Пәні:

Музыка

Бөлімі

Мәдени мұра

Педагогтің аты жөні:

Нургалиева Л.А

Күні:

Сынып:

4

Қатысқандар саны:

11

Қатыспағандар саны:

0

Сабақтың тақырыбы:

Атадан қалған жауhар жыр

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

4.1.3.3 ауызша және жазбаша жұмыстарда негізгі музыкалық ұғымдарды қолдану

4.1.3.1 музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен шығарманы орындау

Сабақтың мақсаты:

ауызша және жазбаша жұмыстарда негізгі музыкалық ұғымдарды қолданады, музыкалық көркемдеуші құралдардың көмегімен шығарманы тыңдайды, орындайды

Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі (уақыты)

Педагог әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

Сабақтың соңы

Амандасу, көтеріңкі көңіл күй сыйлау

Топқа бөлу

1 топ: домбыра;

2 топ: қобыз;

Үй тапсырмасын сұрау және бекіту

1-тапсырма.

«Сұрақ ілмегі» әдісі. Экранда берілген ұяшықтар арқылы төмендегі сұрақтарға жауап беріңдер. (Ілия Жақановтың «Ықылас» романынан үзінді)

-Алтынбек ұста қобыз жасағанда ағаштың қай түрін пайдаланған? ( арша)

-Шанақты қалай ойған? ( ағашты үңгу арқылы құралмен ойды)

-Қобыздың дыбысы шығу ушін шанақ пен ішектің арасына не орналасады ( тиек)

-Ықыластың түсіне енген атаның есімі кім еді? ( Корқыт)

-Қорқыт ата туралы не білеміз? ( күйші, қобыз аспабын шығарған)

-Ықылас Дүкенұлы қысқаша мәлімет айтамыз ( күйші, қобыз аспабында ойнаған)

Бейнебаянды тамашалау.

Ойтолғау.

Бұрынғы жаугершілік заманда сыртқы жаулардан қорғанып, тыныштықта тіршілік ету ел жұрттың негізгі арманы болған. Мұндай кезеңдерде халық елін жерін қорғайтын, суға салса батпайтын, отқа түссе жанбайтын хас батырды аңсаған. Сөйтіп халық өз арасынан Алпамыс, Қобыланды, Ер Тарғын, Қамбар т.б батырларды шығарған. Олардың ерліктерін домбыраға, қобызға қосып, кейде аспапсыз ақ тақпақ түрінде айтқан. Мұндай халық өмірінен алынған оқиғалы ұзақ өлеңдерді «жыр» деп атайды.

Музыка тыңдау

«Алпамыс батыр» жырынан үзінді тыңдау

Ықылас Дүкенұлының оқушыларға арналған тілегі.

2-тапсырма:

«Жалғастыр» ойыны ( «тізбек» әдісі арқылы қолданылады, яғни бірінші оқушыдан бастап соңғы оқушыға дейін барлығы тақырыпты өз ойымен жеткізеді)

1 топ ( домбыра) 2 тапсырма. Халық өмірінен алынған оқиғалы ұзақ өлеңдерді «жыр» деп атайды. Жыр -көне түркі тілінде – иыр деп аталады. Иыр деген атау қазіргі қарақалпақ, қырғыз, ноғай, балқар, башқұрт, татар, тағы басқа түркі тілдерінде әлі күнге дейін қолданылады. Қазақ ауыз әдебиетіндегі батырлар жыры 7 - 8 буынды өлшем үлгісіне құрылған. Жыр бір сарында орындалады. Жырды орындаушы адамды жыршы немесе жырау деп атайды.

Төменде берілген «Алпамыс» батыр жырынан үзіндіні оқып, қанша буынды өлшем болып келетінін анықта.

Бұрынғы өткен заманда

Дін мұсылман аманда

Жиделі Байсын жерінде

Қоңырат деген елінде

«Қазына іздеу» әдісі ( Мұғалім сұрақтар құрастырады. Сұрақтар білім мен танымды қажет етеді, оқушылар сол сұрақтың жауабын берілген мәтіннен іздеп, жауап береді

2 топ (қобыз) 2 тапсырма

Терме дегеніміз- ақылы мен нақылы бар тақпақ сазды әуен. Терме атауы қазақтың «тер», «теру» сөзінен шыққан, Әннің әуені болса, терменің өзіне тән мақамы бар. Термені орындайтын адамды термеші деп атайды.Терме 7 - 8 буынды өлең өлшемі болып келеді.

1. Терме дегеніміз не?

2. Терме неше буынды болып келеді?

3. Терме атауы қандай сөздерден шыққан?

4. Термені орындайтын адамды кім дейміз?

5. Терменің әннен айырмашылығы

Сергіту сәті -ритмикалық жаттығу

Жырды шығарушы және орындаушы адамды жырау деп атайды. Жыршы дайын жырды орындайды және таратады.

Сондай жыраудың бірі – Бұқар жырау Қалқаманұлы. Қазақтың ұлы ханы Абылайдың ақылшы –кеңесшісі. Өз заманында халық оны «көмекей әулие » деп атаған. Сөйлегенде көмекейі бүлкілдеп, аузынан тек өлең сөз төгілген екен

(оқулықпен жұмыс)

Берілген сызбаға қарап, жырау ұғымына анықтама берейік.

Ән орындау. Бұқар жырау «Биік тауға жарасар» терме үйрену

Дауыс жаттығулары. Бейнебаян арқылы тыңдап жаттығады.

Аяқталмаған сөйлем» рефлексиясы. Оқушыларға парақшалар таратылып беріледі, коп нүктенің орнына өз ойларын жазады.

13. Үйге тапсырма

1.Бұқар жыраудың «Биік тауға жарасар» термесі, сөзін жаттау

2.Әлеуметтік желіден заманауи эстрада бағытында терме айтып жүрген әншілерді біліп келеміз

Оқушылар өз ойларын ауызша жеткізеді.

Оқушылар топқа бөлінеді

Оқушылар экранда берілген ұяшықтағы сандар арқылы сұрақты ашып, жауап береді

Бейнебаянды көреді

Оқушылар

«Алпамыс батыр» жырынан үзінді тыңдайды.

Әр топ өз тапсырмасын орындайды

Оқушылар сергіту сәтін орындайды.

Екі топ та оқулықпен жұмыс жасайды.

Берілген сызбаға қарап, жырау ұғымы анықтамасын дәптерге жазады

1 топ: домбыра- 1- шұмақ

2 топ: қобыз-

2 –шұмақ

Екі топтың да оқушылары парақшаларға өз ойларын жазып , мұғалімге өткізеді.

Медаль арқылы бағалау

Бағалау медаль беру ( өте жақсы, жақсы)

«Бас бармақ» арқылы бағалау

Додекаэдр көрнекілігі

Домбыра, қобыз суреттері

Экран

Смайликтер

Оқулық

40-43 бб

Бейнебаян

бейнебаян

бейнебаян

оқулық

баян аспап,

өлең жолдары жазылған

парақшалар