ҚАШЫҚТЫҚТАН ОҚЫТУ – ЗАМАН
ТАЛАБЫ
Қашықтықтан оқытуды ұйымдастырудың 3 түрлі
формасы бар: онлайн (синхрондық), оффлайн (асинхрондық) және кең
таралған үшінші түрі вебинар.
Онлайн режимдегі оқыту дегеніміз – интернет
ресурстарының көмегімен ағымдағы уақытта белгілі бір қашықтықта
мұғалім экранын көру арқылы оқытуды ұйымдастыру
формасы.
Оффлайн режимдегі оқыту дегеніміз - интернет
ресурстарының көмегімен (электрондық пошта) мұғалім мен оқушы
арасындағы ақпарат алмасуды қамтасыз етуге мүмкіндік беретін
оқытудың формасы.
Вебинар дегеніміз – интернет желілерінің
көмегімен семинарлар мен тренинтер өткізу
формасы.
Қазіргі қиын сәтте сан қырлы, әрі күрделі
мәселелерді жүзеге асыруда мұғалімнің атқарар рөлі орасан.
Оған әрі ауыр, әрі жауапты міндет жүгі жүктеледі: ол қысқа мерзімді
оқу жоспарын дайындап, оны қашықтықтан білім беру жүйесімен
астастырып бейімдейді, оқу үрдісінің барысын қадағалап,
тапсырмаларды орындау барысында, өз бетімен бақылау-пысықтау
жұмыстарын орындау жөнінде ұсыныстар береді. Бұл ретте қашықтықтан
оқыту жүйесінің әдістерінде көрсетілгеніндей, көңіл-күй,
психологиялық қарым-қатынас бой көрсетеді. Қашықтықтан оқыту тәсілі
бойынша жұмыс істейтін педагог оқытудың жаңа технологиясын,
оқытудың компьютерлі және тораптық жүйелерін жетік біліп, олармен
іс жүргізу ісін орындау
шарт.
Оқытудың ауқымды және жергілікті жүйелерін
ойдағыдай пайдалана білудің нәтижесінде білімнің базалық және
деректердің банкілік мәліметтеріне, клиент – сервер, мультимедиа,
компьютерді оқып-үйренуші жүйелерге, электрондық оқулыктарға,
оку-әдістемелік материалдарға, қашықтықтан оқыту жүйесінің
технологиясымен үйлесімді болып келетін, алдағы уақытта оқыту
тәсілдерінің ішінде кең тараған бес аспап әрі өміршең түрлері бола
алатындай жайлы окулықтарға, бағдарламаларға еркін кіруге
болады. [1,
41].
Қашықтықтан білім беру мүмкіндігін ұсынатын
оқу орындарының барлығы бір бірінен белгілі қасиеттері бойынша
ерекшеленеді. Олардың
ерекшеліктері білім беру мазмұны мен деңгейі, білім алушылардың
саны мен құрамы, техникалық және қаржылай мүмкіндігі бойынша
ерекшеленеді. Қашықтықтан білім беру жүйесі дамытылған елдер де
мемлекет деңгейінде қаржыландыру арқылы жүргізіле ді.
Дүниежүзіндегі дамушы елдердің барлық жоғарғы оқу орындары
қашықтықтан білім беру технологиясымен жұмыс жасауда. Мысалы,
алпауыт елдердің бірі Америка құрама штаттарында 1995 жылдан бастап
жоғарғы оқу орындарының 58% қашықтықтан оқыту технологиясына
тәжірбие жасап, бұл технологияның тиімді екенін алға тартқан.
Қазірде бұл елде мыңдаған оқу орындары осы технология бойынша жұмыс
жасауда.
Осындай сан қырлы, әрі күрделі мәселелерді
жүзеге асыруда оқытушының атқарар рөлі
орасан. Оған әрі ауыр, әрі
жауапты міндет жүгі жүктеледі: ол курстың бағдарламасының құрылымын
дайындап, оны қашықтықтан білім беру жүйесімен астастырып
бейімдейді, оқу үрдісінің барысын қадағалап, тапсырмаларды орындау
барысында, өз бетімен бақылау-пысықтау жұмыстарын орындау жөнінде
ұсыныстар береді. Бұл ретте қашықтықтан оқыту жүйесінің әдістерінде
көрсетілгеніндей, көңіл-күй, психологиялық қарым-қатынас бой
көрсетеді. Қашықтықтан оқыту тәсілі бойынша жұмыс істейтін оқытушы
оқытудың жаңа технологиясын, оқытудың компьютерлі және тораптық
жүйелерін жетік біліп, олармен іс жүргізу ісін орындау
шарт.
Қашықтықтан оқыту тәсілімен оқытатын оқытушыларға
және осы істе мүдделі басқа да адамдарға бірнеше талаптар
қойылады:
Оқытушы компьютермен жоғары дәрежеде сауатты
жұмыс істей білуі қажет.
Қашықтықтан оқытудағы мақсаттары мен міндеттері,
оның алдағы уақытта ақпараттық технология және коммуникация
құралдарының негізінде дамуы туралы білуі
қажет.
Қашықтықтан оқыту технологиясын жетік білетін,
білім саласындағы қызметкерлерді, оқушыларды таныстыра білуі
қажет.
Оқытушының ақпараттық құралдармен жұмыс істеуге
іс жүзінде дағдылануы қажет.
Оқытудың телекоммуникациялық құралдарын қолдану
ісіне дағдылануын қалыптастыру, атап айтқанда: тұтынушылар арасында
ақпараттар алмастыру және ақпараттық жүйелердегі ресурстарды
пайдалануға дағдылануын қалыптастыруы
қажет.
Жинақталған түрде оқу бағдарламасын құрайтын
белгілі бір тәртіптегі модульдік курстардың әдістемелерін баяндай
және курстарды өткізуді ұйымдастыра білуі
қажет.
Қорыта келе
айтарым, қашықтықтан оқыту жүйесінің рөлі қазіргі таңда білім
саласы үшін өте жоғары, себебі бұл жүйе арқылы мұғалімдеріміз бен
окушыларымыз әлемдік ақпараттармен байланысуга, білімдерін онлайн
жалғасыруға, ғылыми және шығармашылық жұмыстарын жетілдіруге,
әлемдік ақпарат кеңістігінде өздерінің білімдерін шындауга зор
мүмкіндік алады.