1. Сабақтың тақырыбы
мен мақсаттарымен таныстыру.
2. Жаңа тақырыпқа
шолу.
«Робот» дегенде біздің
көз алдымызға көбінесе ғылыми-фантастикалық фильмдер мен кітаптарда
бейнеленген роботтар келеді.
Робот –бүгінгі таңда
фантастика емес, шындыққа айналған дүние. Оған кіржуғыш мәшине,
авиалайнер және минатазалаушылар сияқты көптеген мысал келтіруге
болады.
Жаңа тақырыпты
түсіндіру.
Бүгінде робот біздің өміріміздің түрлі
салаларына еніп кетті. Олар ғарышқа ұшады, басқа ғаламшарларды
зерттейді, әскери мақсаттарда қолданылады.
Роботтехника тарихы
Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі атомдық өндірістің пайда
болуымен де байланысты. Роботтың әлем мойындаған туған
күнін 1966 жыл деуге болады. Бұл
күні С.А.Лавочкин атындағы мәшине-құрылыс
зауытында алғаш рет «Луноход-1» роботы жасалды.
«Луноход-1» роботы -1970 жылы автоматты стансылар құрамында Ай
бетінде сәтті жүріп өткен тарихтағы алғашқы
аппарат.
60-жылдардың басында ғылыми-техникалық
прогресс нәтижесінде механикалық қолмен жабдықталған әмбебап мәшине
құрылды. Ол «өңдірістік робот» деген атқа ие болды.
Роботтардыңмдаму тарихын қазір үш буынға бөліп қарауға
болады.
Бірінші
буынға программа көмегімен
басқарылатын роботтар. Ондай роботтар, негізінен, белгілі бір қатаң
кодталған операцияларды орындауға арналған. Алғашқы программалық
роботтар 1960 жылдары өнеркәсіпте қолданылды. Бірінші буындағы
роботтардың қолданылу аясы кең. Бұл роботтар станоктарға (цифрлық
басқарылатын мәшинелер), пештерге, престерге, өңдеу желілеріне,
дәнекерлеу, құю мәшинелеріне т.б. қызмет көрсету үшін сәтті
қолданылды.
Бірақ бұл роботтар адамның араласуынсыз
толықтай тәуелсіз (автономды) жұмыс істей алмайды. Осы және басқа
да шектеулер роботтардың келесі буынының пайда болуына жол
ашты.
Екінші
буынға сезімтал роботтар
жатады. Бұл роботтардың алдыңғы буыннан айырмашылығы – олар сыртқы
сенсорлық датчиктердің (теледидарлық, оптикалық, тактильдік, т.б.)
едәуір үлкен жиынтығымен қамтылған. Сонымен бірге робот денесінде
“қол” немесе “аяқ” түріндегі сенсорлар пайда болды. Қазіргі кезде
су астында жүзетін роботтарғ ғарыш роботтары, әскери немесе
медициналық мақсаттағы роботтар сияқты екінші буын роботтары
кеңінен қолданылуда.
Үшінші
буынға “ақылды” немесе
“зияткер” деп аталатын роботар жатады. Роботтардың бұл буыны
басқару жүйесінің күрделілігімен ерекшеленеді. Мұндай ақылды
роботтар адамның іс-әрекеттерін модельдеу үшін ғана қолданылмайды.
Сонымен бірге олардың зияткерлік қызметін автоматтандыруға, яғни
зияткерлік мәселелерді шешуге бағытталған.
Болжам бойынша,
алдағы уақытта жасанда интеллектісі бар дербес робот пайда
болады. IBM
компаниясы Blue
Brain
жобасы арқылы 4-5 жылдың
ішінде нақты «виртуалды ми» құру бағытында жұмыс істеуде. Егер жоба
сәтті орындалса, онда жақын уақытта адам миының қызметін толық
атқара алатын жасанды интеллект пайда
болады.
3. «Ең үздік
роботтар» оқушыларға видео
көрсету
Тапсырма №1
«Сәйкестігін
тап»
әдісі арқылы оқушылар бүгінгі өткен
тақырыпты қаншалықты менгергенін анықтау.
Тапсырма №2
«Сұрақ-жауап» әдісі
1.Заманауи робот
туралы не айта аласың?
2.Роботтың дамуы
біздің тіршілігімізге қалай әсер
етеді?
3.Адам мен роботтың
қандай басты айырмашылығын атай
аласың?
|