Тәрбие сағатының тақырыбы:

Құқықтық тәртіп және әлеуметтік жауапкершілік

Қауіпсіздік сабағы:

«Қауіпсіз қаржылық операцияларды жүргізу ережелері. Қаржылық пирамидалардың қауіпі»

Күні:

24.02. – 28.02.2025

Сынып жетекші:

Сынып: 11

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың мақсаты:

1. Оқушыларға құқықтық тәртіптің маңыздылығын түсіндіру

2. Әлеуметтік жауапкершілік ұғымын талдау

3. Құқықтық нормаларды сақтау қажеттілігін ұғындыру

Қауіпсіздік сабағының мақсаты:

-Қаржылық пирамида белгісін анықтай отыра, қаржылық пирамида қаупінің алдын алу.

-Қауіпсіз қаржылық операцияларды жүзеге асырудың

қағидаларымен таныстыру

Құндылықтарды дарыту

Жасампаздық және жаңашылдық

Апта дәйексөзі

Жаңашылдық – заман талабы

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі / уақыт

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Ресурстар

Ұйымдастыру кезеңі

1. Оқушылармен амандасу

2. Оқушыларды түгендеу

3. Психологиялық ахуал қалыптастыру

Мұғалім әр түрлі сөйлемдер оқиды, оқушылар өздеріне қатысты болса, қол соғады.
- Мысалы: «Кім бүгін жақсы ұйықтады?», «Кім жаңа нәрсе үйренуге дайын?»

4. Оқушыларды топқа бөлу

Оқушылар мұғаліммен амандасып, өз орындарына жайғасады.

«Қол соғу» ойыны

Сабақтың ортасы

Сабақтың тақырыбы мен мақсаттарын түсіндіру.

Ой қозғау: «Құқықтық тәртіп дегеніміз не?» сұрағы бойынша пікірталас

Құқық нормалары – бұл қоғамдағы тәртіпті қамтамасыз ету үшін бекітілген ережелер жиынтығы. Құқықтық нормалар сақталған жағдайда:

• Қоғамдағы тұрақтылық пен тәртіп қамтамасыз етіледі

• Азаматтардың құқықтары мен бостандықтары қорғалады

• Әлеуметтік әділеттілік орнайды

Құқық нормаларын сақтау – әрбір азаматтың міндеті. Оларды бұзу құқық бұзушылық болып есептеледі және тиісті жауапкершілікке әкеледі.

Құқық бұзушылық түрлері және оның салдары

Құқық бұзушылық – заңмен белгіленген тәртіпті бұзу. Ол екі түрге бөлінеді:

1. Қылмыстық құқық бұзушылық – ауыр заңбұзушылық, оған кісі өлтіру, ұрлық, алаяқтық, бұзақылық және т.б. жатады.

   • Салдары: қылмыстық жауапкершілікке тартылу (айыппұл, бас бостандығынан айыру және т.б.).

2. Әкімшілік құқық бұзушылық – заң бұзудың жеңіл түрі, оған жол ережесін бұзу, қоғамдық тәртіпті бұзу, рұқсат етілмеген жерде сауда жасау және т.б. кіреді.

   • Салдары: айыппұл, ескерту, арнайы құқықтардан (мысалы, көлік жүргізу құқығынан) айыру.

Құқық бұзушылықтың алдын алу үшін құқықтық сауаттылықты арттыру және заң талаптарын сақтау маңызды.

ҚР заңдары мен азаматтардың міндеттері

Қазақстан Республикасының әрбір азаматы ел заңдарын сақтауға міндетті. Негізгі міндеттер мыналар:

• Конституция мен заңдарды сақтау

• Мемлекеттік рәміздерді құрметтеу

• Салық төлеу

• Қоршаған ортаны қорғау

• Басқа азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын құрметтеу

Заңдарды сақтау қоғамдағы тұрақтылық пен әділеттілікті қамтамасыз етеді. Әрбір азаматтың құқықтық жауапкершілігі жоғары болған сайын, қоғам да соғұрлым қауіпсіз әрі әділетті болады.

1 – тапсырма.

1. Құқықтық нормалар дегеніміз не?

2. Құқықтық нормалардың сақталуы қоғамға қалай әсер етеді?

3. Құқық нормаларын кім белгілейді және бақылайды?

4. Құқықтық нормаларды бұзған жағдайда қандай жауапкершілікке тартылады?

5. Құқық бұзушылық дегеніміз не?

6. Құқық бұзушылық қандай түрлерге бөлінеді?

7. Қылмыстық құқық бұзушылық пен әкімшілік құқық бұзушылықтың айырмашылығы қандай?

8. Құқық бұзушылықтың қандай салдары болуы мүмкін?

9. Құқық бұзушылықтың алдын алу үшін қандай шаралар қолдану керек?

10. Қазақстан Республикасының негізгі заңнамалық құжаттары қандай?

2 – тапсырма.

Топтық жұмыс (10 минут)

• Оқушыларға әртүрлі құқықтық жағдайларды ұсынып, оларды талқылау және шешу жолдарын табу

1. Цифрлық құқықтар

• Ситуация: Оқушы мектептің әлеуметтік желісінде басқа оқушыларға қатысты кемсітушілік жазбалар орналастырады. Ол үшін қандай құқықтық жауапкершіліктер болады?

2. Заңсыз әрекеттер

• Ситуация: Оқушы сыныптасынан ақша ұрлап алады. Осы жағдайда не істейсіз

Оқушылар мұғалімді мұқият тыңдап, өз ойларын ортаға салады

Оқушылар қысқаметражды бейнебаянды тамашалап, сұрақтарға жауап береді

Оқушылар сұрақтарға жауап береді.

Оқушыларға әртүрлі карточкалар таратып, олардың ішіндегі сұрақтарға жауап беруін сұрау.
? "Кім жылдам?" ойынын ұйымдастырып, жауап берген оқушыға қосымша тапсырма беру.

Оқушылар ситуациялық жағдаяттан шығу жолдарын қарастырады

Презентация

https://youtu.be/

cUOvpbl2_0U?

si=Nx89g6r

TCx-lddUa

РРТ

Конверт

Қауіпсіздік сабағы

(10 минут)

Кіріспе

Қаржылық пирамида дегеніміз (кейде оны инвестициялық пирамида деп те

атайды) – жаңа адамдарды тарту арқылы, солардың қаражаты есебінен өзге қатысушылардың табысын қамтамасыз ету әдісі. Яғни, пирамиданың бірінші қатысушыларына табыс, кейінгі қатысушылардың салымы есебінен төленеді. Көп жағдайда соңғы қатысушының қаражаты қайтарылмайды.

2. Негізгі бөлім(6 мин)

Табыс деңгейін арттыруға деген ұмтылысты зиянкестер адамдарды алдау үшін жиі пайдаланады. Қаржы пирамидаларының қызметі туралы жаңалықтарда үнемі хабарланғанымен, қазақстандықтар әлі де алданып қалып жатыр.

Бір деңгейлі пирамида. Бұл дәл пирамида МММ. Алаяқтық схеманың

қарапайым түрі.

Көпдеңгейлі пирамида. Бұл пирамида қазірдің өзінде күрделі құрылымға ие.

Бұл дегеніміз, салымшылар тек ақша әкеліп қана қоймай, сонымен бірге жаңа

салымшыларды жалдап, әрқайсысы үшін пайда табады.

«Сегіз шар» моделі. Алаяқтар қаржы нарықтағы пирамидалар арқылы

адамдарды алдау қиындай түскенін түсінді. Сондықтан олар өз кәсіпорнының пирамидалық мәнін камуфляждайды.

Матрицалық схема. Мұнда принцип одан да күрделі. Клиенттер белгілі бір

адамдардан тұратын ұяшықтарға орналасады, жаңа клиенттерді жалдайды.

Топтық жұмыс

1-топ: «Пирамиданы анықта»
Оқушыларға бірнеше компанияның сипаттамасы беріледі. Олардың қайсысы қаржылық пирамида екенін анықтап, жауаптарын түсіндіру қажет.

Мысал:

1. Компания А: Инвестиция салсаңыз, ай сайын 50% пайда аласыз.

2. Компания B: Банк лицензиясы бар, ақшаны депозитке салып, 10% жылдық өсім ұсынады.

3. Компания C: Сіз кірген сайын жаңа қатысушылар әкелсеңіз, көп ақша табасыз.

✍ Сұрақ: Қайсысы қаржылық пирамида?

2 – топ: «Жарнаманы зерттеу»
Оқушыларға қаржылық пирамидалардың жарнамаларын беріп, олардағы қауіпті белгілерді анықтауды сұрау.

Мысал:
- "100 000 теңге салсаңыз, 1 айда 1 000 000 теңге аласыз!"
- "Тек қана бізде – еш қауіпсіз 300% табыс!"

✍ Сұрақ: Бұл жарнамаларда қандай күмәнді тұстар бар?

Оқушылар қауіпсіздік сабағымен танысады

Оқушылар топқа бөлініп, қауіпті белгілерді анықтайды

https://youtu.be/FKicYDjYTW4?si=Ryf26DDmxa7Y-TuJ

Пирамидалық жарнамалардың суреттері

Сабақтың соңы

(5 минут)

«Сұрақ-жауап» (Рефлексия)

- Мұғалім оқушыларға мына сұрақтарды қояды:

• Қаржылық пирамиданың ең басты белгісі қандай?

• Олар адамдарға қандай қауіп төндіреді?

• Қаржылық пирамидалардан қалай сақтануға болады?

? Оқушылар жауап беру арқылы тақырыпты тағы бір рет қайталайды.