Музыкалық қимылды ойындардың маңызы мен тәрбиелік мәні

Астана қаласы №81 «Әсемгүл» балабақшасы МКҚК

музыка жетекшісі: Хасиден Сымбат

Кіріспе

Музыкалық қимылды ойындар – баланың жан-жақты дамуына ықпал ететін, әуен мен қозғалысты біріктіретін тиімді әдістердің бірі. Ол тек ойын-сауық емес, сонымен қатар баланың есту қабілетін, қимыл үйлесімділігін, зейінін, қиялын дамытатын тәрбиелік құрал болып табылады.

Негізгі бөлім

1. Музыкалық қимылды ойындардың мәні

Музыкалық қимылды ойындар – музыка әуенімен ойналатын, қимыл-қозғалысқа негізделген ойын түрлері. Әуен мен ырғақ арқылы балалардың эмоциясы оянып, олар өз қимылын музыкамен сәйкестендіреді.

2. Тәрбиелік мәні

• Эстетикалық тәрбие береді: әуенді сезіну, ырғақты қимылдар жасау арқылы бала әсемдікке үйренеді.

• Дене дамуына ықпал етеді: қозғалыстар дене шынықтыруға, қимыл-қозғалыстың үйлесімді дамуына көмектеседі.

• Әлеуметтік ортаға бейімдейді: ойын барысында балалар бір-бірімен қарым-қатынас жасап, топпен ойнауды, тәртіп сақтауды үйренеді.

• Эмоциялық дамуға әсер етеді: музыка баланың көңіл-күйін көтеріп, шығармашылық қабілетін арттырады.

3. Музыкалық қимылды ойындардың түрлері

• Қазақтың дәстүрлі ойындары: “Ақсерек-көксерек”, “Айгөлек”, “Қаражорға”.

• Әуенді ойындар: белгілі бір әннің әуенімен қимыл жасап ойнайтын жаттығулар.

• Рөлдік қимылды ойындар: аң, құс, табиғат құбылыстарын бейнелейтін қимылдар.

4. Педагогикалық маңызы

Музыкалық қимылды ойындарды балабақша мен бастауыш сыныптарда қолдану балалардың шығармашылық қабілетін арттырып, музыкаға деген сүйіспеншілігін қалыптастырады. Сонымен қатар ойын арқылы бала өзін еркін сезініп, өз ойын қимылмен жеткізуді үйренеді.

Музыкалық қимылды ойындар туралы қосымша мәліметтер

1. Музыкалық қимылды ойындардың психологиялық негіздері

• Эмоциялық дамуға ықпалы: Музыка баланың ішкі жан дүниесін қозғап, позитивті көңіл-күй қалыптастырады. Қимыл арқылы бала өз сезімін сыртқа шығарып, шығармашылық түрде білдіреді.

• Зейін мен есте сақтауды дамыту: Қимылды ойындар кезінде балалар музыка ырғағына назар аударып, қозғалыстарды есте сақтайды. Бұл когнитивтік процестерді жетілдіреді.

• Қиял мен шығармашылық: Әуенге сәйкес әртүрлі қимылдар ойлап табу баланың қиялын дамытады.

2. Музыкалық қимылды ойындардың педагогикалық артықшылықтары

• Баланың өзіне деген сенімділігін арттырады;

• Ұжыммен жұмыс істеуге бейімдейді;

• Шығармашылық еркіндік береді;

• Сөйлеу мәдениетіне де әсер етеді (ән айту, қимылмен ойды жеткізу).

3. Музыкалық қимылды ойындардың классификациясы

1. Ұлттық ойындар:

– «Айгөлек», «Ақсерек-көксерек», «Асау мәстек», «Қаражорға».

– Бұл ойындарда ән, өлең, қимыл қатар жүреді және ұлттық болмысты танытады.

2. Жануарлар мен табиғатты бейнелейтін ойындар:

– «Құстар», «Қояндар», «Жаңбыр жауды».

– Табиғат құбылыстарын қимылмен көрсетіп, балалардың қиялын дамытады.

3. Сахналық қимылды ойындар:

– Белгілі бір ертегі кейіпкерлерін, оқиғаларды музыка арқылы бейнелеу.

4. Жарыс сипатындағы ойындар:

– Музыка ырғағына сәйкес белгілі бір тапсырманы жылдам орындау.

4. Музыкалық қимылды ойындарды ұйымдастыру әдістемесі

• Дайындық кезеңі: Балаларды ойынға психологиялық тұрғыдан дайындау (музыка тыңдау, ырғақ сезіну).

• Негізгі кезең: Музыка әуенімен қимылдарды көрсету, топпен ойнау.

• Қорытынды кезең: Балаларды тыныштандыру үшін баяу әуен қосып, жеңіл қимылдар жасату.

5. Заманауи педагогикалық тәжірибеде қолданылуы

• STEAM-білім беру аясында музыкалық қимылды ойындар креативті ойлауды дамытудың құралы ретінде қолданылады.

• Инклюзивті білім беру жағдайында музыка мен қимылды ойындар ерекше білім беруді қажет ететін балаларды бейімдеуге көмектеседі.

• Қашықтықтан оқытуда онлайн платформалар арқылы да қарапайым музыкалық ойындар бейне арқылы ұйымдастырылуда.

Қорытынды

Музыкалық қимылды ойындар – баланың жан-жақты дамуына ықпал ететін тәрбиелік маңызы зор әдіс. Ол эстетикалық талғамды қалыптастырып қана қоймай, дене, эмоциялық және әлеуметтік дамуға жағдай жасайды. Сондықтан да музыка сабағында, мерекелік іс-шараларда, күнделікті тәрбиелік үдерісте музыкалық қимылды ойындарды кеңінен қолдану – бала дамуының кепілі.