Сабақтың тақырыбы: Мұхтар Әуезов өмірі мен шығармашылығы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік мақсаты: Естеліктерді,қосымша материалдарды негізге ала отырып , көркем сөздің пірі, заманымыздың кемеңгер жазушысы, дана ойшыл, ғұлама ғалым, әлем әдебиетінің алыбы, қазақ әдебиетінің «екінші Абайы» Мұхтар Әуезовтің өмірі туралы кеңінен мәлімет беру, шығармашылығына жалпы шолу жасау.

Дамытушылық мақсаты: Қосымша материал қолдану арқылы оқушы танымын, қызығушылығын арттыру, үзінділер арқылы өткен материалдарды еске түсіру, ойлау қабілетін , мәнерлеп оқу машықтарын дамыту, талдау жұмыстарын жүргізіп, әдебиет теориясынан өткендерін еске түсіру. Ой толғау жаздыру негізінде шығармашылыққа баулу.

Тәрбиелік мақсаты: Естеліктер, жырлар арқылы оқушыларды Әуезов әлеміне жетелеу, жазушы бейнесін оқушы көкірегіне ұялата білу. Ұлттық мақтанышымыз екендігін ұғындыра түсу.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі (гүл шоғын ұсыну)

Топқа бөлу 1-топ Бала Мұхтар

2-топ Дана Мұхтар

ІІ. Білу

Қызығушылықтарын  ояту

Оқушылардың тақырыпқа қызығушылығын ояту мақсатында –«Көксерек» кинофилімінен үзінді көрсету

Сұрақ: Бұл үзінділер қай фильмнен алынған, шығарманың авторы кім?

Иә, Мұхтар Әуезов. Олай болса, бүгінгі сабағымыздың арқауы- М. Әуезовтің өмірі мен шығармашылығы. Оқушыларды сабақтың тақырыбымен, мақсатымен, эпиграфымен таныстыру, дәптерлеріне жаздыру.

Сабақтың ұраны: 
Абайды Абай еткен Мұхтар ғана, 
Мұхтарды Мұхтар еткен Абай дана. 
Қалайша бас имессің оған, сірә. 

ІІІ. Түсіну

«Бала Мұхтар» тобы жазушының өмірбаяны жайлы постер қорғайды.

«Дана Мұхтар» тобы жазушының шығармашылық жолы жалы постер қорғайды.

Мұхтар Әуезовтің өмірі мен шығармашылығы жайында презентация көрсету.

Мұхтар Әуезов 1897 жыл, 28.09. – Шыңғыстаудың баурайында дүниеге келген.Қасқабұлақ, Бөрлі Мұхтардың туып-өскен жерлері.Болашақ ұлы суреткердің алғашқы мұғалімі атасы Әуездің өзі еді. Әуез немерелеріне Абайдың өлеңдерін оқытады екен. «Абаймен дос болған әрі ақын талантына таңырқап ден қоюмен өткен Әуез оның өлеңдерін кітап қып көшіріп алады да, бізге сол арқылы қара танытпақ болады. Немерелері ұлы Абайдың өлеңдерін жақсы көріп өссін деп те ойлайды»,-дейді Әуезов өз естелігінде.11 жасында әкесі қайтыс болып, немере ағасы Қасымбектің қолында болады.

1908 жылы Семей қаласындағы медреседе сабақ алады.

1909-1914 жылы Семейде училищеде оқиды.

1914-1919 жылы Мұғалімдер даярлайтын семинарияны бітіреді.

1930-түрмеге жабылады.1932 жылы босатылады.

1946 жылы Қаз ССР ғылым академиясының академигіболып сайланады.

1955 жылы жоғары кеңес депутаты, 1956 жылы еңбек қызыл ту орденімен, 1957 жылы Ленин орденімен марапатталады.1952 жылы қырғызстанда «Манаста мансұқтау-бір ұлттың тілін кескенмен бірдей»-деп халықтың ұлттық мақтанышын қорғап қалған.

IV. Талдау. Тест сұрақтары 

1.М.Әуезов қай жылдары өмір сүрді? 
А) 1900-1973  Ә) 1897-1961  Б) 1895-1960  В) 1894-1959 
2.Мұхтар 11 жасынан бастап кімнің тәрбиесінде болды? 
А) Немере ағасы Қасымбектің  Ә) Әкесі Омарханның 
Б) Нағашыларының  В) Атасы Әуездің 
3. М.Әуезов «Қорғансыздың күні» әңгімесін жазғанда қанша жаста еді? 
А) жиырмадан енді асқан  Ә) жиырмада  Б) Отызда  В) он сегізде 
4.М.Әуезовтің пьесасын белгілеңіз. 
А) «Бақыт жолына»  Ә) «Бәйбіше-тоқал»  Б) «Ш.Уәлиханов»  В) «Ант» 
5. М.Әуезовтің «Абай жолы» эпопеясының І кітабында Абайдың кім ретінде қалыптасқанын белгілеңіз. 
А) Азамат  Ә) ақын  Б) Ел қамқоры  В) Азамат-ақын 
6.М.Әуезовтің 1917 жылы жарық көрген тырнақ алды мақаласының атын табыңыз. 
А) «Мәдениет һәм ұлты»  Ә) Философия жайынан»  Б) Адамдық негізі-әйел» 
В) Оқу ісі 
7.М.Әуезовтің «Абай жолы» эпопеясы арқылы өзінің қалай қазақ болып кеткенін білмей қалғанын жазған жазушыны белгілеңіз. 
А) Б.Матип  Ә) К.Федин  Б) Бельгер  В) Л.Арагон 
8.М.Әуезовтің әңгімесін табыңыз. 
А) «Қаракөз»  Ә) «Абай жолы»  Б) «Еңлік-Кебек»  В) «Жетім» 
9.М.Әуезовтің «Абай жолы» романында Абайға:»Бөжекеңді көрген жерде сәлеміңді түзу бер»,-деп айтқан адамды табыңыз. 
А) Зере  Ә) Айғыз  Б) Ұлжан  В) Күңке 
10. М.Әуезовтің тұңғыш көркем туындысы қалай аталатынын белгілеңіз. 
А) «Абай жолы»  Ә) «Қилы заман»  Б) «Қаракөз»  В) «Еңлік-Кебек» 

Жауабы: 1-ә, 2-а,3-а, 4-ә,5-а, 6-б,7-а,8-в,9-ә,10-в. 

V. Жинақтау

«Бала Мұхтар» тобына

Бес жолды өлең (Мұхтар)

Зат есім. Кім? Мұхтар

Сын есім. Қандай? Ұқыпты, сауатты

Етістік. Не істеді? Тәрбиеленді, жазды, оқыды

Сезімді білдіретін сөйлем - Мұхтар Абайдан тәрбие алды.

Синоним

«Дана Мұхтар» тобына

«Мұхтар – көркем сөздің үлкен шебері» эссе жазу.

VI. Бағалау. Бағалау парақшалары бойынша топ басшысы бағалайды.

VII. Рефлексия

VIII. Үй тапсырмасы. Мұхтар Әуезов өмірі мен шығармашылығына презентациялық жоба дайындау.