, оны өз бетінше қажетті әдістерді пайдалана отырып және мұғалім көмегіменорындау.Т ірек сызбалар, проблемалық сұрақтар,концептуалдық кесте Сабақтың көрнекілігі: Химиялық реактивтер /мыс,күкірт қышқылы, темір, мыс сульфаты, магний ,мырыш , тұз қышқылы, кесте, топтамалар Пәнаралық байланыс: Тарих, биология, қазақ тілі, география Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі ІІ. Қызығушылығын ояту ІІІ. Мағынаны тану. Металдар тарауын қайталау «Кім жылдам» ойыны «Үндемес» ойыны.Картамен жұмыс Химиялық диктант ІV. Ой толғаныс V. Өзіндік жұмыс. VІ. Оқушылардың алған білімдерін есепке алу VII.Қорытынды VІІІ. Үйге тапсырма Ұйымдастыру кезеңі Сынып бөлмесін сабаққа дайындау Оқушыларды түгендеу Оқушылардың зейінін сабаққа аудару Логикалық есеп Ғарыш кемесі апатқа ұшырап, белгісіз планетаға қонуға мәжбүр болды. Кеме капитаны ғарышкерлерге атмосфера құрамын анықтауды тапсырды. Ғарышкердің қолында алма, малахит қобдишасы және ізбес суы бар. Ол кесілген алманың планета атмосферасында өзгермегенін, ізбес суының лайланбағанын, ал малахит қобдишасын қыздырғанда қызыл түсті ұнтақ пайда болғанын байқайды. Ғарышкер қандай қорытынды жасады? Есептің шешуі: (CuOH)2CO3 CuO + H2O + CO2 CuO + H2 Cu + H2O Мағынаны тану: «Кім жылдам» ойыны Адам алқанында бақитын металл? Қанның құрамына кіретін металл? Ең созылғыш металл? Консерві қалбыры қандай металдан жасалады? Дұрыс пайдалансаң емдейді, бұрыс пайдалансаң мүгедек етеді? Ең қатты металл? «Үндемес» ойыны Металдардың жер қойнауында кездесетін қосылыстарын минералдар деп атайды.Олар оксид, сульфид, пирит әртүрлі тұздар түрінде кездеседі Аты Формуласы Магнетит ....... ...... Ғе2О3 Пирит ....... ...... Аl2О3*nH2O Ғаныш ...... ...... Ca3(PO4)2 Қазақстанда кезесетін металдардың кен орындарын картадан көрсету Қара және түсті металлургия картасы Химиялық диктант Химиялықдиктант Металдартуралымақал-мәтелдерайту ... ерітебілмегенірітер, Терініилейбілмегеншірітер Откөмірдіжейді, ... темірдіжейді Ескіматабөзболмас, Ескі ... бізболмас Тарихшы: № Элементтер Ашылу тарихы 1. Алтын Адам баласына тас дәуірінен белгілі. 2. Күміс Б.ғ.д. 2500 жыл бұрын табылған. Америка мен Австралиядан 1874 жылы Еуропаға әкелінген. 3. Қалайы Қола дәуірінен белгілі. Ежелгі Мысырдан 4000 жыл бұрын табылған. 4. Темір Адамзат қоғамымен бірге туып, бірге жасасып, адам мүддесіне өызмет етіп келе жатқан тарихи элемент. 5. Мыс 9-10мың жыл бұрын Кипр аралынан өндірілген. 6. Сынап Алғаш қытайлар мен үндістер пайдаланған. Грек дәрігері Диоскрид “хидр” – “су”, “аргирос” – “күміс, сұйық күміс” деп атаған. 7. Қорғасын Біздің заманымыздан 3-4 мың жыл бұрын Мысыр, Римнен табылған. Химик Металдардың сыртқы электрондық қабатында 1-ден 4-ке дейін электрондар болады. Металдар тотықсыздандырғыш қызметін атқарады. F e + S FeS 2 Mg + O2 2 MgO C u + 2H2SO4 CuSO4 + SO2 + 2H2O C u + 4HNO3Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O M g + 2 HCl MgCl2 + H2 Z n + H2SO4 ZnSO4 + H2 Биолог: Тірі организмдердің жасуша құрамында микроэлементтер түрінде темір, мыс, қорғасын кездеседі. Fe – 0,01-0,10; Cu – 0,002; Pb – 0,0001 Темір өсімдіктер, жануарлар, адам организмінде болады. Ол негізінен оттекті тасымалдауға және организмде электронның орын алмасуына көмектеседі. Егер организмде темірдің мөлшері жетіспесе, қан азаяды. Қан аздық ауруына құрамында темірі мол алма, нәруызға бай сүт, айран, құрт жеу керек және темір тұздары қосылған дәрі қабылдау қажет. Қазақ тілі маманы: Қара жер адамзатқа болған мекен Қазына іші толған әр түрлі кен. Ішінде жүз мың түрлі асылы бар Солардың ең артығы немене екен? (Темір) Сұрақтар қойылып, талдау жасалды. 1. Темір периодтық кестеде қайда орналасқан? 2. Темірдің адам тіршілігіндегі пайдасы қандай? Мыс бақырды сындырады талқан қылып Көмірге салды мысты дүкен қылып. Мыс былқылдап еріген кезенде шал Шөншіктен ұсақ қара алды қырып. (“Әзім әңгімесі” поэмасынан үзінді) Осында қандай реакция қолданылады? Бұдан Абайдың химиялық құбылыстарды, яғни реакцияларды жетік білгенін, оны шығармаларында тиімді пайдаланғанын байқайм Ой толғаныс: 1. Зертханалық жұмыс: № Тәжірибе Не жасалды? Не байқалды? Қорытынды 1. Темір мен мыс сульфатының әрекеттесуі Темір шеге мыспен қапталады Fe + CuSO4 FeSO4+Cu 2. Өзіндік жұмыс: 1-нұсқа. Есептер шығару 1.Ca---Cao---Ca(OH)2—CaCl2 2.Массасы 62 г натрий оксиді сумен әрекеттескенде сілтінің қандай массасы және қанша мөлшері түзілетінін есептеңдер. Концептуалдыкесте Металдардың электрондық құрылысы Физикалық қасиеттері Химиялық қасиеттері Алынуы Металдардың сыртқы энергетикалық деңгейлерінде электрондар саны аз, атом радиусы үлкен, сондықтан сыртқы деңгейдегі электрондар ядроға нашар тартылады да бейметалдармен салыстырғанда валенттік электрондарын жеңіл беріп, оң зарядты иондар түзеді. Металдық жылтырының болуы. Электр тогын және жылуды жақсы өткізеді. Созылғыш, тапталғыш. Қатты күйде кездеседі. Сұйығы сынап. Тығыздығы, балқу температурасы әртүрлі Жай заттармен әрекеттеседі. Мысалы: 2 Na+Cl2 2NaCl Сумен әрекеттеседі. M g + H2O MgO + H2 Қышқыл ерітінділерімен. 2 Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2 Тұз ерітінділерімен N i + CuSO4 NiSO4 + Cu әрекеттеседі Металлотермия әдісі F e2O3 + 3CO t 2Fe + 3CO2 Алюминотермия әдісі C r2O3 + 2Al t Материалды жүктеу Жүктеу Сақтау Бөлісу ЖИ арқылы жасау Файл форматы: docx Химия Ашық сабақ Басқа 11.06.2021 445 Жүктеу Сақтау ЖИ арқылы жасау Жариялаған: Аймырзаева Набат Әліқызы Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз, шағым қалдыра аласыз Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз Іздеу Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Министірлікпен келісілген курстар тізімі Химия пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Тарих пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Биология пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Ағылшын тілі пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ География пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Информатика пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Мектепке дейінгі білім беру бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ «Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті» бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Дене шынықтыру пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Білім алушылардың білім сапасын арттыру мақсатында сабақта цифрлық технологияларды қолдану 80/108 сағат Толығырақ Инклюзивті білім беру жүйесінде ерекше білім беру қажеттілігі бар білім алушыға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету бойынша педагогтердің кәсіби және пәндік құзыреттіліктерін дамыту 80/108 сағат Толығырақ