Пісіру қосылыстары жіктерінің белгілері және шартты кескіндер

Пісіру қосылыстары жіктерінің белгілері және шартты кескіндер
Бірыңғай конструкторлық құжаттама жүйесіне (БКҚЖ) сəйкес
бұйымдардың сызбаларындағы пісіру қосылыстарыдың жіктерінің бейнелері мен шартты атаулары
МемСТ 2.312-72 сəйкес келуі тиіс. Пісіру түріне тəуелсіз түрде пісіру қосылыстарыдың көрінетін
жіктерін тұтас негізгі сызықпен, ал көрінбейтіндерін үзік сызықпен бейнелейді (1.12-сурет).

Жіктің бейнесінен бір жақты нұсқармен бітетін шығарма-сызықтарды өткізеді. Жіктің
сипаттамасы шығарма-сызық.










1.12-сурет. Сызбалардағы пісіру жіктерінің бейнеленуі:

а – көрінетін; б – көрінбейтін




























1.13-сурет. Пісіру жіктерінің шартты белгілерінің схемасы

шығарма-сызық сөресінде (жіктің бет жағы үшін) немесе сөренің астында (жіктің кері жағы
үшін). Пісіру жіктің шартты атауының құрылысы 1.13-суретте берілген.


Қазіргі таңда түрлі пісіру түрлері үшін пісіру қосылыстарыдың жіктерінің құрамалы
элементтері мен түрлерін белгілейтін стандарттардың қатары бар: МемСТ 8713-79 «Флюспен
пісіру. Пісіру қосылыстары»; МемСТ 5264-80 «Қолмен доғалы пісіру. Пісіру қосылыстары»;
МемСТ 14771-76 «Қорғаныс газында доғалы пісіру. Пісіру қосылыстары »; МемСТ 15164-79
«Электрқожбен пісіру. Пісіру қосылыстары». Бұл стандарттармен металдың қалыңдығына
байланысты көлденең қима пішіні мен дайындалған жиектер мен жіктердің құрылымлы
элементтерін белгілейді, оларға əріптік-цифрлық шартты атауларды береді. Әріптік бөлігі пісірме
қосылыстың түрін көрсетеді; цифрлар нақты берілген стандарттағы жіктің үлгісінің реттік
номерлері болып табылады.

Пісіру жіктерінің шартты белгіленуі үшін сондай-ақ қосалқы белгілерді де қолданады (1.1-
кесте).

1.1-кесте

Пісіру жіктерін шартты белгілеуге арналған қосалқы белгілер

Жіктің орналасуындағы
біркелкі сызыққа қатысты
Қосымш Қосымша белгінің мəні
қосымша белгісінің орналасуы

а белгі


беткі

кері жағынан

жағынан
_о_ Жіктің дөңестігін алу
_Q_
/
/ ^


Негізгі металға жатық
ауысуы үшін жіктің
/

/ ^ қатпары мен
бұдырлығын өңдеу

п
Жікті бұйымға монтаж
1– жасау кезінде орындау

Жік үзікті немесе /
/ нүктелі тізбекті
/

орналасуымен

Жік үзікті немесе Z
Z нүктелі шахматты
/

орналасуымен

о Жік тұйық сызықпен ?–

=1
Жік тұйықталмаған
=1

г=~ сызықпен
/




Пісіру тəсілін əріптік шартты белгілеумен сызбаларда тек осы бұйымда бірнеше пісіру
түрлерін қойып шығу, мысалы П – механикаландырылған доғалы пісіру, А – автоматты доғалы
пісіру, У – көмірқышқыл газында доғалы пісіру жəне басқалары. Қолмен доғалы пісірудің əріптік
шартты белгіленуі болмайды. Сөреде шығарма-сызықта стандартты шартты белгілемеу керек,
егер барлық жіктер бұйымда бір стандартпен орындалады. Бұл жағдайда сызбалардағы
ескертпелерде тиісті нұсқаулар жасау керек. Пісіру жіктерінің шартты белгілену үлгілері 1.2-
кестеде көрсетілген.
Пісіру жіктерінің шартты белгілену мысалдары
Жіктің атауы Шартты белгіленуі

Түйісті бір жақты жік қалған төсемде,
МемСТ 5264-80
С16
екі жиегін қиякесумен,

электродтармен жабылған доғалы
пісірумен орындалған /

Түйісті екіжақты жік екі симметриялы
МемСТ 5264-80 С21 . . ,
жиекті қиякесумен, электродтармен

жабылған доғалы пісірумен
J орындалған. Жіктен негізгі металға
өту учаскесі қосымша өңделген
Түйісті бір жақты жік тұйықтай жиегі МемСТ 5264-80 С17
қиякесілген. Жіктің дөңестігі
механикалық өңдеумен алынып
/ тасталған

Бұрыштап қосылатын жік, бір жақты, МемСТ 5264-80 У4σσ Л
жиектері қиякесілмеген, монтаж [\,5
кезінде электродтармен жабылған
доғалы пісірумен жорындалған.
/ Жіктің катеті 5 мм тең