Қауіпсіздік ережесі. Әртүрлі физикалық жүктеме кезіндегі ағзадағы өзгеріс

Сабақтың кезеңдері

Оқушының әрекеті

Педагогтің әрекеті

Оқу ресурстары

Сабақтың

басы

10 минут

Дайындық бөлімі: Оқушыларды қатарға тұрғызу. Сәлемдесу. Рапорт қабылдау. Оқушылардың спорттық киімдеріне назар аудару. Сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру. Бағалау критерийлерін анықтау. Техника қауіпсіздігін ескерту. Бой жазу жаттығуларын орындау. Тыныс жолдарын қалпына келтіру.

Оқушылардың қатарда түзу тұруың қадағалау. Келмеген оқушылардың себебін анықтау. Оқушылардың сабақтың тақырыбы мен мақсатын мұқият тыңдауын қадағалау. Бой жазу жаттығуларын ережеге сай орындалуын қадағалау.

Ысқырық, фишкалар, бор.

http://osh92.ru/publ/4-1-0-126

http://www.everlive.ru/how-physical-activity-affects-a-body/ http://vahe-zdorovye.ru/novosti/vliyanie-fizicheskix-uprazhnenij-na-organizm-cheloveka

Сабақтың

ортасы

25 минут

(C) Жеңіл атлетика сабақтары кезіндегі қауіпсіздік ережелерінің жалпы талаптары.

Болжалып отырған қызмет түріне байланысты қауіпсіздік ережелерінің нұсқаулығы.

(Т, ЖЖ, ҚБ) Командалар бір-бірінен 5м арақашықтықта сапқа тұрғызылады.

Белгі бойынша екі команда алға жүгіреді.

Арттағы ойыншылардың мақсаты – алдағы ойыншыларды дақтау.

Дақталғандарды есептегеннен кейін, командалар рөлдерімен ауысып, жүгіру қайта өткізіледі.

Оқушыларға тапсырманы орындау кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтау керек екендігін айтыңыз.

Ойынның нұсқасы: ойыншылар төрт қатарға тұрады. Бірінші команданың ойыншылары бірінші және үшінші қатарға, ал екінші команданың ойыншылары екінші және төртінші қатарға тұрады. Әр команда ойыншыларының мақсаты – алдағы ойыншыларға қолын тигізіп дақтау және соңынан қуып келе жатқанға дақтатпау. Қайта жүгірген кезде командалар рөлдерімен ауысады.

(Т, Ж, ҚБ) Оқушылар бір тізбекке тұрады. Әр ойыншы алдағы тұрғанның белінен ұстайды. Бірінші ойыншы – «басы», ал соңғы ойыншы «құйрығы». Мұғалімнің белгісі бойынша «басы» «құйрығына» қуып жетуге тырысады. Келісілген уақыттан кейін командалар орындарымен ауысады.

Егер «басы» «құйрығына» белгіленген уақыт ішінде қуып жетсе, екі ойыншы да жыланшаның ортасына ауысады, егер ауыспаса, «басы» ғана ауысады. Басқа команданы көп рет қуып жеткен команда жеңімпаз атанады. Қатысушылар алдын-ала келіскен түрлі әдістермен қозғалып, жыланшаны үзбеуге тырысады.

Сұраңыз: ұсынылған ойын кезінде қандай жарақат алу қауіпі бар жағдайларға тап болуымыз мүмкін және оны қалай болдырмау керек деп ойлайсыз? Бұл тапсырмада қандай арнайы спорттық қозғалыс әрекеттері қолданылды? Дене жүктемелерінің әсерінен ағзада қандай өзгерістер болады?

Қысқа және орта қашықтыққа жүгіруді орындауда нормалары мен қауіпсіздік ережесін сақтаңыз. Берілген жолақпен тапсырылған ара қашықтықты бәсекелестікпен жарыса отырып, өтіп шығыңыз.

Дескриптор

- жұбымен пәрмен бойынша әрекет етеді;

- берілген қашықтықтардағы сөре қалыптарын дұрыс орындайды;

- жарыста өз жолағымен жүгіріп өтеді;

- қауіпсіздік ережелерін сақтау амалдарын көрсетеді.

Сабақтың

соңы

5 минут

Сабақты қорытындылау:

Мақсаты: Қол жеткен нәтижелер туралы ойлану, өзіндік талдау жүргізуге дағдыландыру. Тақырыпты меңгеру деңгейін анықтау.

Сипаттама: Оқушылар өз беттерінше сабақтың басында қойылған сұраққа жауап береді. Өткен тақырып туралы кері байланыс беру үшін мұғалім сұрақ қояды, оқушылар ауызша жауап береді.

Мұғалім әрекеті: Сұрақ-жауап арқылы кері байланыс жүргізеді. Сабақ басында қойылған сұрағына әр оқушыдан жауап сұрайды. Жақсы нәтижеге қол жеткізген оқушылар мен үздіктерді атайды. Жетілдіру жаттығуларын ұсынады.

Оқушының әрекеті: Қиын болған немесе жүзеге асыра алмаған мәселелер бойынша сұрақ қояды. Үздік нәтиже көрсету үшін өзіндік ойлармен бөліседі. Сабақ басындағы мұғалім сұрағына жауап береді.

Сабақтың кезеңдері

Оқушының әрекеті

Педагогтің әрекеті

Оқу ресурстары

Сабақтың

басы

10 минут

Дайындық бөлімі: Оқушыларды қатарға тұрғызу. Сәлемдесу. Рапорт қабылдау. Оқушылардың спорттық киімдеріне назар аудару. Сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру. Бағалау критерийлерін анықтау. Техника қауіпсіздігін ескерту. Бой жазу жаттығуларын орындау. Тыныс жолдарын қалпына келтіру.

Оқушылардың қатарда түзу тұруың қадағалау. Келмеген оқушылардың себебін анықтау. Оқушылардың сабақтың тақырыбы мен мақсатын мұқият тыңдауын қадағалау. Бой жазу жаттығуларын ережеге сай орындалуын қадағалау.

Ысқырық, гимнастикалық арқан, бор, ойын тақтасы, қағаз, қалам, сызғыш

https://www.youtube.com/watch?v=sU47RYbRAhs

https://www.youtube.com/watch?v=W9GoaJXiaGI

http://alashainasy. kz/ultsport/togyizkumalak-kalay-oynaladyi-1608/ https://www.youtube.com/watch?v=IwD_8vqU2k0 http://www.iggamecenter.com/info/ru/maintoguz.html

Сабақтың

ортасы

25 минут

(С, ЖЖ, К, ҚБ) «Арқан тарту». Оқушылар жұптарға бөлініп, «Арқанға жақында» белгісі бойынша ойыншылар арқанның оң және сол жағына тұрады. «Арқанды ал» екінші белгісі бойынша командалар еңкейіп, арқанды көтереді. Мұғалімнің ысқырығынан кейін командалар арқанды өз жағына тартып алуға тырысады. Командалардың бірі арқанды өз жағына тартып алса, онда ол команда жеңімпаз атанады да, тартыс тоқтатылады.

Арқан тарту кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтаңыз. Арқан тарту кезінде жарақат алып қалу себептерін, түсіндіріңіз. Жарақат алып қалуды болдырмау жолдарын түсіндіріңіз.

Сұраңыз: арқан тарту кезінде серіктестік қалай дамиды? Бұл ойында патриотизм қалай байқалады?

(С, ҚБ) Сынып кіші топтарға бөлінеді. «Тоғызқұмалақтан» командалық біріншілік өткізіледі.

Оқушылар жұптарда «тоғызқұмалақ» зияткерлік ойынын ойнайды. Жалпы жеңіс саны көп команда жеңіске жетеді.

Егер ойын тақтасы болмаса, онда ойын алаңы мен ұяшықтар сызылған қағазды пайдалануға болады. «Құмалақты» қағаздан орап жасауға болады. Ойыншыларға ойынның ережесін естеріне салыңыз. Сұраңыз: Жарыс кезінде «әділ ойын» қағидасын қалай көрсетуге болады?

Қазақтың ұлттық ойыны «Теңге алу» ойынын спорт зал жағдайына икемдеп ойнаңыз. Бірнеше командалар бірнеше лек түзеп, белгіленген межеге дейін жүгіріп барып, оны айналып жүгіріп кері қайту керек. Ойыншының мақсаты – межеге дейін жүгіру барысында шүберекке түйілген тиындарды жинау. Әрбір айналым сайын шүберектер саны және жүгіру қашықтығы өзгертіліп отырады. Тапсырманы тез әрі тиянақты орындаған команда жеңіске жетеді.

Дескриптор

- тапсырманы тез орындау үшін командаға идея ұсынады;

- «теңге алу» ойынының негізгі ережесі мен ерекшеліктерін айтады;

- «ойындағы әділдік» түсінігі туралы ойын көпшілікке баяндайды.

Сабақтың

соңы

5 минут

Сабақты қорытындылау:

Мақсаты: Қол жеткен нәтижелер туралы ойлану, өзіндік талдау жүргізуге дағдыландыру. Тақырыпты меңгеру деңгейін анықтау.

Сипаттама: Оқушылар өз беттерінше сабақтың басында қойылған сұраққа жауап береді. Өткен тақырып туралы кері байланыс беру үшін мұғалім сұрақ қояды, оқушылар ауызша жауап береді.

Мұғалім әрекеті: Сұрақ-жауап арқылы кері байланыс жүргізеді. Сабақ басында қойылған сұрағына әр оқушыдан жауап сұрайды. Жақсы нәтижеге қол жеткізген оқушылар мен үздіктерді атайды. Жетілдіру жаттығуларын ұсынады.

Оқушының әрекеті: Қиын болған немесе жүзеге асыра алмаған мәселелер бойынша сұрақ қояды. Үздік нәтиже көрсету үшін өзіндік ойлармен бөліседі. Сабақ басындағы мұғалім сұрағына жауап береді.

Сабақтың кезеңдері

Оқушының әрекеті

Педагогтің әрекеті

Оқу ресурстары

Сабақтың

басы

10 минут

Дайындық бөлімі: Оқушыларды қатарға тұрғызу. Сәлемдесу. Рапорт қабылдау. Оқушылардың спорттық киімдеріне назар аудару. Сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру. Бағалау критерийлерін анықтау. Техника қауіпсіздігін ескерту. Бой жазу жаттығуларын орындау. Тыныс жолдарын қалпына келтіру.

Оқушылардың қатарда түзу тұруың қадағалау. Келмеген оқушылардың себебін анықтау. Оқушылардың сабақтың тақырыбы мен мақсатын мұқият тыңдауын қадағалау. Бой жазу жаттығуларын ережеге сай орындалуын қадағалау.

Әр топқа 5 асықтан. Ұлттық ойындар... Бестас Асық ойынына сілтеме:

https://www.facebook.com/oneshanyrak/posts/824860494229723:0

Сабақтың

ортасы

25 минут

(Т, ҚБ) «Бестас асық». Сынып бірнеше топқа бөлінеді. Әр топта қатысушы саны 5 адамнан аспау керек. Ойынға қатысу кезегі жеребе арқылы анықталады. Барлығы шеңбер бойына жайғасады. Ойынды бірінші бастап, ойын ережесі бұзылғанша жалғастыра береді. Одан кейін екіншісі ойынға араласады, үшіншісі және с.с. жалғасады. Бір қолмен ойнайды. Бірінші тәсіл: Ойыншы бес тасты еденге шашырата тастайды да, ішінен бір тасты таңдап алады. Алған тасын жоғары серпіп жіберіп, жерден бір тасты іліп алып, лақтырған тасын қайта қағып үлгерді. Жерден алған тасын жанына қойып, сол тәсілмен, екінші, сонан соң үшінші, төртінші тастарды бір-бірлеп іліп алып отырады.

Екінші тәсіл: Бес тасты еденге шаша тастап ішінен өзіне қолайлы бір тасты алады да, жоғарыдағы тәсілмен жерде жатқан тастарды екі-екіден жиып алады.

Үшінші тәсіл: Еденге бес тасты шаша тастайды да, ішінен біреуін алып, жоғары лақтырып, алдымен біреуін іліп алып, лақтырған тасын тосып алады, сонан соң жерде жатқан үш тасты сол тәсілмен бірден жиып алуы керек.

Төртінші тәсіл: Бес тасты қолына алады да, біреуін жоғары серпіп жіберіп, қолындағы төрт тасты жерге қойып, жоғары серпіген тасын қағып алады. Сонан соң ол тасты жоғары қарай қайта лақтырып, жерге қойған төрт тасты жинап алып, жоғары лақтырған тасты қоса қағып алады.

Бесінші тәсіл: Бес тасты уысына алып, бірін жоғары қарай серпіп жібереді де, тасты алақанына қыса ұстап, шынашағымен еденді үш, не бес рет (ойыншылардың алдын ала келісімі бойынша) сипап өтіп (жалап өтіп деп те айтады) лақтырған тасын қағып алады.

Алтыншы тәсіл: Төрт тасты бұрышқа (төрт) орналастырып (мөлшерін алдын ала келіседі), бір тасты жоғары серпе тастайды да, төрт тасты жедел теріп алып, лақтырған тасын қайта қағып үлгереді.

Жетінші тәсіл: Бес тасты еденге шаша тастайды да, арасынан бір тасты алып, оны жоғары серпіп жібереді де, жердегі тастарды жиып алып, лақтырған тасын қайта қағып алады. Сонан соң оны сол қолына салады да, жоғары серпе лақтырып, жерге түсірмей, қайта қағып алады.

Сегізінші тәсіл: Тастарды еденге тастайды да, арасынан біреуін алып жоғары лақтыра отырып, жерде жатқан тастарды бір-бірлеп алақанына жинай береді. Осы тәсілмен жерден тасты (төрт) жиып алады.

Тоғызыншы тәсіл: Бірінші тәсілдегі қайталанады. Бірақ тастарды қағып алған кезде тастар бір-біріне тимеу керек.

Оныншы тәсіл: Бірінші тәсіл қайталанады. Бірақ жерден іліп алған тасқа жоғарыдан қағып алған тас дәл тиюі керек.

Он бірінші тәсіл: Сол қолының бас бармағы мен (сұқ қолын ортан қолының үстіне айқастыра ұстап) ортан қолын жерге тіреп тұрып, оң қолымен сол қолының астына әкеліп сыртынан асыра бес тасты алдыға қарай тастайды да, ішінен бір тасты «ата» деп белгілейді. Оны «Нәби» деп атайды. «Нәбиді» (атаны) белгілейтін отырған ойыншылар. Ол иілген қолдың астына өткізуге қиын бір тас болады. He тас өткізетін жерге тақау, не ең алыс түскен тас болады. Ойыншы жерде жатқан «Нәбиден» басқа тастардың бірін алып, оны жоғары серпе тастап отырып, барлық, тастарды біртіндеп иілген қолдардың астынан өткізеді де, ең соңында «Нәбиді» өткізеді. Жоғары лақтырып отырған тасын жерге түсірмеумен бірге «Нәби» сайлаған тасқа да басқа тастарды тигізуге болмайды.

Он екінші тәсіл:

Барлық тәсілдерді мүлтіксіз өткізген ойыншы өзіне жазылатын ұпайды екі жолмен белгілейді.

Бірінші жол: бес тасты уысына алады да, жоғары лақтырып, алақанымен қағып алады. Сонан соң оны екінші рет лақтырып, қолының сыртымен қағып алуы керек. Әр тас он ұпайдан есептеледі. Бес тас елу ұпай болады.

Екінші жол: Бес тасты жоғары лақтырады да, жоғарыдан төмен қарай қақшып, қағып алады. Мұнда да бір тас он ұпай деп белгіленеді. Бес тасты түгел қағып алса, елу ұпай алады.

Әр тәсілді орындаған кезде қойылатын шартты бұзған ойыншы кезегін келесі ойыншыға береді де, өзіне қайта кезек келгенше көруші болып отырады. Қайта кезек алған кезде, қай тәсілден қателік жіберсе, сол тәсілден бастап ойнайды.

Ойынды өткізу үшін нұсқама алу үшін оқу ресурстарын оқыңыз.

1) Ойыншылар асықтарды жерден көтерген кезде, басқа асықтарға қолын тигізбеуі керек. Егер қолы тиіп кетіп, ережені бұзатын болса, онда ойынды келесі ойыншы жалғастырады.

2) Ойыншы әр ойынды жалғастырған сайын қай тәсілден қателік жіберсе, сол тәсілден бастап ойнайды.

Сұраңыз: бірігіп жұмыс жасау үшін қандай дағдыңызды қолданасыз?

Өз командаңыздың ішіндегі қарым-қатынасыңызды 5 балдық жүйемен бағалағанда қалай бағалар едіңіз және неге олай бағаладыңыз?

Сабақтың

соңы

5 минут

Сабақты қорытындылау:

Мақсаты: Қол жеткен нәтижелер туралы ойлану, өзіндік талдау жүргізуге дағдыландыру. Тақырыпты меңгеру деңгейін анықтау.

Сипаттама: Оқушылар өз беттерінше сабақтың басында қойылған сұраққа жауап береді. Өткен тақырып туралы кері байланыс беру үшін мұғалім сұрақ қояды, оқушылар ауызша жауап береді.

Мұғалім әрекеті: Сұрақ-жауап арқылы кері байланыс жүргізеді. Сабақ басында қойылған сұрағына әр оқушыдан жауап сұрайды. Жақсы нәтижеге қол жеткізген оқушылар мен үздіктерді атайды. Жетілдіру жаттығуларын ұсынады.

Оқушының әрекеті: Қиын болған немесе жүзеге асыра алмаған мәселелер бойынша сұрақ қояды. Үздік нәтиже көрсету үшін өзіндік ойлармен бөліседі. Сабақ басындағы мұғалім сұрағына жауап береді.

Сабақтың кезеңдері

Оқушының әрекеті

Педагогтің әрекеті

Оқу ресурстары

Сабақтың

басы

10 минут

Дайындық бөлімі: Оқушыларды қатарға тұрғызу. Сәлемдесу. Рапорт қабылдау. Оқушылардың спорттық киімдеріне назар аудару. Сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру. Бағалау критерийлерін анықтау. Техника қауіпсіздігін ескерту. Бой жазу жаттығуларын орындау. Тыныс жолдарын қалпына келтіру.

Оқушылардың қатарда түзу тұруың қадағалау. Келмеген оқушылардың себебін анықтау. Оқушылардың сабақтың тақырыбы мен мақсатын мұқият тыңдауын қадағалау. Бой жазу жаттығуларын ережеге сай орындалуын қадағалау.

Әр топқа 5 асықтан. Ұлттық ойындар... Бестас Асық ойынына сілтеме:

https://www.facebook.com/oneshanyrak/posts/824860494229723:0

Сабақтың

ортасы

25 минут

(Т, ҚБ) «Бестас асық». Сынып бірнеше топқа бөлінеді. Әр топта қатысушы саны 5 адамнан аспау керек. Ойынға қатысу кезегі жеребе арқылы анықталады. Барлығы шеңбер бойына жайғасады. Ойынды бірінші бастап, ойын ережесі бұзылғанша жалғастыра береді. Одан кейін екіншісі ойынға араласады, үшіншісі және с.с. жалғасады. Бір қолмен ойнайды. Бірінші тәсіл: Ойыншы бес тасты еденге шашырата тастайды да, ішінен бір тасты таңдап алады. Алған тасын жоғары серпіп жіберіп, жерден бір тасты іліп алып, лақтырған тасын қайта қағып үлгерді. Жерден алған тасын жанына қойып, сол тәсілмен, екінші, сонан соң үшінші, төртінші тастарды бір-бірлеп іліп алып отырады.

Екінші тәсіл: Бес тасты еденге шаша тастап ішінен өзіне қолайлы бір тасты алады да, жоғарыдағы тәсілмен жерде жатқан тастарды екі-екіден жиып алады.

Үшінші тәсіл: Еденге бес тасты шаша тастайды да, ішінен біреуін алып, жоғары лақтырып, алдымен біреуін іліп алып, лақтырған тасын тосып алады, сонан соң жерде жатқан үш тасты сол тәсілмен бірден жиып алуы керек.

Төртінші тәсіл: Бес тасты қолына алады да, біреуін жоғары серпіп жіберіп, қолындағы төрт тасты жерге қойып, жоғары серпіген тасын қағып алады. Сонан соң ол тасты жоғары қарай қайта лақтырып, жерге қойған төрт тасты жинап алып, жоғары лақтырған тасты қоса қағып алады.

Бесінші тәсіл: Бес тасты уысына алып, бірін жоғары қарай серпіп жібереді де, тасты алақанына қыса ұстап, шынашағымен еденді үш, не бес рет (ойыншылардың алдын ала келісімі бойынша) сипап өтіп (жалап өтіп деп те айтады) лақтырған тасын қағып алады.

Алтыншы тәсіл: Төрт тасты бұрышқа (төрт) орналастырып (мөлшерін алдын ала келіседі), бір тасты жоғары серпе тастайды да, төрт тасты жедел теріп алып, лақтырған тасын қайта қағып үлгереді.

Жетінші тәсіл: Бес тасты еденге шаша тастайды да, арасынан бір тасты алып, оны жоғары серпіп жібереді де, жердегі тастарды жиып алып, лақтырған тасын қайта қағып алады. Сонан соң оны сол қолына салады да, жоғары серпе лақтырып, жерге түсірмей, қайта қағып алады.

Сегізінші тәсіл: Тастарды еденге тастайды да, арасынан біреуін алып жоғары лақтыра отырып, жерде жатқан тастарды бір-бірлеп алақанына жинай береді. Осы тәсілмен жерден тасты (төрт) жиып алады.

Тоғызыншы тәсіл: Бірінші тәсілдегі қайталанады. Бірақ тастарды қағып алған кезде тастар бір-біріне тимеу керек.

Оныншы тәсіл: Бірінші тәсіл қайталанады. Бірақ жерден іліп алған тасқа жоғарыдан қағып алған тас дәл тиюі керек.

Он бірінші тәсіл: Сол қолының бас бармағы мен (сұқ қолын ортан қолының үстіне айқастыра ұстап) ортан қолын жерге тіреп тұрып, оң қолымен сол қолының астына әкеліп сыртынан асыра бес тасты алдыға қарай тастайды да, ішінен бір тасты «ата» деп белгілейді. Оны «Нәби» деп атайды. «Нәбиді» (атаны) белгілейтін отырған ойыншылар. Ол иілген қолдың астына өткізуге қиын бір тас болады. He тас өткізетін жерге тақау, не ең алыс түскен тас болады. Ойыншы жерде жатқан «Нәбиден» басқа тастардың бірін алып, оны жоғары серпе тастап отырып, барлық, тастарды біртіндеп иілген қолдардың астынан өткізеді де, ең соңында «Нәбиді» өткізеді. Жоғары лақтырып отырған тасын жерге түсірмеумен бірге «Нәби» сайлаған тасқа да басқа тастарды тигізуге болмайды.

Он екінші тәсіл:

Барлық тәсілдерді мүлтіксіз өткізген ойыншы өзіне жазылатын ұпайды екі жолмен белгілейді.

Бірінші жол: бес тасты уысына алады да, жоғары лақтырып, алақанымен қағып алады. Сонан соң оны екінші рет лақтырып, қолының сыртымен қағып алуы керек. Әр тас он ұпайдан есептеледі. Бес тас елу ұпай болады.

Екінші жол: Бес тасты жоғары лақтырады да, жоғарыдан төмен қарай қақшып, қағып алады. Мұнда да бір тас он ұпай деп белгіленеді. Бес тасты түгел қағып алса, елу ұпай алады.

Әр тәсілді орындаған кезде қойылатын шартты бұзған ойыншы кезегін келесі ойыншыға береді де, өзіне қайта кезек келгенше көруші болып отырады. Қайта кезек алған кезде, қай тәсілден қателік жіберсе, сол тәсілден бастап ойнайды.

Ойынды өткізу үшін нұсқама алу үшін оқу ресурстарын оқыңыз.

1) Ойыншылар асықтарды жерден көтерген кезде, басқа асықтарға қолын тигізбеуі керек. Егер қолы тиіп кетіп, ережені бұзатын болса, онда ойынды келесі ойыншы жалғастырады.

2) Ойыншы әр ойынды жалғастырған сайын қай тәсілден қателік жіберсе, сол тәсілден бастап ойнайды.

Сұраңыз: бірігіп жұмыс жасау үшін қандай дағдыңызды қолданасыз?

Өз командаңыздың ішіндегі қарым-қатынасыңызды 5 балдық жүйемен бағалағанда қалай бағалар едіңіз және неге олай бағаладыңыз?

Спорттық және қозғалмалы ойындар.

Волейбол ойыны:

Ойыншылардың алаңдағы тұру әдістерін үйрету;

Ойыншылардың алаңдағы орын ауыстыру (тіркемелі, қосарланған адым, жүгіру, секіру, құлау) әдістерін үйрету;

Волейбол ойынындағы қолданылатын әдіс-тәсілдердің түрлерімен таныстыру;

Сабақтың

соңы

5 минут

Сабақты қорытындылау:

Мақсаты: Қол жеткен нәтижелер туралы ойлану, өзіндік талдау жүргізуге дағдыландыру. Тақырыпты меңгеру деңгейін анықтау.

Сипаттама: Оқушылар өз беттерінше сабақтың басында қойылған сұраққа жауап береді. Өткен тақырып туралы кері байланыс беру үшін мұғалім сұрақ қояды, оқушылар ауызша жауап береді.

Мұғалім әрекеті: Сұрақ-жауап арқылы кері байланыс жүргізеді. Сабақ басында қойылған сұрағына әр оқушыдан жауап сұрайды. Жақсы нәтижеге қол жеткізген оқушылар мен үздіктерді атайды. Жетілдіру жаттығуларын ұсынады.

Оқушының әрекеті: Қиын болған немесе жүзеге асыра алмаған мәселелер бойынша сұрақ қояды. Үздік нәтиже көрсету үшін өзіндік ойлармен бөліседі. Сабақ басындағы мұғалім сұрағына жауап береді.

Сабақтың кезеңдері

Оқушының әрекеті

Педагогтің әрекеті

Оқу ресурстары

Сабақтың

басы

10 минут

Дайындық бөлімі: Оқушыларды қатарға тұрғызу. Сәлемдесу. Рапорт қабылдау. Оқушылардың спорттық киімдеріне назар аудару. Сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру. Бағалау критерийлерін анықтау. Техника қауіпсіздігін ескерту. Бой жазу жаттығуларын орындау. Тыныс жолдарын қалпына келтіру.

Оқушылардың қатарда түзу тұруың қадағалау. Келмеген оқушылардың себебін анықтау. Оқушылардың сабақтың тақырыбы мен мақсатын мұқият тыңдауын қадағалау. Бой жазу жаттығуларын ережеге сай орындалуын қадағалау.

Ысқырық, түрлі доптар, конустар, бор, екі жалауша, орамал.

http://pedagogic.ru/books/item/f00/s00/z0000002/st244.shtml

ttp://pedagogic.ru/books/item/f00/s00/z0000002/st242.shtml

Сабақтың

ортасы

25 минут

(С, Т, ҚБ) «Жаяу көкпар». «Көкпар» сөзінің әуелгі атауы «көк бөрі» сөзінен шыққан. Мал баққан көшпелі халықтар көк бөріні соғып алып, оны ат үстінде жүріп бір-бірінен ала қашып, мәз-мейрам болған. Кейін ол ұлттық ойынға айналыпты-мыс. Ойын жастардың дене күшін, жүгіру қабілетін жетілдіріп, денелерін шыңдап, денсаулықтарын жақсарта түседі. Бұл ойын алаңда ойналады. Ойынды 10 адамнан 30 адамға дейін ойнай алады. Ұлдар мен қыздар бөлек ойнайды. Ойынға көкпар - нығыздалған доп (нығыздалған қап немесе басқа зат) қажет. Алаңның бір жақ шетінде сөре сызығы сызылады(белгіленеді). 50м қашықтықта оған паралельді сызық сызылады да, ол сызыққа көкпар қойылады. 50-100м қашықтықта мәре сызығы болады. Ойынға қатысушылар екі топқа бөлінеді де сөре сызығының бойына суретте көрсетілгендей, араласып, бір команданың қатысушысынан кейін екінші команданың ойыншысы сапқа тұрады. Белгі бойынша барлығы көкпарға қарай жүгіреді. Көкпарға ие болған ойыншы ары қарай жүгіреді. Оны қуып жеткен, көкпарды алып жүгіруді жалғастырады. Көкпармен алда жүгіріп бара жатқан ойыншыны қуып жеткен ойыншы, көкпармен мәре сызығына қарай жылжи береді. Қай команданың ойыншысы көкпарды мәре сызығына жеткізсе, сол команда жеңімпаз атанады.

Оқушылардың есіне салыңыз: 1. Көкпарды бірінші болып алған ойыншы, оны өзінің әріптесіне бере алады. 2. Ойын кезінде киімнен тартып, итеріп және дөрекі әдістерді қолданып, көкпарды алуға болмайды. 3. Егер қарсыласы ойыншыны қуып жетіп қолын тигізсе, көкпар оған беріледі. Командаласына көкпарды алға-жанына лақтырып беруге болады. Көкпарды алғашқы болып қолын тигізген ойыншы алады Сұраңыз: «Жаяу көкпар» ойынында жеңіске жету үшін ойыншы мен команда қандай дағдыға ие болуы керек?

(С, Т, ҚБ) «Жігітті қуып жет». Ойынға қатысушылар екі топқа бөлінеді де сызылған сызықтың үстінде қатарласып тұрады. Сол сызықтан 15—20 метрдей қашықтықта екінші сызық сызылады да, екі жағынан екі жалауша қадалады. Ойын жүргізуші әр топтан бір-бір ойыншыдан ортаға шақырып, оның біреуіне шиыршықталған орамал береді. Содан кейін екеуі бірінші сызықтың бойында қатар тұрады. Ойын жүргізушінің берген белгісі бойынша олар екінші сызыққа тұра жүгіреді. Қолында орамалы бар ойыншы екінші сызыққа жүгіріп жетіп, жалаушаның жанына орамалды тастап, кері жүгіреді. Ал екінші ойыншы белбеуді ала салып оны қуады. Егер бірінші сызыққа дейін оны қуып жетіп, арқасына орамалмен тигізіп дақтай алса, жеңген болып табылады да, тигізе алмаса, жеңілген болып есептеледі. Ойынға келесі екі ойыншы шақырылады. Ойынды орындарымен ауыса 2 рет қайталайды. Жеңімпаздары көп команда жеңіске жетеді.

Қадағалаңыз: 1. Ойыншылар жалаушаның оң жағынан өтеді. 2. Келесі ойыншыларға сызықтан уақытынан бұрын шығуға болмайды. Алдыңғы ойыншы қолын немесе орамалды келесі ойыншыға тигізгенде ғана жүгіріп шығуға болады.

Сұраңыз: сыныптастарыңызбен қандай білім, дағдылармен бөлісе аласыз?

Сабақтың

соңы

5 минут

Сабақты қорытындылау:

Мақсаты: Қол жеткен нәтижелер туралы ойлану, өзіндік талдау жүргізуге дағдыландыру. Тақырыпты меңгеру деңгейін анықтау.

Сипаттама: Оқушылар өз беттерінше сабақтың басында қойылған сұраққа жауап береді. Өткен тақырып туралы кері байланыс беру үшін мұғалім сұрақ қояды, оқушылар ауызша жауап береді.

Мұғалім әрекеті: Сұрақ-жауап арқылы кері байланыс жүргізеді. Сабақ басында қойылған сұрағына әр оқушыдан жауап сұрайды. Жақсы нәтижеге қол жеткізген оқушылар мен үздіктерді атайды. Жетілдіру жаттығуларын ұсынады.

Оқушының әрекеті: Қиын болған немесе жүзеге асыра алмаған мәселелер бойынша сұрақ қояды. Үздік нәтиже көрсету үшін өзіндік ойлармен бөліседі. Сабақ басындағы мұғалім сұрағына жауап береді.

Сабақтың кезеңдері

Оқушының әрекеті

Педагогтің әрекеті

Оқу ресурстары

Сабақтың

басы

10 минут

Дайындық бөлімі: Оқушыларды қатарға тұрғызу. Сәлемдесу. Рапорт қабылдау. Оқушылардың спорттық киімдеріне назар аудару. Сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру. Бағалау критерийлерін анықтау. Техника қауіпсіздігін ескерту. Бой жазу жаттығуларын орындау. Тыныс жолдарын қалпына келтіру.

Оқушылардың қатарда түзу тұруың қадағалау. Келмеген оқушылардың себебін анықтау. Оқушылардың сабақтың тақырыбы мен мақсатын мұқият тыңдауын қадағалау. Бой жазу жаттығуларын ережеге сай орындалуын қадағалау.

Ысқырық, түрлі доптар, конустар, бор, екі жалауша, орамал.

http://pedagogic.ru/books/item/f00/s00/z0000002/st244.shtml

ttp://pedagogic.ru/books/item/f00/s00/z0000002/st242.shtml

Сабақтың

ортасы

25 минут

(С, Т, ҚБ) «Жаяу көкпар». «Көкпар» сөзінің әуелгі атауы «көк бөрі» сөзінен шыққан. Мал баққан көшпелі халықтар көк бөріні соғып алып, оны ат үстінде жүріп бір-бірінен ала қашып, мәз-мейрам болған. Кейін ол ұлттық ойынға айналыпты-мыс. Ойын жастардың дене күшін, жүгіру қабілетін жетілдіріп, денелерін шыңдап, денсаулықтарын жақсарта түседі. Бұл ойын алаңда ойналады. Ойынды 10 адамнан 30 адамға дейін ойнай алады. Ұлдар мен қыздар бөлек ойнайды. Ойынға көкпар - нығыздалған доп (нығыздалған қап немесе басқа зат) қажет. Алаңның бір жақ шетінде сөре сызығы сызылады(белгіленеді). 50м қашықтықта оған паралельді сызық сызылады да, ол сызыққа көкпар қойылады. 50-100м қашықтықта мәре сызығы болады. Ойынға қатысушылар екі топқа бөлінеді де сөре сызығының бойына суретте көрсетілгендей, араласып, бір команданың қатысушысынан кейін екінші команданың ойыншысы сапқа тұрады. Белгі бойынша барлығы көкпарға қарай жүгіреді. Көкпарға ие болған ойыншы ары қарай жүгіреді. Оны қуып жеткен, көкпарды алып жүгіруді жалғастырады. Көкпармен алда жүгіріп бара жатқан ойыншыны қуып жеткен ойыншы, көкпармен мәре сызығына қарай жылжи береді. Қай команданың ойыншысы көкпарды мәре сызығына жеткізсе, сол команда жеңімпаз атанады.

Оқушылардың есіне салыңыз: 1. Көкпарды бірінші болып алған ойыншы, оны өзінің әріптесіне бере алады. 2. Ойын кезінде киімнен тартып, итеріп және дөрекі әдістерді қолданып, көкпарды алуға болмайды. 3. Егер қарсыласы ойыншыны қуып жетіп қолын тигізсе, көкпар оған беріледі. Командаласына көкпарды алға-жанына лақтырып беруге болады. Көкпарды алғашқы болып қолын тигізген ойыншы алады Сұраңыз: «Жаяу көкпар» ойынында жеңіске жету үшін ойыншы мен команда қандай дағдыға ие болуы керек?

(С, Т, ҚБ) «Жігітті қуып жет». Ойынға қатысушылар екі топқа бөлінеді де сызылған сызықтың үстінде қатарласып тұрады. Сол сызықтан 15—20 метрдей қашықтықта екінші сызық сызылады да, екі жағынан екі жалауша қадалады. Ойын жүргізуші әр топтан бір-бір ойыншыдан ортаға шақырып, оның біреуіне шиыршықталған орамал береді. Содан кейін екеуі бірінші сызықтың бойында қатар тұрады. Ойын жүргізушінің берген белгісі бойынша олар екінші сызыққа тұра жүгіреді. Қолында орамалы бар ойыншы екінші сызыққа жүгіріп жетіп, жалаушаның жанына орамалды тастап, кері жүгіреді. Ал екінші ойыншы белбеуді ала салып оны қуады. Егер бірінші сызыққа дейін оны қуып жетіп, арқасына орамалмен тигізіп дақтай алса, жеңген болып табылады да, тигізе алмаса, жеңілген болып есептеледі. Ойынға келесі екі ойыншы шақырылады. Ойынды орындарымен ауыса 2 рет қайталайды. Жеңімпаздары көп команда жеңіске жетеді.

Қадағалаңыз: 1. Ойыншылар жалаушаның оң жағынан өтеді. 2. Келесі ойыншыларға сызықтан уақытынан бұрын шығуға болмайды. Алдыңғы ойыншы қолын немесе орамалды келесі ойыншыға тигізгенде ғана жүгіріп шығуға болады.

Сұраңыз: сыныптастарыңызбен қандай білім, дағдылармен бөлісе аласыз?

Сабақтың

соңы

5 минут

Сабақты қорытындылау:

Мақсаты: Қол жеткен нәтижелер туралы ойлану, өзіндік талдау жүргізуге дағдыландыру. Тақырыпты меңгеру деңгейін анықтау.

Сипаттама: Оқушылар өз беттерінше сабақтың басында қойылған сұраққа жауап береді. Өткен тақырып туралы кері байланыс беру үшін мұғалім сұрақ қояды, оқушылар ауызша жауап береді.

Мұғалім әрекеті: Сұрақ-жауап арқылы кері байланыс жүргізеді. Сабақ басында қойылған сұрағына әр оқушыдан жауап сұрайды. Жақсы нәтижеге қол жеткізген оқушылар мен үздіктерді атайды. Жетілдіру жаттығуларын ұсынады.

Оқушының әрекеті: Қиын болған немесе жүзеге асыра алмаған мәселелер бойынша сұрақ қояды. Үздік нәтиже көрсету үшін өзіндік ойлармен бөліседі. Сабақ басындағы мұғалім сұрағына жауап береді.

Сабақтың кезеңдері

Оқушының әрекеті

Педагогтің әрекеті

Оқу ресурстары

Сабақтың

басы

10 минут

Дайындық бөлімі: Оқушыларды қатарға тұрғызу. Сәлемдесу. Рапорт қабылдау. Оқушылардың спорттық киімдеріне назар аудару. Сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру. Бағалау критерийлерін анықтау. Техника қауіпсіздігін ескерту. Бой жазу жаттығуларын орындау. Тыныс жолдарын қалпына келтіру.

Оқушылардың қатарда түзу тұруың қадағалау. Келмеген оқушылардың себебін анықтау. Оқушылардың сабақтың тақырыбы мен мақсатын мұқият тыңдауын қадағалау. Бой жазу жаттығуларын ережеге сай орындалуын қадағалау.

http://www.tursport.akmol.kz/public/uploads/pravila_igri_asik.pdf

https://articlekz.com/article/5852

https://www.youtube.com/watch?v=zpavGOT2GmM

http://www.tursport.akmol.kz/public/uploads/pravila_igri_asik.pdf

Сабақтың

ортасы

25 минут

Төрешілердің міндеті:

Бас төреші жарыстың ойдағыдай өтуіне жауапты. «Тақта» немесе «Алаң» басындағы төрешілердің шешіміне наразылық туса, әділ төрелік жасайды. Жарыс өтетін орынның техникалық дайындығын тексереді. Жауапты хатшыны тағайындайды.

Техникалық хатшы – төрешілер алқасының хаттамасын әзірлейді. Бәсекеге түсетін топтарды жіктейді. Жарыстың уақытын белгілейді. Бас төрешінің шешімдерін жеткізеді және ұсыныс жасай алады. Журналистерге ақпараттық мәлімет таратады. Жарыс барысында орын алған ескертпелерді жазып алады. Техникалық хатшы чемпионаттың жеңімпаздары мен жүлдегерлерін анықтауға қатыспайды.

Төрешілер – тақта немесе алаң басында тұрып ойынды бастауға, тоқтатуға үкім береді. Қолына қызыл және көк түсті екі шағын жалауша ұстайды. Ойыншыға «Баста» деп айтып, көк жалаушаны көтереді. Бұл ойын басталғанының белгісі. Ойыншы қателік жібергенде «Тоқта» деген бұйрық беріп, қолындағы қызыл жалаушаны көтереді. Осылай келесі ойыншыға «Баста» сөзі айтылып ойынды жалғастыруын ұсынады.

Ойын басындағы төреші ереженің қатаң сақталуын қадағалайды. Әрі жеңімпазды анықтайды. Ұпай санын белгілеп, хатшыға хабарлама жасайды.

Ойын қалай басталады?

Ойын қалай аяқталады?

(Т, ҚБ) «Хан алшы» ойыны ойлауды, зейін қоюды қасиеттерін дамытады. Ойынға 5-10 ойыншы қатыса алады. Ойын бірнеше асықты қажет етеді. Асықтардың ішіндегі ең үлкені, қызыл түстісі «хан» болады. Санамақ арқылы жүргізушіні анықтайды. Ол барлық асықтарды екі қолына алып, сырмақ үстіне шашады. Басты шарты ұқсас түскен асықтарды ғана атады. Асықтарды ату бас бармақпен орындалады. Басқа асықтарға тигізбей атып алынған асық, ұпай ретінде олжаланады. «Ханды» ең соңғы қалған ұқсас асықпен ғана атады. Егер жүргізуші басқа асықтарға қолымен немесе асығымен тигізсе, кезек келесі ойыншыға беріледі.

Ойын ережелері мен қауіпсіздік ережелерінің сақталуына көңіл бөліңіз. Ойыншылардың іс-әрекетін талдаңыз.

(С, ҚБ) Сыныпты бірнеше топқа бөліп, «Асық» ойынындағы төрешілердің ым-белгілерін көрсету:

Бүк – жұмылған қолды алға созып саусақтардың бүгілген жағын төмен қарату.

Шік – жұмылған қолды алға созып саусақтардың бүгілген жағын жоғары қарату.

Алшы – жұмылған қолды алға созып

бас бармақты тік ұстау.

Тәйке - саусақтарды түзу ұстап,

қырынан көрсету

Омпа– қолды алға созып бес саусақты

төмен қаратып ұстау (900).

Шоңқы – қолды созып бүгілген бес

саусақты жоғары қаратып ұстау.

Ереже бұзылған жағдайда төреші көк

білек қабы бар қолын көтеріп, ойынды

тоқтатады.

Мұғалім бұл ойындардың тактикалық білім мен стратегиялық ойлауды қалай дамытатынын көрсетуі тиіс.

Жарыс іс-әрекеттерін және төрелік ету ережелерін, ойыншылардың іс-әрекеттерін талқылаңыз.

Т, ҚБ) «Қаржу»(қақпақыл). Бұл

ойын үш кезеңнен тұрады. Бірінші

кезең – көн киіз немесе кілем үстіне

төреші бес асықты арасын

алшақтатып шашып тастайды Ойыншы өзінің

қолындағы қолайлы асығын жоғары лақтырып

жіберіп, киіз үстіндегі бір асықты іліп алып,

жоғарыдан түсіп келе жатқан өз асығын жерге

түсірмей қағып алады, жаңағы жерден алған

асықты жерге қойып, тағы да өз асығын жоғары

лақтырып, жерден екінші асықты іліп алып,

жоғарыдағы өз асығын қағып алады. Осылай

үшінші, төртінші, бесінші асықты алады . Осы

бес асықты қателік жібермей қаржып алар болса,

10 ұпай беріледі.

Жиналған ұпай санын

қадағалаңыз. Қозғалыс

белсенділігін арттыру үшін

сыныпты бірнеше топқа

бөліңіз. Бұл ойынды өткізу

үшін спорт залында бар спорт

құралдарын пайдаланылады.

Сұраңыз: бұл ойынды қалай

күрделендіруге болады?

Берілген ойын қандай

дағдыларды дамытады?

Тоғызқұмалақ ойынындағы келесідей қалыптан ойын бастау арқылы тактикалық әрекеттерді сынамалап көріңіз, нәтижесімен бөлісіңіз:

а) екі ойыншы да тұздықсыз ойын бастайды;

b) екі ойыншының біреуі ғана тұздықпен ойын бастайды;

с) екі ойыншыда да тұздық бар, тұздықтардың қақтығысын ұйымдастырады.

Әрекеттерді сынамалаған соң сәтті болған тұстарын қарсыласыңызбен талқылаңыз, жетілдіру үшін қолдау көрсетіңіз (төрелік ету, негізгі терминдерді түсіндіру, ұсыныс білдіру т.б.).

Дескриптор

- нәтижеге қол жеткізу үшін бірнеше әрекет түрлерін тізбектеп жазады;

- тиімді нәтиже үшін қол жетімді ресурстарды пайдаланады (кітап, ғаламтор, сыныптасы, ата-анасы т.б.);

- ұлттық ойынды дамытатын дағдылар туралы айтады.

Спорттық және қозғалмалы ойындар.

Волейбол ойыны:

Допты ойынға қосу әдістерін үйрету;

Допты төменнен тура беру арқылы ойынға қосу әдістерін үйрету;

Допты төменгі бір жақ жанынан ойынға қосу әдістерін үйрету;

Допты ойынға қосу кезіндегі қателіктерді көрсету;

Сабақтың

соңы

5 минут

Сабақты қорытындылау:

Мақсаты: Қол жеткен нәтижелер туралы ойлану, өзіндік талдау жүргізуге дағдыландыру. Тақырыпты меңгеру деңгейін анықтау.

Сипаттама: Оқушылар өз беттерінше сабақтың басында қойылған сұраққа жауап береді. Өткен тақырып туралы кері байланыс беру үшін мұғалім сұрақ қояды, оқушылар ауызша жауап береді.

Мұғалім әрекеті: Сұрақ-жауап арқылы кері байланыс жүргізеді. Сабақ басында қойылған сұрағына әр оқушыдан жауап сұрайды. Жақсы нәтижеге қол жеткізген оқушылар мен үздіктерді атайды. Жетілдіру жаттығуларын ұсынады.

Оқушының әрекеті: Қиын болған немесе жүзеге асыра алмаған мәселелер бойынша сұрақ қояды. Үздік нәтиже көрсету үшін өзіндік ойлармен бөліседі. Сабақ басындағы мұғалім сұрағына жауап береді.

Сабақтың кезеңдері

Оқушының әрекеті

Педагогтің әрекеті

Оқу ресурстары

Сабақтың

басы

10 минут

Дайындық бөлімі: Оқушыларды қатарға тұрғызу. Сәлемдесу. Рапорт қабылдау. Оқушылардың спорттық киімдеріне назар аудару. Сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру. Бағалау критерийлерін анықтау. Техника қауіпсіздігін ескерту. Бой жазу жаттығуларын орындау. Тыныс жолдарын қалпына келтіру.

Оқушылардың қатарда түзу тұруың қадағалау. Келмеген оқушылардың себебін анықтау. Оқушылардың сабақтың тақырыбы мен мақсатын мұқият тыңдауын қадағалау. Бой жазу жаттығуларын ережеге сай орындалуын қадағалау.

http://www.tursport.akmol.kz/public/uploads/pravila_igri_asik.pdf

https://articlekz.com/article/5852

https://www.youtube.com/watch?v=zpavGOT2GmM

http://www.tursport.akmol.kz/public/uploads/pravila_igri_asik.pdf

Сабақтың

ортасы

25 минут

Төрешілердің міндеті:

Бас төреші жарыстың ойдағыдай өтуіне жауапты. «Тақта» немесе «Алаң» басындағы төрешілердің шешіміне наразылық туса, әділ төрелік жасайды. Жарыс өтетін орынның техникалық дайындығын тексереді. Жауапты хатшыны тағайындайды.

Техникалық хатшы – төрешілер алқасының хаттамасын әзірлейді. Бәсекеге түсетін топтарды жіктейді. Жарыстың уақытын белгілейді. Бас төрешінің шешімдерін жеткізеді және ұсыныс жасай алады. Журналистерге ақпараттық мәлімет таратады. Жарыс барысында орын алған ескертпелерді жазып алады. Техникалық хатшы чемпионаттың жеңімпаздары мен жүлдегерлерін анықтауға қатыспайды.

Төрешілер – тақта немесе алаң басында тұрып ойынды бастауға, тоқтатуға үкім береді. Қолына қызыл және көк түсті екі шағын жалауша ұстайды. Ойыншыға «Баста» деп айтып, көк жалаушаны көтереді. Бұл ойын басталғанының белгісі. Ойыншы қателік жібергенде «Тоқта» деген бұйрық беріп, қолындағы қызыл жалаушаны көтереді. Осылай келесі ойыншыға «Баста» сөзі айтылып ойынды жалғастыруын ұсынады.

Ойын басындағы төреші ереженің қатаң сақталуын қадағалайды. Әрі жеңімпазды анықтайды. Ұпай санын белгілеп, хатшыға хабарлама жасайды.

Ойын қалай басталады?

Ойын қалай аяқталады?

(Т, ҚБ) «Хан алшы» ойыны ойлауды, зейін қоюды қасиеттерін дамытады. Ойынға 5-10 ойыншы қатыса алады. Ойын бірнеше асықты қажет етеді. Асықтардың ішіндегі ең үлкені, қызыл түстісі «хан» болады. Санамақ арқылы жүргізушіні анықтайды. Ол барлық асықтарды екі қолына алып, сырмақ үстіне шашады. Басты шарты ұқсас түскен асықтарды ғана атады. Асықтарды ату бас бармақпен орындалады. Басқа асықтарға тигізбей атып алынған асық, ұпай ретінде олжаланады. «Ханды» ең соңғы қалған ұқсас асықпен ғана атады. Егер жүргізуші басқа асықтарға қолымен немесе асығымен тигізсе, кезек келесі ойыншыға беріледі.

Ойын ережелері мен қауіпсіздік ережелерінің сақталуына көңіл бөліңіз. Ойыншылардың іс-әрекетін талдаңыз.

(С, ҚБ) Сыныпты бірнеше топқа бөліп, «Асық» ойынындағы төрешілердің ым-белгілерін көрсету:

Бүк – жұмылған қолды алға созып саусақтардың бүгілген жағын төмен қарату.

Шік – жұмылған қолды алға созып саусақтардың бүгілген жағын жоғары қарату.

Алшы – жұмылған қолды алға созып

бас бармақты тік ұстау.

Тәйке - саусақтарды түзу ұстап,

қырынан көрсету

Омпа– қолды алға созып бес саусақты

төмен қаратып ұстау (900).

Шоңқы – қолды созып бүгілген бес

саусақты жоғары қаратып ұстау.

Ереже бұзылған жағдайда төреші көк

білек қабы бар қолын көтеріп, ойынды

тоқтатады.

Мұғалім бұл ойындардың тактикалық білім мен стратегиялық ойлауды қалай дамытатынын көрсетуі тиіс.

Жарыс іс-әрекеттерін және төрелік ету ережелерін, ойыншылардың іс-әрекеттерін талқылаңыз.

Т, ҚБ) «Қаржу»(қақпақыл). Бұл

ойын үш кезеңнен тұрады. Бірінші

кезең – көн киіз немесе кілем үстіне

төреші бес асықты арасын

алшақтатып шашып тастайды Ойыншы өзінің

қолындағы қолайлы асығын жоғары лақтырып

жіберіп, киіз үстіндегі бір асықты іліп алып,

жоғарыдан түсіп келе жатқан өз асығын жерге

түсірмей қағып алады, жаңағы жерден алған

асықты жерге қойып, тағы да өз асығын жоғары

лақтырып, жерден екінші асықты іліп алып,

жоғарыдағы өз асығын қағып алады. Осылай

үшінші, төртінші, бесінші асықты алады . Осы

бес асықты қателік жібермей қаржып алар болса,

10 ұпай беріледі.

Жиналған ұпай санын

қадағалаңыз. Қозғалыс

белсенділігін арттыру үшін

сыныпты бірнеше топқа

бөліңіз. Бұл ойынды өткізу

үшін спорт залында бар спорт

құралдарын пайдаланылады.

Сұраңыз: бұл ойынды қалай

күрделендіруге болады?

Берілген ойын қандай

дағдыларды дамытады?

Тоғызқұмалақ ойынындағы келесідей қалыптан ойын бастау арқылы тактикалық әрекеттерді сынамалап көріңіз, нәтижесімен бөлісіңіз:

а) екі ойыншы да тұздықсыз ойын бастайды;

b) екі ойыншының біреуі ғана тұздықпен ойын бастайды;

с) екі ойыншыда да тұздық бар, тұздықтардың қақтығысын ұйымдастырады.

Әрекеттерді сынамалаған соң сәтті болған тұстарын қарсыласыңызбен талқылаңыз, жетілдіру үшін қолдау көрсетіңіз (төрелік ету, негізгі терминдерді түсіндіру, ұсыныс білдіру т.б.).

Дескриптор

- нәтижеге қол жеткізу үшін бірнеше әрекет түрлерін тізбектеп жазады;

- тиімді нәтиже үшін қол жетімді ресурстарды пайдаланады (кітап, ғаламтор, сыныптасы, ата-анасы т.б.);

- ұлттық ойынды дамытатын дағдылар туралы айтады.

Сабақтың

соңы

5 минут

Сабақты қорытындылау:

Мақсаты: Қол жеткен нәтижелер туралы ойлану, өзіндік талдау жүргізуге дағдыландыру. Тақырыпты меңгеру деңгейін анықтау.

Сипаттама: Оқушылар өз беттерінше сабақтың басында қойылған сұраққа жауап береді. Өткен тақырып туралы кері байланыс беру үшін мұғалім сұрақ қояды, оқушылар ауызша жауап береді.

Мұғалім әрекеті: Сұрақ-жауап арқылы кері байланыс жүргізеді. Сабақ басында қойылған сұрағына әр оқушыдан жауап сұрайды. Жақсы нәтижеге қол жеткізген оқушылар мен үздіктерді атайды. Жетілдіру жаттығуларын ұсынады.

Оқушының әрекеті: Қиын болған немесе жүзеге асыра алмаған мәселелер бойынша сұрақ қояды. Үздік нәтиже көрсету үшін өзіндік ойлармен бөліседі. Сабақ басындағы мұғалім сұрағына жауап береді.

Сабақтың кезеңдері

Оқушының әрекеті

Педагогтің әрекеті

Оқу ресурстары

Сабақтың

басы

10 минут

Дайындық бөлімі: Оқушыларды қатарға тұрғызу. Сәлемдесу. Рапорт қабылдау. Оқушылардың спорттық киімдеріне назар аудару. Сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру. Бағалау критерийлерін анықтау. Техника қауіпсіздігін ескерту. Бой жазу жаттығуларын орындау. Тыныс жолдарын қалпына келтіру.

Оқушылардың қатарда түзу тұруың қадағалау. Келмеген оқушылардың себебін анықтау. Оқушылардың сабақтың тақырыбы мен мақсатын мұқият тыңдауын қадағалау. Бой жазу жаттығуларын ережеге сай орындалуын қадағалау.

Асықтар, бор, конустар, ысқырық.

http://www.tursport.akmol.kz/public/uploads/pravila_igri_asik.pdf

http://www.tursport.akmol.kz/public/uploads/pravila_igri_asik.pdf

Сабақтың

ортасы

25 минут

(Т, ҚБ) «Бес табан». Сынып екі топқа бөлінеді. Алаңға көмбе сызығы сызылады. Осы жерге әр қатысушы екі топайдан тігеді. Көмбе сызығынан бес табан өлшеніп сызық сызылады. Бұл бес табан сызығы болады. Бес табан сызығынан 5 метр қашықтықта атыс сызығы сызылады. Осы сызықтан ойыншылар кезек-кезек Көмбедегі топайды қатты құлаштап атып, тігілген кенейлерді Көмбедегі сызықтан әрі қарай 5 табан сызығынан шығаруы керек.

Ойыншылар екіге бөлініп сақаларын иіріп ату кезегін анықтап алады, содан кейін атуды бастайды. Көмбеден шыққан топай атқан ойыншыныкі болып есептеледі. Егер ол көмбеден шығара алмаса, сақа тиген топай қайта тігіледі де келесі ойыншы атады. Ойын осылайша жалғаса береді.

Ең көп топай жинаған ойыншы жеңімпаз болып табылады.

«Бес табанды» әдетте «топаймен» ойнайды. Бірақ, оқушылардың денсаулығына қауіпті болмау үшін қауіпсіз спорт құралын пайдалану қажет.

Сұраңыз: Ойынды қалай жақсарта аласыз?

Жиналған ұпай санын қадағалаңыз.

(С, Т, ҚБ) «Алшы». Ойыншыларға бір сақа, 4 кенейден беріледі. Ойыншылар сақасын алып қалып, қалған бір кенейден көнге тігеді.

Оны шыр дейді.

Асық ойынында тігілген асықтарды атуға жарамды сақа таңдалып алынады. Ойыншылар сақада көрсетілген номер кезегімен ойын бастайды.

Сақа болатын асық салмақты, ірі болуға тиіс. «Алшы ойыны» сақаның салмақты да алшы тұрғыштығына байланысты. Бұл ұту үшін өте қажет.

«Алшы ойынында» 1 алаңға 4 ойыншыдан шығады. Бірінші бала сақасын ешкім көздей алмайтындай жерге алысырақ тастайды. Екінші баланың да, бақасының да солай тастауына болады. Оны «жаттым» дейді. Бірақ тастаған сақа атуға ыңғайлы жатса, кезектегі түптегі қарсылас көздеп атуға құқы бар.

Тигізсе «өлді» дейді. «Өлген» сақаның иесі келесі кезекке дейін ойыннан шығады. Алдыңғы баланың одан да әрі маңында жатқан сақаларды атып «өлтіруге» еркі бар. Болмаса, бір

сақаны «өлтіргеннен» кейін, сол жерден «шырды» атып бұзады. Сақасының жұбына қарай құлаған асықтарды жиып алып, енді біртіндеп кенейлерді атады. Жұп түссе – ұтысын алып, ойынды жалғастыра береді. Бөлек түссе, сол жатқан жерінде жатады. Егер сақасы кенейлермен жұп түспей-ақ алшы түссе, ойыншының қайта атуына болады. Тәйке түссе, алыстау басқа жаққа «жатуға» болады. Бұл заңдылық сақаны сақа көздегенде де сақталады. Тимей кетіп, бүгінен не шігінен түссе, сол жерде жатады. Қарсылас ойыншы кезегін алғанда, оны оп-оңай өлтіре салады. Бұл ойында сақаны атып «өлтіріп» не «шыр» бұзып, жұп асықтарды көбірек ұтып, көбірек ұпай жинаған ойыншылар жеңімпаз деп танылады. «Шыр» түбінде ең соңғы ойыншының сақасы ғана жата алады. Оның пайдасы, қарсыластар сақаларын атып, ұзап кетеді де, «шырға» тигізе алмай қалады. Кезегі келгенде «шырды» бұзып, жұп – асықтарды жиып алады. Ыңғайлы кенейді жақын жатқан сақаға қарай атып жақындап, кенеймен жұп түссе, оның сақасын «өлтіруге» болады. «Шырды» бұзып, бар кенейді ұтқан бала жеңімпаз атанып, ойынды басындағыдай қайта жалғастырады. Кенейі біткендер ойыннан ұтылып шығып қалады. Осы ретпен көндегі асықты атып тауысқанға дейін ойнайды.

Ойын алаңда өткізіледі.

Ортаға диаметрі 8 метр шеңбер сызылады. Шеңбердің ортасынан бөле көмбе сызығы сызылады.

Оқушылармен жекелеген ойыншылардың іс-әрекетін талқылаңыз.

Сабақтың

соңы

5 минут

Сабақты қорытындылау:

Мақсаты: Қол жеткен нәтижелер туралы ойлану, өзіндік талдау жүргізуге дағдыландыру. Тақырыпты меңгеру деңгейін анықтау.

Сипаттама: Оқушылар өз беттерінше сабақтың басында қойылған сұраққа жауап береді. Өткен тақырып туралы кері байланыс беру үшін мұғалім сұрақ қояды, оқушылар ауызша жауап береді.

Мұғалім әрекеті: Сұрақ-жауап арқылы кері байланыс жүргізеді. Сабақ басында қойылған сұрағына әр оқушыдан жауап сұрайды. Жақсы нәтижеге қол жеткізген оқушылар мен үздіктерді атайды. Жетілдіру жаттығуларын ұсынады.

Оқушының әрекеті: Қиын болған немесе жүзеге асыра алмаған мәселелер бойынша сұрақ қояды. Үздік нәтиже көрсету үшін өзіндік ойлармен бөліседі. Сабақ басындағы мұғалім сұрағына жауап береді.