Түркістан облысы, Түркістан қаласы

«Абай атындағы №31 ЖББМ» КММ

География пәнінің мұғалімі

Турешова Куралай Жусуповна

ЭССЕ-РЕФЛЕКСИЯ

Тақырыбы: «Педагогикалық практикадағы рутиналық тапсырмаларды ЖИ көмегімен шешу, оның артықшылықтары мен шектеулері».

Мен – қарапайым мектептегі география пәнінің мұғалімімін, күн сайын оқушыларға Жердің құрылымын, климаттық өзгерістерді және әлемнің түкпір-түкпірін түсіндіріп, білім беремін. Педагогикалық практикада рутиналық тапсырмалар көп: сабақ жоспарларын құру, тесттер мен тапсырмалар дайындау, оқушылардың жұмыстарын тексеру және оқу материалдарын іздеу. Соңғы жылдары жасанды интеллект (ЖИ) осы салаға еніп, мұғалімдердің жұмысын жеңілдетуге мүмкіндік беріп отыр. ЖИ-дің көмегімен осы рутиналық істердің көбін автоматтандыруға болады, бұл уақытты үнемдеп, шығармашылыққа көбірек күш жұмсауға септігін тигізеді. Дегенмен, ЖИ-ді қолданудың артықшылықтарымен қатар, ықтимал шектеулері де бар, оларды ескеру қажет. Бұл эсседе өз тәжірибем негізінде ЖИ-дің педагогикалық практикадағы рөлін талқылаймын.

Менің практикада ЖИ ең алдымен сабақ жоспарларын құруда және оқу материалдарын дайындауда көмектеседі. Мысалы, ChatGPT немесе ұқсас құралдар арқылы география тақырыбына сәйкес тест сұрақтарын жылдам генерациялаймын – климаттық белдеулер туралы quiz немесе карталарды талдау тапсырмаларын. Бұрын осыны қолмен жасауға бірнеше сағат кететін, ал қазір ЖИ оны минуттарда орындайды. Сондай-ақ, оқушылардың эсселерін немесе жауаптарын тексеруде ЖИ грамматикалық қателерді түзетіп, мазмұндық ұсыныстар береді, бұл маған негізгі идеяларға көбірек назар аударуға мүмкіндік береді. Артықшылықтары айқын: уақыт үнемдеу, оқытуды персонализациялау (мысалы, әртүрлі деңгейдегі оқушыларға арналған тапсырмалар) және креативті идеялар алу. География сабақтарында ЖИ-дің көмегімен виртуалды саяхаттар немесе интерактивті карталар құруға болады, бұл оқушылардың қызығушылығын арттырады. Алайда, шектеулері де жетерлік: ЖИ кейде қате ақпарат береді, әсіресе жергілікті контекстте (мысалы, Қазақстанның географиялық ерекшеліктерін дәл түсінбейді), сондықтан әрқашан мұғалімнің бақылауы қажет. Сондай-ақ, ЖИ-дің этикалық мәселелері бар – оқушылардың жұмыстарын тексеруде плагиатты анықтау қиын, ал тым көп қолдану мұғалімнің шығармашылығын төмендетуі мүмкін. Қауіпсіздік жағы да маңызды: деректердің құпиялылығы сақталмаса, оқушылардың ақпараты қауіпке ұшырауы мүмкін.

Қорыта айтқанда, ЖИ педагогикалық практикадағы рутиналық тапсырмаларды шешуде тиімді құрал, ол уақытты үнемдеп, оқытуды сапалы етеді, бірақ оның шектеулерін ескермей қолдану қателікке әкелуі мүмкін. Мен өз тәжірибемде ЖИ-ді қосымша көмекші ретінде пайдаланамын, негізгі рөл әрқашан мұғалімде қалады. Болашақта ЖИ-дің дамуымен білім беру жүйесі өзгереді, дегенмен адамдық фактор – эмпатия, интуиция және шынайы қарым-қатынас – ауыстырылмайтын болып қала береді. ЖИ-ді ақылмен қолдану арқылы география сабақтарын қызықты әрі тиімді етуге болады.