Сабақтың
ортасы
7 минут
15 минут
5 минут
10 минут
|
Тапсырма
1.
5-Тапсырма.
Оқылым. «Оймоншақ» әдісі.
Мәтінді оқы.
Алакөл – Қазақстанның
ғажайып, қайталанбас көлдерінің бірі. Ол республикамыздың Қытаймен
шегаралас жатқан оңтүстңк-шығыс аймағында орналасқан. Бұл -
«Алакөлдер» тізбегіндегі ең үлкен айдын. Күн батар сәтте оның беті
ақ түстен көгілдірге, жақұтты бояуынан құбыла ойнап, күңгірт-көк
реңкке немесе сұр бояуларға ауысады. Кейде тіпті көл айдынының
жартысы көгілдір түске, екінші беті сүттей аппақ бояуға малынып та
тұруы мүмкін. Көл суының түсін бір қарағанда анықтау қиын. Ұсақ
көлдердің түсі алуан түрлі болады. Айталық, Сасықкөл көгілдір
түсті, Қоржынкөл сұрғылт, Қылытұз сары. Жергілікті тұрғындар көлді
пішінінің, түсінің, көлемінің әртүрлі болғаны үшін «Алакөл» деп
атап кеткен. Алакөл Ұялы, Жалаңашкөл, Сасықкөл және т.б ұсақ
көлдерден тұрады.
Алакөл – емдік
қасиеті өте мол ағынсыз су қоймасы. Мұндағы Арқаның қуаң
даласындағы құрғақ ауа теңіз бетіндегі дымқыл ауамен араласып,
жағасындағы адамға жағымды әсер береді. Көл суы да минералды
ресурстарға, йодқа, тұзға, химиялық элементтерге бай болғандықтан,
судың денсаулыққа пайдасы медицинада дәлелденген. Алакөлдің суы
тұзды және Бұқтырма су қоймасымен салыстырғанда, әлдеқайда жылы.
Адамдар Алакөлге оның емдік қасиеті үшін көптеп келеді. Халық
сөзіне сүйенетін болсақ, оның қасиетті суы әртүрлі тері аурулары,
жүйке жүйе мен демікпе дерттеріне шипа көрінеді. Бұл өлкеде емдік
қасиеті мол сазбалшық пен таза ауа үйлесім тапқан.
Тапсырма
2.
6-тапсырма.
Сұрақтарға жауап бер.
1-топ: Алакөлді не
себепті ғажайып көл деп атаймыз?
2-топ: Көлдің емдік
қасиеті неден байқалады?
3-топ: Бүгінде Алакөл
қандай орталыққа айналды?
Дескриптор:
Жауабы:
1. Алакөлді не
себепті ғажайып көл деп атаймыз?
Күн батар сәтте оның
беті ақ түстен көгілдірге, жақұтты бояуынан құбыла ойнап,
күңгірт-көк реңкке немесе сұр бояуларға ауысады. Кейде тіпті көл
айдынының жартысы көгілдір түске, екінші беті сүттей аппақ бояуға
малынып та тұруы мүмкін.
2. Көлдің емдік
қасиеті неден байқалады?
Көл суы минералды
ресурстарға, йодқа, тұзға, химиялық элементтерге бай болғандықтан,
көлдің суы денсаулыққа пайдалы екенін медицина да дәледеген.
3. Бүгінде Алакөл
қандай орталыққа айналды?
Бүгінде Алакөл
емдік-сауықтыру кешеніне айналған. Халық оның емдік қасиеті үшін
көп келеді.
Тапсырма
3.
7-тапсырма.
Мәтінге сүйеніп, төмендегі сөздер мен сөз тіркестерін сызбаға
сәйкес бөліп жаз.
Үлгі: Негізгі ақпарат
беретін сөздер: көрікті көл
Ақ, күңгірт, сұр,
көк, Алакөл, ұсақ көл, емдік қасиеті, құрғақ ауа, дымқыл ауа,
химиялық элементтер, суы тұзды, суы жылы, үлкен айдын.
Негізгі ақпарат беретін сөздер:
|
|
Детальді ақпарат беретін сөздер:
|
|
Қосымша ақпарат беретін сөздер:
|
|
Дескриптор:
-
мәтін
мазмұнын
талқылайды;
-
мәтіндігі негізгі, қосымша және детальді
ақпараттарды анықтап, кестені
толтырады;
Жауабы:
Негізгі ақпарат беретін сөздер:
|
Көрікті көл, Алакөл, Ұсақкөл, үлкен айдын
|
Детальді ақпарат беретін сөздер:
|
Құрғақ ауа, дымқыл ауа, суы жылы, суы тұзды
|
Қосымша ақпарат беретін сөздер:
|
Емдік қасиеті, химиялық элементтер, ақ, күңгірт,
сұр, көк
|
Тапсырма 4.
8-тапсырма. Оқылым мәтіні бойынша Алакөлге анықтама жаз.
Р/с
|
Алакөл
|
Деректер
|
1
|
Орналасқан жері
|
|
2
|
Құрамындағы көлдер жүйесі
|
|
3
|
«Алакөл» аталу себебі
|
|
4
|
Көл суының түсі
|
|
5
|
Суының құрамы
|
|
6
|
Емдік қасиеті
|
|
Дескриптор:
Жауабы:
1.Орналасқан жері еліміздің Қытаймен шекаралас жатқан
оңтүстік-шығыс аймағында орналасқан.
2.Құрамындағы көлдер жүйесі – Сасықкөл, Қоржынкөл, Ұялы,
Жалаңашкөл.
3.«Алакөл» аталу себебі - көлдің пішінінң, көлемінің, түсінің
әртүрлі болғаны үшін.
4.Көл суының түсі - Күн батар сәтте оның беті ақ түстен көгілдірге,
жақұтты бояуынан құбыла ойнап, күңгірт-көк реңкке немесе сұр
бояуларға ауысады. Кейде тіпті көл айдынының жартысы көгілдір
түске, екінші беті сүттей аппақ бояуға малынып та тұруы мүмкін.
5.Суының құрамы элементтерге бай Көл суы минералды ресурстарға,
йодқа, тұзға, химиялық элементтерге бай.
6.Емдік касиеті - қасиетті су әртүрлі тері ауруларына, жүйке жүйесі
мен демікпе ауруларына шипа.
Тапсырма 5.
9-тапсырма. «Алакөл – демалыс орны» тақырыбында туристерді
шақыру мақсатында жәрмеңке жаса. Өз сөзіңде белгісіздік, жалпылау
есімдіктерін қолдан. Төмендегі талаптарды орында.
1.Алакөл туралы жалпы мәлімет бер.
2.Көлдің артықшылықтарын айт.
3.Неліктен Алакөлде демалу керек? Өз ойыңды айт.
4.Өз сөзіңде мақал-мәтелдер, қанатты сөздер мен қызықты деректерді
қолдан.
Дескриптор:
-
Берілген тақырып бойынша туристерді
шақыру мақсатында жәрмеңке
жасайды.
-
Белгісіздік, жалпылау есімдіктерін
қолданады.
-
Мақал-мәтелдер, қанатты сөздер немесе
қызықты деректерді
қолданады.
Жауабы:
Құрметті туристер! Алакөл көліне шақыру үшін жәрмеңке өткізгелі
отырмыз. Әрқайсымыз өмірімізде бір рет болса да, осындай керемет
табиғатпен кездесуіміз керек деп ойлаймын. Сондықтан да Алакөл
туралы айтып өткім келеді. Алакөлдің артықшылықтары өте көп.
Біріншіден, көлдің суы өте тұзды, бұл денсаулыққа пайдалы, күллі
аурудың алдын алады, әсіресе тері аурулары мен буып аурулары үшін
тиімді. Екіншіден, мұнда күннің жарқыраған шуағы мен таза ауасы кез
келген адамның көңілін көтеріп, денсаулығын нығайтады. Үшіншіден,
Алакөлге келген туристерге демалыс күндері әртүрлі ойын-сауық
шаралары мен қызықты экскурсиялар ұсынылады. Ол жерде күнге
қыздырыну, суға түсу, жаяу серуендеу, тіпті балық аулау секілді
қызықты іс-шараларға қатыса аласыз. Неліктен Алакөлге демалу керек?
Себебі, осында келгенде сіздер тыныштық пен тынығуды сезінесіздер.
Мұндай табиғат сіздің қаладағы уайымдарынызды ұмытып, жан
дүниеңізді тыныштандырады. Алакөлдің таза суы мен жасыл желекке
оранған жағалаулары сізді бірден баурап алады. Сонымен қатар, бұл
жерде тек табиғат кана емес, мейрамхана, демалыс үйлері мен көніл
көтеру орындары да бар. "Денсаулық зор байлық" деп бекер
айтылмаған. Алакөлге келіп, денсаулығыңызды жақсартып, көңіліңізді
сергітсеңіздер, ешқашан өкінбейсіздер. Алакөлдің суы - минералды
қасиеті бар тұщы су деп саналады. Сондықтан Алакөлдің жағасында
демалу сіздің денсаулыңыныз үшін өте пайдалы!
Құрметті демалушылар, сіздер де Алакөлге келіп, табиғатпен тыныс
алуға шақырамын! Бұл жерде демалу - бұл тек тынығу ғана емес,
сонымен қатар жаңа күш жинау мен рухани байлыққа ие болу!
Тапсырма 6.
10-тапсырма. Есімдіктерді түрлеріне қарай топтастыр,
парталасыңмен бірге кестені толтыр. Кейбіреу, нешеу? күллі, қалай?
біреу, әрбір, тегіс, қай? кімдер? барша, әлдене, бірнеше, қайсыбір,
қалайша? бірдеме.
Белгісіздік есімдіктері
|
|
Жалпылау есімдіктері
|
|
Сұрау есімдіктері
|
|
Дескриптор:
Есімдіктерді түрлеріне қарай топтастырады.
Жауабы:
Белгісіздік есімдіктері: кейбіреу, біреу, әлдене, бірнеше,
қайсыбір, бірдене.
Жалпылау есімдіктері: күллі, барша, тегіс
Сұрау есімдіктері: нешеу? қалайша? кімдер? қалай? қай?
Үй жұмысы 122 бет, 12-тапсырма.
|
Оқулықпен жұмыс
Жарайсың!
Сенің пікіріңмен келісемін!
Презентация.
|