ТАҚЫРЫП: Өсімдіктер қалай тіршілік етеді?

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

СЫНЫП: 2

Қатысушылардың саны:

Қатыспағандар саны:

Осы сабақтың оқыту мақсаттары

2.2.1.1. Өсімдіктердің әр түрлі жағдайларда өсу мүмкіндіктерін зерттеу.

2.2.1.4. Мекен ету ортасына байланысты өсімдіктер топтарын салыстыру.

2.2.1.5. Өсімдіктердің қоршаған ортаның әртүрлі жағдайларында (ылғал) бейімделу мүмкіндігін түсіндіру.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар:

• Мекен ету ортасына байланысты өсімдік мысалдарын келтіреді.

• Өсімдіктердің түрлерін салыстырады және олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын көрсетеді.

• Зерттеу жүргізудің кейбір кезеңдерін атайды.

Оқушылардың көпшілігі:

• мұғалімнің көмегімен сабақ тақырыбы мен мақсаттарын түсіндіреді .

• зерттеу жүргізу кезеңдерінің көпшілігін атайды.

• кластерді пайдаланып, алуан түрлі өсімдіктер туралы айтады.

Кейбір оқушылар:

• зерттеу іс-әрекетін белгілі бір алгоритм бойынша құрайды.

• тақырып бойынша монолог түрінде айтады, өз көзқарасын дәйектейді, қорытынды жасайды.

Тілдік мақсат

Дағдыларды дамыту:

• өсімдіктің мекен ету ортасы не екендігін түсіндіру.

• өз аймағында өсетін өсімдіктерді сипаттау.

• мекен ету ортасына байланысты өсімдік топтарын салыстыру.

• ағаштардағы жапырақтар бүршік жарғаннан бұрын неліктен бәйшешектердің гүлдейтінін болжау.

• эксперимент бойынша есепті ауызша формада ұсыну.

Негізгі терминдер мен сөз тіркестері:

Мекен ету ортасы, жарық сүйгіш өсімдіктер, көлеңкеге төзімді, құрғақшылыққа төзімді, аязға төзімді, ылғал сүйгіш, жылу сүйгіш.

Сабақта диалог/жазба үшін қолданылатын тіл:

Талқылауға арналған сұрақтар:

Өсімдік тіршілігі үшін қандай қолайлы жағдайлар қажет?

Жер шарының қай бөліктерінде өсімдіктер өспейді?

Қай өсімдіктерді жарықсүйгіш, көлеңкеге төзімді, құрғақшылыққа төзімді, аязға төзімді, ылғалсүйгіш, жылусүйгіш деп атауға болады?

Ағаштардағы жапырақтар бүршік жарғаннан бұрын неліктен бәйшешектердің гүлдейді?

Өсімдіктер сусыз өмір сүре ала ма?

Шөл өсімдіктері қалай ыстық және қуаңшылыққа қалай бейімделеді?

Қай өсімдік даланы көріктендіреді?

Алдын ала қажетті білім

Өсімдіктердің тірі организм екендігін дәлелдейді, өсімдікті жоспар бойынша жіктейді және сипаттайды, өсімдіктердің топтарын олардың маңызды белгілеріне қарай салыстырады, тамыр, сабақ, жапырақтар мен гүл құрылымының сипатты ерекшеліктері мен қызметтерін анықтайды; өсімдіктің өлмеуі үшін не істеу қажеттігін түсіндіреді.

Жоспар

Жоспарлана-тын уақыт

Жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

1. Жағымды көңіл күй туғызу.

2. Тақы-рыпқа кіріспе

III. Өмірлік тәжірибені белсендіру. Мақсатты тұжырымдау.

(Ұ) Қайырлы таң, менің қымбаттыларым! Сендермен кездескеніме қатты қуаныштымын. Әрине, біздің ғажайып Жаратылыстану оқулығымызға қарап, ғылыми күнделіктермізбен жұмыс істей алатын сәтті асыға күтудемін. Ал сендер осыны қалайсыңдар ма? Онда кеттік!

(Ұ) Түсіп қалған әріптерді қойып, сабақтың басты сөзін оқыңдар.

– Бұл сөз сендерге таныс па?

– Ол нені білдіреді?

– Балалардан Жаратылыстанудың оқытылып жатқан тарауын еске түсіруді сұраңыз.

– Біз сабақта не туралы айтатын боламыз?

– Бүгінгі сабақта біз өсімдіктердің өз тіршілік ету ортасына қалай бейімделетіндігін, олардың тіршілік ету ортасына қарай ерекшеліктерін зерттейміз.

Оқулықтағы логикалық тапсырма

Оқулықтағы кесте

Оқулықтағы стикерлер

… білу

… анықтау

Түсіндіру

IV. Үй тапсырмасын тексеру

(Ұ) Үйде салып келген плакаттарын көрсетіп түсіндірулерін сұраңыз.

V. Сабақтың тақырыбы бойынша жұмыс

(Ұ) Проблемалық сұрақ.

– Өсімдіктердің тіршілік етуне қажетті жағдайларды атаңдар.

– Жер шарының қай бөліктерін өсімдіктер өте аз? (Қиыр солтүстікте)

– Онда неге өсімдіктер неліктен аз өседі? (Топырағы мәңгілік тоң болып қатып жатыр. Онда тек суыққа бейімделген өсімдіктер ғана өседі).

– Өсімдіктердің тіршілік ету жағдайлары Жердің барлық бөлігінде бірдей ме? (Жоқ, шөлде ылғал аз не қалың орманда жарық жеткіліксіз болуы мүмкін).

(Ұ) Оқулықпен жұмыс.

Оқушылардың назарын Оқулықтағы мәтінге аударыңыз. Олардан мәтіннен өсімдіктердің нені үйренгені туралы сөйлемді табуды ұсыныңыз (Өсімдіктер әртүрлі жарықтандыру, жылу мен ылғал мөлшері шарттарындағы өмірге бейімделуді үйренді)

Білгішбектің хабарламасымен таныстырыңыз. Кластерді пайдаланып, алуан түрлі өсімдіктер туралы айтуды ұсыныңыз.

Қорытынды: Өсімдіктер әртүрлі жағдайларға (жылуы аз, қуаңшылық, көлеңке жерлер) тіршілік етуге бейімделіп өседі.

(Ұ) Бақылау (Бақылау жоспарын естеріне түсіріңіз).

1. Бақылау мақсатын құр.

2. Бақылау нысанын таңд.

3. Өз бақылауыңның кезеңдерін құрастыр.

4. Нұсқау-жабдықтар қажет пе? Ойлан.

5. бақылау мерзімін анықта.

6. Бақылау қорытындысын жаз (суретін сал).

7. Қорытынды жаса (Не білдің?)

Оқушыларға сыныптағы өсімдіктерге қарап, салыстыруды ұсыныңыз. Мұны қазтамақ, каланхоэ, кактус, шегіргүл мысалы арқылы жасауға болады.

– Олардың қайсыларын жылу сүйгіш деп атауға болады?

– Мұны қандай белгілер бойынша білдіңдер? (Балалардың жауаптары).

(Ұ) Педагогтің түсініктемелері:

Қазтамақ, каланхоэ, кактус – жылусүйгіш бөлме өсімдіктері. Олардың жапырақтары жіңішке, ашық түсті немесе кактустағы секілді тіпті тікендерге өзгерген. Өзгерген жапырақтар артық ылғал жұмсамауға көмектеседі. Осындай өсімдіктер бар құмыраны терезе алдына қойып, осылайша өсу және гүлдеу үшін қолайлы шарттарды қамтамасыз етуге болады. Ал шегіргүл көлеңкеге төзімді, өйткені жапырақтары ірі, жалпақ, күңгірт түсті. Мұндай өсімдіктерді тікелей күн сәулелерінен қорғау қажет.

(Ұ) Проблемалық сұрақтар

– Қандай өсімдіктерді жылусүйгіш, ылғалсүйгіш деп атайды? Ойланып жауап беріңдер.

– Ағаштардағы жапырақтар бүршік жармастан бұрын бұрын неліктен бәйшешектер гүлдейді?

(Бәйшешек күн енді ғана жерді жылыта бастаған кезде ерте көктемде гүлдейді. Оның алғашқы гүлдері ала қар бетінде наурыздың соңы, сәуірдің басында пайда болады. Өз кезегінде бәйшешек тым ұзақ – бір айға дерлік гүлдейді. Бақылаудың нәтижесінде ауа райы неғұрлым суық болса, гүлдеудің де соғұрлым ұзақ болатындығы байқалды).

(Т, Ө) «Бағбан» ойыны

Балаларға өсімдіктердің бейнелері не атаулары бар суреттерді екі хатқалтаға салуды ұсыныңыз: жылусүйгіш және суыққа төзімді.

Жылусүйгіш: қызанақ, қияр, бұрыш, асқабақ, қауын, қарбыз, күріш, пальма.

Суыққа төзімді: шалғам, шомыр, бидай, шырша, сарымсақ, қырыққабат, сәбіз.

(Ұ) Проблемалық сұрақ.

– Өсімдіктер сусыз тіршілік ете ала ма?

(Т) Зерттеу: «Шөл дала өсімдіктері қалай бейімделеді?»

– Зерттеу жүргізу жоспарын еске түсіріңдер.

1. Тақырып: Кім туралы? Не туралы?

2. Мақсат: Нені білгіміз келеді?

3. Болжам: Нені тексергіміз келеді?

4. Ақпарат жинау: Ақпаратты қайдан табамыз?

5. Деректерді өңдеу: Не білдім? Не жинадым? Не жазып алдым?

6. Нәтижені ұсынамыз: Қандай қорытынды жасадым?

7. Рефлексия: Не сәтті болды? Не сәтсіз болды?

МЫСАЛЫ:

ТАҚЫРЫП: Шөл өсімдіктері

Мақсат: Шөл өсімдіктері қалай бейімделеді?

Болжам: Жапырақтары, яғни тікендері ылғалды сақтауға көмектеседі.

Ақпарат жинау: Ақпаратты оқулықтан табамыз.

Деректерді өңдеу: Кактустың сабақтары жуан, онда ылғал жиналады. Жантақтың жапырақтары ұсақ, ылғалдың жетіспеушілігінен өсімдіктің өзі де аласа. Алайда оның тамыры өте ұзын, суды топырақтың төменгі қабаттарынан ала алады.

Нәтижені ұсынамыз: Ұзын тамыр, жуан және етті сабақтарының арқасында шөл өсімдіктері табиғат жағдайларына қарай бейімделген.

Рефлексия: … қиын болды. … жеңіл болды.

(Ұ) «Мүлгу» релаксациясы

Mocart_dlya_detej_-_Mocart_dlya_detej_(xMusic.me)

Бірқалыпты әуенді тыңдату.

(Т) «Кім көбірек?» дидактикалық ойыны

Оқушыларға топ болып ақылдасып, өз өлкелерінде өсетін өсімдіктерді атауды ұсыныңыз.

– Оларды қай топқа жатқызуға болады?

(Ұ, Т) Оқулықпен жұмыс.

Балалардан даланың фотосуретін қарауды сұраңыз. Олардан мұндай суретті көріп-көрмегенін сұраңыз.

– Дала неге ұқсайды?

– Қандай өсімдік даланы көріктендіреді?

Оқушыларды стикердегі ақпаратпен қызықтырыңыз. Оқығаннан кейін оқылған мәтін бойынша жұппен бір-біріне сұрақтар қоюды ұсыныңыз.

Оқулық

Бөлме өсімдіктері:

қазтамақ,

каланхоэ, кактус, шегіргүл.

Оқулық

«Жылусүй-гіш және суыққа төзімді» деген жазуы бар екі хатқалта.

Өсімдіктер-дің атаулары бар карточкалар.

Оқулық, өсімдіктер туралы энциклопе-диялар

«Ақпарат көздері» тірек кестесі

Фонограмма

Презентация

Оқулық

VI. Қорытын-дылау

(Ө) Дәптермен жұмыс.

№ 1 тапсырма: бөлме өсімдігінің жапырағын аквариумге, балдырдытапырақ салынған құмыраға салыңдар. Не болады? бақылау жоспарын құрып, қорытындысын шығар.

№ 2 тапсырма: Жапсырмаларды пайдаланып, өсімдіктерді тиісті тіршілік ету ортасына орналастырыңдар.

№ 3 тапсырма: Өсімдіктерде қандай «бейімделуші мүшелерін» бағдаршамен сызып көрсетіңдер.

Қарындаштар, қалам

VII. Үй тапсырмасы

Үйде сендер өсімдікті зерттейсіңдер, кестедегі деректерді пайдаланып, оның кодын құрастырасыңдар.

– Код дегеніміз не?

– Ол не үшін керек?

Үрме бұршақтың өсуін бақылауды жалғастырыңдар.

Ғылыми күнделік

VIII. Сабақтың қорытындысы Рефлексия.

(Ө, Қ) «Шырмауық» рефлексиялық бағалауы

Сабақтағы өз жұмысын бағалауды білдіреді

• Өсімдіктердің бейімделуі туралы білдің бе?

• Зерттеу мақсатын тұжырымдай аласың ба?

«+» мен «-» таңбаларын санап, шырмауықтағы гүлдерді боя.

1 (бір) деңгей «ештеңені түсінбедім» жауабына сай келеді.

2 (екі) деңгей – «бәрін түсінбедім, түсіндіре алмаймын».

3 (үш) деңгей – «бәрін түсіндім, басқасына түсіндіре аламын».

Ғылыми күнделік, түрлі түсті қарындаш-тар.

Қосымша ақпарат

Дифференциация – Оқушыларға қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Анағұрлым қабі-летті оқушыларға қандай тапсыр-малар беруді жоспарлайсыз?

Бағалау – оқушылардың ілгерілеуін/білімін бақылауды қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыстар
«Өзін-өзі тану»
«АКТ»
Құндылықтар

«Осал» оқушыларға қойылған сұрақтарға сөйлем мәтінінен жауап табуға және оқуға көмектесу.

Қажеттілігіне қарай мұғалім жұппен жұмыс жасайтын оқушыларға көмек көрсетеді.

Мұғалім:

• әр оқушыға кері байланыс пен қолдауды қамтамасыз етеді

• сабақ барысында сұрақтар қояды

• оқушылардың Ғылыми күнделіктегі жұмыстарын (тапсырмалар) қарайды

• оқушы рефлексиясының нәтижелерін талдайды

Ботаника ғылымына білімқұмарлық пен қызығушылықты ынталандыру және дамыту.

Коммуникативтік құзіреттіліктер - ынтымақтасу, бір-бірінен ақпарат алу іскерлігі.