Материалдар / М.Қабанбаев "Бауыр" әңгімесі
«Ustaz tilegi» - Республикалық кәсіби педагогтар қауымдастығына қосылып, сайттағы 381 569 материалды тегін жүктеп алу мүмкіндігіне ие болыңыз
Толығырақ

М.Қабанбаев "Бауыр" әңгімесі

Материал туралы қысқаша түсінік
Бауыр әңгімесі арқылы оқушыларға мейірімділік, қарапайымдылық , бауырға деген сағыш жүрегіне ұялату
Материал тегін
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады



Бөлім: «Адамгершілік-асыл қасиет»

Мектеп: Пәні: қазақ әдебиеті

Күні: 13.03.2025ж

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 5 «ә»

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Марат Қабанбаев «Бауыр» әңгімесі. Манап пен Қали образдары

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

5.1.3.1.Көркем шығармадағы кейіпкерлер портреті мен іс-әрекеті арқылы образын ашу;

5.3.2.1.Кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстырып бағалау.

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар: Шығарма кейіпкерлерін шынайы өмірмен салыстыру;

Көпшілігі: Үзіндіден алған әсерін сипаттап, кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстыру;

Кейбір оқушылар: Кейіпкерлердің шынайы өмірмен байланысы жайлы көзқарасын мәтіннен дәлелдер келтіре отырып нақтылау, өз сөздерін тұжырымдап, бағасын беру.

Сабақ барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы


І. Ұйымдастыру кезеңі. Жағымды психологиялық ахуал қалыптастыру: Тренинг. Оқушылар берілген суреттердің ұнаған нұсқасын таңдап, мұғаліммен амандасады. Көңіл-күйлерін көтеруге әрекет етеді.


Оқушылар назарын сабаққа аудару. Оқушылар жағымды ахуал қалыптастырады

3-топқа бөлінеді

  1. Аға

  2. Іні

  3. Бауыр

Қалыптастырушы бағалау


5-сынып

Қазақ әдебиеті оқулығы







Қызығушылықты ояту.

Үй тапсырмасын тексеру

spinnerwheel.com платформасы арқылы үлгерімі төмен оқушылардың білімін тексеру

  1. Марат Қабанбай «Бауыр» әңгімесінің басты тақырыбы не деп ойлайсың?

Бұл әңгіменің басты тақырыбы соғыс зардабынан жапа шеккен жетімдер тағдыры туралы.

  1. Қали қанша жаста жетімдер үйіне түсті және Манаппен кездеспегеніне қанша жыл өтті?

Қали жетімдер үйіне 4 жаста түседі, арада 11 жыл өткен соң ғана Манап ағасымен кездеседі.

  1. Қали қандай спорт түрімен айналысады.

Бокс

  1. Шығарманың тәрбиелік мәні:

Бізді жетімдер тағдырына қайырымдылықпен қарауға тәрбиелейді, бауырға деген мейірімділік сезімі оятады.

  1. Манап ел жайында, әкесінің қазасы туралы айтқанда Қали неге жайбарақат қабылдағанын айт.

Себебі екі бауырдың арасында салқындық, суықтық сезімі орын алды.

  1. Әңгіме қалай аяқталады немесе оқиғаның шешімі:

Қалидың асығып кетуі, Манаптың қаяу күйде «Волгаға» отырып вокзалға бағыттаулы.

Әр топтан бауыр, іні, аға, ағайын тақырыбында мақал-мәтел айту

Жақсы аға - орман, жақсы іні - қорған.


Алпысқа келгенде,
Алты ағаң болсын.
Жетпіске келгенде
Жеті інің болсын.


Әуелгі сөз — ағадан,
Әдепті сөз — ініден.


Өз ағасын ағалаған —
Қолда барды бағалаған.


Жасы кіші ініні
Ақылы артса, аға тұт.
Жасы үлкен ағаны
Жақсы сыйлап, жаға тұт.


Аға болсаң ақыл айт,
Ақыл айтсаң, мақұл айт.


Оқушылар тақырыпқа қатысты мақал-мәтелдер арқылы бүгінгі сабақты ашады.


Joyteka.com платформасы арқылы «Дұрыс-бұрыс» ойыны ойнатылады. Оқушылар қағаздың екі жағына дұрыс/бұрыс деп жазады. Мұғалім сұрақтарды рет-ретімен оқиды, қай сұрақтың жауабы дұрыс болса, оқушылар парақтың дұрыс деген жазуын, ал жауап қате болса, бұрыс деген жазуын көтереді.

1. Қалидың ағасы – Манап. - дұрыс

2. Директордың аты-жөні - Эльжбета Сергеевна. - бұрыс

3. Қалидың фамилиясы – Төрекелдиев. – дұрыс

4. Қали ән айтып, би билегенді ұнатады. – бұрыс.

5. «Ойнайтын да, қайнайтын да спорт залымыз осы. Балалар қазір жаттығып жатыр. Орындыққа тізе бүгіп, тоса тұрыңыз. Мен Қалиды ертіп шығайын». Виктория Ивановнаның сөзі. – бұрыс.

6. «Тығыз қара шашы ұсақ-ұсақ бұйра, қол-аяғы таралып қалған, кең иықты болмаса да ешкімнен қарызға жауырын сұрай қоймайтын кішірек көзді ақ сұр бала». Манаптың портреті. – бұрыс.

7. «Түу, Эльжбета Сергеевна, терді жаңа ғана үгіп, тырыс-бырысты жаза бастағанымыз сол еді. Басқа қолайлы уақыт табылмады ма?». Қалидың сөзі. – дұрыс.

8. Қали жетінші сыныпта оқиды. – бұрыс.

9. Балалар үйі Өскеменде орналасқан. – дұрыс.

10. Әңгімеде «Жетім көрсең, жебей жүр» мақалы кездеседі. – бұрыс.

Оқушылар сұраққа жауап береді





















Әңгімені толық оқыған не оқымағанын тексеру мақсатында «Дұрыс-бұрыс» ойыны ойнатылады.













Сабақтың тақырыбы мен мақсаты айқындалады.







Топқа QR kod немесе сілтеме беріледі, бірге жауап береді

















ҚБ



































































0https://spinnerwheel.com/wheels/7SW2GWt3ocUcyX25HyHH













































https://joyteka.com/100149467








Сабақтың ортасы


































































Мағынаны тану. 1-тапсырма. Оқушыларға «Сын тұрғысынан ойлауды дамыту сұрақтары» қойылады.

1. Манап балалар үйіне не үшін келді?

2.Балалар үйі туралы естулерің бар ма?
3. Қалиды көргенде Манаптың бойын қандай сезім биледі?

4. Балалар үйінің директоры Манапты қалай қарсы алды?

5. Балалар үйіндегі тәрбие жұмысы қалай ұйымдастырылған?

6. Қалидың тәлім-тәрбиесі қандай, ол немен әуестенеді?

7. Көптен көріспеген ағалы-інілі екеуінің кездесуі сендерге қалай әсер етті? Кездесулерінің салқындығының сыры неде?

8. Манап ел жайында, әкесінің қазасы туралы айтқанда Қали неге жайбарақат қабылдады?

9.Қалидың мінез-құлқы, іс-әрекеттері, арман-қиялдары қандай? 10. Ағалы-інілі екеуінің түбінде түсінісетініне сенесіңдер ме?

Дескриптор:

- Сұрақтарға толық әрі нақты жауап береді;

- Шығарма желісімен байланыстыра алады.

ҚБ

Тапсырма. Мәтіннен кейіпкерлер бейнесін айқындайтын үзіндін анықтаңыз. Үзіндідегі негізгі сөзге өз сөзімен анықтама береді. Анықталған қасиеттердің қазіргі өмірде көрініс табуына қатысты көзқарас білдіріңіз

Мәтіннен үзінді

Өз сөзіңізбен сипаттаңыз: ОЛ КІМ?

Қазіргі өмірде:

Тығыз қара шашты ұсақ-ұсақ бұйра, қол аяғы тарып қалған, кең иықты болмасада ешкімнен қарызға жауырын сұрай қоймайтын кішірек көзді ақ сұр бала.


Мұндай адамдар тарихта ұмытылмайды, артында еңбегі, ашқан жаңалығы қалады...мысалыға...

Орындық қасында тұрған оның тұла бойы дір етті.Көзін мұнар алды. Алға қарай емпеңдеп жөней бергені есінде. «Қалқам-ай, қалқам-ай!»-деген сыбыр құлағында көшіп жүр.Есік сарт жабылғанда барып есін жиды.Биік баспалдақ бос екен.



Мәтіндегі деректерге сүйенсек ...




Бірақ қазір біздің елімізде

Дескриптор:

  • Мәтіннен кейіпкерлер бейнесіне қатысты 2 үзіндіні тауып жазады;

  • үзінддегі кейіпкер бейнесін ашатын кілт сөзді анықтайды;

  • кілт сөзге өз сөзімен сипаттама береді;

  • анықталған қасиеттердің қазіргі өмірде кездесуіне мысал келтіру арқылы өз көзқарасын 2 сөйлеммен жеткізеді.

ҚБ. Бағалау. «Жұлдызша»

Тапсырма. Кейіпкердің қазіргі күндегі шынайы өміріне әр топ болжам жасайды.





ҮЛГІ: Бала Қали

Іс-әрекеті

Ықтимал жауабы

Терді жаңа ғана үгітіп,тырыс-бырысты жаза бастағанымыз сол еді!

Алаңсыз,еңбекқор

Кроссовканың тұмсығы мен тротарды оңды-солды сызбалаған Қали басын немкетті изеді

қобалжу

О-о табиғатты жақсы көремін! Біздегі тірі табиғат мүйісі менің қарауымда.

қамқор

Болашақта ұшқыш, әскери ұшқыш боламын

Ойы тұрақты. Арманы ұшқыр

-Отырып қалыппын.Уақыттан ұтылсам,жарыстан ұтылғаным

Жауапкершілігі мол

Есейген Қали



Мұғалім жобасы

Оқушының ықтимал жауабы

Есейгенде кім болғысы келеді болғысы келеді?


Неге?




Қалидың бақытты бейнесін қалай елестетесің?


Дескриптор:

  • Бала Қалиға ықтимал жауап жазады

  • әрекетіне талдау жасап, кестеге орналастырады;

  • таңдалған әрекеттердің қазіргі өмірдегі көрінісіне болжам жасайды.

Оқушыларға «Сын тұрғысынан ойлауды дамыту сұрақтары» қойылады.























Мәтіннен кейіпкерлер бейнесін айқындайтын үзіндін анықтаңыз. Үзіндідегі негізгі сөзге өз сөзімен анықтама береді. Анықталған қасиеттердің қазіргі өмірде көрініс табуына қатысты көзқарас білдіріңіз















































Кейіпкердің қазіргі күндегі шынайы өміріне әр топ болжам жасайды

Бала Қалиға ықтимал жауап жазады

әрекетіне талдау жасап, кестеге орналастырады;

таңдалған әрекеттердің қазіргі өмірдегі көрінісіне болжам жасайды.














«Жұлдызша»
























Смайликтер






























ҚБ «Одағайлар» әдісі

Оооооо! – тамаша жауап;

Оййййй! – төмен жауап

5-сынып

Қазақ әдебиеті оқулығы



Оқулықпен жұмыс





А3 парағы,оқулық, маркер





стикер

Сабақтың соңы





Кері байланыс

Бүгінгі тақырып бойынша қандай ой түйдім?



Үй жұмысы

«Бауыр қымбат бәрінен...» Эссе жазып келу.





  1. Тақырыбы - белгілі бір дәуірдегі қоғамдық шындық, автор ойының қазығы, шығарманың іргетасы. Бұл әңгіменің басты тақырыбы соғыс зардабынан жапа шеккен жетімдер тағдыры туралы.

  2. Жанр түрі - әңгіме – көлемі шағын, әдемі дүние, оқушысын тез тапқыш, өткір икемді, шұғыл үн қосқыш жанр.

  3. Идеясы - бұл тақырып арқылы шындық өмір көріністерін суреттегенде, оны өз көзқарасы өз дүниетанымы тұрғысынан бейнелейді. Өз мақсат - мүддесін, арманын білдіреді. Бұл шығармада жетім балалар тағдырына деген аяушылық сезімді оятады.

Әдеби теориялық ұғымдар:

Теңеу – табаны күректей, сойталдай, Икар құсап, арғымақ аттай т.б

Гипербола – Балалар үйінің тарихы көл көсір

Метонимия ( алмастыру) – тәй – тәй басып кірген жас қыз

Тұрақты тіркестер – табаны күректей, шер тарқатып, қой аузынан шөп алмайтын, ешкімнен қарызға жауырын сұрай қоймайтын, өлара сәт, т.б

Мақал - мәтел – Жетім – қозы тас бауыр.

















Мәтіннен үзінді

Өз сөзіңізбен сипаттаңыз: ОЛ КІМ?

Қазіргі өмірде:

Тығыз қара шашты ұсақ-ұсақ бұйра, қол аяғы тарып қалған, кең иықты болмасада ешкімнен қарызға жауырын сұрай қоймайтын кішірек көзді ақ сұр бала.


Мұндай адамдар тарихта ұмытылмайды, артында еңбегі, ашқан жаңалығы қалады...мысалыға...

Орындық қасында тұрған оның тұла бойы дір етті.Көзін мұнар алды. Алға қарай емпеңдеп жөней бергені есінде. «Қалқам-ай, қалқам-ай!»-деген сыбыр құлағында көшіп жүр.Есік сарт жабылғанда барып есін жиды.Биік баспалдақ бос екен.



Мәтіндегі деректерге сүйенсек ...




Бірақ қазір біздің елімізде












Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі