Шалкиіз жырау. "Би Темірге"

Бөлім:

Дананың сөзі – ақылдың көзі

Педагогтың аты-жөні:

Ражанова А.К.

Күні:

16.10.24ж.

Сынып:8Б

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Шалкиіз жырау. Би Темірге айтқан бірінші толғауы

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

8.2.2.1 автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының тілдік көрінісін талдау;

8.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдардың (психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдай отырып, автор стилін анықтау

Сабақтың мақсаты:

• автор және кейіпкер бейнесін анықтайды;

• толғаудағы көркемдегіш құралдарды анықтап, қызметіне талдау жасайды

Сабақтың кезеңі/уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасып, ОМ, сабақ мақсаты, бағалау критерийлері таныстырылады.

Оқушылар сабақ тақырыбымен, мақсатымен танысады.

Сабақтың ортасы

Шалкиіз Тіленішұлы – жыраулар поэзиясындағы көрнекті тұлға. Шамамен 1465 жылы Жайықтың шығыс бөлігінде дүниеге келген. Жыраудың әкесі сахара байларының бірі болса, анасы Сыртқы орда аталатын ұлыстың әміршісі Мұса бидің қызы болған.Ана құшағынан 3 айында ерте айрылған Шалкиіз жырау нағашы әжесінің қолында өседі.Мұсылманша жақсы білім, сахара салтымен тамаша тәрбие алған Шалкиіз Тіленішұлы талатты жырау, ер жүрек батыр, аузы дауалы абызға айналады.

Шалкиіз жыраудың шын аты Телағыс екен. Қазір бізге белгілі жыраудың мұрасы 760 жолдай. Оның шамамен 500-і қазақ арасынан, 260 жолы ноғайлар арасынан жиналған. Жырлары түгелдей азаматтық, әлеуметтік лирикаларға жатады. Шалкиіздің бір шоғыр жыры Темір биге арналады. Олай болса «Би Темірге бірінші толғауын» бірге тыңдайық.

Мұғалімнің қолдау сөздері

Слайд

Иә, толғау тарихы өздеріңіз байқағандай көп жамандардың Темір биді Шалкиіз жырауға қарсы қоюынан басталады.Осылайша жапқан жалаға ыза болған Шалкиіз бар өкпе назын толғаумен жеткізген. Олай болса сөзмаржанға назар аударыңыздар, жырдағы мағына жағынан таныс емес сөздерді анықтап, танысып алайық.

Тапсырмалар көшпес бұрын автор бейнесі деген тұжырымдамамен танысып алайық

1-тапсырма

Толғаудан үзінді келтіре отырып автор бейнесін талдаңыз.

Ықтимал жауап.

Мадақтау, қолпаштау сөздері

Кесте , оқулық

Кестенің бірінші бағанына жырдағы негізгі кейіпкерді анықтап жазу. Екінші бағанға кейіпкер сипаты бейнеленген толғаудан үзінді келтіру, үшінші бағанға келтірілген үзінділер бойынша жыраудың кейіпкерге берген бағасын өз сөзімен жазады

Мадақтау сөздері

Үлестірмелі карточка

3-тапсырма Айшықтаудың түрлері бойынша толғаудан үзінді келтіріп дәлелдеңіз

Ықтимал жауап:

Мұғалімнің кері байланысы

Слайд, жұмыс дәптері

4-тапсырма толғау үзінділері бойынша троп түрін анықтаңыз

Тапсырманы орындап болған соң жауаптарын тексереді.

Мадақтау

Жұмыс дәптері

Сабақтың соңы

Кері байланыс.

Үйге тапсырма.

Оқушылар үй жұмысын жазып алады.Кері байланыс береді.