Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың біріншіжартысындағы Қазақстан

Педагогтің аты-жөні:

Айғалиев Е.

Күні:

18.02.2025ж

Сынып: 6 «Г»

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Моғолстан. Әбілқайыр хандығы.

Зерттеу сұрағы: Моғолстан мен Әбілқайыр мемлекеттеріндегі оқиғалар қандай саяси өзгерістерге әкелді?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.3.1.6 картаны қолданып XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердегі саяси үдерістерді түсіндіру;

6.1.1.2 XIII-XV ғасырлардағы мемлекеттердің этноәлеуметтік құрылымын анықтау

6.3.2.5 тарихи оқиғалардың өзара байланысын анықтап, Қазақстан аумағында XIII - XV ғасырларда құрылған мемлекеттердің сыртқы саясатын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Тарихи оқиғалардың өзара байланысын анықтап, Қазақстан аумағында XIII – XV ғғ. құрылған мемлекеттердің сыртқы саясатын талдау.Қазақ мемлекеттілігінің қалыптасуындағы өзгерістерді және бұл өзгеріске әсер еткен факторларды қарастыру.Оқушыларды еліміздің өткен тарихына құрметпен қарауға, отансүйгіштікке тәрбиелеу

Құндылықтар

Тәуелсіздік және Отаншылдық. (4-тапсырма.Картамен жұмыс.)

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру

Өткен білімді еске түсіру

7 минут

Өткен тақырыптан сұрақтар қою
1.ХІУ ғ. ортасында Шағатай мемлекеті тарауы нәтижесінде құрылған мемлекет: Моғолстан мемлекеті

2.Моғолстанды билеген әулет: Шағатай

3.Моғолстан мемлекетінде маңызды рөл атқарған тайпа: Дулат

4.Тоғылық Темір ханның тұсында бір күнде қанша адам исламдінін қабылдады: 160 мың

5.Әмір Темір 1371-1372ж. әскерін аттандырды: Моғолстанға

6.1371-1390ж. дейін Моғолстанға Ақсақ Темірдің жорығы:10рет
7. Моғолстан мемлекетінің орталығы: Алмалық

8. Моғол мемлекетіндегі Дулат тайпасының мұралық лауазымы:ұлысбегі
9. 1428жылы Моғолстан ханы Уәйіс қайтыс болғаннан кейін билік үшін таласқа түскен балалары: Жүніс пен Есенбұға
10. Моғолстан жайлы жазған М.Х.Дулати еңбегі: «Тарихи Рашиди»

11.Моғолстан мемлекеті өмір сүруін тоқтатты: ХУІ ғасырдың басында

12.Моғолстанның ыдырауына себеп болған:хандық билік үшін талас

Ой қозғау әдісі
Көшпелі өзбектер мемлекеті;
1457 жылғы Сығанаққа жақын жердегі шайқас;
XV ғасырдың 50-жылдарының соңында Керей мен Жәнібек сұлтандарды Моғолстанға көшіп кетуі;
Берілген сөйлемдерді оқып, ойланып көріңіз,сабақтың тақырыбы қандай болмақ? Болжам жасаңыз.

Сабақтың тақырыбы, оқу мақсаттарымен таныстыру

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Оқулық

Карта
суреттер

Жаңа білім
16 минут

3 минут

5 минут

4 минут

3 балл

Видео сабақ
Мәтінмен жұмыс
Әбілқайыр хандығының құрылуы
Хандықтың саяси тарихы

Әбілқайыр хандығының құлауы

1-тапсырма. Көшпелі өзбектер мемлекетінің құлау себептері
1)Мемлекет билігінің әлсіздігі;

2)өзара қырқыстар;
3)көшпелілердің Әбілқайыр саясатына наразылығы

2-тапсырма. Кесте толтыру

3-тапсырма. Ақиқат/жалған кестесі

4-тапсырма.Картамен жұмыс.

Дескриптор:

Моғолстан мемлекетінің құрылуын, саяси тарихын анықтайды

Дескриптор: Көшпелі өзбектер мемлекетінің құлау себептерін анықтайды

Дескриптор:
-Мемлекеттің өмір сүрген уақыты, аумағы мен орталығын анықтайды;
-Мемлекеттің билеушісін анықтайды;
-Мемлекеттің саяси тарихы мен құлау себебін анықтайды

Дескриптор:
Ақпараттың ақиқат немесе жалған екенін анықтайды

Дескриптор:
-Әбілқайыр хандығының аумағын анықтайды;
-Керей мен Жәнібек сұлтандардың хандықтан бөліну себебін анықтайды;
-Керей мен Жәнібек сұлтандардың көшу бағытын анықтайды

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

Өзін-өзі бағалау

3 балл

5 балл

5 балл

Мадақтау

Моғолстан мемлекеті

Орта ғасырлық мемлекеттер

http://e-history.kz/kz/contents/view/324

Қазақ елі. Қазақстан тарихы. Kazak eli. 1 seriya. http://www.youtube.com/watch?v=Jkuzz_U8D-E

Бекіту

5 минут

Сабақты қорытындылау. Тест тапсырмасы
1.Әбілқайыр-Жошы ханның ...........ұлы Шайбани ханның ұрпағы

А)үшінші В)бесінші С)екінші Д)бірінші Е)алтыншы

2.Әбілқайыр хандығы құрылған жыл

А)1430ж В)1431ж С)1428ж Д)1429ж Е)1432ж

3.Әбілқайыр неше жасында хан сайланды?

А)16жас В)30жас С)19жас Д)23жас Е)17жас

4.Бұл хандықтың негізгі үш халықтан-шайбанилерден,қарақалпақтардан,

қазақтардан тұрған деп жазған тарихшы

А)Рузвихан В)М.Қашқари С)Қ.Жалайыр Д)Ж.Карши Е)Жувейни

5.........жылы Тоқа-Темір ұрпақтарына қарсы шайқас Екіретүп деген
жерде Әбілқайыр хан жеңіске жетеді.

А)1430ж В)1436ж С)1431ж Д)1440ж Е)1452ж

6.Әбілқайыр хан 1446жылы Атбасар маңында..........ханды тас-талқан етеді.

А)Мұстафа В)Үз-Темір С)Жәнібек Д)Керей Е)Есен-бұға

7.Әбілқайыр қанша жыл хандық етті?

А)20жыл В)40жыл С)35жыл Д)60жыл Е)15жыл

8.Әбілқайыр хан 1456-1457ж Үз-Темір тайшы бастаған ойраттардан жеңілген жері

А)Сайрам В)Созақ С)Сығанақ Д)Аркөк Е)Үзкент
9.1446жылдан кейін Әбілқайыр хандығының орталығы болған қала

А)Аркөк В)Сығанақ С)Созақ Д)Аққорған Е)Тура
10.Әбілқайыр хандығы батысында-............дейінгі жерді алып жатты.

А)Балқаш В)Аралға С)Тобылға Д)Ертіске Е)Жайыққа

Үйге тапсырма

Әбілқайыр хандығы зерттеу

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпарат

тық карточка

Кері байланыс
2 минут

Кері байланыс

- Біз бүгін оқып-үйрендік.....

• Біз жақсы жасай алдық .....

• Топ өте жақсы жасай алды.....

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

А4, конспект