Шар мен оның бөліктері

Геометрия

І курс

Сабақ тақырыбы: Шар мен оның бөліктері

Сабақтың мақсаты: 1. Сфера мен сегмент беттері оқушылырға

шар және бөліктерін түсіндіру және

көлемін есептеу формуласын есептер

шығаруда пайдалану.

Пәнге қызуғышылығын арттыру

мақсатында сабақты өмірмен байланыстыру

Сабақ түрі: Жаңа сабақты баяндау

Сабақтың көрнекілігі: Стенд «геометриялық денелер»,

«слайдтар, кодопозитивтер» жинағы,

Диафильмдер «геометриялық» денелер,

геометриялық денелердің макеттері

Пән аралық байланыс: өндірістік оқыту сабағымен «әр –

түрлі механизм, деталь, машиналардың

бөліктері», сызу пәнімен «детальдардың

сызбалары», арнаулы технология

«детальдардың формалары және оның

бөлшектері», «аппаратар, олардың

формалары, беттерінің аудандары».

Сабақ жүрісі.

ІІ. Өткен тақырып бойынша сұрақтар:

1. Сфераның анықтамасы

2. Шардың анықөтамасы

3. Сфера және шардың сызбалары

4. Сфера және шардың элементтері

5. Шардың қимасы

А нықтама:

Берілген нүктеден берілген қашықтықта

орналасқан кеңістіктің барлық нүктелері

құрайтын бет сфера деп аталады

Элементтері: центр, радиусы, диаметірі, хорда

Берілген нүкте сфераның центірі деп аталады. Берілген қашақтық сфераның радиусы деп аталады. Радиус R әріпімен белгіленеді.

Сфераның центірінен өтетін және сфераның екі нүктесін қосатын кесінді оның диаметрі деп аталады.

Сферамен шектелген дене шар деп аталады.

Есеп: Шар центірінен 2 м қашықтықта жазықтықпен қиылған. Қиманың ауданы 2 п м². Шардың радиусын табыңдар

ІІІ. Жаңа сабақты баяндау

Шар сегменті – шардың жазықтықпен қиып түсірілген бөлігі

Шар қабаты – шарды қиып өтетін параллель екі жазықтық арасындағы шар

бөлігі

ШАР сегменті

ШАР қабаты

ШАР сегменті

Шар секторы – шар сегменті мен конустан

Шардың көлемі: V = 4/3 ПR

Сфераның ауданы: S = 4 ПR²

ІV. Жаңа сабақты бекіту

Есеп № 1 Шардың диаметріне перпендикуляр жазықтық оны 3 см және 9 см бөліктерге бөлінеді Шар көлемі қандай бөліктерге бөлінеді?

Есеп № 2 Егер шар секторының табанындағы шеңбердің радиусы 60 см, ал шар радиусы 75 см, болса оның көлемі неге тең?

Оқулықтан № 710

V. Үйге тапсырма беру VІІ тарау , § 4, № 717