Modal verbs. Модальдық етістіктер.

Етістіктер can (could) may (might) must, ought, need модальдық

етістіктер тобына жатады. Сөйлемде модальдық етістіктер тəуелсіз

қолданылмайды. Олар істің істелуіндегі мүмкіндікті, істей алушылықты,

ықтималдықты жəне қажеттілікті көрсетеді.

Can (could).

Can етістігі етістіктің негізгі формасымен (Infinitive) байланысып

мүмкіндікті жəне істей алушылықты көрсетеді жəне қолдан келу, істей алу

деп аударылады. Ағылшын тілінде “can” етістігі осы жəне өткен шақтарда

қолданылады.

Мысалы: I can do it now.

Мен мұны істей аламын.

I can speak English.

Мен ағылшынша сөйлей білемін.

You have been invited

They have been invited

You had been invited

They had been invited

invited

You will have been

invited

They will have been

invited45

“Could” етістігі етістіктің негізгі формасымен (Infinitive)

байланысып, істің өткен шакта істелу мумкіндігін көрсетеді. Ағылшын

тілінде “сould” деген етістік сөйлемде өткен шақты көрсетеді жəне істей

алды, білді деп аударылады.

Мысалы: He could swim very well when he was young.

Жас кезінде ол жақсы жүзе алды.

May (might).

Мау етістігі етістіктің негізгі формасымен (Infinitive) байланысып

рұқсат алуды көрсетеді.

Мысалы: Мау І come in? Кіруге бола ма?

Might.

Ағылшын тілінде “might” етістігі “мүмкін” деп аударлады жəне

шартты сөйлемнің екінші жəне үшінші түрлерінде басыңқы сөйлемде

қолданылады.

Мысалы: If he were here, he might help.

Егер де ол осында болғанда, ол сізге көмектесе алар еді.

Must.

“Must”

етістігі етістіктің

негізгі формасымен (Infinitive)

байланысып істің істелу қажеттілігін, сонымен қатар бұйрық жəне ақыл

беруді көрсеткенде қолданылады. “Must” осы жəне келер шақтарда

қолданылады.

Мысалы: I must do it now.

Мен қазір істеуім керек.

You must consult a doctor.

Сізге дəрігерден кеңес алу қажет.

Ought.

“Ought” етістігі етістіктің негізгі формасымен (Infinitive)

байланысып кеңес жəне моральдық міндетті көрсетеді, осы жəне келер

шақта колданылады.

Мысалы: He ought to help his friend.

Ол өзінің досына көмектесуі қажет.

“Ought” етістігі Perfect Infinitive формасымен байланысып

кінəлауды көрсетеді жəне өткен шақта тұрады.

Мысалы: You ought to have done it yesterday.

Сіз бұны кеше істеуіңіз керек еді.

Need.

“Need” етістігі етістіктің негізгі формасымен (Infinitive)

байланысып істі істеу қажеттілігін көрсетеді. “Need” етістігі сұраулы 46

жəне болымсыз сөйлемдерде тек Present Indefinite формасында

колданылады.

Мысалы: Need he come here?

Оның мұнда келуі қажет пе?

“Need” етістігі негізгі етістікті ретінде де қолданылады, жəне “need”

етістігі осы, өткен, келер шақта пайдаланылады.

Мысалы: You need a long rest.

Сізге ұзақ демалыс керек.