Сабақтас құрмалас сөйлем

Тақырып бойынша 11 материал табылды

Сабақтас құрмалас сөйлем

Материал туралы қысқаша түсінік

8-сынып оқушыларына арналған. Бұл ашық сабақта балаларға сабақтас құрмалас сөйлем туралы түсінік беріледі. Және де балаларды дұрыс сөйлеуге, сөйлем құрай алуға үйретеді.

Материалдың қысқаша нұсқасы

Сабақтың тақырыбы: Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрлері

Сабақтың мақсаты: а) Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрлері туралы түсінік бере отырып, Сабақтас құрмалас сөйлем мен сабақтас құрмалас сөйлемді ажырата білуге үйрету;.

ә) Түрлі әдістерді пайдалана отырып балаларды тапқырлық,жылдамдық, есте сақтау қабілеттерін арттыру,сөйлеу тілін жетілдіріп,шешендік өнерге баулу;

б) Сабақ барысында оқушыларды сауаттылыққа баулу;

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, топтастыру, дамыта оқыту

Сабақтың көрнекілігі: плакат, тірек сызбалар , деңгейлік тапсырмалар

Пәнаралық байланыс: әдебиет

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

ә) Үй тапсырмасын пысықтау: Үйге берілген тапсырманы сұраймын. Оқушыларға өткен сабақты қалай меңгергенін байқау үшін бірнеше сұрақтар қоямын.

Зымыран сұрақтар:
(Адай күйі)
1. Салалас құрмалас сөйлем дегеніміз не?
2. Жалғаулық шылаулар түрін ата
3. Ыңғайлас салалас дегеніміз не?
4. Қарсылықты салалас дегеніміз не?
5. Түсіндірмелі салалас дегеніміз не?
6. Себеп - салдар салалас дегеніміз не?
7. Талғаулы салалас дегеніміз не?
8. Кезектес салалас дегеніміз не?

Р/С	Мысалдар	Ыңғай-лас салалас	Себеп – салдар салалас	Қарсы-лықты салалас	Түсін-дірмелі салалас	Талғау-лы салалас	Кезектес салалас
1	Мен үндемедім, бірақ өз пікірімде қалдым.			+
2	Еңбек адамды көрікті етеді және ойды тазартады.	+
3	Мен ол күні келмедім, себебі көлік жоқ еді.		+
4	Кейде қар жауады, кейде боран тұрады						+
5	Күндіз олар өзіне жем іздейді, не өзінің басқаға жем болмауын көздейді					+
6	Жұрттың бәрі соған қарай дүрлікті: біреу қолын бұлғады, біреулері оның атын атап айғайлады.				+
7	Құнанбай Ұлжан қасына отырды да, Мәкеш пен Абайдың жүзіне қарады.	+
8	Шалабай ұзақ жүре алмас, үкімет құрығы ұзын.		+
9	Мені жұмсаған жоқ, өзім келдім.			+
10	Қорыққаны сонша – орнынан тұра алмай қалды.				+

б) Жаңа сабақты түсіндіру: Сабақтастың жасалу жолы алуан түрлі болатыны сияқты,оның құрамындағы жай сөйлемдердің бір-бірімен мағыналық қарым-қатынасы да әр түрлі болып келеді;

Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрлерінің ережесі мен сұрағын төмендегі кестеден көруге болады:

түрі	ереже	сұрағы	мысалы
Шартты бағыныңқы	Бағыныңқы сөйлемі басыңқы сөйлемінің шарты болып келеді	қайтсе? не етсе? қайткенде? Не еткенде? қайтпейінше?	Осыңдай қалың жұрт батысқа қарай ағылып бара жатса, ол көптің бірі боп біз қандай оп-оңай араласып кетер едік (Ғ. Мүсірепов).
Қарсылықты бағыныңқы	Бағыныңқысы басыңқы сөйлеміне қарама-қарсы болып келеді.	қайтсе де? қайткенмен? Не етпестен? не ете тұра?қайткенше? не еткені болмаса?	Бұл атыраптың күні ыстық болғанмен, түні салқын (3. Қабдолов).
Себеп бағыныңқы	Бағыныңқысы басыңқы сөйлемнің себебін білдіреді.	неліктен?не үшін, не себепті? не деп?	Балуан аяңға көшкен соң, қалғандары да тақым суыта бастады ("Қазақ әдебиеті")
Мезгіл бағыныңқы	Бағыныңқысы басыңқы сөйлемнің мезгілін білдіреді.	қашан? қай кезде? қашаннан бері?	Екеуі ымырт үйіріле үйден шыққанда, қонақтардың соңы әлі тараған жоқты (Ғ. Мүсірепов).
Қимыл-сын бағыныңқы	Бағыныңқысы басыңқы сөйлемде айтылған іс-қимылдың қалай орындалғанын білдіреді.	қайтіп, не етіп? қалай?	Бір бүйірі қызарып, пісуге жақындап қалып еді. Осынша қуаңшылыққа қарамай, жылан биыл да түлеген (Ш. Мұртаза).
Мақсат бағыныңқы	Бағыныңқысы басыңқы сөйлемдегі ойдың мақсатын білдіреді.	не мақсатпен? не үшін? не етпек болып?	Бүгін бірер керек кітабын алып шықпақболып, өзі жалғыз кіріп еді (М. Әуезов).

Тақтамен жұмыс: Тақтаға бірнеше сөйлемдерге сатылай кешенді талдау жүргізеді. (1-деңгей)

Ол жұрт кейін мекенге қайтып, малын сұрағанша, қолдан-жолдан қосылған жеті мың жылқы таңбаланып та қалған еді (Ғ. Мүсірепов). (мезгіл)
Өткен мәдениеттегі өміршең атаульшың барлығын бойға д а р ы т ы п алмай, жарқын жаңа мәдениет жасау мүмкін емес. (Ә. Кекілбаев). (шартты)
Мотор үні өшті демесең, екпіні басылмаған винт ақырьйі ғана айналып тұр (Ә. Әлімжанов). (қарсылықты)
Артиллерия дайындығы жеткілксіз болғандықтан, жаудың атыс қарулары жанды қимылдап, бет қаратпады (С. Бақбергенов). (себеп)

Жаттығумен жұмыс: 122-жаттығу. Мәтінді оқып шығып, көп бағыныңқы сабақтас құрмалас сөйлемдерді табыңдар. (2-деңгей)

Сөзжұмбақ: (3-деңгей)

с	а	л	а	л	а	с
қ	ұ	р	м	а	л	а	с
б	а	р	ы	с
т	ұ	й	ы	қ
з	а	т	е	с	і	м
а	н	ы	қ	т	а	у	ы	ш
с	а	л	т

1. Тең дәрежеде байланысатын құрмалас сөйлемнің түрі қалай аталады?

2. Екі немесе бірнеше жай сөйлемнен құралып, күрделі ойды білдіретін сөйлемнің түрі.

3. - ға, - ге, - қк, - ке қай септіктің жалғауы?

4. Дауысты дыбыстан басталып дауыссыз дыбысқа аяқталатын буын түрі қалай аталады?

5. Заттың атын білдіретін сөз табы.

6. Кімнің? Ненің сұрағына жауап беретін сөйлем мүшесі қалай аталады?

6. Табыс септігін қажет етпейтін етістік түрі.

Білімді бекіту: Өтілген тақырыпқа байланысты бірнеше сұрақтар қоямын. Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.

Баламалы тест (ия - жоқ) Сұрақтарды мұғалім оқиды дұрыс болса ия, дұрыс емес болса жоқ деп жауап береді.

1. Сабақтаса байланысқан құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдердің баяндауыштары тиянақты бір - біріне тәуелді болмайды. (жоқ)

2. Сабақтас құрмалас сөйлемдер қосымшалар арқылы байланысады. (ия)

3. Құрмалас сөйлемдер күрделі ойды білдіреді. (ия)

4. Сабақтас құрмалас сөйлемнің 4 түрі бар (жоқ)

Бағалау: Үй тапсырмасын орындап келгеніне және жаңа сабаққа ынталы қатысып отырғандарын бағалаймын.

Үйге тапсырма: Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрлеріне сөйлем құрап келу.

Жүктеу

Бөлісу

ЖИ арқылы жасау

Файл форматы:

docx

Қазақ тілі Сабақ жоспары 8 сынып

01.10.2018

1928

Жүктеу

ЖИ арқылы жасау

Жариялаған:

Данабатырова Диана Нұрланқызы

Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз

Сабақтас құрмалас сөйлем

Сабақтас құрмалас сөйлем

Химия пәні

Тарих пәні

Биология пәні

Ағылшын тілі пәні

География пәні

Информатика пәні

Мектепке дейінгі білім беру

«Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті»

Дене шынықтыру

Білім алушылардың білім сапасын арттыру

Инклюзивті білім беру

с	а	л	а	л	а	с
қ	ұ	р	м	а	л	а	с
б	а	р	ы	с
т	ұ	й	ы	қ
з	а	т	е	с	і	м
а	н	ы	қ	т	а	у	ы	ш
с	а	л	т

с	а	л	а	л	а	с
қ	ұ	р	м	а	л	а	с
б	а	р	ы	с
т	ұ	й	ы	қ
з	а	т	е	с	і	м
а	н	ы	қ	т	а	у	ы	ш
с	а	л	т

с	а	л	а	л	а	с
қ	ұ	р	м	а	л	а	с
б	а	р	ы	с
т	ұ	й	ы	қ
з	а	т	е	с	і	м
а	н	ы	қ	т	а	у	ы	ш
с	а	л	т

с	а	л	а	л	а	с
қ	ұ	р	м	а	л	а	с
б	а	р	ы	с
т	ұ	й	ы	қ
з	а	т	е	с	і	м
а	н	ы	қ	т	а	у	ы	ш
с	а	л	т

с	а	л	а	л	а	с
қ	ұ	р	м	а	л	а	с
б	а	р	ы	с
т	ұ	й	ы	қ
з	а	т	е	с	і	м
а	н	ы	қ	т	а	у	ы	ш
с	а	л	т

с	а	л	а	л	а	с
қ	ұ	р	м	а	л	а	с
б	а	р	ы	с
т	ұ	й	ы	қ
з	а	т	е	с	і	м
а	н	ы	қ	т	а	у	ы	ш
с	а	л	т