Пәні:Биология | Мектеп: №7 С.Ерубаев атындағы мектеп интернат |
Сабақ тақыры:Тұқымқуалаушылықтың хромосомалық теориясы. Морган заңы | Мұғалімнің есімі: Нұрпеис Н. |
Күні: 19.04.2018ж | Сынып: 10а | Қатысқандар саны: | Қатыспағандар саны: |
Ресурстар | Оқулық,Акт, бағалау парақшалары,плакат,суреттер |
Сабақ негізделген оқу мақсаты( мақсаттары) | Т.Морганнның тіркесіп тұқым қуалау заңымен танысады және кроссинговер құбылысын түсінеді |
Сабақ мақсаттары: | Барлық оқушылар: Т.Морганнның тіркесіп тұқым қуалау заңымен танысады |
Тілдік мақсат |
|
| Оқушылардың басым бөлігі:кроссинговер құбылысын түсінеді |
| Кейбір оқушылар:Кроссинговер құбылысының ашылуы хромосомалардың генетикалық картасын жасауға болатынын біледі |
| Оқушылар:-Бір-біріне сұрақ қоя алады. Тұқымқуалаушылықтың хромосомалық теориясы. Морган заңы-Жаңа терминдер мен ұғымдарды ұғына алады.-Өзіндік дербес пікірін айта алады.-Оқыған материалды түсіне және сұрақтарға жауап бере алады. |
| Негізгі сөздер мен тіркестер: |
| Гендердің тіркесуі. Тіркескен гендер. Толық және толық емес тіркесу. Тіркесу заңы. Кроссинговер. Кроссоверлі және кроссоверлі емес. |
| Сыныптағы диалог\жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер: |
| Талқылауға арналған тармақтар: |
| -Тіркесу.Кроссинговер.Генетикалық карталар |
| Жазылым бойынша ұсыныстар: Гендердің тіркесуі. Тіркескен гендер. Толық және толық емес тіркесу. Тіркесу заңы. Кроссинговер. Кроссоверлі және кроссоверлі емес. |
|
|
Күтілетін нәтижесі: | Морганның заңы |
Алдыңғы оқу | Жыныстың хромосомалық анықталуы |
Жоспар |
Жоспарланған уақыт | Жоспарланған жаттығулар | Ресурстар |
Басталуы Қызығушылықты ояту | 1. Сәлемдесу, оқушыларды түгендеу.. 2. Ынтасын сабаққа аудару.3.Сынып тазалығына көңіл аудару.Оқушылар бір-біріне жақсы тілектер айтып, сабаққа деген көңіл-күйлерін арттыру. 1.Үй тапсырмасын сұрау
|
Акт |
Ортасы Мағынаны ажырату |
5.Жаңа тақырыппен танысу Морган жылдары өзінің шәкірттерімен бірге жеміс шыбыны-дрозофилаға тәжірибе жүргізді.Олбір хромосомада орналасқан гендердің бір-бірінен ажырап кетпей ,көбіне бірге тұқым қуалайтынын анықтадыТіркес тұқым қуалау құбылысы.Кроссинговер. Дрозофиладағы кроссинговер.
| Оқулық |
АяқталуыОй толғаныс | Жаңа тақырыпты бекіту1.Ядроның құрамындағы хромосомалардың тұқым қуалаудағы ролін зерттеуде қандай ғалымдар еңбек сіңірді?2.Т.Морган не себептен ғылыми-зерттеу жұмысының негізгі объектісі ретінде дрозофила шыбынын алды?3.Кроссинговердің мәні неде?Қызықты генетикалық есептер шығару1.Қара көзділік гені доминантты,көк көзділік гені рецессивті.Әкесі де шешесі де гетерозиготалы қара көзді жұбайлардан көк көзді баланың дүниеге келуі мүмкін бе?А -доминантты қой көздіа– рецессивті көк көздіР Аа х АаГ А а А аҒ АА Аа Аа аа генотип :1 АА : 2 Аа :1аа Фенотип : 3 қой көзді , 1 көк көзді 2.Адамда қой көзді белгі көк көздіге қарағанда басым , ал оңқайлық солақайлыққа қарағанда доминантты белгі ретінде тұқым қуалайды.Бұл аталған жұп гендер әртүрлі генде орналасқан.Көк көзді оңқай қыз көк көзді солақай жігітке тұрмысқа шықты .Олардың төрт баласы болған , екеуі көк көзді оңқай ,екеуі көк көзді солақай .Шешесінің генотипі қандай?А-қой көз В-оңқайа-көк көз в-солақай
Р ааВв х ааввГ аВ ав ав авҒ ааВв ааВв аавв ааввГенотип: 2 ааВв : 2 ааввФенотип : көк көзді оңқай ,көк көзді солақай .
3. Мылқаулықтың тұқым қуалайтын бір формасын анықтайтын ген дұрыс есту геніне қарағанда рецессивті. Ата-аналарының екеуі де сау отбасында мылқау бала дүниеге келген.Осы аталған отбасы мүшелерінің генотиптерін анықтаңдар.А –доминантты дені сауа- рецессивті мылқауР Аа х АаГ А а А аҒ АА Аа Аа ааГенотип : 1АА : 2Аа :1ааФенотип : 3 бала дені сау ,1 бала мылқау4.Егер ұрпағында ажырау 1ААВВ:2АаВв:1аавв көрсетсе ,ата-енелерінің генотипі қандай болғаны?А.ААВВ х ааВВ Р АаВв х АаВвӘ.АаВв х АаВв Г АВ ав АВ авБ.ААВв х АаВв Ғ ААВВ АаВв АаВв аавв Генотип: 1 ААВВ :2 АаВв : 1аавв
Кері байланыс«Кері байланыс бутерброды»Кері байланыс әр түрлі тәсілдермен берілуі мүмкін.Кері байланыс «бутерброды» дегеніміз бұл:1) бірінші жағымды түсініктеме беріп, кейін құрылымды сын айтып, соңынан тағы да жағымды пікір білдіру;2) Жағдаяттық мәлімдеме – Маған ұнады ......, себебі ..... Енді/келесі жолы .....
Бағалау. Бір – бірін мадақтап, қошемет арқылы белсенділігін арттыру.
Үй тапсырмасы: §25 | АктОқулық |
Қосымша ақпарат |
Саралау | Бағалау | Пәнаралық байланыс. Құндылықтардағы байланыс |
Оқушы мен мұғалім, Оқушы мен оқушы арасындағы байланыс, ЖАДА құру аясында жаңа материалдық тақырыбын еркін меңгеруіне жағдай жасаймын. Әрбір сабақтың кезеңдеріндегі тапсырмаларды орындауға оқушыны бағыттай отырып, өзін – өзі реттеуге мүмкіндік беремін. | Сабақтың кезендеріндегі тапсырмаларды орындау барысында оқушылар бағалау критерийін өздері түзуге мүмкіндік бере отырып, критерийлерге сай бағалауды жүзеге асырады. | -Медицина,жаратылыстану пәндері арасында байланыс бар. |
РефлексияСабақ оқу мақсаттары шынайы ма?Бүгін оқушылар не білді?Сыныптағы ақуал қандай болды?Мен жоспарлаған саралау тиімді болды ма?Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе?Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім? |
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ |